Bực mình việc thu gom rác dân lập
Hiện nay, việc xử lý những bất cập của các đường dây thu gom rác dân lập còn bỏ ngỏ
Với dân số xấp xỉ 9 triệu người, tại TP HCM hằng ngày phải xử lý trên 7.000 tấn rác sinh hoạt. Phần lớn trong số này được các đường dây rác dân lập đảm nhận nhưng từ đây cũng nảy sinh nhiều vấn đề gây bức xúc.
Phí mỗi nơi mỗi kiểu
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM, rác thải đang được 2 tổ chức thu gom, gồm hệ thống công lập thuộc các công ty TNHH MTV dịch vụ công ích, thu gom khoảng 40%; số còn lại do hệ thống thu gom rác dân lập đảm nhận.
Hiện nay, mức phí thu gom rác trên địa bàn TP được thực hiện theo Quyết định 88/2008/QĐ-UBND ngày 20-12-2008 của UBND TP. Theo đó, ở khu vực nội thành, mức phí đối với hộ gia đình là 20.000 đồng/tháng [nhà mặt đường] và 15.000 đồng/tháng [nhà trong hẻm]. Còn vùng ven, ngoại thành, mức phí từ 10.000 -15.000 đồng/tháng. Các đối tượng ngoài hộ gia đình, mức phí là 60.000 đồng/cơ sở/tháng; quán ăn là 110.000 đồng/cơ sở/tháng; còn các đối tượng như nhà hàng, khách sạn, siêu thị, trung tâm thương mại... là 176.000/m2/tháng.
Người dân còn than phiền nhiều về hệ thống thu gom rác dân lập
Thực tế, mức phí thu gom rác dân lập hiện nay hầu như chưa được quản lý chặt chẽ nên dẫn đến việc mỗi nơi thu mỗi giá. Khảo sát một số quận, chúng tôi nhận thấy mức thu đều cao hơn quy định. Điển hình như ở tuyến đường Vườn Lài [phường An Phú Đông, quận 12], người dân phải đóng 25.000 đồng/hộ/tháng. Các hộ ở mặt đường Vĩnh Viễn [quận 10] đóng 30.000 đồng/tháng; hẻm 62 Huỳnh Văn Bánh [phường 15, quận Phú Nhuận] đóng 30.000 đồng/tháng. Mức phí thu gom rác hầu như tùy ý chủ đường dây ấn định. Năm nào họ cũng nâng giá thu gom rác nhưng người dân chẳng biết đúng hay sai, phản ánh đến đâu...
Nhiều người dân ở phường 6, 13, 14 của quận 4 than phiền về sự vòi vĩnh của nhiều người thu gom rác tại đây. Ngoài rác sinh hoạt, nếu có thêm loại rác khác buộc phải đóng thêm tiền thì người thu gom mới chấp nhận mang đi. Ông Nguyễn Thanh Tân, ngụ quận 4, bày tỏ: “Nhà chặt mấy nhánh cây kiểng bỏ vào thùng rác nhưng qua 3 ngày họ chẳng chịu mang đi. Khi hỏi thì họ bảo không phải trách nhiệm của họ. Đóng thêm 30.000 đồng mớ rác này mới được dọn dẹp”.
Không dám nặng lời
Ngoài mức thu cao hơn quy định, vấn đề mà người dân bức xúc là trách nhiệm thu gom rác của nhiều đường dây rác dân lập. Chị Nguyễn Thị H. và nhiều hộ dân ở ấp 2, xã Đa Phước, huyện Bình Chánh phản ánh: “Tiền thì đóng đủ nhưng họ không thu hằng ngày, gây ô nhiễm môi trường. Trước đây, 2 hoặc 3 ngày nhưng nay đến 4 ngày mới thu gom rác một lần làm cả xóm hôi thối, chuột mèo bới tung. Chẳng ai dám nói nặng một lời vì họ giận thì chỉ có nước... ngửi rác”.
Một số người dân ở đường Đoàn Văn Bơ, quận 4 than thở: Tiền thì thu đủ, Tết phải đóng thêm tiền tháng... 13 nhưng họ muốn gom rác hay không thì... tùy! “Xóm tui nhà liền kề, dân cư đông đúc. Nếu chỉ 2 ngày không gom rác thì cả xóm bốc mùi. Vừa qua, cả 3 ngày người gom rác không đến. Khi gặp được họ thì mới biết không gom rác là bởi bận... đi đám cưới ở xa. Cách đây không lâu, xóm phải cử người chở rác ra trạm trung chuyển vì người thu góm rác nghỉ liền 4 ngày để về thăm quê” - ông Đặng Hữu Trí, một cán bộ hưu trí ở quận 4, than phiền.
Quá bực vì thái độ làm việc tùy tiện của người gom rác dân lập, 10/20 hộ ở hẻm 198 Hồ Văn Huê [phường 9, quận Phú Nhuận] đã tự gom rác đưa ra mặt tiền đường, đóng phí cho đường dây thu gom rác của Công ty Dịch vụ công ích quận Phú Nhuận.
Trao đổi về những bức xúc của người dân, bà Trương Thoại Linh - Chủ tịch UBND xã Đa Phước, huyện Bình Chánh - cho biết: Theo quy định, ngày nào cũng phải thu rác từ các hộ dân. Do địa bàn xã rộng nên việc thu gom rác chưa thực hiện đúng quy định, có khi 2 ngày mới thu gom rác một lần. “Chúng tôi sẽ kiểm tra, xử lý và yêu cầu các đường dây thu gom rác công bố về khoảng thời gian cụ thể thu gom rác trong ngày; che chắn xe cẩn thận để giảm mùi hôi, giữ vệ sinh môi trường” - bà Linh hứa.
Công nhân gom rác rất khổ
Ông Nguyễn Khắc C., người có hơn 20 năm thu gom rác, bày tỏ: “Chúng tôi là những người làm thuê cho các dây thu gom rác. Việc thu tiền là của chủ đường dây. Mỗi ngày, hai ông cháu làm việc gần 10 giờ, gom rác của hơn 500 hộ. Toàn bộ thu nhập chỉ 3,5 triệu đồng/tháng, không có bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội. Xe ba gác thu gom rác của chúng tôi hư thì phải tự sửa, có bệnh thì tự lo. Sau bao năm làm việc vất vả, vợ tôi giờ bị bệnh cột sống không đi làm nổi, phải nhờ cháu đi thay”.
Nộp phí cao hơn quy định, phải chứa rác trong nhà nhiều ngày mới được thu gom là nỗi khổ trong suốt thời gian qua của nhiều hộ dân ở các quận, huyện vùng ven như 12, Bình Tân, Hóc Môn, Bình Chánh.
Thu phí gấp đôi quy định
Theo Quyết định 88/2008 của UBND TP.HCM, các hộ có nhà mặt tiền trong nội thành phải nộp phí gom rác 20.000 đồng/tháng, trong hẻm 15.000 đồng/tháng. Các hộ nhà mặt tiền ở ngoại thành hay vùng ven nộp 15.000 đồng/tháng, trong hẻm 10.000 đồng/tháng.
Quy định là vậy nhưng nhiều hộ dân ngoại thành hiện vẫn phải nộp tiền thu gom rác cao gấp đôi số tiền phải đóng. Chị Nguyễn Thị Thơm, nhà trong một con hẻm ở xã Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn, phản ánh: “Muốn đổ rác sinh hoạt, tôi và hàng xóm phải mang ra đầu hẻm cách nhà cả trăm mét thì mới có xe gom rác dân lập đến lấy. Vậy mà hằng tháng mỗi nhà vẫn phải đóng 20.000 đồng, không thiếu một xu”.
Tương tự, nhiều hộ dân ở xã Vĩnh Lộc [Bình Chánh], phường Tân Chánh Hiệp [quận 12], phường Bình Hưng Hòa [quận Bình Tân],… cũng cho biết đều phải nộp tiền gom rác cao hơn quy định. Trong những dịp lễ, nhiều người còn phải bồi dưỡng thêm cho người gom rác khi họ gợi ý [nếu không muốn bị “để quên” rác hoài].
Ngoài ra, việc thu tiền rác không rõ ràng cũng gây khó chịu cho nhiều người. “Người thu tiền rác thường chỉ nhận tiền rồi bỏ đi chứ không xé phiếu. Có lần tôi đòi lấy phiếu thu, anh ta tỏ thái độ khó chịu rồi đưa cho phiếu thu mệnh giá 10.000 đồng trong khi tôi vừa phải đóng 20.000 đồng” - chị Thu Hoàng [xã Đông Thạnh, huyện Hóc Môn] phản ánh.
Gom rác dân lập ở phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân. Ảnh: MINH HIẾU
Rác thải chất đống chờ thu gom ở phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân. Ảnh: MINH HIẾU
Gom rác tùy hứng
Ngoài chuyện nộp phí cao, nhiều hộ dân còn thường xuyên phải để rác trong nhà 2-3 ngày mới có người thu gom. Chị Nguyễn Ánh Tuyết [khu phố 18, phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân] than thở: “Thường thì hai ngày ở đây mới có xe đến gom rác, có đợt phải đến 3-4 ngày. Mỗi lần như vậy, khắp nhà tôi đầy mùi hôi của rác và ruồi nhặng”.
Tương tự, anh Nguyễn Đức Trí ở hương lộ 80 [phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân] phản ánh: “Khu vực tôi ở mỗi tuần xe rác dân lập chỉ gom rác hai lần, có khi cả tuần mới gom một lần. Hơn nữa, người đi gom rác chỉ gom đầy xe rồi đi về chứ không quan tâm đến khu vực đã được dọn hết rác thải hay chưa”.
“Thu tiền rác cao hơn quy định, chúng tôi cũng tạm chấp nhận vì nghĩ số tiền cũng không lớn. Nhưng việc phải 3-4 ngày mới có xe đến gom rác thật sự làm chúng tôi bức xúc. Rác để lâu trong nhà rất hôi thối, bỏ vào bịch nylon để trước cửa thì chuột bọ, rồi người lượm ve chai tới bới ra làm vương vãi khắp nơi. Mất vệ sinh không chịu nổi!” - chị Dương Thị Nhung, ở ấp 6, xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, phàn nàn.
Trên địa bàn phường có tất cả 23 tổ thu gom rác dân lập. Các tổ thỏa thuận với người dân thu cào bằng 15.000 đồng/tháng. Việc 2-3 ngày các hộ dân mới được gom rác, có thể là do xe hư hay có sự cố bất ngờ. Sắp tới phường sẽ họp với các tổ thu gom rác để chấn chỉnh, yêu cầu thu phí đúng quy định và phải gom rác đều đặn. Ông PHAN THANH PHONG, Phó Chủ tịch UBND phường Việc thu tiền gom rác sinh hoạt là do các xã tự thỏa thuận với tổ thu gom rác dân lập và người dân. Thỉnh thoảng chúng tôi cũng nghe phàn nàn về việc thu quá giá quy định và chậm thu gom rác nhưng chưa nhận được khiếu nại của người dân. Sắp tới Phòng sẽ tham mưu để huyện tổ chức kiểm tra, không để việc thu gom rác bị gián đoạn ảnh hưởng tới cuộc sống người dân. Một cán bộ Phòng TN&MT huyện Hóc Môn Thời gian tới, chúng tôi sẽ tham mưu để UBND TP điều chỉnh mức phí thu gom rác thải sinh hoạt cho phù hợp thực tế. Phòng cũng sẽ đề nghị các quận, huyện chấn chỉnh, không để rác thải tồn đọng trong các hộ gia đình. Ông LÊ TRUNG TUẤN ANH, Phó phòng Quản lý Chất thải rắn, |
GIA NGHĨA