Tiếng Việt lớp 4 trang 110 Luyện từ và câu: Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị
Video giải Tiếng Việt lớp 4 trang 110 Luyện từ và câu: Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị
A. Kiến thức cơ bản:
1. Khi yêu cầu, đề nghị, cần giữ phép lịch sự.
2. Muốn yêu cầu, đề nghị, cần thêm vào trước hoặc sau các động từ: Làm ơn, giùm, giúp…
3. Có thể dùng câu hỏi để nêu yêu cầu, đề nghị.
B. Soạn bài:
I. Nhận xét
Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 trang 111 Câu 1:
Hãy đọc mẩu chuyện sau:
Một sớm, thằng Hùng, mới "nhập cư" vào xóm tôi, dắt chiếc xe đạp gần hết hơi ra tiệm sửa xe của bác Hai. Nó hất hàm bảo bác Hai:
- Bơm cho cái bánh trước. Nhanh lên nhé, trễ giờ học rồi.
Bác Hai nhìn thằng Hùng rồi nói:
- Tiệm của bác hổng có bơm thuê.
- Vậy cho mượn cái bơm, tôi bơm lấy vậy.
Vừa lúc ấy, cái Hoa nhà ở cuối ngõ cũng dắt xe đạp chạy vào ríu rít chào hỏi:
- Cháu chào bác Hai ạ! Bác ơi, cho cháu mượn cái bơm nhé. Chiều nay cháu đi học về, bác coi giùm cháu nghe, hổng biết sao nó cứ xì hơi hoài.
- Được rồi. Nào để bác bơm cho. Cháu là con gái, biết bơm không mà bơm!
- Cháu cảm ơn bác nhiều.
Theo Thành Long
- Nhập cư: từ nơi khác đến ở [thường dùng với nghĩa “đến ở hẳn nước khác”
- Hổng [tiếng Nam Bộ]: không
Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 trang 111 Câu 2:
Trả lời:
Các câu nêu yêu cầu, đề nghị trong mẩu chuyện là:
- Bơm cho cái bánh trước. Nhanh lên nhé, trễ giờ học rồi.
- Vậy cho mượn cái bơm, tôi bơm lấy vậy.
- Bác ơi, cho cháu mượn cái bơm nhé. Chiều nay, cháu đi học về, bác coi giùm cháu nghe, hổng biết sao nó cứ xì hơi hoài.
Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 trang 111 Câu 3:
Trả lời:
- Cách nêu yêu cầu, đề nghị của Hùng: Nói trống không, tỏ vẻ xấc xược, thiếu lễ độ, thiếu lịch sự, thiếu tôn trọng người khác, không biết kính trọng người lớn hơn mình.
- Cách nêu yêu cầu, đề nghị của Hoa: lễ phép, lịch sự.
Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 trang 111 Câu 4:
Trả lời:
Sự lịch sự khi nói lời yêu cầu, đề nghị thể hiện ở chỗ:
- Nói năng phải có lễ độ.
- Cách xưng hô với người mình yêu cầu phải phù hợp.
- Trong lời yêu cầu không thể thiếu các từ “làm ơn, giùm, giúp”.
II. Luyện tập
Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 trang 111 Câu 1:
Trả lời:
Có thể chọn cách b hoặc c
Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 trang 111 Câu 2:
Trả lời:
Có thể chọn một trong ba cách b, c, d.
Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 trang 111 Câu 3:
Trả lời:
a] Câu "Lan ơi, cho tớ về với!" là câu nói lịch sự vì nó thể hiện cách xưng hô phù hợp, thân mật.
Câu "Cho đi nhờ một cái" là câu nói rất thiếu lịch sự, vì nói như ra lệnh, lại nói trống không, thiếu từ xưng hô.
b] Câu "Chiều nay, chị đón em nhé!" là câu khiến có tính lịch sự thể hiện rõ sự khiêm tốn lễ độ của người yêu cầu.
Câu "Chiều nay, chị phải đón em nhé!" là câu thiếu lịch sự vì đã nói như ra lệnh, không phù hợp lời đề nghị của người dưới
c] Câu "Theo tớ, cậu không nên nói như thế!" là câu lịch sự vì nó tỏ vẻ nhã nhặn, dễ nghe.
Câu "Đừng có mà nói như thế!" là câu thiếu lịch sự vì nghe như lời nạt nộ, lời mệnh lệnh.
d] Câu "Bác mở giúp cháu cái cửa này với!" là câu lịch sự vì nó thể hiện sự xưng hô đúng mực, thể hiện thái độ lễ phép.
Câu "Mở hộ cháu cái cửa!" là câu thiếu lịch sự vì nó như một lời ra lệnh, nói cộc lốc, thiếu từ xưng hô.
Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 trang 112 Câu 4:
Trả lời:
a] Em muốn xin tiền bố mẹ mua cuốn sổ ghi chép
Câu cần đặt: - Thưa mẹ, mẹ cho con năm ngàn để con mua cuốn sổghi chép cần cho học tập.
b] Em đi học về, nhà chưa có ai về, em muốn ngồi nhờ nhà hàng xóm
Câu cần đặt: - Thưa bác Hai, bác cho cháu ngồi nhờ bên nhà bác một lát để chờ cha mẹ cháu về.
Xem thêm các bài soạn, giải bài tập Tiếng Việt lớp 4 hay, chi tiết khác:
Tập đọc: Đường đi Sa Pa trang 103
Chính tả: Nghe viết: Ai đã nghĩ ra các chữ số 1,2,3,4, …?; Phân biệt tr/ch, êt/êch trang 103
Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: Du lịch – Thám hiểm trang 105
Kể chuyện: Đôi cánh của Ngựa Trắng trang 106
Tập đọc: Trăng ơi… từ đâu đến? trang 108
Tập làm văn: Luyện tập tóm tắt tin tức trang 109
Tập làm văn: Cấu tạo của bài văn miêu tả con vật trang 112
1. Đọc mẩu chuyện sau. Gạch dưới những câu nêu yêu cầu, đề nghị.Một sớm, thằng Hùng, mới “nhập cư” vào xóm tôi, dắt chiếc xe đạp gần hết hơi ra tiệm sửa xe của bác Hai.. Luyện từ và câu : Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị trang 72 Vở bài tập [VBT] Tiếng Việt lớp 4 tập 2 – Luyện từ và câu : Giữ phép lịch sự khi bày tỏ yêu cầu đề nghị
Quảng cáo - Advertisements
I – Nhận xét
1. Đọc mẩu chuyện sau. Gạch dưới những câu nêu yêu cầu, đề nghị.
Một sớm, thằng Hùng, mới “nhập cư” vào xóm tôi, dắt chiếc xe đạp gần hết hơi ra tiệm sửa xe của bác Hai. Nó hất hàm bảo bác Hai :
– Bơm cho cái bánh trước. Nhanh lên nhé, trễ giờ học rồi.
Bác Hai nhìn thằng Hùng rồi nói :
– Tiệm của bác hổng có bơm thuê.
– Vậy cho mượn cái bơm, tôi bơm lấy vậy.
Vừa lúc ấy, cái Hoa nhà ở cuối ngõ cũng dắt xe đạp chạy vào ríu rít chào hỏi :
– Cháu chào bác Hai ạ ! Bác ơi, cho cháu mượn cái bơm nhé. Chiều nay cháu đi học về, bác coi giùm cháu nghe, hổng biết sao nó cứ xì hơi hoài.
– Được rồi. Nào để bác bơm cho. Cháu là con gái, biết bơm không mà bơm !
– Cháu cảm ơn bác nhiều
2. Cách nêu yêu cầu, đề nghị của hai bạn Hùng và Hoa khác nhau thế nào ?
a] Bạn Hùng……
b] Bạn Hoa…….
II – Luyện tập
1. Khi muốn mượn bạn cái bút, em có thể chọn những cách nói nào ? Đánh dấu X vào □ trước các ý em chọn :
□ Cho mượn cỏi bút!
□ Lan ơi, cho tớ mượn cái bút!
□ Lan ơi, cậu có thể cho tớ mượn cái bút được không ?
2. Khi muốn hỏi giờ một người lớn tuổi, em có thể chọn những cách nói nào ? Đánh dấu X vào □ trước các ý em chọn :
□ Mấy giờ rồi ?
□ Bác ơi, mấy giờ rồi ạ ?
□ Bác ơi, bác làm ơn cho cháu biết mấy giờ rồi ?
□ Bác ơỉ, bác xem giùm cháu mấy giờ rồi ạ ?
3. So sánh từng cặp câu khiến dưới đây về tính lịch sự. Đánh dấu X vào □ thích hợp : câu giữ được phép lịch sự hay không giữ được phép lịch sự. Cho biết vì sao mỗi câu ấy giữ hay không giữ được phép lịch sự.
|
Câu |
Giữ được phép lịch sự |
Không giữ được phép lịch sự |
|
a]- Lan ơi, cho tớ về với! – Cho đi nhờ một cái! |
x [Vì có các từ xưng hô thể hiện quan hệ thân một] |
x [Vì nói trống không] |
|
b] – Chiều nay, chị đón em nhé ! – Chiều nay chị phải đón em đấy ! |
||
| c] – Đừng cố mà nói như thế !
– Theo tớ,cậu không nên nói như thế ! |
||
| d] – Mở hộ cháu cái cửa !
– Bác mở giúp cháu cái cửa này với ! |
[2]. Đặt câu khiến phù hợp với mỗi tình huống sau, rồi viết vào chỗ trống :
a] Em muốn xin tiền bố mẹ để ……………..
mua một quyển sổ ghi chép.
b] Em đi học về nhà, nhưng nhà ………..
em chưa có ai về, em muốn ngồi nhờ bên nhà hàng xóm để chờ bố mẹ về.
TRẢ LỜI:
I – Nhận xét
1. Đọc mẩu chuyện sau. Gạch dưới những câu nêu yêu cầu, đề nghị.
Một sớm, thằng Hùng, mới “nhập cư” vào xóm tôi, dắt chiếc xe đạp gần hết hơi ra tiệm sửa xe của bác Hai. Nó hất hàm bảo bác Hai :
– Bơm cho cái bánh trước. Nhanh lên nhé, trễ giờ học rồi.
Bác Hai nhìn thằng Hùng rồi nói :
– Tiệm của bác hổng có bơm thuê.
– Vậy cho mượn cái bơm, tôi bơm lấy vậy.
Quảng cáo - Advertisements
Vừa lúc ấy, cái Hoa nhà ở cuối ngõ cũng dắt xe đạp chạy vào ríu rít chào hỏi :
– Cháu chào bác Hai ạ ! Bác ơi, cho cháu mượn cái bơm nhé. Chiều nay cháu đi học về, bác coi giùm cháu nghe, hổng biết sao nó cứ xì hơi hoài.
– Được rồi. Nào để bác bơm cho. Cháu là con gái, biết bơm không mà bơm !
– Cháu cảm ơn bác nhiều
2. Viết nhận xét vể cách nêu yêu cầu, đề nghị của hai bạn Hùng và Hoa khác nhau thế nào ?
a] Bạn Hùng : yêu cầu của Hùng bất lịch sự.
b] Bạn Hoa : yêu cầu của Hoa lịch sự.
II – Luyện tập
1. Khi muốn mượn bạn cái bút, em có thể chọn những cách nói nào ? Đánh dấu X vào […] trước ý em chọn :
[…] Lan ơi, cậu có thể cho tớ mượn cái bút được không ?
2. Khi muốn hỏi giờ một người lớn tuổi, em có thể chọn những cách nào nói nào ? Đánh dấu X vào [..] trước ý mà em chọn
[em có thể chọn vài cách nói ]:
[x] Bác ơi, mấy giờ rồi ạ ?
[x] Bác ơi, bác làm ơn cho cháu biết mấy giờ rồi ?
[x] Bác ơi, bác xem giùm cháu mấy giờ rồi ạ ?
3. So sánh từng cặp câu khiến dưới đây về tính lịch sự. Đánh dấu X vào […] thích hợp : câu giữ được phép lịch sự hay không giữ được phép lịch sự. Cho biết vì sao mỗi câu ấy giữ hay không giữ được phép lịch sự.
|
Câu |
Giữ được phép lịch sự |
Không giữ được phép lịch sự |
|
a]- Lan ơi, cho tớ về với! – Cho đi nhờ một cái! |
x
[Vì có các từ xưng hô thể hiện quan hệ thân một] |
x [Vì nói trống không] |
| b] – Chiều nay, chị đón em nhé !
– Chiều nay chị phải đón em đấy ! |
x [Câu để nghị lịch sự, tình cảm vì có từ nhé thể hiện đề nghị thân mật.] |
x [Câu đề nghị bất lịch sự vì có từ phải mang tính bắt buộc như một câu mệnh lệnh. Nó không phù hợp với người nhỏ nói với người lớn.] |
| c] – Đừng cố mà nói như thế !
– Theo tớ,cậu không nên nói như thế ! |
x [Câu nói giữ được phép lịch sự bởi người nói giữ được sự nhã nhặn, khiêm tốn qua các từ xưng hô tở – cậu, các từ khuyên nhủ không nên, khiêm tốn : theo tớ.] |
x [Câu nói không giữ được phép lịch sự vì khô khan, như một mệnh lệnh.] |
| d] – Mở hộ cháu cái cửa !
– Bác mở giúp cháu cái cửa này với ! |
x [Câu giữ được phép lịch sự bởi có cặp từ xung hô bác – cháu, thêm từ giúp thể hiện được sự nhã nhặn, từ vởi thể hiện sự thân mật.] |
x [Câu nói không giữ được phép lịch sự vì câu nói trống không, cộc lốc] |
[4] Đặt câu khiến phù hợp với mỗi tính huống sau, rồi ghi vào chỗ trống :
a] Em muốn xin tiền bố mẹ để mua một quyển sổ ghi chép
– Bố ơi, bố cho con tiền để mua để mua một quyển sổ ghi một quyển sổ nhé !
Hoặc :
– Ba ơi, ba có thể cho con tiền để mua một quyển sổ không ạ !
– Ba ơi, ba cho con tiền để mua một quyển sổ ạ.
b] Em đi học về nhà, nhưng nhà em chưa có ai về, em muốn ngồi chờ bên nhà hàng xóm để chờ bố mẹ về.
– Bác ơi, cháu có thể ngồi nhờ bên nhà bác một lúc được không ạ ?
– Bác cho cháu ngồi nhờ bên nhà bác một lúc ạ !