Mod là gì trong Pascal

Trong tuần vừa qua, chúng ta đã thực hànhviết 1 vài chương trình ngắn. Tuy nhiên đó cũng chỉ là 1 vài bài tập để các em có thểlàm quen với các thao tácđể tạo ra 1 chương trình máy tính. Hôm nay, chúng ta cùngtìm hiểu thêm vềcác kiểu dữ liệu, các phép toán, các phép so sánh, tương tác giữa người với máy tính, ...

1. Dữ liệu và kiểu dữ liệu:

- Các ngôn ngữ lập trình định nghĩa sẵn một số kiểu dữ liệu cơ bản.

- Kiểu dữ liệu xác định các giá trị của dữ liệu và các phép toán thực hiện trên giá trị đó

- Một số kiểu dữ liệu cơ bản trong ngôn ngữ lập trình

• Kiểu số nguyên: số học sinh của lớp, số sách thư viện,..
• Kiểu số thực: chiều cao, điểm trung bình môn Toán,..
• Kiểu xâu kí tự: Chao cac ban, Lop 8

Trong Pascal, để cho chương trình dịch hiểu dãy chữ số là kiểu xâu. Ta phải đặt dãy số đó trong cặp dấu nháy đơn.

Ví dụ: Để xuất dòng chữ "Chào các bạn" ra ngoài màn hình, chúng ta sẽ gõ câu lệnh sau: Write('Chao cac ban');

Bài tập ví dụ:Em hãy hoàn thành bài tập sau: Điền dấu x vào ô lựa chọn

2. Các phép toán đối với kiểu dữ liệu số: Trong mọi ngôn ngữ lập trình, ta có thể thực hiện các phép tính công, trừ, nhân, chia với các số nguyên và số thực. Chẳng hạn như:

a/. Các kí hiệu phép toán:

Lưu ý: Kết quả chia hai số n và m (tức n/m) luôn là một số thực dù cho n và m là các số nguyên và n có chia hết cho m.

Ví dụ:

(1) 12/5 = 2.4

(2) 5 div 2 = 2 (Phép chia lấy phần nguyên, 5/2=2.5, ta lấy phần nguyên là 2)

(3) 7 mod 3 = 1 (Phép chia lấy phần dư, 7 chia 3 được 2 dư 1)

Lưu ý: Chúng ta có thể áp dụng phép chia lấy phần dư này vào 1 vài bài toán cơ bản như: kiểm tra số chẵn lẻ, kiểm tra tính chia của 1 số, .... Các em sẽ được thực hành bài này sau khi ta học về biến số và hằng số

b/. Ta có thể kết hợp các phép tính số học nói trên để có các biểu thức số học phức tạp hơn. Sau đây là 1 vài ví dụ minh họa biểu thức số học và cách viết chúng trong ngôn ngữ lập trình Pascal.

c. Quy tắc tính các biểu thức số học trong ngôn ngữ Pascal: Cũng như trong Toán học, khi tính toán trong Pascal chúng ta vẫn phải tuân thủ các quy tắc sau:

Các phép toán trong ngoặc được thực hiện trước tiên.

Trong dãy các phép toán không có dấu ngoặc, các phép nhân, phép chia lấy phần nguyên (div) và phép chia lấy phần dư (mod) được thực hiện trước.

Phép cộng và phép trừ được thực hiện theo thứ tự từ trái sang phải.

Trong ngôn ngữ lập trình chỉ được sử dụng dấu ngoặc tròn ()

3. Các kí hiệu so sánh trong toán học: Ngoài các phép toán số học, ta thường so sánh các số. Sau đây là cáckí hiệu toán học quen thuộc được sử dụngđể kí hiệu các phép so sánh:

Lưu ý:

-Kết quả của phép so sánh chỉ có thể là Đúng hoặc Sai. Cụ thể:

- Thường dùng trong câu lệnh có chứa điều kiện (vd: if.. then..else, while.. do, repeat.. until)

Tuy nhiên,khi viết chương trình, để so sánh dữ liệu (số, biểu thức, ) ta sử dụng các kí hiệu do ngôn ngữ lập trình quy định:

4. Giao tiếp giữa người và máy tính:

Trước tiên, chúng ta cùng tìm hiểu khái niệm thế nào là tương tác giữa người - máy?

Khi thực hiện 1 chương trình:

-Người sử dụng có nhu cầu can thiệp vào các quá trình tính toán, kiểm tra, chỉnh sửa, bổ sung.

- Máy tính sẽ thông tin về kết quả tính toán, thông báo lỗi, gợi ý sửa lỗi, ...

Quá trình trao đổi hai chiều giữa con người và máy tính khi chương trình hoạt động được gọi là giao tiếp hay tương tác giữa người và máy tính.

Tương tác giữa người máy tính là do người lập trình tạo ra và thường thực hiện nhờ các thiết bị chuột, bàn phím, màn hình.

Dưới đây là 1 vài trường hợp con người tương tác với máy tính:

a.Thông báo kết quả tính toán: Là yêu cầu đầu tiên đối với mọi chương trình

Ví dụ: Tính diện tích hình tròn, biết độ dài bán kính được người sử dụng nhập từ bàn phím

b.Nhập dữ liệu: là một trong những tương tác thường gặp là chương trình yêu cầu nhập dữ liệu.

c.Tạm ngừng chương trình:Tùy thuộc ngữ cảnh mà chúng ta chia nó làm 2 loại:

d.Hộp thoại:Hộp thoại được sử dụng như một công cụ giao tiếp người máy tính trong khi chạy chương trình

Ví dụ:Hộp thoại sau có thể xuất hiện khi người dùng thực hiện thao tác kết thúc chương trình.

5. Bài tập áp dụng:

Bài tập 1: Em hãy chọn kết quả của bạn làm đúng nhất

Bốn bạn A, B, C, D đưa ra kết quả của phép chia, phép chia lấy phần nguyên và lấy phần dư của hai số nguyên 14 và 5 như sau:

(A) 14 / 5 = 2 ; 14 div 5 = 2 ; 14 mod 5 = 4.

(B) 14 / 5 = 2.8 ; 14 div 5 = 2 ; 14 mod 5 = 4.

(C) 14 / 5 = 2.8 ; 14 div 5 = 4 ; 14 mod 5 = 2.

(D) 14 / 5 = 3 ; 14 div 5 = 2 ; 14 mod 5 = 4.

Bài tập 2:Bạn nào đã viết sai?

Bài tập 3:Một chương trình máy tính được viết để nhập điểm của ba môn học Toán, Văn, Anh và in ra điểm trung bình của ba môn học đó. Hãy cho biết chương trình đó xử lí những dữ liệu gì và những dữ liệu đó phải có kiểu gì?

- Dữ liệu cần xử lí: ............................................................................................................................

Bài tập 4:Viết chương trình xuất ra màn hìnhdòng chữ "Xin chào các bạn đến với chương trình của tôi" với mỗi từ có 1 màu riêng biệt vàxuất cách nhau 1 giây .

Gợi ý thực hiện:
- Để thêm màu cho chữ ta sử dụng lệnh Textcolor(mã màu);. Bạn nào muốn cho màu xuất hiện ngẫu nhiên thì có thể sử dụng thêm hàm Random(n) vào vị trí của mã màu.
- Để mỗi chữxuất hiện cách nhau 1 giây ta gõ thêm câu lệnhDelay(1000);vào trước câu lệnh xuấtwrite.
VD: Delay(1000); Textcolor(Random(16)); Write('Xin');

DẶN DÒ:

1. Trả lời các câu hỏi sau đây:

2. Hệ thốngkiến thức lạiđã học bằng cách sử dụngsơ đồ tư duy.

3. Xem trước nội dung bài thực hành 2