Việc dọn bát nhang thường tiến hành sau ngày 23 tháng Chạp hằng năm. Theo quan niệm của người Việt, bát nhang là cầu nối thể hiện tấm lòng tưởng niệm, tưởng nhớ cũng như ước nguyện của gia chủ với các vị thần linh, gia tiên. Tuy nhiên, bát hương cũng được chia ra nhiều loại khác nhau.
Phân biệt bát hương
Tại Việt Nam, có 3 loại bát hương được sử dụng phổ biến. Loại thứ nhất là thờ Phật [tác dụng giúp gia chủ cầu mong sự bình an thanh thản, giải thoát tai ương].
Loại thứ hai là thờ Thần [tác dụng thờ thổ công, long mạch, thần tài, tiền chủ những vị cai quản mảnh đất mình cư ngụ, cầu giúp gia đình ăn ở yên ổn].
Loại thứ ba là thờ gia tiên [thờ những người đã khuất trong gia đình hoặc dòng họ].
Các gia đình thường làm lễ quan soái [sửa bát hương] cùng với ngày cúng ông Công ông Táo. Đây là thời điểm quét dọn bàn thờ, lau chùi đồ thờ cúng để bàn thờ được sạch sẽ, gọn gàng và nghiêm trang đón năm mới. Có quan niệm cho rằng, chỉ được phép di chuyển các đồ đạc khác, nhưng bát hương thì không được phép di chuyển.
Rút chân nhang vào lúc nào chuẩn nhất?
Theo GS-TS Nguyễn Chí Bền - Ủy viên Hội đồng di sản văn hóa Quốc gia, nguyên Viện trưởng Viện Văn hoá nghệ thuật Việt Nam, theo dân gian, việc dọn bát hương thường tiến hành sau ngày 23 tháng Chạp hằng năm.
Có nhiều tập tục để bao sái bàn thờ cuối năm, tùy điều kiện, gia chủ có thể tiến hành lau dọn bàn thờ tổ tiên vào một ngày khác, miễn là trước 30 Tết.
Trước khi tiến hành, gia chủ sẽ thắp hương xin phép. Tất cả chân hương cả một năm nên được rút bớt, sau đó hóa cùng với tiền vàng.
Trước khi thực hiện công việc này, theo quan niệm dân gian, con cháu thường thắp hương, đọc văn khấn để xin phép các cụ, tổ tiên.
Những điểm cần chú ý
Đối với việc thay tro bát hương, gia chủ chỉ nên thay tro khi tàn hương đã phủ quá đầy bát hương. Cùng với đó, trước khi thay tro bát hương cần thắp hương báo cáo ông bà tổ tiên.
Việc thay tro phải do người đứng đầu trong nhà làm hoặc người chỉn chu, có tâm trong việc thờ cúng.
Ở các miền quê, mỗi khi đến mùa gặt, các gia đình thường chọn một ít rơm tươi [thường là rơm gạo nến] để phơi ở nơi sạch sẽ. Rơm này sẽ được đốt để lấy tro thay vào bát hương dịp cuối năm.
Ở các thành phố lớn không sẵn rơm như quê, các gia đình có thể mua tro ở một số cửa hàng bán đồ thờ cúng. Tuy nhiên, vì không biết nguồn gốc tro này có thực sự sạch không vì vậy các chuyên gia thường không khuyến khích việc thay tro bát hương.
Khi thay tro bát hương thì lấy một mảnh vải [hoặc giấy] sạch, trải trên bàn rồi nhấc dứt khoát 1 lần bát hương ra, sau đó đổ hết chân hương và tro ra mảnh vải [giấy]. Lấy khăn sạch bao soái bát hương.
Tro mới được bỏ vào bát hương cần ấn chặt để khi cắm hương, quê hương không bị nghiêng ngả. Tro mới nên để khoảng nửa bát hương, bởi nếu cho quá nhiều thì tàn hương rơi xuống sẽ khiến bát nhang nhanh đầy, còn cho quá ít thì khi cắm hương sẽ không chắc chắn.
17/01/2024 15:50 PM | Sống
Dịp cuối năm dọn dẹp ban thờ, bạn đừng quên lau dọn khu vực bát hương của gia đình.
1. Rút tỉa chân hương là gì và nên tỉa vào ngày nào?
Một số người cho rằng bát hương trên ban thờ có đầy chân hương, thậm chí càng dày thì càng nhiều tài lộc. Từ quan niệm đó, nhiều gia đình không có thói quen rút tỉa chân hương.
Ông Vũ Thế Khanh [Tổng Giám đốc Liên hiệp khoa học Công nghệ và tin học ứng dụng UIA] cho biết quan niệm trên chỉ là suy đoán, không hề có căn cứ.
The ông Khanh, rút tỉa chân hương là một trong những việc quan trọng nhất trong khâu dọn dẹp bàn thờ. Việc để bát hương quá đầy không chỉ khiến bát hương bị rối, bàn thờ nhiều bụi, mà còn tiềm ẩn nguy cơ hỏa hoạn cao nếu không cẩn trọng.
Nhiều gia đình Việt thường tỉa chân hương, dọn dẹp ban thờ [còn gọi là bao sái] phong quang, sạch sẽ để đón chào năm mới. Theo báo Tuổi Trẻ Thủ đô, các hoạt động dọn dẹp thường diễn ra vào ngày 23 tháng Chạp, sau khi tiễn ông Công ông Táo.
2. Các bước thực hiện rút tỉa chân hương
Dưới đây là quy trình rút tỉa chân hương và dọn dẹp bàn thờ cuối năm được mô tả đầy đủ các bước:
Bước 1: Chuẩn bị vật phẩm cúng và dụng cụ lau chùi
Chuẩn bị một đĩa cúng hoa quả theo lòng thành của mỗi gia đình.
Rượu gừng hoặc nước thơm để lau bàn thờ.
Khăn lau sạch, riêng biệt chỉ dùng để lau bàn thờ, nhằm đảm bảo sự sạch sẽ và trang nghiêm.
Hình minh họa. Ảnh: Internet
Bước 2: Nghi lễ trước khi dọn dẹp
Gia chủ đặt hoa quả cúng lên bàn thờ.
Thắp một nén hương và thành tâm khấn xin phép.
Bước 3: Tiến hành lau chùi
Khi nén hương đã tàn, dùng khăn sạch ngâm trong rượu gừng hoặc nước thơm lau nhẹ nhàng lên các đồ thờ cúng.
Sử dụng khăn khô sạch để lau lại lần nữa, đảm bảo rằng các đồ thờ được sáng bóng và không còn ẩm ướt.
Bước 4: Tỉa chân hương và làm sạch bát hương
Sau khi bàn thờ đã được lau dọn sạch sẽ, tiến hành tỉa bỏ phần chân hương cũ, bẩn.
Lau chùi bát hương thật sạch sẽ với nước thơm, nước hoa, nước hoa hồng, hoặc nước trầm để loại bỏ bụi bẩn và mùi khó chịu.
Bước cuối cùng: Sắp xếp bát hương và chân hương. Gia chủ cắm lại 5 chân hương cũ vào bát hương. Tiếp đến, gia chủ chỉnh lại bát hương nếu có chút xê dịch. Chú ý không nên để bát hương quá nhiều hoặc quá ít tro và cũng không để bát hương bị lệch hay siêu vẹo.
Hình minh họa. Ảnh: Internet
3. Lưu ý khi tỉa chân hương
- Lưu ý quan trọng khi thực hiện tỉa chân hương ngày 23 tháng Chạp là nếu trong nhà có 2 bàn thờ [bàn thờ gia tiên và bàn thờ Táo quân] thì đều phải tỉa chân hương.
- Về nguyên tắc chỉ được di chuyển bình hoa, chén nước, đỉnh đồng, đèn... trên ban thờ. Riêng bát hương, bài vị đã ổn định thì không nên xê dịch.
- Người thực hiện việc dọn dẹp ban thờ, tỉa chân hương phải là người cẩn thận, thành tâm.
- Chổi quét hoặc khăn lau bàn thờ thường được dùng riêng, và rất hạn chế sự chung đụng.
- Nước lau bàn thờ là nước sạch, sau đó tiếp tục dùng rượu trắng pha với gừng giã dập [hoặc nước vang – nước ngũ vị hương] để lau sạch bàn thờ.
- Chân hương đã tỉa đem hóa, thả tro vào sông suối, gốc cây... nơi không ô uế, hoặc nơi không bị nhiều người đi lại giẫm lên.
- Sau khi bao sái, dọn dẹp sạch sẽ thì thắp tuần hương mới kính.
*Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm
Tổng hợp
Theo PNS Copy link
Link bài gốc Lấy link! //phunuso.baophunuthudo.vn/viec-quan-trong-voi-bat-huong-vao-cuoi-nam-chuyen-gia-chi-ra-ngay-dep-nhat-de-thuc-hien-193240116172104703.htm