Trong 10 tháng viết lách tự do, mình đã xuất bản hai cuốn ebook, trong đó Tiêm chủng cho mẹ bầu thuộc chủ đề sức khỏe và 8 bước sáng tạo nội dung về sức khỏe là các bí quyết dành cho những cây viết mới. Hiện tại, mình đang biên tập cuốn ebook thứ ba cùng 20 cây viết tự do khác, đồng thời là “mentor” cho cuốn sách điện tử thứ tư.
Nếu để ý, bạn sẽ thấy nhiều cây viết sử dụng ebook là bàn đạp để tăng tốc và bứt phá thành công. Cuốn ebook đầu tiên cũng đã “thay da đổi thịt” sự nghiệp viết lách của mình. Cụ thể, mình tìm thấy hai khách hàng dài hạn, kết nối với nhiều cây viết chất lượng, và những người xung quanh đã nhìn nhận mình với ánh mắt khác. Vì sao ebook có sức mạnh như vậy? Làm thế nào để bạn ghi tên mình trên trang sách điện tử đầu tiên? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây.
Vì sao freelancer nên xuất bản ebook?
Nguồn: Freepik
Ebook là sản phẩm chứa đựng nhiều chất xám và đòi hỏi bạn phải đầu tư công sức lẫn thời gian. Dù xuất bản trực tuyến, đây vẫn là một cuốn sách và đem lại cho bạn vô vàn lợi ích, không hề thua kém phiên bản sách giấy.
Nâng tầm thương hiệu cá nhân
Ebook đầu tiên được mình hoàn thành chỉ trong một tuần, từ lúc nảy mầm ý tưởng đến khi xuất bản. Lúc đầu, mình suy nghĩ đơn giản là vì thích ebook và muốn chia sẻ những thông tin hữu ích đến độc giả. Tuy nhiên, sau khi cuốn sách ra mắt, mình mới nhận ra sức mạnh của nó. Gần 100 lượt chia sẻ “tự nguyện” của bạn bè và độc giả, hàng trăm lượt tải về cùng những lời chúc mừng, khen ngợi. Có người bạn còn chúc mình sớm trở thành tác giả sách thành công.
Tại thời điểm đó, mình biết mọi người đã nhìn mình với con mắt hoàn toàn khác. Mình không còn là con bé hâm dở bỏ công việc nhiều người mơ để theo đuổi con chữmà là một cây viết nghiêm túc với con đường đã chọn.
Thu hút độc giả trung thành
Từ khi cuốn ebook đầu tiên ra mắt, mình nhận được nhiều tin nhắn nhờ tư vấn sức khỏe, số lượng đột biến so với trước đây, mặc dù mọi người đã biết mình làm việc trong lĩnh vực này từ lâu. Điều này có nghĩa, mình đã xây dựng được sự tin tưởng trong lòng độc giả. Ngoài ra, lượt đọc, theo dõi website và facebook cá nhân của mình cũng tăng lên nhiều.
Như vậy, ta có thể thấy ebook dẫn đường cho nhiều độc giả biết và tìm đến bạn. Quan trọng hơn, đó là những độc giả tin tưởng và trung thành với bạn. Họ sẽ trân trọng, yêu quý và nhiệt tình theo dõi bạn trên hành trình viết lách.
Mở rộng kết nối với các cây viết khác
Mình từng chia sẻ với bạn những lợi ích tuyệt vời của networkingkhi trở thành người viết tự do. Tuy nhiên, gửi nhiều lời mời kết bạn, tích cực bình luận dưới bài viết của “idol” chắc chắn chưa đủ để mở rộng và duy trì mạng lưới kết nối nếu bạn không khẳng định bản thân là một cây viết chuyên nghiệp. Xuất bản những ấn phẩm chất lượng như ebook sẽ giúp bạn làm được điều đó.
Tìm kiếm khách hàng thành công
Cuốn ebook đầu tiên đã trực tiếp dẫn lối cho một khách hàng tìm tới mình. Ngoài ra, mình còn sử dụng ebook để tiếp cận thành công một khách hàng khác. Cả hai đều là khách hàng dài hạn và sẵn sàng trả nhuận bút xứng đáng cho người viết.
Nếu người viết chúng ta tận dụng làn sóng chia sẻ ebook từ độc giả, cơ hội rơi vào tầm ngắm của khách hàng chất lượng sẽ tăng cao. Hơn nữa, ebook còn là sản phẩm chất lượng để bạn tiếp cận thành công nhiều khách hàng hơn nữa. Mặt khác, nhiều khách hàng muốn phát triển ebook trong chiến dịch marketing của họ. Lúc này, kinh nghiệm viết và xuất bản ebook của bạn sẽ là lợi thế không hề nhỏ.
Có thêm nguồn thu nhập
Bên cạnh đó, ebook cũng là một sản phẩm số giúp đem lại nguồn thu nhập thụ động cho người viết. Bạn có thể bán ebook trên các nền tảng trực tuyến như Amazon, Google Play, Blurb, Lulu, Kobo... Ngoài ra, website cá nhân cũng là nền tảng chính chủ để bạn đăng tải và bán ebook. Khi website của bạn đã có lượng độc giả trung thành đủ lớn, đây sẽ là nguồn thu nhập thụ động hữu ích.
10 bước giúp cây viết tự do sáng tạo ebook
Nguồn: Freepik
Vậy làm cách nào để bạn có được cuốn ebook đầu tiên mang tên mình? 10 bước dưới đây sẽ giúp bạn dễ dàng xuất bản thành công cuốn sách thứ nhất, thứ hai và ngày càng nhiều hơn nữa.
Bước 1. Xác định mục tiêu
Bạn đừng viết ebook chỉ vì yêu thích định dạng nội dung này hoặc muốn “làm màu”. Hãy nhìn xa trông rộng hơn để xác định mục tiêu của cuốn sách, có như vậy ebook mới phát huy hết hiệu quả của nó.
Trước tiên, bạn hãy suy nghĩ xem ebook sẽ mang lại những gì cho mình. Chẳng hạn, với ebook Tiêm chủng cho mẹ bầu, mình muốn khẳng định bản thân là một cây viết chuyên nghiệp, thu hút thêm độc giả và tìm thấy những khách hàng đầu tiên. Tuy nhiên, với cuốn ebook tiếp theo, mục tiêu của mình lại là nâng cao kỹ năng viết cho các cây viết về sức khỏe.
Tiếp đó, bạn đừng quên khoanh vùng độc giả - đối tượng sẽ đọc, ủng hộ và lan truyền cuốn ebook của bạn. Ai sẽ đọc ebook? Họ sẽ nhận được được gì sau khi đọc cuốn sách của bạn? Sự đồng cảm, gắn kết, những thông tin hữu ích hoặc câu chuyện truyền cảm hứng? Bức tranh chân dung độc giả càng rõ ràng, đường đi của bạn càng thuận lợi.
Bước 2. Tìm chủ đề viết
Sau khi xác định được mục tiêu, việc tiếp theo bạn cần làm là tìm chủ đề viết. Bạn nên cân nhắc những yếu tố sau để tìm được ý tưởng trúng đích nhất.
Đầu tiên, chủ đề của ebook cần đúng với thị trường ngách bạn đã lựa chọn và phù hợp với độc giả mục tiêu. Có như vậy, bạn mới thu hút đúng đối tượng người đọc và khách hàng đích của mình. Ngoài ra, bạn hãy cân nhắc tính chất dài lâu và bắt “trend” của ý tưởng.
Mình đang là người hướng dẫn cho một cuốn ebook về sức khỏe học đường. Ban đầu, tác giả muốn chia sẻ các bí quyết chăm sóc sức khỏe cho học sinh khi nghỉ dịch tại nhà. Tuy nhiên, sau khi trao đổi, chúng mình quyết định chuyển hướng nội dung thành sức khỏe học đường để cuốn sách có thể tồn tại lâu dài với thời gian. Nguyên nhân là cuốn sách sẽ lên sóng vào tháng tới, khi dịch bệnh dần ổn định và học sinh có thể quay lại trường. Lúc này, tính cần thiết của chủ đề chăm sóc sức khỏe trẻ em khi nghỉ dịch sẽ giảm bớt.
Bước 3. Tìm đồng đội [nếu cần]
Bước tiếp theo, bạn hãy cân nhắc tới vấn đề nhân lực. Bạn sẽ viết ebook một mình hay kêu gọi đồng đội? Quyết định thế nào phụ thuộc vào mục tiêu, ý tưởng và sức lực của bạn.
Chẳng hạn, mình viết cuốn ebook đầu tiên một mình vì hai lý do. Thứ nhất, nội dung của cuốn sách đúng chuyên môn và không quá phức tạp nên mình có thể tự làm từ A đến Z được. Thứ hai, mình muốn tập trung phát triển thương hiệu cá nhân và thu hút khách hàng.
Tuy nhiên, với ebook thứ ba mình đang thực hiện, mình lại kêu gọi sự tham gia của hơn 20 cây viết tự do khác. Lúc này, mục tiêu của mình không phải là thu hút ánh hào quang cho bản thân mà là muốn giúp các cây viết khác biết cách xuất bản ebook, đồng thời khởi đầu công việc viết lách thuận lợi hơn. Mặt khác, cuốn sách thứ ba này tập hợp nhiều chủ đề khác nhau trong lĩnh vực sức khỏe nên mình cần sự trợ giúp của cả nhóm.
Bước 4. Xây dựng khung nội dung
Sau khi đã có ý tưởng và nhân lực, bạn hãy cùng đồng đội [nếu có] thảo luận về khung nội dung của ebook. Cuốn sách có bao nhiêu chương, cần triển khai những ý gì để độc giả hiểu được vấn đề? Ngoài ra, bạn đừng quên những phần cứng của cuốn sách như: lời mở đầu, mục lục, giới thiệu tác giả và kết thúc bằng một trang giới thiệu những dự án trong tương lai gần.
Bước 5. Phân chia công việc, sắp xếp lịch trình
Nếu bạn tự viết và xuất bản ebook, bạn sẽ làm tất cả công đoạn một mình. Nhưng nếu bạn làm việc theo nhóm với các cây viết khác thì lúc này, cả đội nên phân chia công việc với nhau. Bước này sẽ nâng cao hiệu quả công việc và tránh xảy ra xung đột trong nhóm. Bạn có thể phân chia công việc cho từng người theo kinh nghiệm, năng lực và đam mê cá nhân.
Tiếp theo, bạn hãy xây dựng lịch trình chi tiết để đảm bảo bắt kịp tiến độ viết bài. Đây là lịch trình mà mình xây dựng cho cuốn ebook thứ ba. Cuốn sách này tập hợp nội dung chất lượng về sức khỏe trong thử thách viết mà mình tổ chức cho Cộng đồng cây viết về sức khỏe. Do đó, bạn sẽ không thấy bước nghiên cứu tài liệu và viết bài trong lịch trình này.
Công việc Thời gian Người phụ trách Tổng hợp, sắp xếp bài viết theo chương 18 – 20/10 Ninh, Tâm, Ngọc Biên tập bài viết, tìm hình ảnh minh họa 21 – 28/10 Thùy, Hằng, Huyền Cố vấn chuyên môn góp ý 29/10 – 5/11 Phương, Phượng Dàn trang và thiết kế ebook 6 – 13/11 Nga, Trang Chỉnh sửa 14 – 17/11 Trang, Nga, Trang Xuất bản 18/11
Bước 6. Viết
Trước khi viết, bạn có thể thống nhất với đồng đội phong cách viết và dàn ý để giảm tải thời gian biên tập. Sau đó, cả đội sẽ bám sát lịch trình để làm việc. Lưu ý, trong quá trình viết, bạn cần nghiêm túc tuân thủ lịch trình đã xây dựng. Bạn có thể vừa phải viết cho khách hàng, vừa chăm chút website, fanpage cá nhân cũng như bận rộn với công việc gia đình. Guồng quay này dễ khiến bạn sao nhãng, kiệt sức và từ bỏ hành trình xuất bản ebook. Vì thế, bạn nên tự cam kết và quy định khung giờ nhất định để tập trung viết sách, chẳng hạn buổi sáng trước khi bắt đầu công việc thường ngày hoặc mỗi cuối tuần.
Ngoài ra, nếu bạn làm việc theo nhóm thì nên có nhóm trưởng để theo dõi và đốc thúc công việc chung của mọi người. Bạn có thể họp nhóm định kỳ để cập nhật tiến độ, hỗ trợ nhau sao cho công việc cân đối, phù hợp nhất với mọi người. Đừng để một vài ngày mệt mỏi hay xích mích trong nhóm đập tan ước mơ xuất bản ebook của bạn.
Bước 7. Biên tập
Ở bước này, bạn cần tổng hợp tất cả bài viết của thành viên hoặc các chương bạn đã viết, thành một cuốn sách hoàn chỉnh. Những vấn đề bạn cần lưu ý trong khâu biên tập bao gồm:
Chỉnh sửa lỗi chính tả, ngữ pháp, diễn đạt của từng chương.
Biên tập giọng văn của các cây viết sao cho thống nhất, xuyên suốt cả cuốn sách.
Trong quá trình biên tập, bạn cũng có thể bổ sung nội dung để làm rõ ý tưởng hoặc gắn kết các chương sách với nhau.
Bước 8. Dàn trang và thiết kế
Cách đơn giản nhất mà cây viết nào cũng có thể thực hiện là soạn thảo văn bản trên Word, sau đó chuyển từ file Word sang định dạng PDF. Tuy nhiên, cách này có nhược điểm là hạn chế khả năng thiết kế. Do đó, mình thường sử dụng Canva để thiết kế ebook, giúp cuốn sách có màu sắc, hình ảnh minh họa đẹp mắt. Tùy theo mong muốn và mục đích mà bạn có thể lựa chọn ebook dạng ngang, dọc hoặc vuông với kích thước phù hợp.
Lưu ý là Canva chỉ giới hạn 100 trang, nên bạn cân nhắc dung lượng cho phù hợp.
Khi thiết kế ebook, bạn cũng nên chú ý đến công đoạn dàn trang sao cho độc giả dễ dàng theo dõi nội dung. Đừng để một câu mở đầu ở trang này trong khi cả đoạn văn còn lại ở trang tiếp theo. Và cũng đừng đặt hình minh họa ở một trang còn phần chữ ở trang khác.
Bước 9. Nhờ góp ý và chỉnh sửa
Sau khi viết xong cuốn ebook đầu tiên, mình đã chủ động liên hệ với chị Linh Phan để nhờ chị góp ý. Mặc dù mới nói chuyện với chị Linh một vài lần, chị vẫn nhiệt tình động viên và nhận xét cho mình. Chính những góp ý đó đã giúp mình hoàn thiện cuốn sách và tự tin xuất bản ấn phẩm đầu tiên mang tên Hạnh Trang.
Vì vậy, bạn đừng ngần ngại kêu gọi sự giúp đỡ. Bạn có thể nhờ bạn bè, các cây viết có kinh nghiệm hoặc chuyên gia góp ý về nội dung cuốn sách, cách viết hoặc tư duy marketing. Những nhận xét ấy sẽ hỗ trợ tinh thần và cải thiện chất lượng của cuốn sách. Mặt khác, chỉ cần bạn thể hiện sự cầu tiến, chân thành và tâm huyết trong cuốn sách, mình tin, không ai từ chối lời đề nghị giúp đỡ của bạn.
Dựa vào nhận xét của các cố vấn, bạn sẽ tiếp tục chỉnh sửa để hoàn thiện cuốn ebook. Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải răm rắp làm theo góp ý của mọi người. Hãy tham khảo, cân nhắc và nghe theo những lời khuyên bạn thấy phù hợp. Hơn ai hết, chính bạn – cha đẻ của cuốn sách – mới là người hiểu đứa con tinh thần của mình nhất.
Bước 10. Xuất bản và truyền thông
Xuất bản và truyền thông là bước cuối cùng để đưa cuốn sách của bạn lên kệ và tới gần độc giả. Bạn có thể đăng tải trực tiếp ebook trong bài viết trên website cá nhân hoặc sử dụng plugin Easy Digital Downloads, WooCommerce trên Wordpress. Hai plugin sẽ giúp bạn tập hợp nhiều ebook thành chuyên mục riêng trên website để tăng tính chuyên nghiệp. Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng hai plugin này để bán ebook cho độc giả.
Nếu chưa có website cá nhân hoặc không thạo công nghệ, bạn có thể đăng tải ebook lên Google Drive với chế độ công khai rồi chia sẻ đường link cho độc giả. Hoặc bạn yêu cầu độc giả để lại email dưới bài viết để nhận được ebook; đây cũng là cách phổ biến.
Lưu ý, dù sử dụng phương thức xuất bản nào, bạn cũng nên đề nghị độc giả cung cấp email cá nhân. Đây là cách thông minh để thu nhận danh sách người đọc, từ đó bạn có thể tiếp thị nội dung và các sản phẩm trong tương lai qua email.
Viết ebook là thử thách dài hạn, đòi hỏi bạn phải đầu tư nhiều thời gian và chất xám. Không dễ để bạn viết và hoàn thiện một cuốn sách, dù là sách giấy hay điện tử. Tuy nhiên, thành quả bạn nhận được sẽ luôn ngọt ngào và xứng đáng. Sau khi đọc bài viết này, bạn đã sẵn sàng xuất bản cuốn sách cho riêng mình chưa?