Những ngày mùng 1, ngày Rằm hay Lễ tết, hầu hết các gia đình đều lau dọn bàn thờ sạch sẽ để thắp nén hương để bày tỏ lòng thành kính với Tổ tiên. Đặc biệt vào dịp cuối năm, nhà nào cũng tất bật dọn dẹp, trang trí nhà cửa để chuẩn bị đón một năm mới nhiều bình an. Và họ luôn tâm niệm rằng, việc lau dọn bàn thờ là quan trọng nhất, cần được làm thật kỹ càng, sạch sẽ. Phần quan trọng nhất là bàn thờ tổ tiên, do đây là nơi được coi là nơi linh thiêng, ngày thường không được tùy ý động chạm di chuyển mà chỉ lau chùi sạch sẽ, người xưa cho rằng nếu xê dịch sẽ làm kinh động đến chỗ của thần, thần không được an vị thì không muốn ở lại lâu, không chăm sóc cho nhà mình được. Ngày nay do thời gian có hạn hoặc một số kiêng kị không được lưu truyền trong dân gian nên không còn nhiều người biết cách dọn bàn thờ và cách bài trí bàn thờ gia tiên sao cho đúng phong thủy và mang lại may mắn như phong tục cổ nhân.
Trước khi dọn dẹp ban thờ, người xưa thường phải tắm rửa sạch sẽ, chuẩn bị đĩa hoa quả đặt lên, sau đó thắp một nén hương thông báo cho tổ tiên và thần linh biết ngày hôm nay sẽ thu dọn ban thờ, mời tổ tiên và thần linh tạm lánh sang một bên để con cháu thực hiện công việc. Sau đó gia chủ chuẩn bị một chiếc bàn bên trên trải vải hoặc giấy đỏ để đặt bài vị, nếu bàn thờ có đặt chung bài vị gia tiên với các thần thì phải để ra hai chỗ khác nhau, không được lẫn lộn. Đợi sau khi hương cháy hết rồi mới bắt đầu công việc.
Khi lau rửa bài vị của tổ tiên thì phải dùng nước ấm, không được dùng nước lạnh. Khi làm vệ sinh, nếu có bài vị của thần Phật thì lau trước, sau đó đổ nước mới để lau bài vị của tổ tiên, tuyệt đối không lau bài vị của tổ tiên trước. Người xưa quan niệm như vậy là bất kính, mạo phạm với thần phật, thần phật có ngôi vị cao hơn nên dễ khiến tổ tiên bị chèn ép. Sau khi lau bài vị xong mới đến phần dọn bát hương, công việc này cũng rất quan trọng, ngày nay đa phần mọi người đều rút chân hương rồi cầm bát hương đổ hết tro ra ngoài, theo người xưa như vậy rất dễ gây “tán tài”, vì vậy người ta dùng chiếc thìa nhỏ xúc từng thìa đổ ra ngoài rồi mới rửa sạch bát hương đặt sang một bên.
Khi bát hương khô ráo, nếu là bát hương thờ thần phật thì dùng bảy tờ tiền vàng, bát hương của tổ tiên thì dùng ba tờ tiền vàng đốt hơ quanh, cháy một nửa thì bỏ vào trong, đợi tiền vàng cháy hết thì đổ tro vào một lần, như vậy gọi là “ra nhỏ vào lớn”, ý là “tiền ra nhỏ giọt, tiền vào như thác đổ”, nếu lúc đầu đổ ra hết sau đó múc từng ít một vào thì gọi là “vào nhỏ ra lớn”, tức “tiền ra thì nhiều mà tiền vào thì ít”.
Ngày nay có nhiều người đem tro bát hương đổ cũ ra sông, thay vào bát hương tro mới, nhưng người xưa thì dùng chiếc rổ mắt nhỏ để lọc tro cũ, lọc xong lại đổ vào bát hương chứ không đổ đi. Việc lọc tro cũng phải bắt đầu từ bát hương thờ thần phật. Các nhà tâm linh cũng cho rằng, khoảng 2 – 3 tháng hãy bao sái bàn thờ một lần. Không lau dọn thường xuyên vì khu vực đặt bát hương rất cần tụ khí, nếu động chạm liên tục thì theo tâm linh cũng không tốt. Còn bình thường khi thắp hương chỉ nên lau bàn thờ cho sạch sẽ, không để bụi bẩn, hay mạng nhện dính ở đó. Cũng theo Nhà nghiên cứu Phật học Nguyễn Mạnh Cường [Viện Phật học], có người bảo việc bát hương đầy chặt chân hương sẽ mang lại tài lộc cho gia chủ. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, phải bao sái sạch sẽ, rút sạch chân hương để bát hương quang quẻ, không che mắt thần linh, gia tiên thì mới phù hộ được cho con cháu. Còn các chuyên gia tâm linh cho rằng, việc tỉa chân hương có thể làm hàng tháng vào dịp cuối tháng để bát hương, bàn thờ luôn sạch sẽ, sáng sủa và tránh hỏa hoạn.
Sau khi lau rửa sạch sẽ, người ta sẽ đem bài vị thần Phật và tổ tiên đặt lại chỗ cũ và công đoạn này cũng rất phức tạp. Trước hết phải chuẩn bị một chiếc lò nhỏ trong có đốt than hoa, đặt dưới bàn thờ khoảng 15 phút, sau đó đốt bảy tờ tiền vàng làm dấu hơ ở bốn hướng trên dưới trái phải, ý là dùng lửa để khai quang, làm sạch, tiền vàng chưa cháy hết thì bỏ vào lò than hoa. Đốt tiếp bảy tờ tiền vàng làm sạch vị trí muốn đặt tượng, bài vị thần Phật và bát hương sau đó mới đặt các đồ vật vào vị trí cố định.
Sau khi đặt xong thì đốt 12 que hương cắm theo thứ tự hướng thời gian:
– Que thứ nhất cắm ở vị trí 1h, khi cắm thì đọc “niên niên thị hảo niên”, tức mỗi năm đều là năm tốt.
– Que thứ hai cắm ở vị trí 2h, khi cắm đọc “nguyệt nguyệt thị hảo nguyệt”, tức mỗi tháng đều là tháng tốt.
– Cây thứ ba cắm ở vị trí 3h, khi cắm đọc “nhật nhật thị hảo nhật”, tức mỗi ngày đều là ngày tốt.
– Cây thứ tư cắm ở vị trí 4h, khi cắm đọc “thời thời vị hảo thời”, tức mỗi giờ đều là giờ tốt.
Cứ tuần tự như vậy cho đến thời điểm vị trí 12h. Các vị trí bài vị, bát hương của tổ tiên và bà tổ cô cũng làm như vậy.
Những kiêng kỵ khi thực hiện:
1. Di chuyển bát chân hương tùy tiện.
Người xưa còn quan niệm, nếu di chuyển bát hương quá nhiều sẽ dễ chuyển sang hướng xấu, gây xui xẻo cho gia chủ. Điều này có nghĩa là lòng thành của bạn sẽ không được thần linh chứng giám, gây những điều thiếu may mắn và ảnh hưởng đến vận mệnh của gia chủ. Vì vậy, khi lau dọn bàn thờ chúng ta chỉ nên lau bát hương sạch sẽ, không nên tự ý động chạm hoặc di chuyển nếu có di chuyển phải làm đúng theo hướng dẫn trên.
2. Tỉa và đổ chân hương sai cách.
Khi hương đầy, người ta thường tỉa và đổ bớt chân hương. Việc này không đơn giản như các bạn vẫn nghĩ đâu nhé. Nếu tỉa hương sai cách sẽ khiến tài lộc tiêu tán. Cách đúng nhất khi tỉa chân hương là tuyệt đối không được lấy ra hết mà phải để lại 3, 5 hoặc 7 chân. Đặc biệt, không được vứt chân hương bừa bãi vì người xưa quan niệm như thế sẽ bị “tán tài”. Chân hương tỉa ra thường đốt và tất cả tro được thả xuống sông, hồ hoặc hòa nước bón cây, không nên đổ lung tung. mà mang đi đốt thành tro rồi thả xuống sông, hồ. Bên cạnh đó, tuyệt đối không được bỏ chân hương ở những nơi bẩn thỉu, làm vậy sẽ phạm phải điều xấu.
3. Dùng nước lạnh để rửa bài vị.
Các nhà tâm linh khuyên chúng ta khi lau rửa bàn thờ thì nên dùng nước ấm, không được dùng nước lạnh để lau rửa bài vị. Khi tiến hành nếu có bài bị thần Phật thì phải lau trước rồi đổ nước đi, thay nước ấm mới rồi mới để lau bài vị tổ tiên. Tuyệt đối không lau bài vị tổ tiên trước thần Phật, đây là điều bất kính, mạo phạm đến thần Phật [ở ngôi vị cao hơn tổ tiên]. Việc lau dọn bàn thờ vẫn luôn rất quan trọng nên không thể tùy tiện và vội vàng làm cho xong chuyện được. Khi thực hiện nên cẩn thận và chú ý đến từng chi tiết cũng là cách để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.
4. Sắp xếp đồ thờ Phật, thần linh, gia tiên không đúng vị trí.
Trước khi mang những đồ thờ xuống cọ rửa, các chị hãy nhớ thật kỹ vị trí để sau đó sắp xếp lại cho đúng nhé. Việc để các đồ thờ cúng sai vị trí sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tài lộc của gia chủ. Tốt hơn là với tro, bát hương cũ, đồ thờ cúng khi muốn thay thế đồ mới thì phải thả ra đồ cũ sông hồ cho mát hoặc những nơi sạch sẽ hoặc hoá những đồ vật đó. Với bàn thờ cũ, cây nến, cây hương tiện bằng gỗ sơn son thiếp vàng cổ nên hóa đi, chứ không nên để nguyên vứt linh tinh, vừa “phạm”, vừa ô nhiễm môi trường. Không làm đổ vỡ đồ thờ: Đồ thờ cúng trên bàn thờ là những vật linh thiêng, thể hiện sự trang trọng tôn kính với người thân và tổ tiên đã khuất, nên theo quan niệm dân gian, nếu không cẩn thận làm đổ vỡ thì gia chủ sẽ gặp chuyện không may vì thiếu đi sự tôn trọng với người đã khuất.
Vị trí bên trái bàn thờ là vị trí quyết định tài vận và hòa khí gia đình, nếu bạn để nơi này bừa bộn, để những vật không cần thiết ở đây thì đừng trách vì sao vợ chồng thường xuyên hục hặc, cự cãi, làm mãi vẫn không khá lên được. Không chỉ chú ý việc chăm chút cho bàn thờ, mà cả dưới bàn thờ gia chủ cũng cần lưu ý không được đặt đồ đạc ở đây. Bên dưới bàn thờ cần được giữ thông thoáng, sạch sẽ và tuyệt đối không được đặt bể cá ở đây nếu không muốn tài sản hao hụt, sức khỏe đi xuống. Ngoài ra, khi đặt bàn thờ chủ nhân nên chọn vị trí trang trọng để đảm bảo tôn nghiêm và thể hiện lòng thành kính với Thần Phật, tổ tiên. Việc đặt phòng thờ cận bếp hoặc đối diện cửa nhà vệ sinh được xem là đại kỵ, phạm tội bất kính với ‘bề trên’.
Bàn thờ là một yếu tố tâm linh vô cùng quan trọng mang lại tài lộc, an khang, sức khỏe tâm linh cho mọi người trong gia đình. Nếu bàn thờ thu nạp được sinh khí tốt thì con cháu sẽ hưởng phúc, làm ăn phát đạt, mọi sự hanh thông. Quan trọng là con cháu bày tỏ lòng thành kính trước gia tiên, thần phật và cầu mong bình an may mắn cho gia đình.
Theo Huyenbi.net
Không ít gia đình hiện nay có thói quen thắp hương vào sáng sớm mỗi ngày trước khi đi làm và buổi tối sau khi trở về nhà. Bởi nhiều gia chủ tâm niệm rằng việc thắp hương và mỗi nén hương là sự thể hiện tấm lòng thành kính, biết ơn đối với ông bà, tổ tiên, thần Phật trong gia đình. Dù vậy, việc thắp hương lên bàn thờ hàng ngày hiện nay vẫn nhận được khá nhiều ý kiến trái chiều và chưa có được một thống nhất chung nào. Vì vậy, nội dung bài viết sau đây của Đại lý gốm sứ Bát Tràng Đại Việt sẽ giúp các bạn có thêm một số thông tin hữu ích về băn khoăn có nên thắp hương hàng ngày không ?
Ý nghĩa thờ cúng, tâm linh của việc thắp hương lên bàn thờ
Thắp hương lên bàn thờ là một trong những tập tục tín ngưỡng đã có từ rất lâu đời ở nước ta. Tập tục thờ cúng này có nguồn gốc bắt nguồn từ Trung Quốc và ngày càng có ảnh hưởng sâu sắc tới nền văn hóa Việt cho đến ngày nay. Do vậy, việc thắp hương lên bàn thờ mang những ý nghĩa tâm linh sâu sắc như sau:
- Thắp hương lên bàn thờ gia tiên, bàn thờ thần Phật giúp cho tâm hồn được an yên, tự tại đồng thời cảm thấy tĩnh lặng hơn trước những xô bồ, bon chen, lo lắng của cuộc sống thường ngày, giúp gia chủ cầu khấn những điều tốt đẹp, may mắn hơn.
- Bên cạnh đó, việc thắp hương còn giúp mang đi những điều mong muốn, khẩn cầu của gia chủ tới ông bà, tổ tiên, thần Phật, giúp bậc bề trên chứng giám cho lòng thành kính và sự biết ơn của gia chủ cũng như các thành viên trong gia đình. Những lời cầu nguyện cũng như mong ước sẽ giúp cho lòng người trở nên an yên hơn, có điểm tựa để tin tưởng và hướng tới những điều tốt đẹp, tươi sáng hơn trong tương lai.
Thắp hương hàng ngày có tốt không ?
Thắp hương lên bàn thờ gia tiên, thần Phật là việc làm mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Thế nhưng, có nên thắp hương hàng ngày không lại là điều không phải gia chủ nào cũng tìm được lời giải đáp phù hợp và đúng chuẩn cho riêng mình.
Theo quan niệm trong thờ cúng hiện nay, thắp hương hàng ngày là việc gia chủ nên làm. Tuy nhiên, nếu gia chủ bận bịu và không thể duy trì thói quen này hàng ngày thì chỉ cần thắp hương vào những ngày rằm, mùng 1, lễ, Tết với chút hoa quả, lễ mọn dâng lên ông bà, tổ tiên để thể hiện lòng thành kính của mình. Ngược lại, nếu có điều kiện về thời gian, các gia chủ vẫn nên thắp hương hàng ngày là tốt nhất. Bởi thắp hương lên bàn thờ sẽ làm cho không gian trong gia đình trở nên ấm cúng hơn, lòng người nhẹ nhàng và an yên hơn.
Trong gia đình, ngoài bàn thờ ông bà, tổ tiên và bàn thờ Táo Quân, nhiều gia đình hiện nay còn thờ bàn thờ Phật, bàn thờ Ông địa – Thần Tài. Dù vậy, khi thắp hương ở bất cứ bàn thờ nào, gia chủ cũng đều phải ăn mặc chỉn chu, chỉnh tề và khấn vái một cách thành tâm.
Bên cạnh đó, gia chủ nên lưu ý chỉ thắp một nén hương bởi theo quan niệm thờ cúng trong dân gian, số nén hương được thắp là một trong những yếu tố mang nhiều ý nghĩa tâm linh khác nhau. Theo đó, thắp 1 nén hương là sự bày tỏ lòng thành kính, biết ơn đối với ông bà, tổ tiên và các vị thần Phật. Đồng thời khi thắp, các bạn phải thắp bằng hai tay để không thể hiện thái độ bất kính, vô lễ đối với bậc bề trên, các vị thần Phật cao quý.
Thắp hương vào thời gian nào trong ngày là đúng chuẩn và hợp lý?
Nên thắp hương vào lúc nào trong ngày dù là ngày lễ, Tết, rằm, mùng 1 hay ngày bình thường là câu hỏi được nhiều gia chủ quan tâm hiện nay. Bởi lẽ, thắp hương vốn là một tập tục lâu đời, đã xuất hiện và tồn tại trong tín ngưỡng văn hóa của người Việt hàng ngàn năm nay. Vì vậy, mỗi khi nén hương được thắp lên cũng là lúc sợi dây tâm linh giữa hai thế giới âm – dương được kết nối sâu sắc.
Với những ý nghĩa thờ cúng tâm linh đặc biệt này, các gia chủ nên chọn thời gian thắp hương tốt nhất đó là vào mỗi buổi sáng sớm và mỗi buổi chiều tối. Bởi việc khởi động ngày mới bằng một nén hương thắp lên bàn thờ gia tiên sẽ khiến gia chủ cảm nhận ngày mới an lành và tràn đầy sức sống hơn. Tương ứng với đó, thắp hương vào mỗi buổi chiều tối để kết thúc một ngày làm việc bận rộn cũng sẽ giúp cho tâm hồn con người trở nên bình an, bớt lo âu, áp lực và mệt mỏi hơn.
Theo đó, thắp hương hàng ngày là việc gia chủ nên làm và thói quen này mang lại ý nghĩa cũng như giá trị tâm linh rất lớn cho gia đình.
Thời gian để thắp hương hàng ngày phụ thuộc hoàn toàn vào thời gian mà gia chủ có thể sắp xếp được. Theo đó, các gia chủ nên thắp hương hàng ngày vào mỗi buổi sáng trước khi đi làm và vào buổi tối sau khi trở về nhà nhưng nên thắp trước 7h tối. Bởi việc thắp hương muộn sẽ khiến cho những sinh linh đang đi lang thang nghe theo mùi hương mời gọi mà đến quấy nhiễu, phá phách gia đình bạn. Do vậy, nếu thắp hương vào buổi tối, gia chủ nên thắp càng sớm càng tốt.
Bên cạnh đó, gia chủ cần lưu ý đó là nếu thắp hương vào ban ngày thì chỉ nên thắp 1 nén hương bởi thông thường, các gia chủ luôn có thói quen thắp 3 nén hương lên bàn thờ.
Ý nghĩa của số nén hương được thắp lên bàn thờ
- Thắp 1 nén hương: bày tỏ lòng thành kính, biết ơn của gia chủ đối với ông bà, tổ tiên.
- Thắp 2 nén hương: thể hiện cho việc tiễn đưa, phúng viếng linh cữu người đã chết và đang trong thời gian để tang.
- Thắp 3 nén hương: có rất nhiều quan niệm khác nhau bàn về ý nghĩa của việc thắp 3 nén hương lên bàn thờ.
Theo đó, nó có thể là một trong những ý nghĩa sau:
- Tam bảo [Phật – Pháp – Tăng]
- Tam giới [Dục giới – Sắc giới – Vô sắc giới]
- Tam thời [Quá khứ – Hiện tại – Tương lai]
- Tam vô lậu học [Giới – Định – Tuệ]
Tuy nhiên, nếu trong gia đình thờ nhiều bát hương và gia chủ có thói quen thắp hương hàng ngày thì mỗi lần thắp, chỉ nên thắp 1 nén hương là đủ. Một nén hương sẽ giúp gia chủ thể hiện được lòng thành kính, biết ơn của mình đối với ông bà, tổ tiên cũng như những người đã khuất trong gia đình.
Tìm hiểu thêm về những con số được sử dụng cho một lần thắp hương, các bạn có thể dễ dàng nhận thấy rằng người Việt chỉ thắp hương theo số lẻ như 1, 3, 5, 7 mà không thắp theo các con số chẵn. Bởi lẽ theo quan niệm trong phong thủy, con số lẻ là những con số mang lại nhiều may mắn hơn so với số chẵn. Do vậy, quan niệm này theo thời gian dần ăn sâu vào tín ngưỡng thờ cúng của người dân Việt.
Đặc biệt, các gia chủ cũng nên chú ý tới cách thức thắp hương đó là phải thắp nén hương thẳng thắn đồng thời cắm sâu, chắc vào bát hương, tránh để nén hương cong vẹo làm mất thẩm mỹ.
Luôn luôn có lời khấn vái, báo cáo, cầu xin ông bà, tổ tiên khi thắp hương để nói lên nguyện vọng cũng như mong ước của mình và các thành viên trong gia đình.
Tựu chung lại, các bạn có thể nhận thấy một điều rằng việc thắp hương hàng ngày hay chỉ thắp vào những ngày rằm, mùng 1 hay lễ, Tết đều mang ý nghĩa thờ cúng như nhau. Tất cả thói quen thờ cúng này đều giúp ông bà, tổ tiên, thần Phật thấu được những mong muốn cũng như thỉnh cầu của gia chủ, phù hộ độ trì, chở che cho gia chủ cũng như các thành viên trong gia đình được an bình, khỏe mạnh, may mắn và hanh thông mọi sự.
Lưu ý quan trọng khi thắp hương hàng ngày
Không chỉ thắc mắc nên thắp hương vào lúc nào trong ngày là hợp lý nhất mà nhiều gia chủ còn rất cẩn thận trong việc ghi nhớ những lưu ý quan trọng khi thắp hương hàng ngày. Theo đó, để việc thờ cúng đảm bảo sự linh thiêng, thành kính, các gia chủ nên lưu tâm một số chú ý quan trọng như sau:
Tùy theo phong tục của từng vùng miền như vùng Nam Bộ, người dân thường có thói quen thắp hương cho từng gốc cây hay nóc nhà với quan niệm đó là mọi vật trên đời đều có đời sống tâm linh riêng của nó. Bên cạnh đó, nếu nhà có cổng thì sẽ thắp hai cây hương ở hai bên cổng, trước nhà có nhiều cây xanh sẽ thắp một nén hương ở gốc cây lớn nhất.
Gia chủ nên kỹ lưỡng trong việc chọn loại hương sạch, không sử dụng hóa chất, phụ gia để thắp lên lên bàn thờ ông bà, tổ tiên. Đồng thời, không nên thắp liên tục với số lượng hương lớn và không đóng cửa khi đang thắp hương để mùi hương có thể được lan tỏa ra ngoài không gian.
Khi thắp hương, nếu không thể cúng bằng các bài cúng hay như thầy cúng hay sư thầy trong chùa, các gia chủ có thể tự cúng nôm bằng tấm lòng thành kính của mình. Theo đó, những mong ước, nguyện vọng của gia chủ đối với bản thân cũng như các thành viên trong gia đình sẽ được tấu trình lên ông bà, tổ tiên, các vị thần Phật. Do vậy, không nên chỉ vì không biết cúng mà gia chủ chỉ thắp hương để đó và không có lời báo cáo, trình bày với ông bà tổ tiên.
Việc có nên thắp hương hàng ngày không và thắp hương vào thời điểm nào trong ngày là tốt nhất đã được gomdaiviet.vn mang đến các bạn câu trả lời trong nội dung bài viết trên đây. Thờ cúng ông bà, tổ tiên với tất cả tấm lòng và sự thành kính, biết ơn sẽ giúp gia đình bạn gặp được nhiều may mắn, tài lộc và bình an!