Tiền tip dần trở thành một nét văn hoá thú vị trên phạm vi toàn cầu. Mà văn hoá thì có tính động và cần ứng xử một cách linh hoạt. Một tập tục có thể phù hợp với dân tộc này nhưng lại là điều cấm kỵ ở một nơi khác, tiền tip trong văn hoá du lịch cũng không nằm ngoài quy luật ấy.
Tại Mỹ, tiền tip được xem là một khoản bắt buộc trong các nhà hàng, thậm chí nhiều nhà hàng còn in sẵn số tiền tip gợi ý cho khách hàng.
Tại đa số các quốc gia phương Tây, tiền tip thường được tính thẳng vào hóa đơn, nhưng bạn vẫn nên để lại 1 ít tiền lẻ để cảm ơn nhân viên phục vụ [không bắt buộc]
Nhiều nước như Hàn Quốc, Thái Lan, Đan Mạch, Australia… lại không quá quan trọng về tiền tip, có hay không đều được.
Ngược lại, một số quốc gia lại nói không hoàn toàn với tiền tip. Thậm chí, tại Nhât Bản, việc để lại tiền tip có thể bị xem như một sự sỉ nhục, và người nhân viên sẽ tìm mọi cách để trả lại cho bạn.
➢ Mỹ: Ở hầu hết nhà hàng và quán bar ở Mỹ, nhân viên thường nhận được mức lương theo giờ thấp hơn mức lương tối thiểu, chính vì vậy, họ luôn kỳ vọng rằng tiền lương của họ sẽ được bổ sung bằng tiền tip. Các tiêu chuẩn chung cho khoản tiền tip thường rơi vào khoảng 15-20% giá trị hóa đơn. Nhiều nhà hàng còn ghi rõ số tiền ít nhất bạn phải tip. Nếu bạn tip ít hơn người phục có thể sẽ tỏ thái độ không vui, thậm chí nhiều nơi còn không chấp nhận nếu bạn không trả đủ tiền tip.
➢ Mexico: Tương tự Mỹ, nhân viên phục vụ ở Mexico cũng yêu cầu số tiền tip cố định từ 10-15% và 18-20% giá trị hóa đơn cho những dịch vụ cao cấp hơn.
➢ Canada: Cũng như Mỹ & Mexico, nguyên tắc tiền tip tại quốc gia thân thiện này là du khách nên tip khoảng 15 – 20% giá trị hóa đơn mặc dù iền phục vụ thường không được ghi trong danh sách giá.
Brazil: Không nên tip thêm vì thường đã có 10% phí phục vụ được cộng vào hóa đơn có ghi rõ mức tiền thưởng mà du khách phải trả.
➢ Nam Phi: Tiền tip cho bồi bàn thường từ 10-15% hóa đơn. Đối với người khuôn vác đồ hộ bạn trong khách sạn, giá của mỗi túi đồ là 1 USD, 3-5 USD cho người canh cửa. Lái xe taxi sẽ được tip thêm 10% so với hóa đơn còn hướng dẫn viên du lịch là 10 USD/ngày.
➢ Pháp: Mặc dù 15% phí phục vụ đã được cộng vào hóa đơn, nhưng theo quy tắc tiền tip tại đất nước châu Âu này, tốt nhất du khách nên để lại thêm một vài đồng lẻ để cảm ơn vì sự phục vụ tận tình của nhân viên.
➢ Đức: Mức tiền phục vụ đã được liệt kê sẵn trong menu giá của các nhà hàng và quán bar trên toàn nước Đức, tuy nhiên thêm khoảng 10% giá trị hóa đơn sẽ tốt hơn nếu du khách yêu cầu phục vụ nhiều lần và đi theo một nhóm lớn nhé.
Thổ Nhĩ Kỳ: Khi đến Thổ Nhĩ Kỳ, bạn chỉ cần chi tiền tip khi vào các nhà hàng sang trọng [khoảng 10 – 15% tổng hóa đơn]. Mặt khác, bạn nên đưa tiền tip trực tiếp cho nhân viên phục vụ - họ sẽ cảm thấy vui hơn nhiều.
➢ Hy Lạp: Các nhà hàng ở Hy Lạp thường sẽ tính phí dịch vụ khoảng 1 euro/người. Nếu trong hóa đơn không có khoản này, bạn nên để lại tiền tip khoảng từ 5 – 10% trên tổng hóa đơn.
➢ Ấn Độ: Tại Ấn Độ, số tiền tip phụ thuộc vào giá trị hóa đơn, thông thường là từ 5 – 10% nếu ở các thành phố lớn. Nói chung, bạn nên để lại tiền tip vào khoảng 7% tổng hóa đơn là phù hợp nhất.
➢ Singapore: Tại đây, tiền tip được tính luôn vào trong hóa đơn nhà hàng. Nếu hóa đơn không có tiền tip, du khách có thể để lại một ít tiền lẻ cho bồi bàn. Tuy nhiên tất cả các nhân viên khách sạn và nhà hàng đều không bắt buộc du khách phải boa tiền, nên bạn có thể tip "tùy tâm" hoặc là không.
➢ Malaysia: Tại nhà hàng, bạn sẽ "được" cộng 10% tiền tip vào trong hóa đơn, còn tiền tip tại khách sạn là không bắt buộc. Bạn có thể hào phóng boa thêm cho người khuân đồ giúp mình nhưng cũng có thể từ chối.
➢ Thái Lan: Tại nhà hàng, bạn hãy boa thêm cho bồi bàn 1 USD/bữa ăn, 1-2 USD/túi đồ cho người khuân vác, 1 USD cho người lái taxi và 2 USD/giờ cho lái xe riêng. 10-20 USD/hướng dẫn viên du lịch.
➢ Italy: Ở Italy, có một quy tắc gọi là “pane e coperto”, theo đó khách hàng phải trả một khoản phụ phí trước khi bước vào quán bar hoặc nhà hàng. Ngày nay, “pane e coperto” không còn phổ biến, thậm chí là bất hợp pháp tại một số khu vực, du khách đến các nhà hàng Italy có thể gặp “servizio” hoặc phí dịch vụ được thêm vào hóa đơn. Nếu không có cả 2 thì bạn có thể tip 1euro/người hoặc đơn giản là làm tròn hóa đơn.
* Những quốc gia không cần Tip: Như đã nhắc đến, bạn KHÔNG để lại tiền tip ở Nhật Bản. Ngoài ra, tại một số quốc gia như Trung Quốc, Úc, Hàn Quốc, Phần Lan là một số quốc gia không có quy định về tiền tip nên bạn không cần phải đắn đo về vấn đề này khi đến các quốc gia này.
Tiền tip từ khoản không bắt buộc đang trở thành một tiêu chuẩn đánh giá nhân cách của người sử dụng dịch vụ và ảnh hưởng đến thái độ của người bán hàng.
"Em chạy xe có bao nhiêu tiền đâu anh ơi. Mỗi cuốc thì nhà xe họ đã lấy hết 1/3 rồi. Còn lại ít ỏi thì xăng dầu, sửa xe, hao mòn này kia cũng ngốn hết. Nhiều khách hàng hiểu chuyện thì họ còn tip cho em vài nghìn đồng động viên. Nhiều người sộp lắm anh, đi cuốc 25.000-30.000 cho em hẳn 50.000 đồng, có khi đưa tờ 100.000 đồng không cần gửi lại tiền thừa. Khách nào cũng được vậy em mừng lắm, họ sống sang".
Trên đây là một đoạn tâm sự hay đúng hơn là lời bày tỏ của một thanh niên chạy xe công nghệ mà tôi vừa đi ban nãy. Đằng sau ý này là mong muốn khách hàng gửi anh một khoản tiền tip. Anh định nghĩa người cho anh tiền tip chính là người sống sang, thoáng trong chi tiêu.
Thậm chí, một số tài xế còn không thích khách hàng sử dụng thanh toán qua thẻ bởi họ khách trả tiền mặt sẽ bỏ lại khoản tiền thừa, không yêu cầu thối và xem đó như là khoản tip. Trong khi đó, họ mặc định rằng khách trả tiền bằng thẻ sẽ không có thói quen tip.
Tiền tip là khoản tiền nhỏ để gửi người phục vụ nếu họ cung cấp dịch vụ tốt hơn mong đợi. Ảnh minh họa.
Đối với một số ngành dịch vụ khác như nhà hàng, khách sạn, du lịch , tiền tip đôi khi còn trở thành nguồn thu nhập lớn hơn cả lương của người làm nghề. Nhiều hướng dẫn viên du lịch cho khách nước ngoài với lương cứng chỉ 15 triệu đồng/tháng nhưng có thể nhận 3 USD tiền tip mỗi ngày của một khách, trong khi đoàn khách có thể lên tới 20-30 người.
"Làm nghề này thì sống nhờ tip chứ tiền công mỗi ngày có được bao nhiêu. Khách nào sang sang thì tip đủ sống vài ngày. Mình có những khách siêu tốt, tiền tip bằng mấy lần tiền công của mình luôn. Nói vậy chứ cũng có những khách keo không có tip đồng nào. Đi cả chuyến về không có đồng tip nào cũng buồn lắm chứ!", một người bạn làm dịch vụ du lịch tâm sự với tôi.
Gửi tiền tip nên nhưng có lúc không nên
Tiền boa [hay bo] hoặc tiền tip là một khoản thanh toán như một phần thưởng từ khách hàng cho người phục vụ khi chất lượng trên mức mong đợi. Boa xuất phát từ “pourboire” trong văn hoá Pháp.
Thông thường tiền tip không được quy định rõ ràng là phải chi bao nhiêu mà theo quan niệm tùy tâm của khách hàng. Một số người cho rằng nên tip 10% số tiền trên hóa đơn dịch vụ. Cũng có người có cách tip khác.
Thầy tôi là một trường hợp như vậy. Ông ấy thường tip cho nhân viên dọn dẹp buồng phòng khách sạn bằng cách đặt tiền trong phong bì và để nó ở dưới gối. Nhân viên buồng phòng sẽ có thể dễ dàng nhận ra. Số tiền có thể là 100.000 đồng hoặc lớn hơn nếu ở các khách sạn hạng sang. Tuy nhiên, thầy sẽ không tip nếu phòng bị dơ hoặc thái độ phục vụ có vấn đề - Đây là quan điểm khá rõ ràng về việc dùng tiền tip.
"Có thể là không nhiều nhưng tip chắc chắn sẽ làm cho họ vui hơn. Ai được biếu quà lại không vui đúng không nào. Tuy nhiên, không phải ai cũng xứng đáng nhận quà", người thầy của tôi nói.
Tiền tip là cách thể hiện lòng biết ơn đối với nhân viên phục vụ. Tôi từng thấy một vị khách gửi nhân viên bưng bê hành lý [bellman] 20 USD [khoảng 500.000 đồng] tại một khách sạn ở Ấn Độ. Nhìn vẻ mặt cả hai người đều toát ra nét vui vẻ, hạnh phúc vì đã làm thỏa mãn nhu cầu của người kia.
Văn hóa tip tại Việt Nam chưa thực sự trở thành một lối sống thịnh hành như một số nước. Ở một số nhà hàng hoặc quán nước trong nước có quầy gọi món tập trung sẽ đặt thêm một "Tip Box" [hộp đựng tiền tip]. Trong đó luôn để sẵn một số tiền lẻ nhất định. Tuy nhiên, gần như ít thực khách Việt nào bỏ thêm tiền vào tip box.
Văn hóa tiền tip tại Việt Nam chưa thực sự phổ biến. Ảnh minh họa.
Và tương tự, khi thanh toán tại bàn, cũng hiếm khách hàng nào bỏ lại khoản tiền thừa hoặc tip cho nhân viên tại nhà hàng vì đã phục vụ mình. Tôi quan sát thì thấy khách thường gom hết khoản tiền thừa bỏ vào ví cá nhân. Chúng ta gần như không có thói quen chi tiêu như vậy. Thậm chí, nếu bỏ một khoản tiền không không như thế sẽ bị nghĩ là phí phạm.
Tại một số nhà hàng, khách sạn cao cấp trong nước thì có duy trì một khoản phí phục vụ cố định từ 5-15% trên tổng giá trị tiêu dùng. Nếu dồn thêm thuế thì hóa đơn bị đội chênh lệch đến 20-30% so với thực dùng. Việc này tạo điều kiện cho nhân viên có thêm khoản thu nhập, trách trường hợp khách "quên" tip. Với tâm lý chưa quen văn hóa tip, các cơ sở này có thể bị một lượng khách từ chối quay lại.
Ở một số nước, tip không khéo có thể gây phật ý hoặc làm người khác hiểu sai ý. Chẳng hạn tại Italy, việc gửi tiền tip gần như không diễn ra hoặc không thấy và cũng không được yêu cầu bằng một tín hiệu nào [như tip box]. Tôi hỏi nhân viên phục vụ nhà hàng thì có biết văn hóa của họ không nhận tip vì như vậy là đánh giá thấp thu nhập của nhân viên và chê nhà hàng không đủ tiền trả cho họ.
Theo Nhịp Sống Kinh tế Copy link
Link bài gốc Lấy link! //nhipsongkinhte.toquoc.vn/tam-su-cua-tai-xe-cong-nghe-chuyen-xe-30000-ma-khach-tra-100000-song-the-moi-sang-82022265145447226.htm