Cách luyện tập nói trước đám đông

Bài viết này đã được cùng viết bởi . Gale McCreary là người sáng lập SpeechStory, một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào việc cải thiện kỹ năng giao tiếp cho giới trẻ. Trước đây, cô là giám đốc điều hành của Thung lũng Silicon và chủ tịch của một hội thuộc Toastmasters International.

Có được trích dẫn trong bài viết này mà bạn có thể xem tại cuối trang.

Bài viết này đã được xem 26.719 lần.

Phát biểu trước đám đông là việc mà nhiều người luôn lo sợ, và thậm chí nỗi sợ này còn có tên riêng là “glossophobia” (hội chứng sợ nói trước đám đông). May mắn thay, bằng việc chuẩn bị đúng cách và áp dụng một vài phương pháp giữ bình tĩnh, bạn có thể vượt qua cảm giác lo âu của mình và phát biểu một cách tự tin trước mọi đám đông về bất kỳ lý do và chủ đề nào.

Các bước

1. Xác định lý do bạn muốn hoặc cần phát biểu. Có lẽ bạn phải phát biểu hay thuyết trình ở trường học hay nơi làm việc, hay bạn được mời để trình bày về chủ đề thuộc chuyên môn hoặc đam mê của mình. Hãy ghi nhớ lý do của việc phải nói trước đám đông trong khi chuẩn bị để giúp bạn tập trung vào những nội dung cần truyền đạt cho khán giả hoặc những gì bạn mong muốn đạt được thông qua bài phát biểu của mình.

   • Nếu phải thuyết trình lấy điểm học phần trên lớp, bạn nhớ xem kỹ các đề mục và hướng dẫn để đảm bảo bài thuyết trình đáp ứng đủ các yêu cầu.

2. Tìm hiểu đối tượng khán giả để bạn có thể điều chỉnh nội dung sao cho phù hợp với mối quan tâm của họ. Để thu hút sự chú ý của người nghe, việc cung cấp thông tin phù hợp với họ là hết sức quan trọng. Khi có thể, bạn hãy tìm hiểu độ tuổi, hoàn cảnh, trình độ học vấn của người nghe. Bạn cũng nên biết về niềm tin và giá trị cùng thái độ của họ đối với chủ đề mà mình sắp trình bày để có thể điều chỉnh nội dung sao cho bài phát biểu thuyết phục hơn.

   • Trò chuyện với nhiều đối tượng khán giả khác nhau trước khi phát biểu để biết điều gì quan trọng với họ và tại sao họ tham gia buổi thuyết trình của bạn.
   • Ví dụ, khi phát biểu trước nhóm học sinh trung học, bạn cần dùng ngôn ngữ đơn giản và hài hước hơn; còn khi trình bày trước các quân nhân, bạn phải chuẩn mực hơn.

3. Ghi nhớ mục tiêu trong khi bạn chuẩn bị bài phát biểu. Tùy thuộc vào từng tình huống mà bạn sẽ cần nghiên cứu chủ đề trước khi bắt đầu viết nội dung. Tiếp theo, bạn cần tạo một dàn ý bao gồm toàn bộ ý chính mà mình muốn truyền đạt. Đưa ra thông tin thực tế và một vài số liệu cùng với trải nghiệm cá nhân, thậm chí một hay hai câu chuyện vặt nếu bạn nghĩ chúng sẽ được đón nhận. Viết toàn bộ bài phát biểu ra giấy ghi chú để bạn có thể tập luyện.

   • Luôn nhớ lý do bạn trình bày về chủ đề này và đảm bảo toàn bộ nội dung tập trung vào mục tiêu của bạn hoặc kêu gọi hành động.
   • Phần mở đầu hoặc lời dẫn dắt đầy lôi cuốn là yếu tố quan trọng. Hãy chia sẻ câu chuyện, số liệu hoặc thông tin thực tế để thu hút sự chú ý của người nghe và khiến họ muốn tìm hiểu sâu hơn.
   • Trình bày các điểm chính theo thứ tự hợp lý để người nghe có thể nắm được lý lẽ của bạn. Dùng từ/câu chuyển ý để dẫn dắt người nghe sang nội dung tiếp theo.
   • Kết thúc bài phát biểu bằng một câu chuyện đáng suy ngẫm, thông tin thực tế hoặc lời kêu gọi hành động để người nghe tiếp tục nghiền ngẫm sau khi bạn đã kết thúc phần trình bày.

4. Ghi nhớ thời gian quy định, nếu có. Nếu bạn tham gia sự kiện thuyết trình có giới hạn, hãy nhớ trình bày trong khoảng thời gian quy định. Bạn sẽ tập thuyết trình ở nhiều tốc độ khác nhau và ghi lại thời gian hoàn thành để cân nhắc việc giảm bớt nội dung. Trong hầu hết trường hợp, nội dung càng ngắn ngọn càng tốt!

   • Thông thường, bài phát biểu 5 phút sẽ có khoảng 750 từ, còn bài phát biểu 20 phút bao gồm 2.500 - 3.000 từ.

5. Tập nói đến khi bạn không cần xem ghi chú. Điều quan trọng cần làm khi nói trước đám đông là chuẩn bị sẵn sàng. Mặc dù bạn có thể bắt đầu tập luyện bằng cách đọc những gì mình đã viết, nhưng mục tiêu là thuộc bài phát biểu hoặc ít nhất nhớ được các điểm chính, để bạn không phải phụ thuộc vào giấy ghi chú trong khi thuyết trình.

   • Đừng chỉ tập luyện từ phần mở đầu của bài phát biểu. Hãy thử bắt đầu từ nhiều phần khác nhau để bạn thuộc từng phần. Như vậy, nếu bị lạc hướng hoặc không nhớ đã nói đến đâu, bạn sẽ quen với việc bắt đầu từ một phần khác trong bài thuyết trình.
   • Bạn có thể tập nói trước gương, trong xe ô tô, hoặc khi làm vườn, tập thể thao, dọn dẹp, mua sắm hoặc làm bất kỳ việc gì. Như vậy, bạn sẽ nhớ nội dung tốt hơn và có nhiều thời gian để tập luyện.

6. Chuẩn bị hình ảnh hỗ trợ nếu bạn thích hoặc thấy cần thiết. Hình ảnh hỗ trợ sẽ giúp ích trong việc giảm lo lắng. Bên cạnh đó, bạn và người xem cũng sẽ dễ dàng tập trung vào hình ảnh. Nếu bạn thấy phù hơp với chủ đề hoặc sự kiện, hãy tạo phần trình chiếu, đem theo dụng cụ hỗ trợ, poster, hoặc chia sẻ hình ảnh hỗ trợ giúp làm rõ các ý chính.

   • Nhớ chuẩn bị kế hoạch dự phòng trong trường hợp các thiết bị không hoạt động! Nếu cần, hãy chuẩn bị sẵn sàng cho việc trình bày không có hình ảnh hỗ trợ.

7. Sử dụng công cụ hỗ trợ hình ảnh. Công cụ hỗ trợ hình ảnh là người bạn của bạn. Cho dù những gì bạn nói không cần phải dùng công cụ hỗ trợ, nhưng bạn vẫn nên chiếu thứ gì đó lên màn hình bên cạnh hay phía sau mình. Khi khán giả có điều gì đó để nhìn ngoài bạn trên sân khấu, bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn. Tuy nhiên, bạn đừng nhìn vào màn hình – hãy nhìn vào máy vi tính hoặc học thuộc nội dung trình chiếu để thông tin trên đó giống như một phần mở rộng trong suy nghĩ của bạn.

8. Lặp lại điều đã nói. Lặp lại các cụm từ chính một hay hai lần là một cách rất tốt để nhấn mạnh các ý chính, và việc lặp lại câu hỏi của khán giả không chỉ giúp bạn có thêm thời gian suy nghĩ, mà còn tạo ấn tượng rằng bạn đang chú tâm đến câu hỏi của họ.

1. Thừa nhận rằng bạn đang lo lắng. Đừng ngại để người khác biết cảm xúc của mình. Bạn hãy thử nắm chặt hai bàn tay, hít thở sâu, và đứng với tư thế tự tin để khống chế sự hồi hộp và lo âu; phương pháp này cũng sẽ giúp bạn trở nên bình tĩnh hơn. Thừa nhận với đám đông là bạn đang cảm thấy lo lắng cũng không phải là ý tưởng tồi, điều này giúp bạn được thông cảm và thấy thoải mái hơn.

2. Định hình lại khán giả. Đừng tưởng tượng mọi người trước mặt bạn đang trần truồng hoặc chỉ là những con lợn thân thiện, vì điều này quá ngớ ngẩn. Thay vào đó, bạn nên thay đổi cách nhìn nhận họ: hãy xem họ là những sinh viên cùng trang lứa và cũng đang hồi hộp như bạn vì họ sắp phải trình bày khi đến lượt, hoặc xem họ là một đám bạn cũ có gương mặt thân quen và đang ủng hộ bạn.

3. Tham quan địa điểm trước khi sự kiện diễn ra. Nếu bạn chưa từng đến nơi mà mình sắp thuyết trình, việc cố gắng hình dung nơi đó trông như thế nào có thể khiến bạn lo lắng. Vì vậy, hãy tìm hiểu trước để bạn quen với địa điểm và biết vị trí nhà vệ sinh, các cửa thoát hiểm, v.v.

   • Cách này cũng giúp bạn lên kế hoạch trước cho lộ trình di chuyển và biết sẽ cần bao nhiêu thời gian để đến địa điểm trong ngày diễn ra sự kiện.

4. Chăm chút cho vẻ ngoài của bạn. Vẻ ngoài bắt mắt sẽ giúp bạn cảm thấy tự tin hơn, nên hãy dành thời gian chăm chút cho vẻ ngoài trước khi thuyết trình. Chọn trang phục tôn dáng nhưng vẫn phù hợp với sự kiện. Cắt tóc hoặc chăm sóc móng nếu bạn cần củng cố sự tự tin của bản thân.

   • Trong hầu hết trường hợp, quần âu vừa vặn và áo sơ mi thường thích hợp với các buổi thuyết trình. Hoặc, bạn cũng có thể mặc âu phục và đeo cà-vạt hoặc váy bút chì và áo khoác blazer. Hãy đảm bảo trang phục của bạn sạch sẽ và không bị nhăn.

5. Nhìn nhận nỗi sợ để bạn có thể vượt qua. Đừng cảm thấy xấu hổ khi bạn lo sợ việc nói trước đám đông. Hãy thừa nhận rằng bạn sợ hãi và chấp nhận cảm giác đó. Bạn có thể nghĩ “Tim mình đang đập thình thịch, tâm trí thì trống rỗng và mình đang rất hồi hộp”. Tiếp theo, bạn sẽ nói với bản thân đây là chuyện bình thường và hooc-môn adrenaline gây ra các triệu chứng này cho biết bạn quan tâm đến những gì mình làm.

   • Chuyển adrenaline thành đam mê giúp bạn truyền đạt cho khán giả hiểu vì sao những gì bạn nói lại quan trọng.
   • Việc hình dung bản thân thành công với bài thuyết trình có thể giúp bạn thể hiện tốt hơn; vì vậy, hãy dành ít phút để tưởng tượng mọi việc đang tiến triển tốt.

6. Buông bỏ cảm giác hoang mang trước khi bạn lên sân khấu. Hooc-môn adrenaline có thể khiến bạn ngập tràn trong năng lượng lo lắng. Trước khi thuyết trình, bạn thử nhảy dang tay (jumping jack) vài lần, lắc tay, hoặc nhún nhảy theo bài hát yêu thích. Bạn sẽ cảm thấy bình tĩnh hơn và kiểm soát tốt hơn khi đối diện với khán giả.

   • Bạn cũng có thể tập thể dục vào buổi sáng của hôm thuyết trình để xua tan sự lo lắng và giải phóng năng lượng.

7. Hít thở sâu để giữ bình tĩnh. Có lẽ bạn đã nghe lời khuyên này hàng triệu lần, nhưng thực tế là như vậy: việc hít thở sâu một cách có kiểm soát thực sự có thể giúp bạn lấy lại sự bình tĩnh. Hít vào với 4 nhịp đếm, giữ hơi thở trong 4 nhịp đếm, rồi thở ra với 4 nhịp đếm. Lặp lại đến khi bạn cảm thấy mạch không còn đập nhanh và mọi thứ nằm trong tầm kiểm soát.

   • Tránh nói quá nhanh, thở hổn hển vì việc này dẫn đến chứng thở quá nhanh.

1. Đối mặt với khán giả. Mặc dù bạn sẽ có cảm giác muốn tránh ánh mắt của những người đang nhìn chằm chằm vào mình, nhưng việc đối mặt với khán giả và trò chuyện trực tiếp với họ khiến bạn trông tự tin hơn. Hãy đứng thẳng và vươn vai. Chắc chắn bạn có thể làm được việc này!

2. Thể hiện như khi bạn đang trò chuyện với bạn bè. Việc nghĩ về toàn bộ khán giả và phản ứng của họ có thể khiến bạn trở nên lo lắng hơn. Thay vào đó, hãy giả vờ như bạn đang trò chuyện với người mà mình quen biết và tin tưởng. Đây là cách giúp bạn giữ bình tĩnh và cảm thấy tự tin hơn.

   • Nhiều người còn đưa ra gợi ý tưởng tượng khán giả đang mặc đồ ngủ, nhưng việc này có thể khiến bạn cảm thấy lo lắng hơn hoặc không thoải mái. Tuy nhiên, nếu bạn nghĩ đây là cách giúp mình bớt hồi hộp hoặc sợ hãi, hãy cứ mạnh dạn làm theo.

3. Nói với tốc độ vừa phải. Nhiều người thường nói rất nhanh khi họ hồi hộp hoặc muốn nhanh chóng hoàn thành nhiệm vụ. Tuy nhiên, việc nói nhanh sẽ khiến khán giả khó nắm được những gì bạn nói. Mặt khác, bạn cũng không nên nói quá chậm khiến khán giả cảm thấy nhàm chán hoặc nghĩ rằng bạn xem thường họ. Hãy nói với tốc độ mà bạn thường dùng khi trò chuyện với ai đó.

   • Cụ thể là bạn nên đặt mục tiêu nói 190 từ mỗi phút khi trình bày bài phát biểu.

4. Nói to và rõ để mọi người có thể nghe nội dung của bạn. Khi nói trước đám đông, điều quan trọng là bạn cần đảm bảo toàn bộ khán giả có thể hiểu những gì mình nói. Hãy nói to, tròn vành rõ chữ với chất giọng mạnh mẽ. Dùng mi-crô khi bạn được trang bị. Nếu không, bạn nên nói to hơn khi trò chuyện bình thường, nhưng tránh gào to.

   • Tập nói vài câu uốn lưỡi để khởi động trước khi trình bày. Ví dụ, hãy lặp lại câu “Lúa nếp là lúa nếp làng. Lúa lên lớp lớp lòng nàng lâng lâng” hoặc “Buổi trưa ăn bưởi chua”. Nếu thuyết trình tiếng Anh, bạn có thể tập nói "Sally sells seashells by the seashore" hoặc "Peter Piper picked a peck of pickled peppers".

5. Giao tiếp với khán giả qua ánh mắt. Nếu bạn có bạn bè hoặc người thân đến dự buổi thuyết trình, hãy nhìn họ. Một cái gật đầu động viên hoặc một nụ cười có thể trấn an bạn và giúp bạn cảm thấy tự tin hơn. Nếu không quen ai cả, hãy chọn vài khản giả và thỉnh thoảng nhìn họ. Đây là cách giúp khán giả cảm thấy gắn kết hơn với bạn trong khi bạn thuyết trình.

   • Nếu bạn quá sợ hãi việc giao tiếp qua ánh mắt, hãy nhìn vào một điểm trên đầu của khán giả. Tuy nhiên, bạn cần tránh nhìn lên trần hoặc nhìn xuống sàn.

6. Diễn đạt rõ ý trong khi nói. Tránh nói bằng giọng đều đều và đứng yên như tảng đá. Trong những cuộc trò chuyện thông thường, mọi người sẽ thả lỏng, dùng cử chỉ tay và thể hiện cảm xúc thông qua biểu cảm trên khuôn mặt. Bạn cũng nên làm điều tương tự khi phát biểu trước đám đông! Hãy thể hiện nhiệt huyết và cho khán giả biết vì sao chủ đề này lại quan trọng với bạn thông qua ngôn ngữ cơ thể và giọng điệu.

   • Thể hiện cảm xúc để khán giả đồng cảm với bạn. Chỉ cần bạn không đi quá giới hạn và thể hiện cảm xúc mạnh mẽ đến mức không thể tiếp tục nói. Hãy tạo ra sự cân bằng giữa chuyên nghiệp và đam mê.

7. Tạm dừng khi cần. Sự im lặng, đặc biệt là khi có mục đích, không phải là một điều tồi tệ. Đừng cảm thấy như bạn cẩn phải nói không ngừng. Nếu cảm thấy hồi hộp hoặc quên mình đã nói đến đâu, bạn cứ dừng lại vài giây để sắp xếp lại suy nghĩ của mình. Bên cạnh đó, nếu bạn đưa ra lập luận quan trọng hoặc đáng suy ngẫm, hãy dừng lại để khán giả tiếp thu những gì bạn vừa nói.