Phương pháp nhân giống vô tính Lớp 11

Khái niệm sinh sản, sinh sản vô tính ở thực vật, các hình thức sinh sản vô tính, phương pháp nhân giống vô tính, vai trò của sinh sản vô tính ở thực vật.

I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ SINH SẢN

Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới, bảo đảm sự phát triển liên tục của loài

- Các hình thức sinh sản ở thực vật:

+ Sinh sản vô tính

+ Sinh sản hữu tính

II. SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT

1. Sinh sản vô tính là gì?

Là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái, con cái giống nhau và giống cá thể mẹ

2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật

3. Các phương pháp nhân giống vô tính thực vật

III. VAI TRÒ CỦA SINH SẢN VÔ TÍNH

* Đối với đời sống thực vật

- Giúp cho sự tồn tại và phát triển của loài

* Đối với con người

- Duy trì được tính trạng tốt phục vụ con người

- Nhân nhanh giống cây trồng.

- Tạo giống cây sạch bệnh

- Tăng hiệu quả kinh tế nông nghiệp, giảm giá thành sản phẩms

- Phục chế giống quý đang bị thoái hóa.

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Sinh lớp 11 - Xem ngay

a. Kiến thức ôn tập

- Khái niệm giâm cành: Giâm cành là hình thức cắt từ thân, nhánh hay từ đoạn thân có chồi ngọn. Nơi vết cắt sẽ mọc ra một khối tế bào không chuyên hóa gọi là mô sẹo [callus], sau đó các rễ bất định mọc ra từ mô sẹo này.

- Khái niệm chiết cành: Chiết cành là phương pháp nhân giống vô tính cây trồng bằng cách cho một cành hay một đoạn cành ra rễ trên cây, sau đó tách khỏi cây mẹ, đem trồng thành cây mới

- Khái niệm ghép chồi: Ghép chồi [ghéo cành] là dùng một bộ phận sinh dưỡng [mắt, chồi, cành] của một cây gắn vào một cây khác [gốc ghép].

+ Một chồi cành hay một cành nhỏ từ một cây này có thể được ghép lên một cây khác của các loài có quan hệ họ hàng gần hay các thứ khác nhau của cùng một loài. Ghép cây phải thực hiện lúc cây còn non. Cây cho hệ thống rễ được gọi là gốc ghép [stock], cành hay chồi ghép được gọi là cành ghép [scion]. Ghép có thể kết hợp được chất lượng tốt giữa cành ghép và gốc ghép.

b. Chuẩn bị thí nghiệm

  • Kéo cắt cây, dao cắt, dao ghép, băng chất dẻo, dây buộc, phễu giấy, một số chồi cà phê, cành cà phê, cây rau ngót, cành ổi
  • Chia lớp thành 4 tổ,mỗi tổ đều thực hiện:giâm,chiết ,ghép

a. Thí nghiệm giâm cành

- Chọn phần cơ quan sinh dưỡng cần giâm → vùi vào đất ẩm → nảy chồi → cây con
- Quy trình chi tiết:

Quy trình giâm cành

- Điều kiện: 

  • ​Bảo đảm giữ ẩm và tùy loài cây mà kích thước thân cành phù hợp.
  • Cành giâm phải là cành bánh tẻ, không già và không non quá, cành càng to khỏe càng dễ lên, cắt dài khoảng 20 cm, tỉa bớt lá chỉ để khoảng 2 lá già
  • Cành giâm cắt phải sát phía dưới mắt mầm, cách mắt khoảng 2mm, cắt vát 45 độ xuôi theo chiều mắt mầm, khi giâm cũng cắm cành nghiêng 1 góc khoảng 45 độ.

b. Thí nghiệm chiết cành

- Chọn cành chiết cạo lớp vỏ, bọc đất mùn → khi ra rễ → cắt rời cành → trồng thành cây mới.
- Quy trình chiết cành:

Quy trình chiết cành

- Điều kiện:

Cạo sạch lớp tế bào mô phân sinh dưới vỏ.

  • Bảo đảm giữ ẩm và tuỳ loài cây mà kích thích đoạn thân, cành phù hợp.
  • Nên chọn cành chiết từ cây khoẻ mạnh, không có biểu hiện bệnh để cây con sau này khoẻ, khả năng phát triển tốt, đậu trái nhiều.
  • Đất thường là đất vườn, đất pha cát, sét, bảo đảm được độ thông thoáng và độ ẩm.

c. Thí nghiệm ghép cành

- Dùng cành, chồi hay mắt ghép của một cây này ghép lên thân hay gốc của một cây khác.
- Quy trình ghép chồi và ghép cành:

Quy trình ghép chồi

Quy trình ghép cành

- Điều kiện:

  • Phần vỏ của cành ghép và gốc ghép có mô tương đồng tiếp xúc và ăn khớp với nhau.
  • Hai cây cùng ghép cùng loài, cùng giống.

3. Báo cáo kết quả thực hành

Mẫu báo cáo

Họ và tên ………….
Lớp …………………

Bảng báo cáo kết quả thực hành

- Sau khi học xong bài này học sinh có thể:

  • Giải thích được cơ sở sinh học của phương pháp nhân giống vô tính: Chiết, giâm, ghép chồi [ghép mắt], ghép cành.
  • Thực hiện được các phương pháp nhân giống: Chiết, giâm cành, ghép chồi[ghép mắt], ghép cành.
  • Nêu được lợi ích của phương pháp nhân giống sinh dưỡng. Hình thành kỹ năng tư duy tích cực trong học tập của học sinh.
  • Tạo kỹ năng làm việc nhóm cho HS. Vận dụng kiến thức trong bài để bảo quản nông sản, tạo quả không hạt nâng cao lợi nhuận trong sản xuất nông nghiệp.

Câu hỏi in nghiêng trang 161 Sinh 11 Bài 41

Quan sát hình 43 và trả lời các câu hỏi sau:

- Nêu các phương pháp nhân giống vô tính [nhân giống sinh dưỡng] có và không có ở trên hình 43.

- Vì sao phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép?

Lời giải:

- Các phương pháp nhân giống vô tính có và không có ở trên hình 43:

    + Có ở hình 43: Ghép cành, chép chồi.

    + Không có ở hình 43: giâm cành, giâm lá, triết cành, trồng củ, nhân giống vô tính trong ống nghiệm từ mô của cây.

- Ở cành ghép các mạch dẫn đang tổn thương nên quá trình vận chuyển nước bị ảnh hưởng do đó cần bỏ hết lá ở cành ghép để hạn chế quá trình thoát hơi nước qua lá đồng thời tập trung nước nuôi các tế bào ghép.

Câu hỏi in nghiêng trang 161 Sinh 11 Bài 41

Nêu những ưu điểm của cành chiết và cành giâm so với cây trồng mọc từ hạt.

Lời giải:

Ưu điểm của cành chiết và cành giâm so với cây trồng mọc từ hạt:

- Nhân giống nhanh, hệ số nhân giống cao và giữ được đặc tính của cây mẹ.

- Dễ làm, tỷ lệ thành công cao.

- Thời gian cho thu hoạch sản phẩm ngắn vì vì cây từ cành giâm và cành chiết sớm ra hoa, kết quả: chỉ 2-5 năm tùy loài cây, tùy tuổi sinh lí [tuổi chủng loại] của cành.

Câu hỏi in nghiêng trang 161 Sinh 11 Bài 41

 Trình bày vai trò của sinh sản sinh dưỡng đối với ngành Nông nghiệp, cho ví dụ minh họa

Lời giải:

Sinh sản sinh dưỡng có vai trò rất quan trọng với ngành Nông nghiệp:

- Nhân giống nhanh trong thời gian ngắn mà vẫn giữ được đặc tính của cây mẹ.

- Tạo ra các giống cây trồng sạch bệnh từ nguồn giống sạch bệnh được kiểm soát như từ mô phân sinh đỉnh [vị trí thường không có virus, vi khuẩn gây bệnh cho cây]

- Nhân nhanh các giống cây quý đang bị thoái hóa về giống, đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng nhờ nuôi cấy mô và tế bào thực vật.

- Phục chế các giống cây trồng quý đang bị thoái hoá nhờ nuôi cấy mô và tế bào thực vật có giá thành thấp mà hiệu quả kinh tế cao

Xem toàn bộ Soạn sinh 11: Bài 41. Sinh sản vô tính ở thực vật

Với giải Câu hỏi trang 161 SGK Sinh học lớp 11 được biên soạn lời giải chi tiết sẽ giúp học sinh biết cách làm bài tập môn Sinh học 11. Mời các bạn đón xem:

Giải Sinh học 11 Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật

Video Giải Câu hỏi trang 161 SGK Sinh học 11

Câu hỏi trang 161 SGK Sinh học 11: Quan sát hình 43 và trả lời các câu hỏi sau

- Nêu các phương pháp nhân giống vô tính [nhân giống sinh dưỡng] có và không có ở trên hình 43.

- Vì sao phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép?

Lời giải

- Phương pháp nhân giống vô tính: ghép chồi, ghép cành, giâm cành, chiết cành, nuôi cấy tế bào và mô thực vật, trồng củ, trồng hom.

- Vì để giảm mất nước qua lá, tập trung nuôi dưỡng tế bào, nhất là tế bào mô phân sinh ở cành ghép.

Xem thêm lời giải bài tập Sinh học lớp 11 hay, chi tiết khác:

Câu hỏi trang 160 Sinh học 11: Quan sát hình 41.1 và...

Câu hỏi trang 160 Sinh học 11: Quan sát hình 41.2 và nêu các hình thức...

Câu hỏi trang 161 Sinh học 11: Nêu những ưu điểm của cành chiết và...

Câu hỏi trang 161 Sinh học 11: Trình bày vai trò của sinh sản sinh dưỡng...

Bài 1 trang 162 Sinh học 11: Sinh sản là gì...

Bài 2 trang 162 Sinh học 11: Sinh sản vô tính là gì...

Bài 3 trang 162 Sinh học 11: Nêu các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật...

Bài 4 trang 162 Sinh học 11: Nêu những lợi ích của các phương pháp...

Bài 5 trang 162 Sinh học 11: Ngoài tự nhiên, cây tre sinh sản bằng...

Bài 6 trang 162 Sinh học 11: Trong phương pháp nhân giống sinh dưỡng...

Video liên quan

Chủ Đề