Dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là các cấp ủy đảng từ Trung ương đến địa phương, CTTG có nhiệm vụ tuyên truyền, cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị, tạo sự thống nhất cao trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội.
CTTG có nhiệm vụ tham mưu cho các cấp ủy đảng trong công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, trực tiếp tuyên truyền về chủ trương, quan điểm và chính sách của Đảng trên các lĩnh vực tư tưởng, lý luận, văn hóa, văn nghệ và khoa giáo. Đồng thời, cũng là cơ quan chuyên môn-nghiệp vụ về các lĩnh vực công tác này của Đảng. CTTG đóng góp vào việc xây dựng Đảng về tư tưởng, chính trị, tổ chức và đạo đức thể hiện:
Một là,tiến hành tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, bổ sung và phát triển Chủ nghĩa Mác -Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, góp phần củng cố nền tảng tư tưởng của Đảng, xây dựng các văn kiện quan trọng của Đảng qua các chặng đường cách mạng. Khi đánh giá về vai trò của CTTG,Tổng kết 30 năm đổi mới,Đảng ta đã chỉ rõ: “Công tác tư tưởng được coi trọng và tăng cường hơn, góp phần tạo sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước”[1]. Khẳng định vai trò, vị trí của công tác lý luận trong việc đóng góp vào thành công chung sự nghiệp đổi mới của đất nước trong việc đổi mới tư duy lý luận, nghiên cứu lý luận và vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Hai là,triển khai chỉ đạo, hướng dẫn tuyên truyền các chỉ thị, nghị quyết lớn của Đảng; chỉ đạo, hướng dẫn tuyên truyền kỷ niệm các sự kiện chính trị-xã hội trọng đại, các ngày lễ lớn của đất nước, bám sát nhiệm vụ tuyên truyền những chủ trương, chính sách, giải pháp lớn của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về kinh tế-xã hội, góp phần truyền bá, phổ biến đường lối, phương thức lãnh đạo của Đảng về phát triển đất nước trên lĩnh vực kinh tế-xã hội; đưa nhanh các chủ trương, chính sách, pháp luật kinh tế-xã hội vào cuộc sống; nắm bắt phản hồi chủ trương, chính sách kinh tế của Đảng và Nhà nước, phục vụ công tác tham mưu, chỉ đạo; góp phần phát huy được những tiềm năng to lớn của toàn xã hội trong thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế đất nước.
Ba là,CTTG có các hình thức, biện pháp phù hợp, đó là tuyên truyền các chủ trương của Đảng về công tác cán bộ, quán triệt để cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu được yêu cầu của một tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, mang bản chất của giai cấp công nhân, đội tiên phong cách mạng có tổ chức chặt chẽ. Vấn đề quy hoạch cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược, các nguyên tắc phê bình, tự phê bình trong Đảng, việc thực hiện và triển khai nguyên tắc tập trung dân chủ; vấn đề nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu các cấp. Đồng thời thông qua đó, nhân dân giám sát, đóng góp cho Đảng về công tác cán bộ, phát hiện những người tài giỏi; đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực trong Đảng và ngoài xã hội...
Bốn là,triển khai nhiều nội dung tuyên truyền, giáo dục, góp phần giáo dục lòng yêu nước, truyền thống lịch sử dân tộc, đạo đức cách mạng nói chung và xây dựng đạo đức trong Đảng nói riêng. Trong suốt 90 năm qua, CTTG đã triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền các sự kiện lịch sử kỷ niệm Ngày thành lập Đảng 3-2, Quốc khánh 2-9, Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, ngày 30-4, ngày 7-1 giúp đất nước Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng... Tuyên truyền nhiều gương người tốt, việc tốt gắn với trách nhiệm nêu gương của người đảng viên. Qua đó, trực tiếp đóng góp vào xây dựng Đảng về đạo đức.
Năm là,CTTG cung cấp thông tin để kịp thời định hướng tư tưởng và dư luận xã hội đã được chú trọng hơn, biên soạn tài liệu tuyên truyền chỉ đạo, định hướng công tác tuyên truyền xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; tuyên truyền, hướng dẫn, đấu tranh với các âm mưu “diễn biến hòa bình”, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên, góp phần làm cho bạn bè trên thế giới và người Việt Nam ở nước ngoài hiểu rõ được bản chất tích cực trong các chủ trương của Đảng và Nhà nước ta.
Sáu là,đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phê phán các quan điểm sai trái, thù địch cũng trực tiếp "làm cho Đảng mạnh lên". Công tác tuyên truyền quốc phòng, an ninh đã được tăng cường, tập trung tuyên truyền về quan điểm, chủ trương của Đảng về đảm bảo quốc phòng, an ninh; chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, qua đó góp phần quan trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, tinh thần cảnh giác cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân; tạo sự thống nhất về nhận thức trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội.
Bên cạnh đó, cần phải thấy rằng, những đóng góp của CTTG trong xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, nhưng cũng còn không ít hạn chế, cần sớm được khắc phục, nhưTổng kết 30 năm đổi mớiđã chỉ rõ: “Công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn chưa được quan tâm đúng mức, đổi mới tư duy lý luận chưa kiên quyết, mạnh mẽ, có mặt còn lạc hậu, hạn chế so với chuyển biến nhanh của thực tiễn. Dự báo tình hình chậm và thiếu chính xác làm ảnh hưởng đến chất lượng các quyết sách, chủ trương, đường lối của Đảng... Đấu tranh chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, phòng chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đôi khi còn bị động, hiệu quả chưa cao...”.
2.Trong thời gian tới, CTTG với xây dựng Đảng về tư tưởng, chính trị, tổ chức và đạo đức càng có vị trí đặc biệt quan trọng. Đây là thời kỳ hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, 45 năm thành lập nước, Việt Nam đang hướng tới mục tiêu trở thành nước đang phát triển có mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030.
Để làm tốt nhiệm vụ xây dựng Đảng về tư tưởng, chính trị, tổ chức và đạo đức trong thời gian tới, CTTG cần tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau đây:
Một là,tiếp tục bám sát nhiệm vụ chính trị trong toàn Đảng trong nhiệm kỳ Đại hội XII, đặc biệt là những nội dung trực tiếp về công tác xây dựng Đảng. CTTG tiến hành trên tất cả các lĩnh vực về chính trị, tư tưởng, đạo đức và văn hóa, gắn chặt nhiệm vụ chỉnh đốn Đảng với cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Tiếp tục tập trung cho nhiệm vụ nói trên, cần chú trọng đồng thời cả 4 nội dung: Chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức trong hoạt động xây dựng Đảng, trong đó đặc biệt tập trung cho việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đưa việc học tập này đi vào chiều sâu, hiệu quả trước hết là trong Đảng, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII về xây dựng Đảng.
Hai là,tiếp tục đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về công tác tư tưởng nói chung, CTTG với việc xây dựng Đảng trong sạch nói riêng. Đẩy mạnh nghiên cứu lý luận về bổ sung, phát triển Chủ nghĩa Mác -Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, làm rõ những giá trị cốt lõi, những vấn đề mới. Đổi mới cách tổ chức học tập, quán triệt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước cho cán bộ, đảng viên và nhân dân; xây dựng và thực hiện cơ chế giám sát đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; có chính sách bảo đảm việc sử dụng các sản phẩm, giá trị văn hóa, văn nghệ trong hoạt động tư tưởng, nâng caohiệu quả giáo dục đảng viên; triển khai thường xuyên, bảo đảm thực chất, hiệu quả phương châm phê và tự phê bình, “xây và chống” trong sinh hoạt Đảng.
Ba là,tăng cường xây dựng Đảng về tư tưởng, như dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIII đã nêu: "Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức công tác tư tưởng theo hướng chủ động, thiết thực, kịp thời, có hiệu quả; nâng cao tính chiến đấu, tính giáo dục, tính thiết thực trong tuyên truyền, học tập Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Nắm chắc, dự báo đúng, định hướng chính xác, xử lý đúng đắn, kịp thời các vấn đề tư tưởng trong Đảng, trong xã hội”[2]. Coi trọng việc nắm tình hình tư tưởng trong Đảng, nhân dân, nhất là những nội dung liên quan đến tư tưởng, chính trị, tổ chức và đạo đức. Phát huy vai trò của nhân dân trong công tác xây dựng Đảng.
Bốn là,tiếp tục xây dựng Đảng vữngmạnh về tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Nâng cao vai trò, trách nhiệm giáo dục, quản lý, rèn luyện, kiểm tra, giám sát của các cấp ủy đảng đối với cán bộ, đảng viên. Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, phê bình và tự phê bình; tổ chức và thực hiện tốt công tác quy hoạch cán bộ ngay từ đại hội cơ sở, coi đây là công việc thường xuyên. Kết hợp tuyên truyền các chủ trương chung của Đảng về công tác cán bộ gắn với yêu cầu đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng trong tình hình mới. Nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, chất lượng thực hiện các chủ trương, quan điểm, nghị quyết của Đảng nói chung và trong công tác cán bộ nói riêng.
Năm là,nâng cao hiệu quả xây dựng Đảng về đạo đức. Nêu cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên. Đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, thực hiện thường xuyên, sâu, rộng, có hiệu quả việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị. Thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Kết hợp các hình thức tuyên truyền, thông tin tích cực, người tốt, việc tốt với đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, phê phán tiêu cực trong đời sống xã hội, nhất là một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái, biến chất. Thực hiện tốt hơn sự nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, chức vụ càng cao càng phải gương mẫu; khi sai phạm phải xử lý nghiêm, không có vùng cấm.
Sáu là,tiếp tục đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Thực hiện tốt các hình thức trao đổi, đối thoại đối với những cá nhân có quan điểm, ý kiến khác với chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; chủ động, phân loại các vấn đề đặt ra trong thực tiễn, những vấn đề nóng, bức xúc cần giải quyết, cung cấp thông tin, luận cứ thuyết phục, kịp thời, để giải quyết kịp thời. Phát huy vai trò của các tổ chức đảng, đảng viên trong các cơ quan lý luận, cơ quan báo chí, truyền thông trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Coi trọng sử dụng công nghệ hiện đại, mạng xã hội để đổi mới nội dung, phương thức đấu tranh theo hướng nhanh nhạy, kịp thời, đúng đối tượng, kết hợp cả "xây" và " chống" một cách khoa học, trong đó xây là cơ bản, lâu dài, chống là chủ động, triệt để.
PGS, TSPhạm Văn Linh[*]
[*]Phó chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương.
[1] Tổng kết 30 năm đổi mới, Nxb Chính trị Quốc gia, H, tr 305-306.
[2] Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, H, tr 61.