Nhiều công nhân làm trong ngành hàn tỏ ra hoang mang trước vấn đề “khói hàn có gây vô sinh”. Để giúp bạn đọc hiểu hơn về vấn đề này, Dr.Air sẽ cung cấp đầy đủ các thông tin hơn, phân tích về tác hại của khói hàn trong việc hàn mạch điện tử có độc không, khói hàn sắt có độc không, khói hàn chì có độc không cũng như nguy cơ bị vô sinh của những người thường xuyên tiếp xúc với khói hàn.
Nguyên nhân tạo ra khói hàn
Khói hàn là sản phẩm của quá trình hàn. Đó là kết quả của sự bay hơi của kim loại và chất hàn khi nóng chảy. Khi các vật hàn nguội đi, hơi sẽ ngưng tụ và có phản ứng oxy hóa trong khí quyển, do đó, chúng hình thành lên các hạt nhỏ li ti, đi kèm với đó là khói và các hợp chất hóa học.
Có nhiều công nghệ hàn khác nhau như: Hàn hồ quang, hàn plasma, hàm laser, hàn siêu âm, … Theo các chuyên gia, những thành phần trong khói hàn đều gây hại cho sức khỏe con người và cần được xử lý ngay tại nguồn trước khi chúng phát tán và lan rộng ra bầu không khí xung quanh.
Các loại khói hàn
Dựa vào phương pháp hàn và đặc điểm của kim loại hàn, có thể chia khói hàn thành MMA và FCAW [hàn hồ quang và dây]. Tỷ lệ khói sinh ra nhiều hơn do thiêu đốt lớp thuốc bảo vệ và que hàn từ vật liệu hàn. Hàn khí nồng độ khói sinh ra sẽ nhiều từ vật hàn. Các phân tử này có nhiều loại kích thước khác nhau. Những hạt lớn hơn 5 micron sẽ ngưng tụ trên đường hô hấp, hạt từ 1 đến 2 micron thường đọng ở vùng thở, hạt 0.01 đến 1 micron đi sâu hơn đến các cơ quan khác nhau trong cơ thể.
Khói hàn có gây vô sinh không?
Nhắc đến tác hại của khói hàn, các chuyên gia liệt kê ra một số căn bệnh thường gặp đối với những người thường xuyên tiếp xúc với khói hàn như: Viêm phế quản, viêm phổi, hen suyễn, kích ứng mắt, kích ứng da, …
Theo phân tích, khói hàn từ MMA và FCAW có chứa một lượng lớn crom và mangan, cùng với đí là niken và một số nguyên tố hóa học khác. Thực tế, thép không gỉ chứa một lượng Crom khá lớn [khoảng 10,5%]. Những khí này rất nguy hưởng và ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe. Như vậy, xung quanh vấn đề hàn mạch điện tử có độc không, khói hàn sắt có độc không, khói hàn chì có độc không,… có thể khẳng định, chúng đều gây hại.
Đối với vấn đề khói hàn có gây vô sinh, các bác sĩ cũng đưa ra một số chuẩn đoán nhất định. Trên thực tế, đối với tinh trùng của nam giới nếu nhiệt độ cứ tăng thêm 10 độ C so với tiêu chuẩn ban đầu [34 độ C] thì khả năng sản xuất tinh sẽ giảm 40%. Vì tinh hoàn có khả năng hoạt động tốt nhất trong điều kiện nhiệt độ môi trường mát hơn so với các phần còn lại của cơ thể. Nếu phải tiếp xúc trong môi trường có nhiệt độ cao và liên tục trong thời gian dài thì tình trùng của nam giới sẽ giảm cả về số lượng lẫn chất lượng. Điều này thật sự gây ảnh hưởng trực tiếp lên khả năng sinh sản của nam giới.
Do đó, trong điều kiện làm việc thường xuyên tiếp xúc với khói hàn, nền nhiệt cao có sự ảnh hưởng nhất định đến số lượng tinh tràng, nói cách khác, chúng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới. Chưa kể đến sự tác động của các hạt bụi mịn, khói, khí sinh ra trong quá trình hàn. Mặc dù vậy, không phải ai cũng đều mắc bệnh vô sinh khi làm trong môi trường hàn bởi khả năng sản xuất tinh trùng ở tinh hoàn trên cơ thể mỗi người là khác nhau.
Để bảo vệ sức khỏe chính mình, bản thân mỗi người công nhân cần ý thức rõ về việc sử dụng đồ bảo hộ lao động, bản thân doanh nghiệp cũng cần đáp ứng, trang bị đầy đủ các phương pháp xử lý khí thải phù hợp. Máy hút lọc khói hàn là công nghệ xử lý khói hàn tiên tiến nhất hiện nay, chúng được áp dụng ngay tại nguồn, khói, bụi cũng như nền nhiệt được giảm thiểu tối đa.
Hiện nay Bộ Y tế đã cấm sử dụng hàn the trong thực phẩm, tuy nhiên hàn the vẫn được bày bán và sử dụng để cho vào các loại thực phẩm như bánh đa, bánh đúc, bánh phở, bún, thạch, giò, chả để tạo độ giòn dai bất chấp những tác hại không lường của nó gây ra đến sức khỏe con người.
Hàn the là một hợp chất hóa học của nguyên tố B [Bo] với Natri và Oxy, là muối của axit boric [H3BO3], có tên thương mại theo tiếng Anh là Sodium Tetraborate, Sodium Pyroborate, Sodium Peborate gọi tắt là Borax. Hàn the còn có tên gọi khác như là băng sa, bồng sa, nguyên thạch. Hàn the là một loại muối ở dạng tinh thể màu trắng đục, không mùi, không vị, ít tan trong nước nguội nhưng tan nhiều trong nước nóng. Hàn the có tính chất sát khuẩn nhẹ nên có thể kéo dài khả năng bảo quản cho sản phẩm, đặc biệt hàn the làm cho sản phẩm tinh bột [ như: bún, mì, bánh phở...], thịt và sản phẩm chế biến thịt [ như như: giò, chả, nem chua...], cá trở nên dai, giòn. Tuy nhiên do hàn the có độc tính khá lớn đối với cơ thể nên Ủy ban Codex Việt Nam và nhiều nước trên thế giới đều không cho phép hành the có trong danh mục chất phụ gia được cho phép sử dụng trong quá trình chế biến thực phẩm. Hàn the có thể là ngộ độc cấp tính cho người sử dụng với số liệu thấp. Liều từ 5 gam trở lên gây ngộ độc cấp tính có thể dẫn đến tử vong. Trong thực tế, ít gặp trường hợp hoặc ngộ độc mãn tính, ảnh hưởng đến gan, thận, biếng ăn, suy nhược cơ thể. Người sử dụng cácthực phẩm hàn the, khi bị ngộ độc có biểu hiện sau:Ngộ độc cấp tính: Xảy ra trung bình từ 6-8 giờ sau khi ăn hoặc nuốt phải hàn the, với các triệu chứng buồn nôn, nôn; tiêu chảy; đau co cứng cơ, co giật; chuột rút vùng bụng, vật vã, cơn động kinh; dấu hiệu kích thích màng não và kích động; tróc da, phát ban, đặc biệt vùng mông, gan bàn tay; có thể có các dấu hiệu suy thận; Nếu nặng có thể thấynhịp tim nhanh, sốc trụy mạch, da xanh tím, co giật, hoang tưởng và hôn mê. Những thay đổi thường gặp là xuất huyết nội tạng, xung huyết, thoái hóa ống thận, thoái hóa mỡ gan, tổn thương não và tủy sống. Tỷ lệ tử vong do ngộ độc cấp tính là 50%. Ngộ độc mãn tính: Do hàn the có khả năng tích lũy trong cơ thể gây ảnh hưởng quá trình tiêu hóa, hấp thụ, quá trình chuyển hóa và chức năng của thận với biểu hiện mất cảm giác ăn ngon, giảm cân; nôn, tiêu chảy nhẹ; mẩn đỏ da, cùng với tróc da, đặc biệt ở mông, lòng bàn tay và lòng bàn chân; rụng tóc; suy thận; cơn động kinh co giật, da xanh xao, suy nhược không phục hồi được.Do vậy, người sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng Tuyệt đối không được sử dụng hành the trong chế biến thực phẩm