Nguyên Hiến Vấn – [Mộ Ngư Nhi]:
“Vấn thế gian tình thị hà vật
Trực giáo sinh tử tương hứa
Thiên nam địa bắc song phi khách
Lão sí kỷ hồi hàn thử
Hoan lạc thú
Ly biệt khổ
Tựu trung cánh hữu si nhi nữ
Quân ưng hữu ngữ
Diểu vạn lý tằng vân
Thiên sơn mộ tuyết
Chích ảnh hướng thùy khứ
Hoành Phần lộ
Tịch mịch đương niên tiêu cổ
Hoang yên y cựu bình Sở
Chiêu hồn Sở ta hà ta cập
Sơn quỷ ám đề phong vũ
Thiên dã đố
Vị tín dữ
Oanh nhi yên tử câu hoàng thổ
Thiên sầu vạn cổ
Vi lưu đãi tao nhân
Cuồng ca thống ẩm
Lai phóng nhạn khâu xứ.”
.
.
Tô Đông Pha:
“Thập bát tân nương bát thập lang,
Thương thương bạch phát đối hồng trang.
Uyên ương bị lý thành song dạ,
Nhất thụ lê hoa áp hải đường.“
.
.
[Kinh Kha]:
“Phong tiêu tiêu hề Dịch thủy hàn,
Tráng sĩ nhất khứ hề bất phục phản.“
.
.
[Kinh Thi ~ Kích Cổ]:
“Tử sinh khế khoát
Dữ tử thành thuyết
Chấp tử chi thủ
Dữ tử giai lão
Hu ta khoát hề
Bất ngã hoạt hề
Hu ta tuân hề
Bất ngã thân hề.”
.
.
[Kinh Thi ~ Kiêm Gia]:
“Kiêm gia thương thương,
Bạch lộ vi sương,
Sở vị y nhân,
Tại thủy nhất phương.
Tố hồi tùng chi,
Đạo trở thả trường,
Tố du tùng chi,
Uyển tại thủy trung ương.
–
Kiêm gia thê thê,
Bạch lộ vị hy.
Sở vị y nhân,
Tại thủy chi my.
Tối hồi tùng chi,
Đạo trở thả tê.
Tố du tùng chi,
Uyển tại thủy trung trì.
–
Kiêm gia thể thể,
Bạch lộ vị dĩ.
Sở vị y nhân,
Tại thủy chi dĩ [sĩ, thủy]
Tố hồi tùng chi,
Đạo trở thả vĩ [hữu]
Tố du tùng chi,
Uyển tại thủy trung chỉ.”
.
.
[Kinh Thi ~ Đào Yêu]:
“Đào chi yêu yêu,
Thước thước kỳ hoa.
Chi tử vu qui,
Nghi kỳ thất gia.
–
Đào chi yêu yêu,
Hữu phần kỳ thật.
Chi tử vu qui.
Nghi kỳ gia thất.
–
Đào chi yêu yêu,
Kỳ điệp trăn trăn.
Chi tử vu qui.
Nghi kỳ gia nhân.”
.
.
[Kinh Thi ~ Dã Hữu Man Thảo]:
“Dã hữu mạn thảo,
Linh lộ đoàn hề.
Hữu mỹ nhất nhân,
Thanh dương uyển hề.
Giải cấu tương ngộ,
Thích ngã nguyện hề.
–
Dã hữu man thảo,
Linh lộ dương dương,
Hữu mỹ nhất nhân,
Uyển như thanh dương.
Giải cấu tương ngộ,
Dữ tử giai tàng.”
.
.
Khổng Tử – [Ỷ lan tháo]:
“Ỷ Lan Tháo,
Tập tập phong.
Dĩ âm, dĩ vũ,
Chi tử vu quy,
Viễn tống vu giả.
Hà bỉ thương thiên.
Bất đắc kỳ sở,
Tiêu dao cửu châu.
Vô sở định xứ,
Thời nhân ám tệ,
Bất tri hiền giả,
Niên kỷ triệt mại.
Nhất thân tương lão…”
.
.
Nạp Lan Dung Nhược:
“Nhân sinh nhược chích như sơ kiến,
Hà sự thu phong bi họa phiến?
Đẳng nhàn biến khước cố nhân tâm,
Khước đạo cố nhân tâm dịch biến?”
.
.
Lý Hạ – [Kim đồng tiên nhân từ Hán ca]:
“Mậu Lăng Lưu lang thu phong khách
Dạ văn mã tê hiểu vô tích
Họa lan quế thụ huyền thu hương
Tam thập lục cung thổ hoa bích
Ngụy quan khiên xa tẩu thiên lý
Đông quan toan phong tạ mâu tỉ [tử]
Không tương Hán nguyệt xuất cung môn
Ức quân thanh lệ như duyên thủy
Suy lan tống khách Hàm dương đạo
Thiên nhược hữu tình thiên diệc lão
Huề bàn độc xuất nguyệt hoang lương
Vị thành dĩ viễn thanh ba tiểu”
[Lý Hạ tự chú: Tháng tám, năm Thanh Long nguyên niên đời Ngụy Minh đế, vua hạ chiếu sai các quan trong cung dùng xe về phía Tây, đem tượng tiên nhân cầm mâm vàng hứng sương của Hán Vũ đế, về đặt trước cung điện, các cung quan làm gãy mâm, khi xe chuẩn bị kéo đi, tượng tiên nhân bỗng nhiên ngậm ngùi nhỏ lệ. Cháu trong hoàng tộc nhà Đường là Lý Trường Cát bèn làm bài thơ về pho tượng tiên nhân bằng đồng rời cung Hán.
Dịch nghĩa:
“Người khách gió thu chàng Lưu lang đất Mậu lăng
Đêm nghe tiếng ngựa hí, sáng không còn dấu vết
Hương thu còn vương trên lan can và bên cây quế
Ba mươi sáu cung đất nở hoa biếc [rêu xanh]
Viên quan triều Ngụy đánh xe đi xa ngàn dặm
Nơi cửa Đông, ngọn gió ngậm ngùi chia tay cùng ánh mắt
Chỉ có thể cùng vầng trăng cung Hán rời khỏi cửa cung
Nhớ vua, giọt lệ trong như dòng nước chảy
Nhánh lan gầy tiễn khách trên đường Lạc Dương
Trời nếu hữu tình, chắc cũng sẽ già thôi
Tượng ôm mâm vàng đi một mình trong ánh trăng hoang lương
Vị thành đã xa rồi, tiếng sóng vỗ nghe nhỏ dần”]
.
.
[Canh lậu tử kỳ]:
“Liễu ty trường,
Xuân vũ tế,
Hoa ngoại lậu thanh điều đệ.
Kinh tái nhạn,
Khởi thành ô,
Hoạ bình kim giá cô.
–
Hương vụ bạc,
Thấu liêm mạc,
Trù trướng Tạ gia trì các.
Hồng chúc bội,
Tú liêm thuỳ,
Mộng trường quân bất tri.
–
Tinh đẩu hy,
Chung cổ yết,
Liêm ngoại hiểu oanh tàn nguyệt.
Lan lộ trọng,
Liễu phong tà,
Mãn đình đôi lạc hoa.
–
Hư các thượng,
Ỷ lan vọng,
Hoàn tự khứ niên trù trướng.
Xuân dục mộ,
Tứ vô cùng,
Cựu hoan như mộng trung.
–
Kim tước thoa,
Hồng phấn diện,
Hoa lý tạm thời tương kiến.
Tri ngã ý,
Cảm quân liên,
Thử tình tu vấn thiên.
–
Hương tác tuệ,
Lạp thành lệ,
Hoàn tự lưỡng nhân tâm ý.
San chẩm nhị,
Cẩm khâm hàn,
Giác lai canh lậu tàn.
–
Ngọc lô hương,
Hồng lạp lệ,
Thiên chiếu hoạ đường thu tứ.
My thuý bạc,
Mấn vân tàn,
Dạ trường khâm chẩm hàn.
–
Ngô đồng thụ,
Tam canh vũ,
Bất đạo ly tình chính khổ.
Nhất diệp diệp,
Nhất thanh thanh,
Không giai trích đáo minh.“
[Dịch:
“Liễu tơ dài
Xuân mưa nhỏ
Hoa ngoại giọt đồng hồ rỏ
Nhạn tái hoảng
Quạ thành kêu
Hoạ bình giá cô thêu
–
Hương nhẹ ngát
Qua liêm mạc
Ngao ngán Tạ gia trì các
Hồng chúc chắn
Tú liêm buông
Mộng dài ai biết không ?
–
Tinh đẩu thưa
Chuông trống bặt
Ngoài chái trăng tà oanh hót
Lan sương trĩu
Liễu gió bay
Hoạ rụng trước sân đầy
–
Trên gác tía
Lan can tựa
Vẫn giống năm qua mắc mớ
Xuân chừng muộn
Tứ bơ vơ
Việc dài tựa giấc mơ
–
Trâm sẻ vàng,
Da phấn đỏ,
Bên hoa mới vừa gặp gỡ,
Hiểu ý thiếp,
Biết lòng chàng,
Duyên này hẳn trời ban.
–
Nến lệ sánh,
Hương tro lạnh,
Tựa ngổn ngang tình hai mảnh.
Chăn gấm buốt,
Gối son đanh,
Tỉnh ra đã tàn canh.
–
Lô ngọc hương
Sáp hồng lệ
Riêng rọi tứ thu lầu vẽ
Mày liễu mỏng
Tóc mây tàn
Đêm dài lạnh gối chăn
–
Ngô đồng nọ
Đêm mưa gió
Chẳng nói ly tình chính khổ
Chiếc lá rụng
Hạt mưa rơi
Xào xác suốt đêm dài.”]
.
.
Lục Du – [Thoa đầu phượng]:
“Hồng tô thủ,
Hoàng đằng tửu
Mãn thành xuân sắc cung tường liễu.
Đông phong ác,
Hoan tình bạc,
Nhất hoài sầu tự,
Kỷ niên ly tác.
Thác! Thác! Thác!
–
Xuân như cựu,
Nhân không sấu,
Lệ ngân hồng ấp giao tiêu thấu.
Đào hoa lạc,
Nhàn trì các.
……Sơn minh tuy tại,
Cẩm thư nan thác
Mạc! Mạc! Mạc!”
.
.
Đường Uyển – [Thoa đầu phượng]:
“Thế tình bạc,
Nhân tình ác,
Vũ tống hoàng hôn hoa dị lạc.
Hiểu phong càn,
Lệ ngân tàn.
Dục tiên tâm sự,
Độc ngữ tà lan.
Nan! Nan! Nan!
–
Nhân thành các,
Kim phi tạc,
Bệnh hồn tằng tự thu thiên tác.
Giác thanh hàn,
Dạ lan san.
Phạ nhân tầm vấn,
Yết lệ trang hoan.
Man! Man! Man!”
.
.
Lâm Bô – [Mai hoa]:
“Chúng phương giao lạc độc huyên nghiên
Chiếm tận phong tình hướng tiểu viên
Sơ ảnh hoành tà thủy thanh thiển
Ám hương phù động nguyệt hoàng hôn
Sương cầm dục há tiên thâu nhãn
Phấn điệp như chi hợp đoạn hồn
Hạnh hữu bi ngâm khả tương giáp
Bất tu đàn bản cộng kim tôn.”
.
.
Vương Duy – [Sơn cư thu minh]:
“Không sơn tân vũ hậu
Thiên khí vãn lai thu
Minh nguyệt tùng gian chiếu
Thanh tuyền thạch thượng lưu
Trúc huyên qui cán nữ
Liên động hạ ngư chu
Tùy ý xuân phương yết
Vương Tôn tự khả lưu.”
.
.
Tân Khí Tật – [Thái tang tử]:
“Thiếu niên bất thức sầu tư vị,
Ái thướng tằng lâu,
Ái thướng tằng lâu,
Vị phú tân từ cưỡng thuyết sầu.
–
Nhi kim thức tận sầu tư vị,
Dục thuyết hoàn hưu,
Dục thuyết hoàn hưu,
Khước đạo: thiên lương hảo cá thu!”
.
.
Tân Khí Tật – [Thanh Ngọc Án]:
“Đông phong dạ phóng hoa thiên thụ,
Cánh xuy lạc, tinh như vũ.
Bảo mã điêu xa hương mãn lộ.
Phụng tiêu thanh động,
Ngọc hồ quang chuyển,
Nhất dạ ngư long vũ.
–
Nga nhi tuyết liễu hoàng kim lũ,
Tiếu ngữ doanh doanh ám hương khứ.
Chúng lý tầm tha thiên bách độ,
Mạch nhiên hồi thủ,
Na nhân khước tại,
Đăng hoả lan san xứ.“
.
.
Tân Khí Tật – [Phá trận tử]:
“Túy lí khiêu đăng khán kiếm,
Mộng hồi xuy giác liên doanh
Bát bách lí phân huy hạ chá,
Ngũ thập huyền phiên tái ngoại thanh,
Sa trường thu điểm binh.
Mã tác đích lô phi khoái,
Cung như phích lịch huyền kinh
Liễu khước quân vương thiên hạ sự,
Doanh đắc sinh tiền thân hậu danh
Khả liên bạch phát sinh !”
.
.
Lý diên Niên – [Bắc quốc giai nhân]:
“Bắc phương hữu giai nhân,
Tuyệt thế nhi độc lập,
Nhất cố khuynh nhân thành,
Tái cố khuynh nhân quốc.
Ninh bất tri khuynh thành dữ khuynh quốc.
Giai nhân nan tái đắc.”
.
.
Hoằng Nhất đại sư – [Tống biệt]:
“Trường đình ngoại, cổ đạo biên
Phương thảo bích liên thiên
Vãn phong phất liễu địch thanh tàn
Tịch dương sơn ngoại sơn
Thiên chi nhai, địa chi giác
Tri giao bán linh lạc
Nhất hộc trọc tửu tận dư hoan
Kim tiêu biệt mộng hàn.”
.
.
Hứa Hồn – [Hàm Dương thành đông lâu]:
“Nhất thượng cao lâu vạn lý sầu,
Kiêm hà dương liễu tự đinh châu.
Khê vân sơ khởi, nhật trầm các,
Sơn vũ dục lai, phong mãn lâu.
Điểu hạ lục vu, Tần uyển tịch,
Thiền minh hoàng diệp, Hán cung thu.
Hành nhân mạc vấn đương niên sự,
Cố quốc đông lai Vị thuỷ lưu.”
.
.
“Thiên nhược hữu tình thiên diệc lão
Nhân nhược đa tình tử đích tảo.”
.
.
“Đa tình tự cổ không dư hận,
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ”
[kẻ đa tình tự ngàn xưa chỉ còn lưu lại mối hận, nỗi hận này dài dằng dặc biết bao giờ nguôi.]
.
.
“Đa tình tự cổ không dư hận,
Hảo mộng do lai tối dị tỉnh”
.
.
“Nhân sinh tự thị hữu tình si,
Thử hận bất quan phong dư nguyệt.“
.
.
“Quảng hàn cung khuyết giáng dao tiên
Chủng chủng tình ma tự nhạ khiên
Thiên cổ phàm trần thùy thính nguyệt
Nguyệt như vô hận nguyệt thường viên”
.
.
“Xảo thê thường bạn chuyết phu miên
Thiên lý nhân duyên sử tuyến khiên
Thế sự đô tòng sầu lý quá
Nguyệt như vô hận nguyệt thường viên”
.
.
[Lý Bằng không hầu dẫn]:
“Ngô ti thục đồng trương cao thu
Không sơn ngưng vân đồi bất lưu
Giang Nga đề trúc Tố nữ sầu
Lý Bằng trung quốc đàn không hầu
Côn sơn ngọc toái phượng hoàng khiếu
Phù dung khấp lộ hương lan tiếu
Thập nhị môn tiền dung lãnh quang
Nhị thập tam ti động Tử hoàng
Nữ Oa luyện thạch bổ thiên xứ
Thạch phá thiên kinh đậu thu vũ
Mộng nhập thần sơn giáo Thần Ẩu
Lão ngư khiêu ba sấu giao vũ
Ngô Chất bất miên ỷ quế thụ
Lộ cước tà phi thấp hàn thỏ”
[Dịch nghĩa:
“Tiếng tơ nước Ngô, đồng nước Thục lan trong mùa thu cao vút
Trên núi vắng, mây ngưng không muốn trôi
Giang Nga khóc trúc, Tố Nữ buồn
Lý Bằng người Trung Hoa gảy cây đàn không hầu
Như ngọc vỡ núi Côn Sơn, như tiếng phượng hoàng
Như phù dung khóc sương mai, như hoa lan hé nở
Làm tan ánh sáng lạnh trên mười hai cổng thành
Hai mươi ba dây tơ kinh động cõi Tử Hoàng
Nữ Oa luyện đá vá trời
Đá nát trời rung, mưa thu ngưng đọng
Mộng vào non tiên dạy nhạc cho Thần Ẩu
Cá già lướt sóng, giao long gầy quẫy nước
Ngô Chất tựa gốc quế không ngủ
Sương đêm bay nghiêng lạnh cả vầng trăng”]
.
.
Lý Thanh Chiếu – [Vũ Lăng Xuân]:
“Phong trú trần hương hoa dĩ tận
Nhật vãn quyện sơ đầu
Vật thị nhân phi sự sự hưu
Dục ngữ lệ tiên lưu
Văn thuyết song khê xuân thượng hảo
Dã nghĩ phiếm khinh châu
Chỉ khủng song khê trách mãnh châu
Tải bất động hứa đa sầu”
[Dịch thơ:
“Gió đứng, bụi thơm hoa đã hết
Ngày chiều biếng chải đầu
Cảnh vật đổi thay thảy sạch làu
Chưa nói đã rơi châu
Nghe kể Song Khê xuân vẫn đẹp
Muốn thả chiếc thuyền câu
Sợ tới Song Khê chiếc thuyền câu
Chở không nổi bấy nhiêu sầu.”]
.
.
“Sơn hữu mộc hề, mộc hữu chi.
Tâm duyệt quân hề, quân bất tri.“
.
.
“Thu phần quỷ xướng Bão gia thi
Huyết hận thiên niên thổ trung bích”
.
.
Lương Ý Nương – [Trường tương tư]:
“Lạc hoa lạc diệp lạc phân phân,
Tận nhật tư quân bất kiến quân.
Trường dục đoạn hề trường dục đoạn,
Lệ châu ngân thượng cánh thiêm ngân.
–
Ngã hữu nhất thốn tâm,
Vô nhân cộng ngã thuyết.
Nguyện phong xuy tán vân,
Tố dữ thiên biên nguyệt.
–
Huề cầm thượng cao lâu,
Lâu cao nguyệt hoa mãn.
Tương tư vị tất chung,
Lệ trích cầm huyền đoạn.
–
Nhân đạo Tương giang thâm,
Vị để tương tư bạn.
Giang thâm chung hữu để,
Tương tư vô biên ngạn.
–
Ngã tại Tương giang đầu,
Quân tại Tương giang vĩ.
Tương tư bất tương kiến,
Đồng ẩm Tương giang thuỷ.
–
Mộng hồn phi bất đáo,
Sở khiếm duy nhất tử.
Nhập ngã tương tư môn,
Tri ngã tương tư khổ.
–
Trường tương tư hề, trường tương tư,
Trương tương tư hề, vô tận cực.
Tảo tri như thử quải nhân tâm,
Hồi bất đương sơ mạc tương thức.”
.
.
Lâm Bố – [Trường Tương Tư]:
“Ngô sơn thanh,
Việt sơn thanh,
Lưỡng ngạn thanh sơn tương tống nghênh,
Thùy tri li biệt tình;
Quân lệ doanh,
Thiếp lệ doanh,
La đới đồng tâm kết vị thành,
Giang đầu triều dĩ đình.”
.
.
Lý Thương Ẩn – [Vô đề kỳ]:
“Tạc dạ tinh thần tạc dạ phong
Họa lâu tây bạn quế đường đông
Thân vô thái phượng song phi dực
Tâm hữu linh tê nhất điểm thông
Cách tọa tống câu xuân tửu noãn
Phân tào xạ phúc lạp đăng hồng
Ta dư thính cổ ưng quan khứ
Tẩu mã lan đài loại chuyển bồng.”
.
.
Lý Thương Ẩn – [Cẩm Sắt]:
“Cẩm sắt vô đoan ngũ thập huyền
Nhất huyền nhất trụ tứ hoa niên
Trang sinh hiểu mộng mê hồ điệp
Vọng đế xuân tâm thác đỗ quyên
Thương hải nguyệt minh châu hữu lệ
Lam điền nhật noãn ngọc sinh yên
Thử tình khả đãi thành truy ức
Chỉ thị đương thời dĩ võng nhiên.”
.
.
“Sơn vô lăng
Giang thủy vị kiệt
Đông lôi chấn chấn
Hạ vũ tuyết
Thiên địa hợp
Nãi cảm dữ quân tuyệt.”
.
.
Tần Quan – [Thước kiều tiên]:
“Tiêm vân lộng xảo,
Phi tinh truyện hận,
Ngân hán điều điều ám độ.
Kim phong ngọc lộ nhất tương phùng,
Tiện thắng khước,
Nhân gian vô sổ.
–
Nhu tình tự thủy,
Giai kỳ như mộng,
Nhẫn cố thước kiều quy lộ.
Lưỡng tình nhược thị cửu trường thì,
Hựu khởi tại,
Triêu triêu mộ mộ.“
.
.
Tô Thức – [Thủy Điệu Ca Đầu]:
“Minh nguyệt kỷ thời hữu,
Bả tửu vấn thanh thiên.
Bất tri thiên thượng cung khuyết,
Kim tịch thị hà niên ?
Ngã dục thừa phong quy khứ,
Hựu khủng quỳnh lâu ngọc vũ,
Cao xứ bất thắng hàn.
Khởi vũ lộng thanh ảnh,
Hà tự tại nhân gian.
–
Chuyển chu các,
Đê ỷ hộ,
Chiếu vô miên.
Bất ưng hữu hận,
Hà sự trường hướng biệt thời viên.
Nhân hữu bi, hoan, ly, hợp,
Nguyệt hữu âm, tình, viên, khuyết,
Thử sự cổ nan toàn.
Đán nguyện nhân trường cửu,
Thiên lý cộng thiền quyên.”
.
.
Lý Bạch – [Tương Tiến Tửu]:
“Quân bất kiến
Hoàng hà chi thủy thiên thượng lai,
Bôn lưu đáo hải bất phục hồi!
Hựu bất kiến
Cao đường minh kính bi bạch phát,
Triêu như thanh ti mộ thành tuyết.
Nhân sinh đắc ý tu tận hoan,
Mạc sử kim tôn không đối nguyệt
Thiên sinh ngã tài tất hữu dụng,
Thiên kim tán tận hoàn phục lai.
Phanh dương tể ngưu thả vi lạc,
Hội tu nhất ẩm tam bách bôi.
Sầm phu tử!
Đan Khâu sinh!
Tương tiến tửu,
Bôi mạc đình!
Dữ quân ca nhất khúc,
Thỉnh quân vị ngã khuynh nhĩ thính.
Chung cổ soạn ngọc bất túc quý,
Đãn nguyện trường túy bất nguyện tinh
Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch,
Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh.
Trần Vương tích thời yến Bình Lạc,
Đẩu tửu thập thiên tứ hoan hước.
Chủ nhân hà vi ngôn thiểu tiền,
Kính tu cô thủ đối quân chước.
Ngũ hoa mã,
Thiên kim cừu,
Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu,
Dữ nhĩ đồng tiêu vạn cổ sầu.”
.
.
Bạch Cư Dị – [Trường Hận Ca] [trích]:
“…Hồi đầu nhất tiếu bạch mị sinh
Lục cung phấn dại vô nhan sắc
[…]
Vân mấn hoa nhan kim bộ đao
Phù dung trướng noãn độ xuân tiêu
Xuân tiêu khổ doãn nhật cao khởi
Tòng thử quân vương bất tảo triều
[…]
Hậu cung giai lệ tam thiên nhân
Tam thiên sủng ái tại nhất thân
[…]
Toại linh thiên hạ phụ mẫu tâm
Bất trọng sinh nam trọng sinh nữ
[…]
Phù dung như diện liễu như mi
Đối thử như hà bất lệ thùy
[…]
Thượng cùng bích lạc hạ hoàng tuyền
Lưỡng xứ mang mang giai bất kiến
[…]
Thiên trường địa cửu hữu thời tận
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ.“
.
.
Bạch Cư Dị – [Tỳ Bà Hành] [trích]:
“…Túy bất thành hoan, thảm tương biệt
Biệt thời mang mang giang tẩm nguyệt
[…]
Biệt hữu u sầu ám hận sinh
Thử thời vô thanh thắng hữu thanh…”
.
.
Tư Mã Tương Như – [Phượng Cầu Hoàng]:
“Phượng hề, phượng hề quy cố hương,
Ngao du tứ hải cầu kỳ hoàng,
Thời vị ngộ hề vô sở tương,
Hà ngộ kim tịch đăng tư đường.
Hữu diệm thục nữ tại khuê phường,
Thất nhĩ nhân hà sầu ngã trường.
Hà duyên giao cảnh vi uyên ương
Tương hiệt cương hề cộng cao tường.”
.
.
Trương Tịch – [Tiết Phụ Ngâm]:
“Quân tri thiếp hữu phu,
Tặng thiếp song minh châu.
Cảm quân triền miên ý,
Hệ tại hồng la nhu.
Thiếp gia cao lâu liên uyển khởi,
Lương nhân chấp kích minh quang lý.
Tri quân dụng tâm như nhật nguyệt,
Sự phu thệ nghĩ đồng sinh tử.
Hoàn quân minh châu song lệ thuỳ,
Hận bất tương phùng vị giá thì.“
.
.
Đỗ Phủ:
“Xuất sư vị tiệp thân tiên tử,
Trường xử anh hùng lệ mãn khâm.“
.
.
Chí Nam:
“Cổ mộc âm trung hệ đoản bồng，
Trượng lê phù ngã quá kiều đông.
Triêm y dục thấp hạnh hoa vũ，
Xuy diện bất hàn dương liễu phong.“
.
.
“Bình sinh bất hội tương tư, tài hội tương tư, tiện hại tương tư.
Thân tự phù vân, tâm như phi nhứ, khí nhược du ti.
Không nhất lũ dư hương tại thử.
Phán thiên kim du tử hà chi.
Chứng hậu lai thì, chính thị hà thì.
Đăng bán hôn thì, nguyệt bán minh thì.”
.
.
[Du Sơn Tây thôn]:
“Mạc tiếu nông gia lạp tửu hồn
Phong niên lưu khách túc kê đồn
Sơn trùng thuỷ phúc nghi vô lộ
Liễu ám hoa minh hựu nhất thôn
Tiêu cổ truy tuỳ xuân xã cận
Y quan giản phác cổ phong tồn
Tòng kim nhược hứa nhàn thừa nguyệt
Trụ trượng vô thì dạ khấu môn.”
.
.
[Uyên Ương Hồ Điệp Mộng]:
Tạc nhật tượng na đông lưu thủy,
Ly ngã viễn khứ bất khả lưu,
Kim nhật loạn ngã tâm đa phiền ưu.
Trừu đao đoạn thủy thủy cánh lưu,
Cử bôi tiêu sầu sầu cánh sầu,
Minh triêu thanh phong tứ phiêu lưu.
Do lai chỉ hữu tân nhân tiếu,
Hữu thùy thính đáo cựu nhân khốc,
‘Ái tình’ lưỡng cá tự hảo tân khổ.
Thi yêu vấn nhất cá minh bạch,
Hoàn thị yêu trang tác hồ đồ,
Tri đa tri thiểu nan tri túc.
Khán tự cá uyên ương hồ điệp,
Bất ưng cai đích niên đại,
Khả thị thùy hựu năng bãi thoát nhân thế gian đích bi ai.
Hoa hoa thế giới,
Uyên ương hồ điệp.
Tại nhân gian dĩ thị điên,
Hà khổ yêu thượng thanh thiên,
Bất như ôn nhu đồng miên.”
.
.
Vương Miện – [Mặc Mai]:
“Ngã gia tẩy nghiễn trì biên thụ,
Đoá đoá hoa khai đạm mặc ngân.
Bất yếu nhân khoa nhan sắc hảo,
Chỉ lưu thanh khí mãn càn khôn.”
[Dịch:
Cây trồng cạnh bến rửa nghiên,
Đến khi hoa nở ngấn đen hằn vào.
Đẹp người chớ nghĩ bảnh bao,
Phải nên giữ chí thanh cao với đời.]
.
.
“Hoàng mai thời tiết gia gia vũ
Thanh thảo trì đường xứ xứ oa
Hữu ước bất lai qua dạ bán
Nhàn sao kỳ tử lạc đăng hoa.”
[Dịch:
Ao hồ tiếng ếch gần xa
Mai vàng tiết lạnh nhà nhà mưa rơi
Nửa đêm cái hẹn qua rồi
Quân cờ gõ nhảm làm rơi hoa đèn.]
.
.
“Khứ niên kim nhật thử môn trung
Nhân diện đào hoa tương ánh hồng
Nhân diện bất tri hà xứ khứ
Đào hoa y cựu tiếu đông phong.“
.
.
“Lai như lưu thủy hề thệ như phong
Bất tri hà xứ lai hề hà sở chung.”
.
.
“Sinh mạng thành khả quý,
Ái tình giới canh cao,
Nhược vi tự do cố,
Lưỡng giả giai khả phao!”
.
.
“Thử khúc chích ứng thiên thượng hữu,
Nhân gian na đắc kỷ hồi văn?”
.
.
“Thiên tác nghiệt do thượng khả vi,
Tự tác nghiệt do bất khả y.”
[Hoặc:
“Thiên tác nghiệt vưu khả vi,
Tự tác nghiệt bất khả hoạt.“]
.
.
“Hữu ý tài hoa hoa bất phát,
Vô tâm sáp liễu liễu thành ấm.“
[Dịch:
Dụng ý trồng hoa hoa chẳng mọc,
Vô tâm cắm liễu liễu lên um.]
.
.
“Họa hổ họa bì nan họa cốt,
Tri nhân tri diện bất tri tâm.“
[Dịch:
Hổ vẽ da khó vẽ xương,
Con người biết mặt biết lòng làm sao.]
.
.
“Trường giang hậu lãng thôi tiền lãng,
Thế thượng tân nhân hãn cựu nhân.”
[Dịch:
Trường giang sóng sau dồn sóng trước,
Đời người mới phải đuổi theo xưa.]
.
.
“Cận thủy lâu thai tiên đắc nguyệt,
Hướng dương hoa mộc tảo phùng xuân.”
[Dịch:
Lầu gần mặt nước sớm trăng,
Cây gần ánh nắng chồi xuân nẩy nhiều.]
.
.
“Nhân sinh tự điểu đồng lâm túc, đại hạn lai thời các tự phi.”
[Dịch:
Người như chim ở chung rừng, khi tai nạn tới đều vùng tự bay.]
[Câu này thường được vặn thành “vợ chồng như đồng lâm điểu…”]
.
.
“Thành môn thất hỏa, ương cập trì ngư.“
[Dịch:
Cổng thành bị cháy một khi, ao cá bỗng bị vạ lây bất ngờ.]
.
.
“Thủy thái thanh tắc vô ngư, nhân thái khẩn tắc vô trí.”
[Dịch:
Nước quá trong cá chẳng còn, người quá nóng vội trí khôn kém nhiều.]
.
.
“Ninh [trữ] khả nhân phụ ngã, thiết mạc ngã phụ nhân.”
[Dịch:
Thà cho người phụ bạc ta, nhất thiết không thể là ta phụ người.]
[câu này chuyên bị mấy tiểu thuyết báo thù bóp méo…]
.
.
“Dưỡng tử bất giáo như dưỡng lư,
Dưỡng nữ bất giáo như dưỡng trư.”
.
.
“Cứu nhân nhất mệnh, thắng tạo thất cấp phù đồ.”
.
.
“Thường tại hà biên tẩu, na hữu bất thấp hài?”
.
.
“Tử phi ngư, yên tri ngư chi nhạc?”
[Dịch:
Ngươi không phải cá, làm sao biết cá có vui?]
.
.
“Tái ông thất mã, yên tri họa phúc?”
.
.
“Nhược thủy tam thiên, chích ẩm nhất biều.”
.
.
Khổng Tử:
“Thực sắc, tính dã.”
.
.
“Bão noãn tư dâm dục.”
.
.
.