VÌ NHỜ tác dụng cản bớt ánh sáng và tốc độ gió, thực vật có vai trò quan trọng trong việc điều hoà khí hậu, tăng lượng mưa của khu vực. Những nơi có nhiều cây cối như ở vùng rừng thường có không khí trong lành vì lá cây có tác dụng ngăn bụi, , giảm ô nhiễm môi trường.
Câu hỏi: Giải đáp vì sao quang hợp có vai trò quyết định đối với sự sống trên Trái Đất
Trả lời:
Quang hợp có vai trò quyết định đối với sự sống trên trái đất vì:
- Sản phẩm của quang hợp là nguồn chất hữu cơ làm thức ăn cho sinh vật dị dưỡng, làm nguyên liệu cho công nghiệp, làm dược liệu,…
- Quang hợp lấy khí CO2và giải phóng khí O2giúp điều hòa không khí, cung cấp O2cho sự sống.
- Chuyển hóa quang năng [năng lượng ánh sáng] thành hóa năng [năng lượng trong các liên kết hóa học] trong các sản phẩm quang hợp, duy trì hoạt động của sinh giới.
Cùng Top lời giải tìm hiểu kiến thức Quang hợp ở thực vật nhé
I. Khái quát về quang hợp ở thực vật
1. Quang hợp là gì?
- Quang hợp là quá trình thực vật hấp thu ánh sáng mặt trời để tạo ra cacbohidrat và ôxi từ khí cacbonic và nước.
- Phương trình tổng quát
6 CO2+ 6 H2O→ C6H12O6+ 6 O2
2. Vai trò của quang hợp
Toàn bộ sự sống trên hành tinh của chúng ta phụ thuộc vào quang hợp, do :
- Sản phẩm quang hợp là nguồn chất hữu cơ làm thức ăn cho sinh vật dị dưỡng và là nguồn nguyên liệu cho công nghiệp, dược liệu chữa bệnh cho con người.
- Năng lượng ánh sáng mặt trời được chuyển hóa thành năng lượng hóa học trong các liên kết hóa học của các sản phẩm quang hợp. Đây là nguồn năng lượng duy trì các hoạt động sống.
- Quang hợp điều hòa không khí : giải phóng ôxi [là dưỡng khí cho sinh vật hiếu khí] và hấp thụ CO2[góp phần ngăn chặn hiệu ứng nhà kính]
II. Lá là cơ quan quang hợp
1. Hình thái, giải phẫu của lá thích nghi với chức năng quang hợp
- Đặc điểm giải phẫu hình thái bên ngoài
+ Diện tích bề mặt lá lớn, giúp hấp thụ được nhiều ánh sáng mặt trời
+ Trong lớp biểu bì của mặt lá có khí khổng giúp cho khí CO2khuếch tán vào bên trong lá đến lục lạp
- Đặc điểm giải phẫu hình thái bên trong
Hệ gân lá có mạch dẫn gồm mạch gỗ và mạch rây, xuất phát từ bó mạch ở cuống lá đi đến tận từng tế bào nhu mô của lá. Nhờ vậy, nước và ion khoáng đến được từng tế bào để thực hiện quang hợp và vận chuyển sản phẩm quang hợp ra khỏi lá.
- Trong lá có nhiều tế bào chứa những hạt màu lục gọi là lục lạp, là “nhà máy quang hợp” của thực vật.
2. Lục lạp là bào quan quang hợp
Để đảm bảo chức năng quang hợp, lục lạp có những đặc điểm phù hợp:
- Lục lạp thường có hình bầu dục thuận lợi cho việc hấp thu ánh sáng.
- Lục lạp có kích thước nhỏ, thuận lợi cho sự trao đổi chất
- Mỗi lục lạp được bao bọc bởi màng kép, bên trong là chất nền không màu và các hạt nhỏ [grana].
- Mỗi grana có dạng như một chồng tiền xu gồm các túi dẹt, gọi là tilacôit :
+ Màng tilacôit là nơi phân bố hệ sắc tố quang hợp, nơi xảy ra các phản ứng sáng
+ Xoang tilacôit là nơi xảy ra các phản ứng quang phân li nước và quá trình tổng hợp ATP trong quang hợp
+ Chất nền là nơi xảy ra các phản ứng tối.
- Trong lục lạp có chứa ADN enzim và ribôxôm nên nó có khả năng tự tổng hợp prôtêin cần thiết cho mình.
- Số lượng lục lạp trong mỗi tế bào không giống nhau, phụ thuộc vào điều kiện chiếu sáng của môi trường sống và đặc điểm của loài.
3. Hệ sắc tố quang hợp
- Hệ sắc tố quang hợp ở cây xanh bao gồm diệp lục và carôtenôit. Diệp lục có 2 loại chủ yếu là diệp lục a và diệp lục b.
- Lá có màu xanh là do có diệp lục. Carôtenôit tạo nên màu đỏ, da cam, vàng của lá, quả, củ.
- Các sắc tố quang hợp hấp thụ và truyền năng lượng ánh sáng trong hệ sắc tố ứng quang hợp theo sơ đồ sau:
- Carôtenôit→ Diệp lục b→ Diệp lục a→ Diệp lục a ở trung tâm phản ứng
Sau đó, quang năng được chuyển thành hóa năng trong ATP và NADPH
III. Trắc nghiệm phần Quang hợp có đáp án
Câu 1.Lá cây có màu xanh lục vì
A. diệp lục a hấp thụ ánh sáng màu xanh lục.
B. diệp lục b hấp thụ ánh sáng màu xanh lục.
C. nhóm sắc tố phụ [carôtenôit] hấp thụ ánh sáng màu xanh lục.
D. các tia sáng màu xanh lục không được diệp lục hấp thụ.
Đáp án:D
Câu 2.Các tilacôit không chứa
A. các sắc tố.
B. các trung tâm phản ứng.
C. các chất truyền electron.
D. enzim cacbôxi hóa.
Đáp án:D
Câu 3.Sắc tố tham gia trực tiếp chuyển hóa năng lượng ánh sáng hấp thụ được thành ATP, NADPH trong quang hợp là
A. diệp lục a.
B. diệp lục b.
C. diệp lục a, b.
D. diệp lục a, b và carôtenôit.
Đáp án:A
Câu 4.Trong các phát biểu sau :
[1] Cung cấp nguồn chất hữu cơ làm thức ăn cho sinh vật dị dưỡng.
[2] Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp, dược liệu cho Y học.
[3] Cung cấp năng lượng duy trì hoạt động sống của sinh giới.
[4] Điều hòa trực tiếp lượng nước trong khí quyển.
[5] Điều hòa không khí.
Có bao nhiêu nhận định đúng về vai trò của quang hợp ?
A. 2.
B. 3.
C. 4.
D. 5.
Đáp án:C
Giải thích: Nhận định đúng là: [1], [2], [3],[5].
Câu 5.Vai trò nào dưới đây không phải của quang hợp ?
A. Tích lũy năng lượng.
B. Tạo chất hữu cơ.
C. Cân bằng nhiệt độ của môi trường.
D. Điều hòa không khí.
Đáp án:C
Thực vật góp phần điều hòa khí hậu
Vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con người
Trong quá trình quang hợp, thực vật lấy vào khí cacbônic và Nhả ra khí ôxi; nhưng trong quá trình hô hấp thì ngược lại.
Do đó thực vật có vai trò giữ cân bằng các khí này trong không khí. Nhờ tác dụng cản bớt ánh sáng và tốc độ gió, thực vật có vai trò quan trọng trong việc điều hoà khí hậu, tăng lượng mưa của khu vực.
Những nơi có nhiều cây cối như ở vùng rừng thường có không khí trong lành vì lá cây có tác dụng ngăn bụi, diệt một số vi khuẩn, giảm ô nhiễm môi trường.
Thực vật góp phần điều hòa khí hậu
Hướng dẫn giải bài tập SGK Sinh học 6 trang 148
Câu 1. Nhờ đâu thực vật có khả năng điều hòa lượng khí oxi và cacbonic trong không khí ? Điều này có ý nghĩa gì?
Trả lời: Trong quá trình quang hợp thực vật lấy vào khí cacbônic và nhả ra khí ôxi nên đã góp phần giữ cân bằng các khí này trong không khí.
Câu 2. Thực vật có vai trò gì trong việc điều hòa khí hậu.
Trả lời: Nhờ tác dụng cản bớt ánh sáng và tốc độ gió, thực vật có vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, tăng lượng mưa của khu vực.
Câu 3. Tại sao người ta lại nói rừg là ”lá phổi xanh” của con người?
Trả lời: Con người sống không thể thiếu ôxi được. Rừng nói chung và thực vật nói riêng đều là nhân tố quan trọng giúp hoạt động hô hấp diễn ra bình thường. Vì rừng hấp thu bớt cacbonic và thải ôxi cho ta nên có thể nói rừng là một lá phổi thứ 2 của con người. Bên cạnh đó rừng còn giúp giữ đất tránh xạc lỡ đất, xây dựng vô số mạch nước ngầm, cung cấp dược liệu, thực phẩm….Tóm lại, người ta nói rừng là một lá phổi xanh của con người là hoàn toàn có cơ sở!!!
Câu 4. Vì sao cần phải tích cực trồng cây gây rừng?
Trả lời:
Cần phải tích cực trồng cây gây rừng vì: – Rừng cây điều hòa lượng khí oxi và khí cacbonic trong không khí – Giảm ô nhiễm môi trường – Rừng điều hòa khí hậu, chống lũ lụt, xói mòn
– Rừng cung cấp thức ăn, nguyên vật liệu cho con người.
Chúng ta đều biết nhờ quá trình quang hợp mà thực vật tự tổng hợp chất hữu cơ cho chính mình và nuôi sống các cơ thể sinh vật khác. Ngoài ra, thực vật còn có vai trò quan trọng trong quá trình điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường.
1. Nhờ đâu mà hàm lượng khí cacbonic và oxi trong không khí được ổn định?
- Khí cacbonic [CO2] được tạo ra qua các hoạt động:
+ Sinh ra trong hoạt động hô hấp của thực vật, động vật, con người và các hoạt động khác như đốt cháy, …
+ Khí CO2 là nguyên liệu cho quá trình quang hợp của thực vật.
- Khí oxi [O2] được sử dụng trong các hoạt động như:
+ Sử dụng trong quá trình hô hấp của con người, động vật, thực vật và các hoạt động khác như đốt cháy.
+ Khí oxi là sản phẩm của quá trình quang hợp ở thực vật.
- Vai trò của thực vật đối với việc điều hòa lượng khí cacbonic và khí oxi.
+ Khí cacbonic là nguyên liệu của quá trình quang hợp, còn khí oxi là sản phẩm của quá trình quang hợp.
+ Nếu không có thực vật cây xanh sẽ không thải ra khí oxi dẫn đến sinh vật không thể hô hấp được và không tồn tại được.
+ Nếu không có cây xanh sử dụng một lượng lớn khí cacbonic cho quá trình quang hợp thì bầu không khí sẽ bị ô nhiễm năng nề.
* Mỗi năm 1 ha rừng có thể đưa vào không khí 16 – 30 tấn khí oxi. Khí oxi trong không khí được phát tán làm cho bầu không khí trong lành hơn và duy trì sự sống ở mọi nơi.
@187657@
- Trong cùng một khu vực nhưng giữa nơi có rừng và nơi trống, khí hậu không hoàn toàn giống nhau. Sự khác nhau đó được ghi lại ở bảng sau:
Các yếu tố khí hậu | Ngoài chỗ trống [A] | Trong rừng [B] |
Ánh sáng | Nằng nhiều, gay gắt | Ánh sáng yếu |
Nhiệt độ | Nóng | Mát |
Độ ẩm | Khô | Ẩm |
Gió | Mạnh | Yếu |
Nhận xét:
- Trong rừng có có ánh sáng yếu, râm mát hơn ở ngoài bãi đất trống vì trong rừng tán cây rậm rạp ánh sáng khó lọt xuống dưới nên râm mát hơn ở ngoài bãi đất trống không có cây trồng.
- Lượng mưa ở nơi B nhiều hơn ở nơi A.
- Sự có mặt của thực vật làm cho điều kiện ở hai nơi A và B khác nhau.
\[\rightarrow\] Sự có mặt của thực vật có ảnh hưởng đến môi trường, nhờ tác dụng cản bớt ánh sáng và tốc độ, thực vật có vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, tăng lượng mưa của khu vực.
@63884@
3. Thực vật làm giảm ô nhiễm môi trường
- Ô nhiễm môi trường có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của con người và các sinh vật khác: mỗi năm cả nước có khoảng 620 người chết và 1550 người bị mắc các bệnh về đường hô hấp do nồng độ bụi trong không khí cao quá mức cho phép.
- Để giảm bớt ô nhiễm môi trường chúng ta cần trồng thêm nhiều cây xanh vì:
+ Lá cây có tác dụng ngăn bụi và khí độc.
+ Một số loài cây như bạch đàn, thông có thể tiết ra các chất có tác dụng tiêu diệt một số vi khuẩn gây bệnh.
+ Tán lá cây có tác dụng giảm nhiệt độ môi trường trong khu vực khi trời nắng nhờ quá trình thoát hơi nước.
@63885@