I. Thế nào là dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu?
1.
Tìm các cụm danh từ có trong câu sau:
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có […]
2. Phân tích cấu tạo của những cụm danh từ vừa tìm được và cấu tạo của phụ ngữ trong mỗi cụm danh từ.
II. Các trường hợp dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu
Tìm cụm C – V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu sau đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C – V làm thành phần gì.
a] Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
[Bùi Đức Ái]
b] Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
[Hồ Chí Minh]
c] Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
[Thạch Lam]
d] Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
[Đặng Thai Mai]
III. Luyện tập
Tìm cụm C – V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C – V làm thành phần gì.
a] Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.
[Thạch Lam]
b] Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
[Trần Đăng]
c] Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
[Thạch Lam]
d] Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
[Nam Cao]
I. Thế nào là dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu?
Câu 1 trang 68 - SGK Ngữ văn 7 tập 2: Tìm các cụm danh từ có trong câu sau:
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có […]
Trả lời:
Các cụm danh từ:
– Những tình cảm ta không có
– Những tình cảm ta sẵn có.
Câu 2 trang 68 - SGK Ngữ văn 7 tập 2: Phân tích cấu tạo của những cụm danh từ vừa tìm được và cấu tạo của phụ ngữ trong mỗi cụm danh từ.
– Cả hai cụm này có danh từ trung tâm là tình cảm
– Định ngữ chỉ lượng đứng trước danh từ trung tâm là những.– Định ngữ đứng sau danh từ trung tâm là cặp chủ – vị.+ Ta: Chủ ngữ+ Không có, sẵn có: Vị ngữ.
Ghi nhớ:
Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ -vị [cụm C-V], làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.
II. Các trường hợp dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu
Giải câu hỏi Các trường hợp dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu trang 68 - SGK Ngữ văn 7 tập 2:
Tìm cụm C – V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu sau đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C – V làm thành phần gì.
a] Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
[Bùi Đức Ái]
b] Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
[Hồ Chí Minh]
c] Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
[Thạch Lam]
d] Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
[Đặng Thai Mai]
Trả lời:
a] Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
– Chị Ba đến: chủ ngữ
– Khiến tôi rất vui và vững tâm: vị ngữ
+, tôi: chủ ngữ
+, rất vui và vững tâm: vị ngữ.
b] Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
– nhân dân ta: chủ ngữ
– tinh thần rất hăng hái: vị ngữ
+, tinh thần: chủ ngữ
+, rất hăng hái: vị ngữ.
c] Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
– Chúng ta: chủ ngữ
– Có thể nói…lá sen: vị ngữ
+, trời: chủ ngữ
+, sinh lá sen để bao bọc cốm.
+, trời: chủ ngữ
+, sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
d] Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
– Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt: chủ ngữ
– Chỉ mới thật sự …bảo: vị ngữ
– Từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công: trạng ngữ
+, Chủ ngữ: từ ngày cách mạng tháng Tám
+, Vị ngữ: thành công.
* Trong mỗi câu cụm chủ vị dùng để:
a] Cụm chủ vị làm chủ ngữ, cụm chủ vị làm vị ngữ.
b] Vị ngữ là một cụm chủ vị.c] Cụm chủ vị làm phụ ngữ trong cụm động từ.
d] cụm chủ vị làm phụ ngữ trong cụm danh từ.
Ghi nhớ:
Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C-V.
III. Luyện tập
Giải câu hỏi Luyện tập trang 69 - SGK Ngữ văn 7 tập 2:
Tìm cụm C – V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C – V làm thành phần gì.
a] Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.
[Thạch Lam]
b] Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
[Trần Đăng]
c] Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
[Thạch Lam]
d] Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
[Nam Cao]
Trả lời: