Quan điểm về chọn trường đại học năm 2022

Đại học [ĐH] Quốc gia TPHCM vừa tổ chức xong đợt 1 kỳ thi đánh giá năng lực năm 2022 với gần 80.000 thí sinh dự thi, tăng hơn 12.000 thí sinh so với năm 2021.

TS Nguyễn Quốc Chính, Giám đốc Trung tâm khảo thí và đánh giá chất lượng đào tạo, ĐH Quốc gia TPHCM cho biết điểm mới của năm nay là thí sinh đăng ký dự thi đồng thời với đăng ký xét tuyển bằng điểm thi đánh giá năng lực do trường này tổ chức. Trong đợt 1, hệ thống đăng ký của ĐH này đã tiếp nhận việc đăng ký nguyện vọng của 57 đơn vị trong và ngoài hệ thống. Thống kê cho thấy đã có hơn 300.000 nguyện vọng đăng ký xét tuyển. Năm 2021 có gần 100.000 nguyện vọng xét tuyển vào các trường thành viên ĐH Quốc gia TPHCM. TS Nguyễn Quốc Chính cho hay dù số lượng thí sinh dự thi đánh giá năng lực tăng lên nhưng thí sinh không nên lo lắng vì số trường sử dụng kết quả này để xét tuyển cũng nhiều hơn [tăng 10 trường so với năm 2021] và chỉ tiêu dành cho phương thức này cũng tăng lên.

Nhiều trường thành viên của ĐH Quốc gia TPHCM có tỷ lệ chỉ tiêu tối đa tiếp tục tăng lên so với năm ngoái như trường ĐH Khoa học tự nhiên dành tới 70% chỉ tiêu, trường ĐH Kinh tế - Luật tới 60%, trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn 50%.

Thí sinh cần cân nhắc kỹ các điều kiện khi chọn ngành đăng ký xét tuyển Ảnh: Nghiêm Huê

Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM cũng đang nhận hồ sơ đăng ký theo phương thức xét kết quả học bạ. Hiện đã có gần 8.000 thí sinh đăng ký với trên 22.000 nguyện vọng. Phân tích cho thấy xu hướng năm nay thí sinh vẫn chuộng khối ngành Kinh tế và Công nghệ thông tin.

Những yếu tố để chọn ngành

Trong buổi tư vấn “Chọn chuẩn trường đi chuẩn đường” của trường ĐH Bách khoa Hà Nội vừa qua, PGS Vũ Duy Hải, Phó Trưởng phòng Tuyển sinh cho biết, phương thức tuyển sinh của trường năm 2022 có một số thay đổi nhỏ để phù hợp với xu hướng và lộ trình mà nhà trường đã chuẩn bị.

Theo đó, năm nay, trường vẫn giữ 2 phương thức chính: xét tuyển tài năng và xét tuyển theo điểm thi. Với phương thức xét tuyển tài năng, năm 2022, trường ĐH Bách Khoa Hà Nội phát triển mạnh hình thức xét tuyển dựa trên hồ sơ năng lực kết hợp phỏng vấn với chỉ tiêu 10-20%, tăng 5% chỉ tiêu so với năm 2021.

Còn phương thức xét tuyển theo điểm thi, trường xem xét theo 2 hình thức: dựa trên kết quả kỳ thi đánh giá tư duy với 50 - 60% tổng chỉ tiêu và dựa trên điểm thi tốt nghiệp THPT 2022 [10 - 20% chỉ tiêu cho một số chương trình đào tạo]. Tổng chỉ tiêu xét tuyển năm 2022 của trường ĐH Bách khoa là khoảng 7.990 sinh viên, tăng khoảng 500 chỉ tiêu so với năm 2021 và số chỉ tiêu này ưu tiên cho các chương trình mới, chương trình tài năng.

Bà Phạm Thị Thu Hằng, cán bộ phòng Tuyển sinh, trường ĐH Bách Khoa Hà Nội dự đoán, năm nay, bên cạnh ngành Công nghệ thông tin thì những ngành như Tự động hóa, Cơ điện tử, Phân tích kinh doanh hay Logistic… là những ngành “hot”, có sức hút lớn.

“Tuy vậy, trong quá trình lựa chọn ngành nghề, thí sinh không nên quá chú trọng vào ngành “hot”, thay vào đó là cân nhắc ngành học dựa trên sự yêu thích và khả năng của bản thân”, bà Hằng chia sẻ.

Năm nay Bộ GD&ĐT dự kiến điều chỉnh kỹ thuật lọc ảo khi xét tuyển. Mặc dù thí sinh đủ điểm và điều kiện đỗ nhiều nguyện vọng, hệ thống vẫn xét theo nguyện vọng mà học sinh đăng ký trên hệ thống. Vì vậy, việc đặt nguyện vọng trên hệ thống rất quan trọng. Muốn học ngành nào, thí sinh cần ưu tiên đặt nguyện vọng đó lên đầu.

Với kinh nghiệm tư vấn tuyển sinh lâu năm, PGS Vũ Duy Hải cho hay thay vì chạy theo đám đông, trong quá trình chọn ngành, chọn nghề, thí sinh cần cân nhắc và tìm hiểu kỹ càng.

Theo ông, ưu tiên số 1 của thí sinh khi chọn ngành nghề là dựa trên sự đam mê, sở thích của bản thân; sau đó cần cân nhắc, tính toán dựa trên năng lực của bản thân. Trước khi chọn ngành, thí sinh cũng cần quan tâm đến học phí đào tạo của chương trình đó sao cho phù hợp với điều kiện kinh tế của gia đình.

Những năm gần đây, cùng với xu hướng tự chủ, học phí của các trường ĐH đã tăng lên đáng kể. Những ngành học được coi là “nóng” thường có mức học phí cao hơn những ngành học khác. Chính vì thế, khi chọn ngành, thí sinh cần phải lưu ý vấn đề tài chính giữa các ngành học, giữa các hệ đào tạo trong cùng một ngành. Việc cân nhắc này là cần thiết vì cần phải có kế hoạch chuẩn bị kinh phí cho 4 - 5 năm học, thậm chí là 6 - 9 năm đối với khối Y dược.

Năm 2022 ghi nhận nhiều điểm mới trong tuyển sinh đại học. Nổi bật là xu hướng giảm chỉ tiêu xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT, đa dạng phương thức xét tuyển, mở thêm ngành.

Theo thông báo của ĐH Hoa Sen [TP.HCM], năm nay nhà trường tuyển sinh 3.600 chỉ tiêu cho 34 ngành học và 11 chương trình song bằng. Trong đó, trường mở một số ngành học mới, phù hợp với nhu cầu tuyển dụng của thị trường lao động như: Thương mại điện tử, Digital Marketing, Phim, Quan hệ công chúng, Kinh tế thể thao, Trí tuệ nhân tạo…

Xuất hiện nhiều ngành mới

Th.S Trịnh Hữu Chung - Phó hiệu trưởng ĐH Gia Định [TP.HCM], thông tin điểm nổi bật trong mùa tuyển sinh năm nay của nhà trường là ra mắt chương trình đào tạo tài năng với 5 ngành học là Quản trị kinh doanh, Ngôn ngữ Anh, Công nghệ thông tin, Marketing và Kinh doanh quốc tế.

Ngoài 14 ngành đào tạo những năm gần đây, trường mở thêm 5 ngành học mới, nâng tổng số ngành đào tạo đại trà lên 19. Các ngành mới từ năm 2022 gồm: Thương mại điện tử, Quan hệ công chúng, Bất động sản, Quản trị nhà hàng và ăn uống, Quản trị du lịch và lữ hành.

Năm 2022, tổng chỉ tiêu xét tuyển của ĐH Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên là 3.100 sinh viên với 21 ngành học. PGS.TS Chu Văn Tuấn - Phó hiệu trưởng nhà trường, cho hay: Ngoài 3 phương thức tuyển sinh như năm 2021, năm nay trường bổ sung phương thức thứ 4 là xét tuyển dựa vào kết quả kỳ thi đánh giá tư duy do ĐH Bách khoa Hà Nội hoặc kỳ thi đánh giá năng lực năm 2022 của ĐH Quốc gia Hà Nội tổ chức.

Cũng theo PGS.TS Chu Văn Tuấn, trong quá trình học tập tại trường, những sinh viên học tốt sẽ nhận được học bổng khuyến khích học tập với tổng giá trị hơn 10 tỷ đồng mỗi năm. Nhà trường cam kết hỗ trợ giới thiệu việc làm cho sinh viên khi tốt nghiệp thông qua các ngày hội việc làm, ngày hội tuyển dụng của các doanh nghiệp được tổ chức tại trường.

Cụ thể, 4 phương thức xét tuyển vào trường gồm: Tuyển thẳng theo quy định của Bộ GD&ĐT; Dựa vào kết quả kỳ thi đánh giá tư duy năm 2022 của ĐH Bách khoa Hà Nội, kỳ thi đánh giá năng lực năm 2022 do ĐH Quốc gia Hà Nội tổ chức; Dựa vào kết quả thi của thí sinh tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022; Dựa vào kết quả học tập lớp 12 hoặc lớp 11 theo học bạ THPT.

"ĐH Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên được ĐH Quốc gia Hà Nội chọn là một trong những điểm tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực, dự kiến sẽ kéo dài từ tháng 2 - 8/2022. Thí sinh tham gia kỳ thi đánh giá năng lực có điểm tổng 3 môn lớn hơn hoặc bằng 20 điểm đối với kỳ thi đánh giá tư duy [thang điểm 30] và lớn hơn hoặc bằng 90 điểm đối với kỳ thi đánh giá năng lực [thang điểm 150] sẽ được xét tuyển vào lớp tài năng của trường" - PGS.TS Chu Văn Tuấn cho hay.

Tìm hiểu kỹ đề án tuyển sinh

ĐH Mở Hà Nội đã công bố phương án dự kiến tuyển sinh đại học chính quy năm 2022. Theo Th.S Đỗ Ngọc Anh - Giám đốc Trung tâm Thông tin và Truyền thông, nhà trường tuyển sinh 18 ngành, 3.600 chỉ tiêu với các hình thức: Xét kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT 2022, kết quả học tập bậc THPT [xét học bạ] và kết quả bài thi đánh giá năng lực do ĐH Quốc gia Hà Nội tổ chức. Nhà trường cũng dành tối đa 5% chỉ tiêu để xét tuyển thẳng theo quy chế của Bộ GD&ĐT.

Nét mới trong năm 2022, ngành Thương mại điện tử sử dụng kết quả bài thi đánh giá năng lực do ĐH Quốc gia Hà Nội tổ chức để xét tuyển, không sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT và không xét học bạ hoặc các phương thức khác. Trường tiếp tục thực hiện quy đổi điểm ngoại ngữ cho các thí sinh có chứng chỉ quốc tế và không sử dụng kết quả miễn thi bài thi Ngoại ngữ trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT để tuyển sinh.

"Để đảm bảo tính ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh, phương án tuyển sinh dự kiến năm 2022 không có nhiều thay đổi so với năm 2021. Thí sinh cần tìm hiểu kỹ đề án và điểm trúng tuyển các năm gần đây để có lựa chọn phù hợp với năng lực. Theo kết quả khảo sát năm 2020, dù trong điều kiện dịch bệnh Covid-19, sinh viên tốt nghiệp có việc làm ngay trong năm đầu tiên của trường vẫn đạt tỷ lệ trên 90%, một số ngành tỷ lệ này gần 100%", ThS Đỗ Ngọc Anh chia sẻ.

TS Võ Thanh Hải - Phó hiệu trưởng ĐH Duy Tân [Đà Nẵng] nhìn nhận: Năm 2022 xu hướng tuyển sinh bằng phương thức xét học bạ, kết quả kỳ thi đánh giá năng lực, chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế [có kết hợp] tăng lên.

Ngoài ra, xu hướng tuyển sinh năm nay vẫn theo 3 nhóm chính, gồm: Các ngành đặc thù, cơ sở giáo dục đại học buộc tổ chức kỳ thi riêng để đánh giá [ví dụ thi năng khiếu]. Những ngành nghề không quá đặc thù và không có mức độ cạnh tranh cao, vẫn sử dụng các phương thức xét tuyển độc lập như: Dựa vào kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT, kết quả học bạ…; nhóm các ngành, trường sử dụng kết hợp các tiêu chí khác nhau để có mức độ sàng lọc đầu vào cao hơn.

Riêng nhóm kết hợp các tiêu chí khác nhau trong cùng một phương thức sẽ là xu hướng được các trường lựa chọn nhiều trong những năm tới. Với xu hướng này, thí sinh cần tích lũy kiến thức ở bậc học phổ thông thật tốt. Ngoài ra, thí sinh tham khảo thêm cách đánh giá riêng của các trường để có sự chuẩn bị tốt hơn khi tham gia xét tuyển.

Không có nhiều biến động

Năm nay, một số trường tốp đầu có chương trình chất lượng cao, chương trình tiên tiến học hoàn toàn bằng tiếng Anh sử dụng thêm các tiêu chí như: Chứng chỉ ngoại ngữ IELTS, TOEFL, ACT, SAT trong xét tuyển. PGS.TS Nguyễn Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học [Bộ GD&ĐT] cho rằng: Điều này cũng là bình thường và hợp lý, có tính hội nhập quốc tế cao.

Theo thống kê, tiêu chí về IELTS hay một số chứng chỉ ngoại ngữ khác không phải là tiêu chí duy nhất. Các trường còn căn cứ vào kết quả học tập lẫn Kỳ thi tốt nghiệp THPT. Các thí sinh không nên lo ngại về việc bất công hay không khi mà các trường có thêm tiêu chí như vậy.

Việc tuyển sinh luôn tuân thủ quy tắc và lấy từ trên cao xuống thấp, theo các ngành nghề lĩnh vực và phương thức tuyển sinh mà trường áp dụng. Tiếp đến phụ thuộc vào nguyện vọng đăng ký của thí sinh vào từng phương thức. Nếu thí sinh chưa trúng tuyển bằng phương thức này vẫn có cơ hội để trúng tuyển bằng phương thức khác, đúng năng lực của mình.

Nhìn nhận năm 2022 tuyển sinh không có nhiều biến động, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, cho hay: Bộ GD&ĐT khuyến cáo các cơ sở đào tạo, khi có thay đổi lớn trong đề án tuyển sinh phải công bố trước cho toàn xã hội để thí sinh có thời gian chuẩn bị tâm lý và tổ chức học tập đạt được kết quả tốt. Không được gây cản trở lớn cũng như mất công bằng cho thí sinh.

Nhấn mạnh dự báo nhu cầu về nhân lực của các địa phương, các ngành đóng vai trò quan trọng, để định hướng cho xã hội và thí sinh, theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, đây là cơ sở để thí sinh nhìn nhận lĩnh vực nào là cần thiết và quan trọng trong phát triển kinh tế tương lai, trong trung hạn và dài hạn. Mong rằng, dự báo nhu cầu này sẽ được tiến hành một cách đồng bộ ở các địa phương, lĩnh vực ngành nghề. Riêng trong lĩnh vực sư phạm, đào tạo giáo viên, Bộ GD&ĐT đã có những đánh giá về nhu cầu để phân bổ chỉ tiêu cho các lĩnh vực đào tạo và các địa phương.

TS Võ Thanh Hải khuyến cáo, thí sinh cần chú ý đến tiêu chí phụ của các trường, nhất là với những phương thức xét tuyển riêng. Điều này phụ thuộc vào tiêu chí của các trường và không trường nào giống nhau. Vì thế, thí sinh đặc biệt lưu ý để không bị "trượt oan". Ngoài ra, các em cần xem kỹ thông tin tuyển sinh của ngành học, trường học mà mình dự định đăng ký xét tuyển.

"Đặc biệt, thí sinh cần đăng ký nhiều hơn 2 nguyện vọng cho ngành mà mình dự định đăng ký xét tuyển, tránh tình trạng 29 điểm vẫn trượt như mùa tuyển sinh năm trước. Khi đã chọn được ngành học ưng ý để quyết tâm theo học, các em nên chọn cùng một lúc nhiều phương thức xét tuyển khác nhau để tăng cơ hội trúng tuyến" - TS Võ Thanh Hải lưu ý.

Qua một số chương trình tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp, TS Võ Thanh Hải nhận thấy, thời điểm này đa số thí sinh quan tâm đến những ngành nghề cụ thể. Nhiều em có định hướng nghề nghiệp rõ ràng, nên đặt câu hỏi rất sâu. Đây là nét mới so mới so với những năm trước.

"Tôi cho rằng, đó là kết quả sau nhiều năm làm công tác phân luồng và truyền thông của Bộ GD&ĐT rất tốt" - TS Võ Thanh Hải trao đổi.

Dù có nhiều khối ngành xét tuyển thì khối ngành truyền thống mà các em theo đuổi từ lớp 10 vẫn nên giữ nguyên. Đối với phương thức xét tuyển bằng Kỳ thi tốt nghiệp THPT, Bộ GD&ĐT cho phép điều chỉnh sau khi thí sinh có kết quả. Khi đó, thí sinh nên chọn tổ hợp môn có điểm thi cao nhất để tham gia xét tuyển và điều chỉnh nguyện vọng. TS Võ Thanh Hải.