Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu.Fusce viverra neque at purus laoreet consequa.Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat.
Create an account
Đối với mỗi quốc gia, trong quá trình lịch sử hình thành đều trải qua những thời kỳ khác nhau và có sự hoàn thiện cho đến ngày hôm nay. Một trong những chế độ chính trị phổ biến trên thế giới đó chính là chế độ quân chủ là gì được áp dụng tại không ít những quốc gia trên thế giới. Vậy chế độ này được hiểu như thế nào? có những đặc điểm gì và có đặc trưng ra sao? Hãy cùng Công ty luật ACC tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để có cái nhìn bao quát hơn về chế độ quân chủ.
Chế độ quân chủ là gì– Định nghĩa chế độ quân chủ là gì hay còn được biết đến với tên gọi là chế độ quân quyền là một trong những hình thức chính thể khá phổ biến trên thế giới.
– Chế độ quân chủ là một hình thức chính thể trong đó có vua hoặc nữ hoàng là người đứng đầu nhà nước và nắm giữ toàn bộ quyền lực và có quyền chi phối tất cả các hoạt động trong xã hội. Quyền lực này được thừa kế theo hình thức cha truyền con nối. Vua được người dân trong xã hội coi trọng và coi là con trời, thay trời trị quốc và có sứ mệnh cai quản, trị vì đất nước. Do đó, đối với người dân trong quốc gia đó, vua sẽ không phải chịu trách nhiệm pháp lý hay biện pháp xử phạt nào.
– Chế độ quân chủ là một hình thức chính thể thường gặp tại các nhà nước chủ nô, phong kiến và trong cả nhà nước tư sản với một mức độ phạm vi nhỏ hơn.
Chế độ quân chủ lập hiến là một trong những hình thức của chính thể chế độ quân chủ là gì. Theo đó, chế độ quân chủ lập hiến có những đặc điểm sau:
– Quân chủ lập hiến là một hình thức tổ chức nhà nước mà trong đó quyền lực tối cao được tập trung vào tay nhà vua và nhà vua vẫn sẽ không bị ràng buộc bởi bất kỳ phát luật hay quy tắc nào.
– Công cụ chính để nhà vua cai quản đất nước là hệ thống tòa án, nhà tù và quân đội, bên dưới là quan liêu và cảnh sát. Những chủ thể này đa phần áp dụng cách thức đàn áp đối với những thành phần đối lập và hạn chế tối đa quyền tự do dân chủ.
– Trong chế độ quân chủ lập hiến, sự tồn tại của vua chúa vẫn còn nhưng không được nắm thực quyền và quyền lực tối đa như những thể chế khác bởi quyền lực này chủ yếu thuộc về quốc hội do thủ tướng của Đảng chiếm đa số đứng đầu.
Bên cạnh chế độ quân chủ lập hiến, chế độ quân chủ là gì còn có hình thức thứ hai là chế độ quân chủ chuyên chế với những đặc điểm riêng biệt dưới đây:
– Quân chủ chuyên chế còn được gọi là chế độ quân chủ tuyệt đối. Đây là hình thức chính thể mà quân chủ được nắm thực quyền. Nhà nước theo chính thể này không có Hiến pháp hoặc nếu có nhưng giá trị của Hiến pháp không được coi trọng.
– Trong chế độ quân chủ chuyên chế cổ đại, quân chủ được coi như thần thánh, do đó những mệnh lệnh mà quân chủ ban hành được người dân coi trọng như đó là ý chỉ của thần thánh ban ra và phải phục tùng tuân theo. Ví dụ:
+ Pharaoh được coi là hình ảnh của thần Bầu trời Horus.
+ Vua Hammurabi là người tiếp nhận ý muốn của thần Công lý Shamash.
– Đối với chế độ quân chủ chuyên chế thời kỳ phong kiến lại mang tính thế tục hơn nhưng quân chủ vẫn là chủ thể có được toàn bộ thực quyền trong tay. Điều đặc biệt hơn trong thời kỳ này là dưới quân chủ đã có hệ thống quan liêu được xây dựng từ trung ương đến địa phương cùng quân chủ cai quản đất nước.
– Sang đến thời đại của trào lưu triết học Khai sáng, chế độ quân chủ chuyên chế suy yếu dần.
Trên đây là những kiến thức về chế độ quân chủ là gì được Công ty luật ACC tổng hợp gửi đến Qúy bạn đọc tham khảo. Hy vọng với những thông tin này đã giúp cho bạn đọc có cái nhìn bao quát hơn về hình thức chính thể này. Từ đó có thể so sánh với những hình thức chính thể khác để có sự phân biệt khi nghiên cứu từng bộ máy nhà nước của các nước trên thế giới.
Chế độ quân chủ vs Chế độ quân chủ lập hiến
Mặc dù tên gọi chúng có vẻ giống nhau, nhưng có sự khác biệt giữa chế độ quân chủ và chế độ quân chủ lập hiến, được trình bày chi tiết trong bài viết này. Trước khi đi đến sự khác biệt, chúng ta hãy xem chế độ quân chủ là gì và chế độ quân chủ lập hiến là gì. Với nền văn minh, nhiều nhu cầu nảy sinh trong xã hội loài người. Nhu cầu của trật tự và cấu trúc là một trong những nhu cầu thiết yếu nhất, mọi người bắt đầu nhận ra tầm quan trọng của một cơ quan quản lý sẽ cấu trúc xã hội theo cách có lợi cho tất cả. Do đó, các chính phủ đã ra đời. Kết quả là nhiều loại chính phủ ra đời ngày nay. Chế độ quân chủ và chế độ quân chủ lập hiến là hai chế độ dễ nhầm lẫn nhất, điều quan trọng là phải nhận thức và phân biệt được sự khác biệt giữa chế độ quân chủ và chế độ quân chủ lập hiến.
Chế độ quân chủ là gì?
Chế độ quân chủ có thể được mô tả như một hình thức chính phủ mà chủ quyền nằm trên một cá nhân duy nhất là Quốc vương. Điều này có thể là thực tế hoặc danh nghĩa, tùy thuộc vào mức độ tham gia, quyền tự chủ hoặc những hạn chế mà nhà vua nắm giữ trong việc quản lý. Có nhiều hình thức chính thể quân chủ; chế độ quân chủ tuyệt đối, chế độ quân chủ lập hiến, chế độ quân chủ cha truyền con nối và chế độ quân chủ tự chọn là những người phổ biến nhất. Tuy nhiên, khi người ta nói chế độ quân chủ, người ta thường cho rằng đây là chế độ quân chủ tuyệt đối đang được thảo luận ở đây. Một tên khác cho chế độ quân chủ tuyệt đối sẽ là chế độ quân chủ truyền thống, nơi mà tất cả quyền ra quyết định nằm ở một cá nhân duy nhất, quốc vương.
Cho đến thế kỷ 19, chế độ quân chủ là hình thức quản trị phổ biến nhất và phổ biến nhất trên thế giới. Tuy nhiên, ngày nay, chế độ quân chủ tuyệt đối không còn thịnh hành. Những gì tồn tại ngày nay thay cho chế độ quân chủ là chế độ quân chủ lập hiến. 44 quốc gia có chủ quyền trên thế giới có các quốc vương đóng vai trò là nguyên thủ quốc gia, trong đó có 16 quốc gia thuộc khối Thịnh vượng chung mà Nữ hoàng Elizabeth II là nguyên thủ quốc gia. Tất cả các chế độ quân chủ hiện có trên thế giới đều là chế độ hợp hiến, tuy nhiên, các quốc vương như Oman, Brunei, Qatar, Saudi Arabia và Swaziland dường như sở hữu nhiều quyền lực hơn bất kỳ chính quyền đơn lẻ nào khác ở các quốc gia tương ứng.
Chế độ quân chủ lập hiến là gì?
Một chính phủ dân chủ bao gồm một hiến pháp với một quốc vương có chức năng như một nguyên thủ quốc gia chính trị phi đảng phái trong giới hạn do hiến pháp quy định, thành văn hoặc bất thành văn có thể được mô tả là một chế độ quân chủ lập hiến. Quốc vương mặc dù nắm giữ một số quyền lực nhất định nhưng không đặt ra chính sách công hay lựa chọn các nhà lãnh đạo chính trị. Nhà khoa học chính trị Vernon Bogdanor định nghĩa chế độ quân chủ lập hiến là “một quốc gia có chủ quyền trị vì nhưng không cai trị”.
Các Chế độ quân chủ lập hiến Anh bao gồm Vương quốc Anh và các vùng lãnh thổ hải ngoại của nó. Nữ hoàng Elizabeth II của quốc vương hiện tại có quyền hạn hạn chế trong các chức năng phi đảng phái như ban tặng danh hiệu và bổ nhiệm Thủ tướng. Tuy nhiên, theo truyền thống, bà là tổng tư lệnh của Lực lượng vũ trang Anh.
Chế độ quân chủ của Canada là nền tảng của các nhánh tư pháp, lập pháp và hành pháp của chính quyền quốc gia và từng tỉnh. Đây là cốt lõi của nền dân chủ nghị viện và chủ nghĩa liên bang kiểu Westminster. Quốc vương hiện tại của chế độ quân chủ Canada là Nữ hoàng Elizabeth II.
Sự khác biệt giữa Chế độ quân chủ và Chế độ quân chủ lập hiến là gì?
Mặc dù có những điểm giống nhau trong tên gọi, chế độ quân chủ và chế độ quân chủ lập hiến là hai hình thức chính phủ khác nhau hoạt động theo những cách hoàn toàn khác nhau.
• Chế độ quân chủ là cái ô mà theo đó chế độ quân chủ lập hiến trong số một số nước khác sụp đổ. Tuy nhiên, khi người ta đề cập đến chế độ quân chủ, người ta thường ám chỉ chế độ quân chủ tuyệt đối.
• Trong chế độ quân chủ lập hiến, quyền lực của quân chủ bị hạn chế.Trong chế độ quân chủ, quyền lực của quân chủ là tuyệt đối.
• Một quốc vương tuyệt đối không bị ràng buộc về mặt pháp lý. Một quốc vương trong chế độ quân chủ lập hiến bị ràng buộc bởi hiến pháp của quốc gia.
Ảnh của: Ricardo Stuckert / PR [CC BY 3.0]
Đọc thêm:
- Sự khác biệt giữa chế độ độc tài và chế độ quân chủ
- Sự khác biệt giữa Dân chủ và Chế độ Quân chủ
Quân chủ lập hiến hay quân chủ đại nghị là một hình thức tổ chức nhà nước giữ nguyên vai trò của vua hay nữ hoàng từ thời phong kiến nhưng không nắm thực quyền, mà quyền lực chủ yếu thuộc quốc hội do đảng phái chiếm đa số ghế lãnh đạo; đảng này cũng có quyền tự chấp chính, hoặc liên minh với đảng khác để thành lập Chính phủ. Thủ tướng thường là thuộc đảng chiếm đa số.[1] Trong các nhà nước theo chính thể quân chủ hạn chế thì quyền lực tối cao của quốc gia phần thuộc vị quân vương, được coi là quốc trưởng, phần thuộc một cơ quan khác, khi là nghị viện hay hội đồng đại biểu. Cuộc bầu cử có thể là đầu phiếu phổ thông hay hạn chế cho một vài giai cấp quý tộc.[2]
Trong chính thể quân chủ lập hiến, vua hay nữ hoàng là nguyên thủ quốc gia, nhưng về quyền lực thì chỉ mang tính chất tượng trưng, đại diện cho truyền thống dòng tộc và sự thống nhất của quốc gia. Tiếng Anh có câu là "nhà vua trị vì nhưng không cai trị". Chế độ quân chủ lập hiến là sự thích ứng của các vương triều đối với làn sóng dân chủ lan rộng trên thế giới sau Cách mạng Pháp. Các vương triều chấp nhận từ bỏ các quyền lực chính trị và tuân thủ hiến pháp để bảo toàn sự tồn tại; giữ lại các tước hiệu, tài sản, lợi ích kinh tế và danh dự hoàng gia.
Hiện nay, chính thể quân chủ lập hiến theo mô hình đại nghị còn tồn tại ở nhiều nước trên thế giới như Nhật Bản, Anh Quốc, Thụy Điển, Đan Mạch, Canada, Úc, Campuchia, Thái Lan, Tây Ban Nha, Na Uy, Hà Lan, Bỉ, Malaysia, Bhutan... phần nhiều do nguyên nhân lịch sử.
- Chế độ quân chủ
- Quân chủ chuyên chế
- ^ "Constitutional Monarchy",[liên kết hỏng] The Encyclopedia of Political Science, CQ Press [2011].
- ^ Vernon Bogdanor [1996]. “The Monarchy and the Constitution”. Parliamentary Affairs. 49 [3]: 407–422. doi:10.1093/pa/49.3.407., excerpted from Vernon Bogdanor [1995]. The Monarchy and the Constitution. Oxford University Press.
- Boyce, Peter [2008]. The Queen's Other Realms. Annandale: Federation Press. tr. 1. ISBN 978-1-86287-700-9.
- Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Elements of the Philosophy of Right [Allen W. Wood, ed., H.B. Nisbet, trans.] Cambridge University Press, 1991. ISBN 0-521-34438-7 [originally published as Georg Friedrich Wilhelm Hegel, Philosophie des Rechts, 1820].
Bài viết này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
|
Lấy từ “//vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Quân_chủ_lập_hiến&oldid=68279240”