RÈN NỀ NẾP ĐẦU NĂM CHO HỌC SINH LỚP MỘT.
Sau những tháng ngày nghỉ hè, bắt đầu rời ngôi trường mầm non, các con bước vào lớp một, tất cả đều là mới lạ, từ khung cảnh, môi trường học tập, vui chơi, hoạt động...Đây là bước chuyển từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập có chủ định, các em rất bỡ ngỡ, rụt rè, có một vài em thời gian đầu đến lớp còn khóc nhớ ông bà, bố mẹ. Thật đúng như lời bài hát:
“Ngày đầu tiên đi học
Em mắt ướt nhạt nhòa
Cô vỗ về an ủi
Chao ôi sao thiết tha.”
Giai đoạn này vì tâm lí của các em chưa hoàn thiện nên khó tiếp thu kiến thức trong học tập và các hoạt động khác cũng khó thực hiện được tốt. Là giáo viên chủ nhiệm lớp 1 lâu năm, thấu hiểu được điều đó. Nên năm nào cũng vậy, từ đầu năm học tôi phải tập trung thực hiện việc giảng dạy theo hướng nhẹ nhàng, tự nhiên, chất lượng và hiệu quả. Tất cả phải tạo cho các em có thói quen tốt ngay từ những buổi đầu vì thời gian trò ở lớp với cô nhiều hơn thời gian ở nhà với cha mẹ. Nên cô vừa là người truyền đạt kiến thức, vừa là mẹ hiền của chúng. Vì thế,tôi đã rèn cho các em một số thói quen như:
1.Rèn nề nếp học tập trên lớp:
Khi bắt đầu cắp sách đến trường hầu hết các em đều chưa có ý thức về nề nếp rõ ràng, các em diễn đạt không đủ ý, trả lời chưa đủ câu, còn lúng túng khi giơ tay phát biểu bài, xếp hàng ra vào lớp chưa có quy củ, đó là hạn chế mà hầu hết các em hay mắc phải. Vì vậy mà giáo viên ngay từ đầu phải hướng dẫn cụ thể, tỉ mỉ, uốn nắn từng từ, từng câu của học sinh cho đầy đủ, từ những câu trả lời đơn giản nhất, không cần quá dập khuôn nhưng phải sửa ngay từ đầu thì sẽ rất dễ đối với lứa tuổi này và từ đó dần dần sẽ trở thành kĩ năng.
Ban đầu học sinh còn lúng túng trong việc sử dụng đồ dùng của từng môn học, cách giơ tay phát biểu bài, giơ bảng hoặc khi lấy được đồ dùng học tập rồi lại loay hoay với việc tìm bài học... Nên giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách mở sách giáo khoa, sắp xếp đồ dùng sách vở cho các em. Giáo viên hướng dẫn những việc này vào đầu giờ truy bài để các em thực hiện thành một thói quen. Cụ thể khi có hiệu lệnh lấy bảng, lấy sách vở, học sinh chỉ cần nhìn kí hiệu cô đãquy định là các con sẽ hiểu.
Ví dụ: Khi đọc học sinh, dùng que chỉ đúng chân chữ, khi đọc xong học sinh kẹp que chỉ vào trang bài vừa đọc rồi gập lại, khi giáo viên yêu cầu mở lại trang đó sẽ không bị mất nhiều thời gian.
Trong giờ Học vần, học sinh hiểu khi nào thì phát âm, đánh vần, khi nào đọc trơn,phân tích tiếng hay luyện nói đều theo quy định mà giáo viên đã quy ước với học sinh.
Tất cả những việc ấy đều cần có thời gian và quy định để có được nề nếp tốt. Nếu không sẽ ảnh hưởng tới cả chất lượng học tập của cả tiết học. Trên thực tế có rất nhiều học sinh không mang sách vở, đồ dùng vì khi dùng sách giáo khoa Toán học sinh lại quên không mang vở bài tập, khi học Học vần, học sinh quên mang sách Tiếng việt hay giờ viết bảng không có bảng, giờ viết vở không có bút chì, tẩy...Cá biệt có em đi học còn không mang cặp sách vì sáng ra ngủ dậy muộn mà gia đình lại quên nhắc nhở. Vì vậy những em thiếu đồ dùng sẽ không hoạt động, học tập cùng các bạn được mà sẽ làm ảnh hưởng đến không khí học tập của cả lớp. Do đó cần hình thành nề nếp học tập thói quen cho học sinh giờ nào việc đấy, là việc làm cần thiết không thể thiếu được.Chính vì vậy để dạy một tiết học đủ thời gian có chất lượng, đảm bảo được không khí học tập của lớp thì phải đưa các em vào nề nếp học tập ngay từ đầu năm học.
2.Rèn ý thức tự học trong giờ tự quản 15 phút đầu giờ và ý thức tự học ở nhà:
Để có được giờ tự quản hiệu quả và chất lượng dưới sự điều hành của cán bộ lớp thì trước tiên giáo viên phải tuyển chọn đội ngũ cán bộ lớp năng động, nhiệt tình, tự tin và có trách nhiệm với tập thể lớp.
3.Rèn nề nếp giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập:
Rèn nề nếp giữ gìn sách vở đồ dùng học tập là một việc làm không thể thiếu, ngăn nắp trong khi sắp xếp sách vở và đồ dùng là yếu tố dẫn đến thói quen học tập nghiêm túc. Hướng dẫn các em lấy sách vở trong cặp nhanh không gây tiếng động, thực hiện được theo các kí hiệu của giáo viên yêu cầu. Giữa giáo viên và học sinh có sự kết hợp nhịp nhàng.
4.Rèn cho học sinh thói quen vệ sinh cá nhân:
Để học sinh có thói quen biết cách vệ sinh cá nhân hàng ngày, giáo viên dẫn các em ra vòi nước hướng dẫn các em rửa tay dưới vòi nước , thường xuyên kiểm tra nhắc nhở phải rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, hoặc sau khi dùng phấn bảng hay sau giờ ra chơi. Sau một thời gian nếu có học sinh nào chân tay bẩn cần cho đi rửa ngay và nhắc nhở giáo dục trước lớp. Đến cuối tuần, tiết sinh hoạt lớp cô có phân tích động viên kích lệ những học sinh sạch sẽ gọn gàng trong cả tuần và phê bình những học sinh chưa sạch sẽ. Nếu giáo viên làm thường xuyên như vậy thì học sinh sẽ đi vào nề nếp và có thói quen giữ vệ sinh sạch sẽ. Để hình thành cho học sinh có nề nếp và thói quen như trên, cần có sự giúp đỡ từ phía phụ huynh. Trong buổi họp phụ huynh đầu năm giáo viên đề ra các yêu cầu để phụ huynh cùng kết hợp rèn nếp cho học sinh. Hằng ngày kiểm tra sách vở của con, nhắc nhở con học bài và làm bài, hướng dẫn con chuẩn bị sách vở và đồ dùng học tập theo thời khóa biểu.
Giáo dục con ý thức gọn gàng ngăn nắp khi học tập, vui chơi, sinh hoạt điều độ, đúng thời gian biểu, giờ nào việc đấy, tránh tình trạng vừa học vừa chơi. Thường xuyên trao đổi với phụ huynh qua trò chuyện trực tiếp, qua điện thoại hoặc qua liên lạc điện tử để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học sinh nếp học trên lớp cũng như học ở nhà.
Kết hợp với giáo viên bộ môn chuyên để cùng rèn nề nếp cho học sinh từ tư thế ngồi, cách cầm bút, để vở, phát biểu bài.... Nề nếp này phải được rèn thường xuyên, liên tục kể cả khi học sinh đã có nề nếp.
5.Rèn nề nếp ăn, ngủ trưa ở trường:
Lớp học với số lượng học sinh ăn bán trú khá đông, vậy nên để rèn cho học sinh có nề nếp, thói quen tốt trong giờ ăn trưa ở trường là điều vô cùng quan trọng, trước giờ ăn cô thường giới thiệu các món ăn theo thực đơn và giá trị dinh dưỡng của các món ăn có trong bữa ăn hàng ngày, thường xuyên động viên, khen ngợi và nhắc nhở các em ăn uống giữ vệ sinh không để thức ăn rơi vãi, không nói chuyện khi ăn, ăn hết suất, biết mời cô và các bạn trước khi ăn và mời khi lớp có khách đến thăm.
Giấc ngủ trưa ở trường rất cần thiết và quan trọng đối với các con vì vậy ngay từ những ngày đầu nhận lớp tôi đã rèn cho các em có thói quen ngủ trưa đúng giờ.
Như vậy, muốn cho học sinh lớp Một có nề nếp học tập, thói quen tốt thì ngay từ đầu năm học, giáo viên phải hướng dẫn học sinh một cách kiên trì, tỉ mỉ, từ việc chuẩn bị đồ dùng học tập ở nhà đến việc lấy vở, cất vở khi chuyển tiết, giơ tay phát biểu bài, chú ý nghe giảng, giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập, đọc bài, làm bài, viết bài, vệ sinh cá nhân, ăn ngủ nghỉ, rèn cho học sinh kĩ năng sống , tự phục vụ bản thân , tất cả mọi việc sao cho kịp tốc độ chung, để đảm bảo thời gian hoạt động, học tập, sinh hoạt.... Thì thầy cô phải thực sự là người cha, người mẹ thứ hai của các con ở trường.