Sự thành lập của công xã
Mục 1
1. Hoàn cảnh ra đời của Công xã
- Năm 1870, chiến tranh Pháp - Phố nổ ra trong điều kiện không có lợi cho Pháp.
- Ngày 2 - 9 - 1870, Hoàng đế nước Pháp là Na-pô-lê-ông III cùng toàn bộ quân chủ lực gồm 10 vạn người bị quân Phổ bắt làm tù binh tại thành Xơ-đăng [gần biên giới Pháp - Bỉ].
- Được tin đó, ngày 4 - 9 - 1870, nhân dân Pa-ri, phần lớn là công nhân và tiểu tư sản, đã đứng lên khởi nghĩa, lật đổ chính quyền Na-pô-lê-ông III. Đòi thành lập chế độ cộng hòa và bảo vệ “Tổ quốc lâm nguy”. Chính phủ lâm thời tư sản được thành lập mang tên “Chính phủ vệ quốc”.
- Theo đà chiến thắng, quân Phổ tiến sâu vào đất Pháp và bao vây Pa-ri. Chính phủ tư sản vội vã xin đình chiến. Bất chấp thái độ đầu hàng và hành động đàn áp phong trào đấu tranh của chính phủ tư sản, nhân dân Pa-ri kiên quyết chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
Mục 2
2. Cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871. Sự thành lập công xã.
- Mâu thuẫn giữa Chính phủ tư sản [ở Véc-xai] >< nhân dân ngày càng gay gắt, Chi-e tiến hành âm mưu bắt hết các ủy viên của Ủy ban Trung ương [đại diện cho nhân dân].
- Ngày 18 - 3 - 1871, Chi-e cho quânđánh úp đồi Mông-mác[Bắc Pa-ri] - là nơi tập trung đại bác của Quốc dân quân, nhưng cuối cùng chúng đã thất bại. Chi-e phải cho quân chạy về Véc-xai. Nhân dân nhanh chóng làm chủ Pa-ri và đảm nhiệm vai trò Chính phủ lâm thời.
- Ngày 26 - 3 - 1871, nhân dân Pa-ri tiến hành bầu cửHội đồng Công xãtheo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu. Những người trúng cử phần đông là công nhân và trí thức - đại diện cho nhân dân lao động Pa-ri.
ND chính
|
Sự thành lập của công xã: bối cảnh lịch sử, cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871 và sự thành lập công xã. |
Sơ đồ tư duy Công xã Pa-ri 1871
Loigiaihay.com
-
Tổ chức bộ máy và chính sách của công xã Pa-ri
Tóm tắt mục II. Tổ chức bộ máy và chính sách của công xã Pa-ri
-
Nội chiến ở Pháp. Ý nghĩa lịch sử của công xã Pa-ri
Tóm tắt mục III. Nội chiến ở Pháp. Ý nghĩa lịch sử của công xã Pa-ri
-
Lý thuyết Công xã Pa-ri 1871
Lý thuyết Công xã Pa-ri 1871
-
Thái độ của “Chính phủ vệ quốc” và của nhân dân Pháp trước tình hình đất nước sau ngày 4-9-1870 như thế nào?
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 1 trang 36 SGK Lịch sử 8
-
Trình bày diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871?
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 36 SGK Lịch sử 8
-
Tại sao thực dân Pháp xâm lược nước ta?
- Muốn chiếm nước ta, biến nước ta thành thuộc địa của chúng
-
Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất [1873]
Tóm tắt mục 2. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất [1873]
-
Tại sao Triều đình Huế kí Hiệp ước Giáp Tuất [1874]?
- Triều đình Huế quá đề cao và sợ thực dân Pháp, không tin vào sức mạnh của nhân dân và cho rằng khó có thể thắng được quân Pháp.
2. Công xã Pa-ri - Nhà nước kiểu mới
- Ngày 36 - 3 - 1871 công xã được thành lập, cơ quan cao nhất là hội đồng công xã
được bầu theo nguyên tắc phổ thơng đầu phiếu.
+ Cơng xã còn thi hành nhiều chính sách tiến bộ khác: Công nhân được làm chủ
những xí nghiệp có chủ bỏ trốn, kiểm soát chế độ tiền lương, giảm lao động ban đêm,
cấm án phạt công nhân, đề ra chủ trương giáo dục bắt buộc...
- GV đặt câu hỏi: Em có nhận xét gì về việc làm của Cơng xã?
- HS suy nghĩ tự trả lời câu hỏi. -GV nhận xét và chốt ý: Công xã Pa-ri là
một nhà nước khác hẳn nhà nước của những giai cấp bóc lột trước, đây là một
nhà nước kiểu mới. - Nhà nước vơ sản do dân và vì dân.
- GV nhấn mạnh và giải thích cho HS rõ: Sự thất bại của Công xã Pa-ri là không thể
tránh khỏi trong điều kiện lịch sử lúc bấy giờ, song Công xã để lại cho giai cấp vô
sản những bài học về tổ chức lãnh đạo, sự liên minh và đoàn kết giữa các tầng lớp
nhân dân trong cuộc đấu tranh chống áp bức.
- Những việc làm của công xã: + Quân đội cảnh sát cũ bị giải tán, thay
vào đó là các sực lượng vũ trang nhân dân, nhà thờ tách khỏ trường học.
+ Thi hành nhiều chính sách tiến bộ: Cơng nhân làm chủ những xí nghiệp chủ bỏ
trống, kiểm soát chế độ tiền lương, giảm lao động ban đêm...
- Công xã Pa-ri là một nhà nước kiểu mới do dân và vì dân.
- Cơng xã dể lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho giai cấp vô sản: Tổ chức lãnh
đạo các tầng lớp nhân dân...
4. Sơ kết bài học - Hoàn cảnh sự ra đời, quá trình hoạt động và tác dụng của Quốc tế thứ nhất đối với phong trào
công nhân. - Nguyên nhân diễn biến cuộc Cách mạng ngày 18 - 3 - 1871 và sự thành lập Công xã.
- Những việc làm chứng tỏ Công xã Pa-ri là Nhà nước kiểu mới. 5. Dặn dò, bài tập
Mục lục
- 1 Hoàn cảnh ra đời của Công xã
- 2 Thành lập Công xã
- 3 Các chính sách kinh tế, xã hội
- 4 Chiến tranh bảo vệ Công xã
- 5 Nguyên nhân thất bại
- 6 Ý nghĩa lịch sử
- 7 Chú thích
- 8 Tham khảo
- 9 Liên kết ngoài
Bàn luận về chiến tranh trong 1 quán cà phê Paris, The Illustrated London News ngày 17/9/1870
Cuối tháng 6 năm 1870, Đệ Nhị Đế chế Pháp lâm vào thời kỳ khủng hoảng. Cũng mùa hè năm 1870, nước Pháp gây chiến với Phổ. Do chỉ huy yếu, thua kém về vũ khí, chiến lược sai lầm... Pháp nhanh chóng bị Phổ đánh bại. Tháng 9 năm 1870, hoàng đế Napoléon III thất trận ở chiến trường Sedan phải đầu hàng thủ tướng nước Phổ Otto von Bismarck. Ngày 4 tháng 9, nhân dân Paris nhận được tin, tự phát nổi dậy, tràn vào Điện Bourbon, hô lớn: "Phế truất hoàng đế", "Cộng hòa muôn năm". Chiều ngày hôm đó, chính phủ lâm thời được thành lập mang tên Chính phủ vệ quốc. Tướng Louis Jules Trochu, một người có tư tưởng bảo hoàng, nguyên thống đốc Paris, được cử làm Bộ trưởng Bộ chiến tranh và đứng đầu chính phủ mới.[7]
Quân đội Phổ, sau chiến thắng ở trận Sedan, tiếp tục tiến về Paris. Khi thủ đô bị vây hãm vào gần cuối tháng 9, thành phố vẫn còn 246.000 vệ binh và thủy quân cùng 125.000 vệ quốc quân. Chính phủ tổ chức thêm 200 tiểu đoàn vệ quốc quân, cộng với 60 tiểu đoàn vốn có từ thời Đệ nhị đế chế. Lực lượng này bao gồm chủ yếu các thợ thủ công và công chức nhỏ. Trong khi đó, quân đội Pháp vẫn tiếp tục thua cuộc. Ngày 27 tháng 10, 15 vạn quân Pháp ở thành Metz do tướng François Achille Bazaine chỉ huy đầu hàng. Nhân dân Paris với quyết tâm cố thủ, phản đối việc chính phủ mới đàm phán với phía Phổ, tập trung trước tòa thị chính hô lớn: "Đả đảo Trochu! Không đàm phán!".[7] Jules Favre, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao của Chính phủ Vệ quốc, đã bí mật ký thỏa thuận hòa ước với Otto von Bismarck.
Từ ngày 23 tháng 1 năm 1871, Chính phủ của Trochu bắt đầu đàm phán với Phổ lại cung điện Versailles. Đến ngày 28 tháng 1, Chính phủ Pháp ký hiệp định đình chiến, chấp nhận các điều kiện của phía Phổ. Theo thảo thuận đình chiến, cuộc bầu cử Quốc hội Pháp sẽ được tổ chức vào 8 tháng 2 năm 1871 và sau đó Quốc hội sẽ ký hòa ước. Đúng như dự định, Quốc hội mới được thành lập vào đầu tháng 2 với 750 nghị viên. Phần lớn trong số này thuộc tầng lớp phú ông, địa chủ và có tới 450 người thuộc phái bảo hoàng.[8] Adolphe Thiers trở thành Thủ tướng và Jules Favre tiếp tục giữ chức Bộ trưởng Bộ Ngoại giao. Ngày 28 tháng 2, Thiers gặp Bismarck và ký kết các điều khoản hòa ước:
- Nước Pháp bồi thường chiến phí 5 tỷ franc.
- Các pháo đài Paris bị quân Đức chiếm đóng cho tới khi Pháp nộp 500 triệu franc đầu tiên.
- Lãnh thổ phía Đông bị chiếm đóng cho tới khi Pháp hoàn thành hết khoản bồi thường.
- Alsace và một phần ba Lorraine thuộc về Đức.
- Quân Phổ vào chiếm đóng Paris.
Phản đối hòa ước, trước ngày quân đội Phổ tiến vào Paris, dân chúng và vệ quốc quân đã chiếm 227 khẩu đại bác và súng liên thanh chuyển về Montmartre và Belleville. Trước sự chống cự này, quân đội Phổ chỉ chiếm một phần Paris và ở lại trong 62 giờ đồng hồ. Ngày 15 tháng 2, 215 trong tổng số 270 tiểu đoàn vệ quốc đã thành lập Liên minh Quân đội Vệ quốc, đứng đầu là Ủy ban Trung ương Vệ quốc. Ủy ban này gồm đại biểu ở tất cả các đơn vị, có cả những người xã hội và những hội viên của Quốc tế thứ nhất. Ngày 24 tháng 2, Ủy ban tổ chức cuộc tuần hành trước nhà tù Bastille để kỷ niệm Đệ nhị Cộng hòa.[8]
Giữa tháng 3 năm 1871, Quốc hội hạ lệnh tước vũ khí quân vệ quốc. Cuộc chiến ngày 18 tháng 3 giữa Chính phủ Versailles và quân vệ quốc là ngòi nổ trực tiếp cho Công xã Paris.[8]
Một chướng ngại vật trên phố, ngày 18 tháng 3 năm 1871
3 giờ ngày 17 rạng sáng ngày 18 tháng 3, quân đội chính phủ Thiers tới chiếm các vị trí chiến lược bên tả ngạn sông Seine. Một nhóm khác cũng được điều đến các kho đại bác của Paris. Mục tiêu chủ yếu của quân đội chính phủ là đồi Montmartre ở phía Bắc thành phố để chiếm các trọng pháo của quân vệ quốc. Đến 5h30, quân chính phủ chiếm được các trọng pháo nhưng chưa di chuyển đi được. Sau các tiếng kèn tập hợp và chuông báo động, quân vệ quốc tiến tới bao vây đồi. Trong cuộc chiến, nhiều binh lính quân chính phủ đã nghiêng về phía quân vệ quốc, viên tướng chỉ huy bị bắn chết tại chỗ. Tới 9 giờ, lực lượng chính phủ thất bại, vội vã lui quân. Buổi trưa, Ủy ban Trung ương Vệ quốc ra lệnh các tiểu đoàn tiến vào trung tâm thành phố. Chỉ sau vài tiếng đồng hồ, quân vệ quốc đã chiếm được các cơ quan đầu não của phủ, tòa thị chính và các trại lính. Đến buổi chiều, Thiers cùng chính phủ phải rút về Versailles.[9]
Ngày 26 tháng 3, bầu cử Hội đồng Công xã được tiến hành và ngày 28, kết quả được công bố. Trong số 85 đại biểu trúng cử, có 25 công nhân, 15 đại biểu thuộc tầng lớp tư sản trúng cử nhưng sớm từ chức sau đó. Phần còn lại gồm các bác sĩ, nhà báo, giáo viên, công chức... Khoảng gần 30 đại biểu của Hội đồng Công xã là hội viên của Quốc tế thứ nhất và cũng có cả những người ngoại kiều gốc Nga, Ba Lan, Hungary. Cuối tháng 3, do ảnh hưởng của Công xã Paris, nhiều cuộc khởi nghĩa khác cũng nổ ra ở Marseilles, Lyon, Toulouse,...[10]
Sắc lệnh đầu tiên của Công xã là bãi bỏ quân đội thường trực và bộ máy cảnh sát cũ. Việc giữ an ninh được thay bằng lực lượng công nhân có vũ trang. Chính quyền của giai cấp công nhân cũng được thành lập. Cơ quan tối cao của nhà nước là Hội đồng Công xã có vai trò lập pháp và tổ chức 10 ủy ban chịu trách nhiệm về hành pháp. Mỗi ủy ban này do 1 ủy viên của Hội đồng Công xã làm chủ tịch. Công xã cũng ra sắc lệnh tách nhà thờ khỏi hoạt động của nhà nước, giới [tăng lữ] không can thiệp vào công việc của chính quyền và [ngân sách tôn giáo] bị hủy bỏ. Tất cả tài sản của các giáo hội trở thành tài sản quốc gia, giáo dục cũng tách khỏi nhà thờ. Để tuyên truyền trong hoàn cảnh bị bao vây, Công xã Paris còn sử dụng khinh khí cầu rải truyền đơn tới các vùng nông thôn.[11]
Trong khi đó, quân đội Phổ và quân đội Versailles vẫn tiếp tục bao vây Paris. Chính phủ Versailles cùng một số báo chí đưa nhiều tin bất lợi cho Công xã Paris, như Công xã sẽ tiêu diệt tất cả các quyền sở hữu. Nhiều nông dân lo ngại chính quyền của Công xã Paris.
I.Sự thành lập Công xã
1. Hoàn cảnh ra đời của Công xã
- Na-pô-nê-ông IIIgây chiến với Phổ và bị thất bại tại Xơ-đăng [2/9/1870].
- Ngày 4/9/1870, nhân dân Pa-ri khởi nghĩa,lật đổ chính quyềnNa-pô-nê-ông III,yêu cầu lập chế độ cộng hòa và bảo vệ "Tổ quốc lâm nguy". Đồng thời thành lậpmột chính phủ tư sản lâm thờimang tên Chính phủ vệ quốc.
- Quân Phổ tiến sâu vào lãnh thổ Pháp, bao vây Pa-ri. Chính phủ tư sản xin đình chiến, nhân dân kiên quyết chiến đầu bảo vệ tổ quốc.
2. Cuộc khởi nghĩa ngày 18/3/1871.Sự thành lập Công xã
- Nguyên nhân: mâu thuẫn giữa chính phủ tư sản ở Véc-xai với nhân dân Pa-ri [do Quốc dân dân chỉ huy].
- Diễn biến:
Sáng 18/3/1871 Chi-e tấn công Quốc dân quân ở đồi Mông-mác, nhưng bị thất bại.
@650404@
- Kết quả:
+ Quân chính phủ tháo chạy về Véc-xai, nhân dân làm chủ Pa-ri.
+ Ủy ban Trung ương Quốc dân đảm nhiệm vai trò Chính phủ lâm thời.
+ Ngày26/3/1871 nhân dân Pa-ri bầu Hội đồng Công xã.
Cuộc cách mạng 18/3/1871 ở Pa-ri bùng nổ trong hoàn cảnh nào?
- In bài này
- Gửi Email bài này
- 19/7/1870, chiến tranh Pháp – Phổ bùng nổ. Ngày 2/9/1870, toàn bộ đội quân Pháp và Na-pô-lê-ông III đầu hàng.
- 4/9/1870, nhân dân Pa-ri khởi nghĩa lật đổ đến chế II, đòi thiết lập chế độ cộng hòa và tổ chức kháng chiến chống quân Phổ. Chính phủ lâm thời tư sản mang tên chính Chính phủ vệ quốc . Khi quân Phổ tiến về Pa-ri và bao vây thành phố, “Chính phủ vệ quốc” đã trở thành “Chính phủ phản quốc” khi quyết định đầu hàng và mở cửa cho Phổ tiến vào Pháp. Nhưng nhân dân Pa-ri đã tổ chức thành các đơn vị Quốc dân quân, tự vũ trang và xây dựng phóng tuyến bảo vệ thủ đô.
- 3h sáng này 18/3/1871, Chính phủ cho quân đánh chiếm đồi Mông-mác, nơi tập trung đại bác của Quốc dân quân. Quần chúng nhân dân đã kịp thời kéo đến hỗ trợ Quốc dân quân, bao vây quân chính phủ.
[Nguồn: trang 195 sgk Lịch Sử 10:]