Môi trường phát triển tích hợp [tiếng Anh: Integrated Development Environment; viết tắt: IDE] còn được gọi là "Môi trường thiết kế hợp nhất" [tiếng Anh: Integrated Design Environment] hay "Môi trường gỡ lỗi hợp nhất" [tiếng Anh: Integrated Debugging Environment] là một loại phần mềm máy tính có công dụng giúp đỡ các lập trình viên trong việc phát triển phần mềm.
NetBeans IDE 5.0, một môi trường phát triển hợp nhất nguồn mở.
Các môi trường phát triển hợp nhất thường bao gồm:
- Một trình soạn thảo mã nguồn [source code editor]: dùng để viết mã.
- Trình biên dịch [compiler] và/hoặc trình thông dịch [interpreter].
- Công cụ xây dựng tự động: khi sử dụng sẽ biên dịch [hoặc thông dịch] mã nguồn, thực hiện liên kết [linking], và có thể chạy chương trình một cách tự động.
- Trình gỡ lỗi [debugger]: hỗ trợ dò tìm lỗi.
- Ngoài ra, còn có thể bao gồm hệ thống quản lý phiên bản và các công cụ nhằm đơn giản hóa công việc xây dựng giao diện người dùng đồ họa [GUI].
- Nhiều môi trường phát triển hợp nhất hiện đại còn tích hợp trình duyệt lớp [class browser], trình quản lý đối tượng [object inspector], lược đồ phân cấp lớp [class hierarchy diagram],... để sử dụng trong việc phát triển phần mềm theo hướng đối tượng.
Phân theo số lượng các ngôn ngữ được hỗ trợ, ta có thể chia các môi trường phát triển hợp nhất được sử dụng rộng rãi ngày nay thành hai loại:
- Môi trường phát triển hợp nhất một ngôn ngữ: làm việc với một ngôn ngữ cụ thể, ví dụ: Microsoft Visual Basic 6.0 IDE.
- Môi trường phát triển hợp nhất nhiều ngôn ngữ: có thể làm việc với nhiều ngôn ngữ lập trình, ví dụ: Eclipse IDE, NetBeans, Microsoft Visual Studio.
Khi các thế hệ máy tính đầu tiên ra đời, lập trình viên không có cách nào để viết ra các chương trình trên các máy này. Việc "viết chương trình" trong thời gian này gắn liền với việc phải thay đổi cấu trúc, linh kiện,... của cả máy, hoặc đục lỗ lên những tấm thẻ để biểu thị cho những thông tin nào đó. Ví dụ: để thay đổi mã lệnh cho máy tính đa chức năng đầu tiên là ENIAC [do hai kĩ sư người Mỹ J. W. Machily và J. Presper Eckret chế tạo vào năm 1946], các nhà chế tạo phải thiết kế lại ENIAC.
Sau đó, khi màn hình ra đời và việc phát triển có thể được thực hiện trên các thiết bị đầu cuối [terminal], các môi trường phát triển hợp nhất mới ra đời. BASIC là ngôn ngữ đầu tiên có một môi trường phát triển hợp nhất cho riêng mình. Tuy nhiên, môi trường này [một phần của Hệ thống chia sẻ thời gian Dartmouth] hoàn toàn dựa trên giao diện ký tự, và cũng không có nhiều tính năng so với các môi trường phát triển đồ họa ngày nay. Dù vậy, nó cũng đã tích hợp trình soạn thảo, quản lý tập tin, biên dịch, dò lỗi và thực thi.
Trước đây, khi chưa có hệ thống cửa sổ [như Microsoft Windows và X11, giao diện của các môi trường phát triển hợp nhất hoàn toàn dựa trên văn bản. Người dùng phải sử dụng các phím chức năng, phím nóng để thực hiện tất cả các công việc. Turbo Pascal là một môi trường phát triển điển hình thuộc loại này. Theo dòng phát triển của lịch sử, ngày nay, hầu hết các môi trường phát triển hợp nhất đều có giao diện đồ họa và được tích hợp ngày càng nhiều chức năng.
Ngày nay, khái niệm "Môi trường phát triển hợp nhất" được phân biệt với khái niệm "công cụ soạn thảo văn bản" [như vi, emacs trên Linux]. Khi nói đến "môi trường phát triển hợp nhất", các lập trình viên thường nghĩ ngay đến chương trình mà với đó, hầu hết công việc của họ - như viết, chỉnh sửa mã, biên dịch, triển khai và gỡ lỗi - đều có thể được thực hiện.
Những lập trình viên chuyên nghiệp thường sử dụng các môi trường phát triển hợp nhất để phát triển ứng dụng. Họ tận dụng chúng để làm tăng tính hiệu quả và giảm thời gian thực hiện công việc của mình. Ngoài ra, người mới học cũng có thể tận dụng những tiện ích của các môi trường phát triển hợp nhất để giảm bớt thời gian học của mình, vì những cấu hình, những dòng lệnh phức tạp [mà nếu không có môi trường phát triển hợp nhất phải thực hiện bằng tay] đều đã được che giấu và tự động hóa, ta chỉ cần bấm nút là mọi việc có thể được thực hiện.
Trong thời gian gần đây, người ta thấy nổi lên các môi trường phát triển hợp nhất nguồn mở [Open Source IDE], như NetBeans, Eclipse. Các môi trường phát triển loại này ngày càng thông dụng, nhất là trong cộng đồng nguồn mở.
- Danh sách các môi trường phát triển tích hợp
- So sánh giữa các môi trường phát triển tích hợp
- Bộ công cụ phát triển phần mềm [SDK]
| Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Môi trường phát triển tích hợp. |
IDE là gì? Có những tính năng gì? Một số IDE thông dụng hiện nay
Tò Tee Te 23/01/2021
Với nhu cầu lập trình tăng cao trong khoảng thời gian gần đây, các IDE đã được sinh ra ngày một nhiều nhằm giải quyết nhu cầu này. Vậy chính xác IDE là gì, chúng có tính năng gì và đâu là các IDE thông dụng hiện nay trên máy tính?
1. IDE là gì?
IDE là cụm từ viết tắt của Integrated Development Environment, hay tạm dịch là môi trường phát triển tích hợp. Để dễ hiểu thì đây là phần mềm máy tính hỗ trợ các lập trình viên viết code, và chúng được tích hợp rất nhiều tính năng nhằm hỗ trợ việc viết code trở nên đơn giản hơn.
Maestro I là phần mềm IDE chính thức đầu tiên, và nó được tạo ra bởi công ty Softlab Munich. Và cứ thế về sau, các IDE khác bắt đầu được phát triển, tạo ra một trào lưu sản sinh các IDE cho các ngôn ngữ khác nhau.
Hiện nay có hai loại IDE chính, bao gồm IDE một ngôn ngữ [hỗ trợ một ngôn ngữ lập trình] và IDE đa ngôn ngữ [hỗ trợ nhiều ngôn ngữ lập trình].
Gợi ý: Có thể bạn quan tâm một số phần mềm đang kinh doanh tại Thế Giới Di Động.
2. Những tính năng chính của IDE
- Thuận tiện cho việc điều chỉnh code có sẵn
IDE sẽ giúp các nhà lập trình viên điều chỉnh các đoạn code vốn đã có sẵn trên Internet, từ đó có thể tạo ra một đoạn code mới có khả năng chạy tốt dựa trên nhu cầu cá nhân.
- Làm nổi bật các cú pháp có trong đoạn code
Các IDE thường có khả năng làm nổi bật các cú pháp có trong đoạn code với các màu sắc khác nhau, nhờ vậy mà các lập trình viên có thể dễ dàng phân biệt được chúng, dễ dàng cho việc liên kết các đoạn code lại với nhau.
- Tự động điền khuyết cú pháp
Đôi khi bạn sẽ gặp vấn đề nhớ các cú pháp trong câu lệnh, hay đơn giản bạn không muốn lặp lại việc gõ các cú pháp đó ra. IDE sẽ giúp giải quyết vấn đề này bởi chúng sẽ dự đoán được đâu là cú pháp mà bạn định gõ. Lưu ý, các cú pháp này sẽ thay đổi tuỳ vào ngôn ngữ lập trình bạn sử dụng.
- Khả năng phát hiện lỗi cho bạn
Việc gõ nhầm hoặc thiếu một ký tự nào đó trong quá trình code là một điều không tránh khỏi, và không phải ai cũng có khả năng trong việc kiểm tra lỗi của chính mình. Vì vậy, các IDE cũng được tích hợp thêm tính năng này nhằm hỗ trợ các lập trình viên phát hiện lỗi nhanh chóng hơn.
- Hỗ trợ chạy thử đoạn code
Sau khi soạn thảo xong, các lập trình viên luôn muốn kiểm tra xem chúng có chạy đúng như ý họ không. Vì thế, việc tích hợp thêm một cửa sổ nhằm kiểm tra kết quả sẽ là tiết kiệm rất nhiều thời gian của họ, thay vì phải lưu file rồi mới khởi chạy.
3. Tại sao nên sử dụng IDE?
Việc sử dụng một IDE sẽ tiết kiệm cho các lập trình viên rất nhiều thời gian bởi các tiện ích hay cấu hình đã được các IDE này thiết lập sẵn. Ngoài ra, việc sử dụng các IDE hỗ trợ quá trình code cũng sẽ làm cho công việc trở nên trơn tru hơn, nhờ đó mà áp lực cũng vơi bớt đi, hiệu quả công việc lại tăng lên.
4. Một số IDE thông dụng
Tuỳ vào ngôn ngữ lập trình và hiệu năng của máy bạn đang sử dụng thì chúng lại có những IDE thích hợp khác nhau. Dưới đây là một số IDE thông dụng hiện nay.
- Microsoft Visual Studio IDE
Đây là một IDE được phát triển bởi Microsoft và được nhiều người sử dụng bởi khả năng hỗ trợ đa ngôn ngữ lập trình của IDE này. Cụ thể, Microsoft Visual Studio IDE hỗ trợ lên đến 36 ngôn ngữ lập trình khác nhau, bao gồm JavaScript, TypeScript, C, C++,...
- PyCharm
Nếu bạn là người thường xuyên sử dụng ngôn ngữ lập trình Python thì PyCharm là một IDE chắc chắn bạn không nên bỏ qua. Việc tích hợp sẵn các thư viện, với khả năng kiểm tra lỗi nhanh, PyCharm sẽ cực kỳ thích hợp đối với các bạn mới bắt đầu học lập trình.
- Xcode
Xcode là một IDE chính chủ của Apple, và nó đang phục vụ tốt cho nhóm lập trình viên đang sử dụng ngôn ngữ lập trình Swift, hay đang có nhu cầu viết ra các ứng dụng chạy được trên hệ điều hành iOS. Nhờ đây là ứng dụng chính chủ của Apple, thế nên nó vận hành trên những chiếc máy MacBook vô cùng trơn tru, ổn định.
Xem thêm:
>>> HTML, HTML5 là gì? Phân biệt HTML với HTML5? Nên sử dụng dạng nào
>>> React là gì? Phân biệt sự khác nhau giữa React JS với React Native
>>> Anaconda là gì? Cách cài đặt Anaconda trên Windows, Linux, macOS
Vừa rồi là các thông tin về IDE, những tính năng của chúng, và những IDE phổ biến hiện nay. Hy vọng bài viết hữu ích với bạn, cảm ơn bạn đã theo dõi, hẹn gặp lại trong những bài viết khác!
843 lượt xem