[PLVN] - Trước phản ánh của báo chí về tình trạng nhà hàng, quán ăn, khách sạn không xuất hóa đơn, trong đó có những khoản rất lớn, tiềm ẩn nguy cơ thất thu thuế, Bộ Tài chính vừa có ý kiến chính thức về vấn đề này…
Bộ Tài chính cho biết, hiện nay theo quy định tại Điều 90 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/6/2019 của Quốc hội thì toàn bộ tổ chức, cá nhân khi bán hàng hóa, dịch vụ đều phải xuất hóa đơn điện tử [HĐĐT] không phân biệt giá trị từng lần.
Cụ thể, khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập HĐĐT để giao cho người mua theo định dạng chuẩn dữ liệu và phải ghi đầy đủ nội dung theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về kế toán, không phân biệt giá trị từng lần bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ.
Căn cứ quy định nêu trên, Bộ Tài chính cho biết, việc sử dụng HĐĐT được áp dụng từ thời điểm 01/7/2022 và đến nay đã thực hiện thống nhất trên cả nước.
Để khắc phục hiện tượng người bán hàng không xuất hóa đơn cho khách hàng khi mua hàng hoá, dịch vụ và người mua hàng không lấy hoá đơn khi mua hàng hoá, dịch vụ, trong thời gian qua Bộ Tài chính [ngành Thuế] đã thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp.
Đó là trình các cấp có thẩm quyền hoàn thiện cơ sở pháp lý về việc người bán hàng phải xuất hoá đơn cho khách hàng theo từng giao dịch, bỏ nội dung cho phép xuất hóa đơn tổng cuối ngày trong các lĩnh vực kinh doanh thương mại bán lẻ, kinh doanh dịch vụ ăn uống theo mô hình hệ thống cửa hàng bán trực tiếp đến người tiêu dùng…
Đẩy mạnh tuyên truyền đến người bán hàng, người mua hàng về quyền lợi và nghĩa vụ của việc xuất hoá đơn khi mua hàng hoá, dịch vụ. Đối với người bán hàng phải có trách nhiệm xuất hoá đơn cho người mua hàng theo từng giao dịch phát sinh; Đối với người mua hàng, đây là chứng từ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp của hàng hoá, dịch vụ qua đó tạo lập thói quen tiêu dùng văn minh, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh bình đẳng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Theo Tổng cục Thuế, tính đến cuối tháng 11/2023, đã có 37.542 doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền với số lượng hóa đơn có mã khởi tạo từ máy tính tiền hơn 72,7 triệu hóa đơn với tổng số tiền thuế là 4.208 tỷ đồng.
Bộ Tài chính cho biết, hiện ngành Thuế đang triển khai Hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền áp dụng cho các cơ sở kinh doanh thuộc lĩnh vực bán lẻ đến người tiêu dùng [ăn uống, bán lẻ hàng hóa, dịch vụ khác…].
Đây là hình thức hoá đơn điện tử thuận tiện trong việc sử dụng đem lại lợi ích cho cả người bán hàng và người mua hàng.
Hình thức hoá đơn này góp phần tối ưu chi phí hoá đơn, dễ dàng quản lý, sử dụng đối với mô hình kinh doanh cần xuất hoá đơn thường xuyên, liên tục, 24/7. Qua đó góp phần nâng cao khả năng quản lý thuế đối với các mô hình kinh doanh này.
Tới đây, ngành Thuế sẽ tiếp tục triển khai Chương trình “Hoá đơn may mắn” với mục tiêu thúc đẩy người tiêu dùng lấy hoá đơn khi mua hàng hoá dịch vụ. Người tiêu dùng có cơ hội trúng thưởng khi lấy hoá đơn, theo đó tạo áp lực lên người bán hàng và yêu cầu xuất hoá đơn khi bán hàng hoá, dịch vụ.
Ngoài ra Bộ Tài chính [Tổng cục Thuế] sẽ quyết liệt trong việc phối hợp với các cơ quan ban ngành, địa phương, rà soát, xử lý vi phạm đối với cơ sở kinh doanh không xuất hoá đơn kịp thời cho người mua hàng khi cung cấp hàng hoá, dịch vụ để thúc đẩy các doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong lĩnh vực bán hàng hoá, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng xuất hoá đơn theo quy định của Pháp luật.
Báo cáo của Tổng cục Thuế cho biết, thực hiện Chương trình hóa đơn may mắn, toàn ngành đã triển khai tổ chức lựa chọn hóa đơn may mắn. Đến nay, đã có 62/63 Cục Thuế thực hiện lựa chọn hóa đơn may mắn quý I/2023, 60/63 Cục Thuế thực hiện lựa chọn hóa đơn may mắn quý II/2023 và 54/63 Cục Thuế thực hiện lựa chọn hóa đơn may mắn quý III/2023. Tính từ 01/01/2023 đến ngày 30/11/2023, ngành Thuế đã tổ chức trao 3.532 giải thưởng với tổng số tiền là 9,6 tỷ đồng.
Theo quy định tại khoản 1, điều 4 nghị định 123 về nguyên tắc lập, quản lý, sử dụng hóa đơn, chứng từ năm 2020: "Khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn để giao cho người mua [gồm cả các trường hợp hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại, quảng cáo, hàng mẫu; hàng hóa, dịch vụ dùng để cho, biếu, tặng, trao đổi, trả thay lương cho người lao động và tiêu dùng nội bộ [trừ hàng hóa luân chuyển nội bộ để tiếp tục quá trình sản xuất; xuất hàng hóa dưới các hình thức cho vay, cho mượn hoặc hoàn trả hàng hóa] và phải ghi đầy đủ nội dung theo quy định tại điều 10 nghị định này.
Trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử thì phải theo định dạng chuẩn dữ liệu của cơ quan thuế theo quy định tại điều 12, nghị định này.
Theo quy định trên, khi nhà hàng cung cấp dịch vụ ăn uống cho khách hàng, phải nhân danh nhà hàng để xuất hóa đơn cho khách hàng, việc nhờ bên thứ ba xuất hóa đơn là không đúng quy định.
Yêu cầu chịu thêm thuế suất giá trị gia tăng 15% là vi phạm pháp luật.
Thứ nhất, giá bán đã bao gồm thuế giá trị gia tăng.
Theo quy định tại điều 2 Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2008 sửa đổi bổ sung các năm 2013, 2016: "Thuế giá trị gia tăng là thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng". Đây là loại thuế do người tiêu dùng sau cùng chịu.
"Người nộp thuế giá trị gia tăng là tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng [sau đây gọi là cơ sở kinh doanh] và tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa chịu thuế giá trị gia tăng [sau đây gọi là người nhập khẩu]".
Như vậy, người chịu thuế là người tiêu dùng sau cùng nhưng người nộp thuế là các cơ sở sản xuất kinh doanh.
Doanh nghiệp khi niêm yết giá bán phải rõ ràng giá đã có thuế giá trị gia tăng hay chưa để bảo đảm thu được khoản thuế này và trách nhiệm là người nộp lại khoản thuế này.
Giá niêm yết là giá hàng hóa, dịch vụ đã bao gồm các loại thuế, phí và lệ phí [nếu có] của hàng hóa, dịch vụ đó.
Như vậy, giá bán của sản phẩm, dịch vụ nói chung và dịch vụ ăn uống nói riêng khi được niêm yết được hiểu là giá đã bao gồm thuế giá trị gia tăng.
Thứ hai, về thuế suất 15%: Theo quy định tại điều 8 Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2008 sửa đổi bổ sung các năm 2013, 2016 thì mức thuế suất giá trị gia tăng đối với dịch vụ ăn uống là 10%; trong thời gian dịch bệnh COVID-19 được giảm xuống còn 8%, chỉ có hiệu lực đến hết ngày 31-12-2022. Kể từ ngày 1-1-2023, mức thuế giá trị gia tăng trở về 10%.
Như vậy, việc nhà hàng yêu cầu thêm mức thuế suất giá trị gia tăng là 15% khi xuất hóa đơn là vi phạm pháp luật.
Hành vi không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa tùy theo mức độ vi phạm sẽ có những mức hình phạt tương xứng:
- Xử phạt hành chính đối với hành vi không xuất hóa đơn: Theo quy định tại khoản 5, điều 24 nghị định 125/2020/NĐ-CP ngày 19-10-2020, mức phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng đối với hành vi không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho người mua.
- Xử phạt hành chính đối với hành vi trốn thuế theo quy định tại điều 17 nghị định 125/2020/NĐ-CP ngày 19-10-2020, mức phạt tiền có thể lên đến gấp 3 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế, buộc nộp đủ số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước.
- Xử lý hình sự: Đối với người trốn thuế và pháp nhân trốn thuế với hành vi không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa:
+ Người phạm tội trốn thuế: Theo quy định tại điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 và điểm a, khoản 47, điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017, bị phạt tiền từ 100 - 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.
+ Pháp nhân phạm tội trốn thuế: Theo quy định tại điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 và điểm b, khoản 47, điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 thì mức phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 1 tỉ đồng.
Anh cần liên hệ với nhà hàng, trình bày rõ lý do để được xuất hóa đơn giá trị gia tăng mà không phải chịu thêm khoản phí thuế suất giá trị gia tăng.
Mời bạn đọc gửi câu hỏi để được luật sư tư vấn
Đăng ký Tuổi Trẻ Sao TẠI ĐÂY
Với đội ngũ các luật sư và chuyên gia pháp lý dày dạn kinh nghiệm trên tất cả các lĩnh vực như hôn nhân - gia đình, kinh doanh - thương mại, mua bán đất đai, sở hữu trí tuệ, lao động, hộ tịch, thừa kế..., chuyên mục Tư vấn pháp luật trên Tuổi Trẻ Sao sẽ giải đáp thắc mắc của bạn một cách nhiệt tình, nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.
Bạn đọc vui lòng gửi câu hỏi [gõ bằng tiếng Việt có dấu, font chữ UNICODE] về Tuổi Trẻ Sao qua địa chỉ tuvanphapluat@tuoitre.com.vn.