Vẽ sơ đồ tư duy trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối TK XIX

Bài tập Sách giáo khoa

Trả lời câu hỏi in nghiêng

[trang 134 sgk Lịch Sử 8]: - Nêu những nhận xét chính về tình hình kinh tế, xã hội Việt Nam giữa thế kỉ XIX.

Trả lời:

Giữa thế kỉ XIX, nền kinh tế-xã hội Việt Nam rơi vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng: bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương mục ruỗng, nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp sa sút, tài chính khô kiệt, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn, mâu thuẫn giai cấp và mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt làm cho xã hội thêm rối loạn.

[trang 134 sgk Lịch Sử 8]: - Nguyên nhân nào dẫn đến những cuộc khởi nghĩa nông dân chống triều đình phong kiến trong nửa cuối thế kỉ XIX ?

Trả lời:

Bộ máy chính quyền mục mát từ trung ương đến địa phương, kinh tế sa sút, nhân dân bị áp bức một cổ hai tròng [sự bóc lột của triều đình phong kiến, sự bóc lột đàn áp của chính quyền đô hộ], đời sống vô cùng cực khổ => phong trào khởi nghĩa của nông dân lại tiếp tục bùng nổ dữ dội trong những năm cuối thế kỉ XIX.

[trang 135 sgk Lịch Sử 8]: - Vì sao các quan lại, sĩ phu đưa ra những đề nghị cải cách ?

Trả lời:

- Đất nước đang trong tình trạng nguy khốn [Pháp mở rộng xâm lược; triều đình bảo thủ, lạc hậu: kinh tế kiệt quệ; mâu thuẫn xã hội gay gắt...].

- Xuất phát từ lòng yêu nước.

- Các sĩ phu là những người thông thái, đi nhiều, biết nhiều, đã từng được chứng kiến sự phồn thịnh của tư bản Âu - Mĩ và thành tựu của nền văn hoá phương Tây.

[trang 135 sgk Lịch Sử 8]: - Kể tên những sĩ phu tiêu biểu trong phong trào cải cách ở nửa cuối thế kỉ XIX. Nêu những nội dung chính trong các đề nghị cải cách của họ.

Trả lời:

- Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế [1868]: xin mở cửa biển Trà Lí [Nam Định].

- Đinh Văn Điền [1868] xin đẩy mạnh việc khai khẩn đất hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng.

- Nguyễn Trường Tộ [1863 - 1871]: đề nghị chấn chỉnh bộ máy quan lại. phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục.

- Nguyễn Lộ Trạch [1877-1882]: đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước.

[trang 136 sgk Lịch Sử 8]: - Trình bày những hạn chế của các đề nghị cải cách cuối thế kỉ XIX.

Trả lời:

Các đề nghị cải vẫn mang tính chất lẻ tẻ, rời rạc, chưa xuất phát từ những cơ sở bên trong, chưa động chạm tới những vấn đề cơ bản của thời đại...

Bài 1 [trang 136 sgk Lịch sử 8]: Kể tên các nhà cải cách cuối thế kỉ XIX. Trình bày nội dung một số đề nghị cải cách.

Lời giải:

- Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế [1868]: xin mở cửa biển Trà Lí [Nam Định].

- Đinh Văn Điền [1868] xin đẩy mạnh việc khai khẩn đất hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng.

- Nguyễn Trường Tộ [1863 - 1871]: đề nghị chấn chỉnh bộ máy quan lại. phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục.

- Nguyễn Lộ Trạch [1877-1882]: đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước.

Bài 2 [trang 136 sgk Lịch sử 8]: Vì sao các đề nghị cải cách ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX không thực hiện được ?

Lời giải:

- Các đề nghị cải cách vẫn mang tính chất lẻ tẻ, rời rạc, chưa xuất phát từ những cơ sở bên trong, chưa động chạm tới những vấn đề cơ bản của thời đại.

- Triều đình phong kiến bảo thủ, cự tuyệt mọi đề nghị cải cách.

Bài tập Sách bài tập

 Bài 1 trang 82 VBT Lịch Sử 8: Vào nửa sau thế kỉ XIX, đất nước ta ở trong tình cảnh rối ren. Hãy đánh dấu X vào ô trống chỉ nội dung mà em cho là đúng.

Lời giải:

   Các câu trả lời đúng là:

       [X] Thực dân Pháp ráo riết mở rộng chiến tranh xâm lược.

       [X] Triều đình Huế tiếp tục thực hiện chính sách đối nội, đối ngoại lỗi thời, lạc hậu.

       [X] Chính quyền phong kiến nhà Nguyễn từ trung ương đến địa phương mục rỗng.

       [X] phong trào khởi nghĩa của nhân dân tiếp tục bùng nổ dữ dội

Bài 2 trang 82 VBT Lịch Sử 8: a] Em hãy viết tiếp những nội dung chính trong các đề nghị cải cách của một số sĩ phu phong kiến tiêu biểu theo bảng sau

   b] Em có nhận xét gì về việc làm của các sĩ phu, quan lại trên?

   c] Hãy nêu nhận xét của em qua các đề nghị cải cách đó

Lời giải:

a]

   b] - Hành động đề xuất cải cách, canh tân đấn nước của các sĩ phu, quan lại đều xuất phát từ: lòng yêu nước, thương dân; mong muốn nước nhà hùng mạnh để có thể đương đầu với cuộc tấn công của kẻ thù.

   c] - Điểm tích cực:

   + Đáp ứng phần nào yêu cầu lịch sử đặt ra cho dân tộc Việt Nam.

   + Tấn công vào những tư tưởng bảo thủ.

   + Phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết, thức thời.

   + Chuẩn bị cho sự ra đời của phong trào Duy Tân ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX.

   - Điểm hạn chế:

   - Chưa động chạm đến những vấn đề cơ bản của thời đại là: giải quyết hai mâu thuẫn chủ yếu của xã hội Việt Nam: mâu thuẫn dân tộc [giữa nhân dân Việt Nam với thực dân Pháp]; mâu thuẫn giai cấp [giữa địa chủ và nông dân].

   - Mang tính lẻ tẻ, rời rạc.

   - Không xuất phát từ những cơ sở bên trong của kinh tế - xã hội Việt Nam.

Bài 3 trang 83 VBT Lịch Sử 8: Hãy khoanh tròn chữ in hoa trước ý trả lời đúng.

   3.1 [VBT - Trang 83] Nguyên nhân làm cho những đề nghị cải cách không được thực hiện là

   A. Những đề nghị cải cách không phù hợp với điều kiện nước ta.

   B. Những nội dung cải cách còn lẻ tẻ, rời rạc.

   C. Nước ta đang bị thực dân Pháp xâm lược.

   D. Triều đình phong kiến bảo thủ, cự tuyệt, đối lập với mọi sự thay đổi.

   3.2 [VBT - Trang 83] Mặc dù không thực hiện được, song những đề nghị cải cách lúc đó vẫn có ý nghĩa nhất định, đó là:

   A. Gây được tiếng vang lớn, dám tấn công vào những tư tưởng bảo thủ, lỗi thời.

   B. Phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam yêu nước, tiến bộ.

   C. Góp phần vào việc chuẩn bị cho sự ra đời phong trào Duy Tân ở Việt Nam đầu thế kỉ XX.

   D. Tất cả các ý trên đều đúng.

Lời giải:

  3.1. D. Triều đình phong kiến bảo thủ, cự tuyệt, đối lập với mọi sự thay đổi.

   3.2. D. Tất cả các ý trên đều đúng.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu.Fusce viverra neque at purus laoreet consequa.Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat.

Create an account

Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ XIXI. Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX Tình hình Việt Nam vào những năm 60Của thế kỉ XIX như thế nào??LỊCH SỬ 8 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX Biểu hiện chính trị nước ta lúc này như thế nào??LỊCH SỬ 8 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ XIXI. Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIXBiểu hiện kinh tế nước ta lúc này như thế nào??Vì sao nền tài chính lại bị cạn kiệt ??- Nông, công, thương nghiệp đình trệ kinh tế sa sút - Quan lại triều đình tham nhũng, bòn rút ngân khố. - Chi phí bồi thường chiến phí cho Pháp.Biểu hiện xã hội ra sao?Mâu thuẫn cơ bản trong xã hội lúc này là gì? ?LỊCH SỬ 8 Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ XIXI. Tình hình Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIXEm hãy kể tên các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu của nông dân nửa cuốithế kỉ XIX?? Lược đồ Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIXKHỞI NGHĨA Ở BẮC NINH DO NGUYỄN THỊNH [CAI TỔNG VÀNG] LÃNH ĐẠO-1862 Lược đồ Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIXCUỘC NỔI DẬY CỦA ĐỒNG BÀO THỔ Ở TUYÊN QUANG DO NÔNG HÙNG THẠC CHỈ HUY-9/1862 Lược đồ Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIXNHÓM THỔ PHỈ LÝ ĐẠI XƯƠNG, HOÀNG NHỊ VĂN, LƯU SĨ ANH HOÀNH HÀNH PHÍA BẮC THÁI NGUYÊN Lược đồ Phong trào nông dân khởi nghĩa ở nửa cuối thế kỷ XIXKHỞI NGHĨA CỦA BINH LÍNH VÀ DÂN PHU DO ĐOÀN TRƯNG, ĐOÀN TRỰC LÃNH ĐẠO Ở HUẾ NĂM 1866 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỶ XIXI. TÌNH HÌNH VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỶ XIXBài 28Trong lúc kinh tế, xã hội đang khủng hoảng, thì VN phải đương đầu với nguy cơ nào từ bên ngoài? TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỶ XIXII. NHỮNG ĐỀ NGHỊ CẢI CÁCH VÀO NỬA CUỐI THẾ KỶ XIXBài 28Vì sao các quan lại, sĩ phu yêu nước lại đưa ra những đề nghị cải cách?- Từ thực trạng chính trị, kinh tế-xã hội khủng hoảng đất nước nguy khốn., - Từ lòng yêu nước, thương dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có thể đương đầu với cuộc xâm lược của Pháp.-Một số sĩ phu, quan lại từng được chứng kiến sự phồn thịnh của TB Âu-Mĩ và thành tựu văn hoá phương Tây.=>Đưa ra các đề nghị cải cách Thời gian Tên quan lại, sĩ phu Nội dung chính của những cải cách186818721863-18711877-1882Những sĩ phu, quan lại và những nội dung chính trong các đề nghị cải cách của họ.II. NHỮNG ĐỀ NGHỊ CẢI CÁCH VÀO NỬA CUỐI THẾ KỶ XIX Thời gian Tên quan lại, sĩ phu Nội dung chính của những cải cách1868Trần Đình TúcNguyễn Huy TếXin mở cửa biển Trà Lý [Nam Định]Đinh Văn Điền Xin đẩy mạnh việc khai khẩn ruông hoang, khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng.1872 Viện Thương Bạc[cơ quan ngọai giao]Xin mở ba cửa biển ở miền Bắc và miền Trung để thông thương với bên ngoài.1863-1871 Nguyễn Trường TộGửi lên triều đình 30 bản điều trần: chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục 1877-1882 Nguyễn Lộ Trạch Dâng 2 bản “Thời vụ sách”, đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước.Những sĩ phu, quan lại và những nội dung chính trong các đề nghị cải cách của họ.II. NHỮNG ĐỀ NGHỊ CẢI CÁCH VÀO NỬA CUỐI THẾ KỶ XIX Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ XIXNguyễn Trường Tộ [1828 – 1871]Phần mộ Nguyễn Trường Tộ Táng tại Bùi Chu – Hưng Trung-Hưng Nguyên -Nghệ An [ Xây dựng vào 1943]Ông sinh trong một gia đình nho học theo đạo Thiên Chúa. Từ nhỏ ông nổi tiếng thông minh nhưng do chính sách kì thị những người theo đạo nên không được dự thi. Năm 1860 theo giám mục Gô-chi-ê, Nguyễn Trường Tộ đã sang Pháp, ở lại Pa-ri 2 năm, tranh thủ học tập, quan sát, ông chú ý khảo sát kinh tế và văn hoá phương Tây. Nhờ vậy kiến thức được mở rộng. Năm 1863 ông về nước.Từ năm 1863 đến năm 1871, Nguyễn Trường Tộ viết hàng loạt điều trần, luận văn, tờ bẩm, trình nhiều kiến nghị có tầm chiến lược nhằm canh tân đất nước, tạo thế vươn lên cho dân tộc để giữ nền độc lập một cách khôn khéo mà vững chắc. NGUYỄN LỘ TRẠCHNhà chiến lược cách tân cuối thế kỷ 19. Tự là Hà Nhân, hiệu Kỳ Am, biệt hiệu Quỳ Ưu, Hồ Thiên Cư Sĩ, Bàn Cơ Điếu Đồ, quê ở làng Kế Môn, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên.Xuất thân trong một gia đình khoa bảng, thân phụ là Tiến sĩ giữ chức Tổng đốc hàm Thượng thư, nhạc phụ là Tiến sĩ Phụ chính Đại thần. Ông học rộng biết nhiều, ghét lối từ chương nên không đi thi, chỉ chú tâm vào con đường thực dụng. Ông thường giao du với những người có tư tưởng tiến bộ, chấp nhận cái mới, chịu ảnh hưởng chính trị của tân thư và của Nguyễn Trường Tộ.Năm 1877, ông dâng một bản Thời vụ sách nêu lên những yêu cầu bức thiết của nước nhà. Năm 1882, ông lại dâng bản Thời vụ sách 2 gồm 5 điều cốt yếu để bảo vệ đất nước, trong đó có điểm dời đô về Thanh Hóa lấy chỗ hiểm yếu để giữ vững gốc nước. Triều đình Tự Đức vẫn không chấp nhận những ý kiến gan ruột của ông. Năm 1892 triều Thành Thái, Ông lại dâng lên bản Thiên hạ đại thế luận [Bàn chuyện lớn trong thiên hạ], nhưng vẫn bị bỏ qua. Nguyễn Lộ Trạch được xem là nhà cách tân đất nước tiêu biểu của thế kỷ XIX.Ông bị bệnh mất sớm ở tuổi 45 tại tỉnh Bình Định. Ngoài các tác phẩm như Thời vụ sách, Thiên hạ đại thế luận, Kế Môn dã thoại, ông còn để lại khá nhiều thơ, văn, trong đó có Quỳ Ưu tập [1884]. TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỶ XIXIII. KẾT CỤC CỦA NHỮNG ĐỀ NGHỊ CẢI CÁCHBài 28Kết cục của các đề nghị cải cách như thế nào? Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ XIXVì sao những đề nghị cải cách của các sĩ phu không được Nhà Nguyễn chấp nhận??Do tính bảo thủ của Nhà NguyễnVUA TỰ ĐỨC NÓI:“ Nguyễn Trường Tộ quá tin ở các điều y đề nghị…Tại sao lại thúc giục nhiều đến thế, khi mà các phương pháp cũ của trẫm đã rất đủ để điều khiển quốc gia rồi” Tuy không được chấp nhận nhưngnhững đề nghị cải cách đó có ý nghĩa như thế nào?? - Các sĩ phu đã vượt qua những luật lệ hà khắc của chế độ phong kiến, Sự nghi kị và ghen ghét của nhiều người để đưa ra các đề nghị canh tân đất nước- Đó là những con người thông thái, đi nhiều, biết nhiều, đã từng được chứng kiến sự phồn thịnh của tư bản Âu – Mĩ và những thành tựu của văn hóa phương Tây.Em có suy nghĩ gì về các sĩ phu và những cải cách duy tân vào nửa sau thế kỉ XIX?? Từ những cải cách cuối thế kỉ XIXkhông thực hiện được, hãy liên hệ với công cuộc đổi mới của đất nước ta hiện nay đang thành công??- Đổi mới của Đảng ta hiện nay xuất phát từ cơ sở trong nước-Xã hội ổn định, có nền chính trị vững vàng- Được nhân dân ủng hộ. Bài 28 TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ XIXVẼ SƠ ĐỒ TƯ DUY PHầN III/ KẾT CỤC CỦA CÁC ĐỀ NGHỊ CẢI CÁCH?THẢO LUẬN NHÓM [7 phút] CÁC ĐỀ NGHỊ CẢI CÁCHHoàn cảnh:+Xã hội bế tắc, đất nước khó khăn về mọi mặt+xuất phát từ lòng yêu nước thương dân=>một số quan lại, sĩ phu đề nghị cải cáchNội dung:Mọi lĩnh vực[kinh tế giáo dục, ngoại giao, quân sự…Tiêu biểu là:Nguyễn Trường Tộ với 30 bản điều trầnNguyễn Lộ Trạch với hai bản thời vụ sách KẾT CỤC CỦA CÁC ĐỀ NGHỊ CẢI CÁCHKết cục:Triều đình từ chối mọi cải cáchÝ nghĩa: +gây tiếng vang lớn+tấn công vào tư tưởng bảo thủ của nhà Nguyễn+ Phản ánh trình độ nhận thức thức thời của người ViệtNguyên nhân: +Các đề nghị cải cách chưa xuất phát từ bên trong+Thái độ bảo thủ của nhà Nguyễn TRÀO LƯU CẢI CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ XIXTÌNH HÌNH VIỆTNAM CUỐI XIX khủng hoảng về mọi mặtCÁC ĐỀ NGHỊ CẢI CÁCHKẾT CỤC CỦA CÁC ĐỀ NGHỊ CẢI CÁCHXÃ HỘICHÍNH TRỊHỒN CẢNHNỘI DUNGNGUN NHÂNÝ NGHĨAKẾT CỤCKinh tế SƠ KẾT BÀI HỌC Nửa cuối thế kỷ XIX đã xuất hiện trào lưu đòi cải cách duy tân, để đưa Việt Nam thoát ra khỏi tình hình khủng hoảng kinh tế-xã hội.Trào lưu này xuất phát từ lòng yêu nước thương dân của một bộ phận sĩ phu, quan lại.Mặc dù những đề nghị cải cách không thực hiện được, nhưng nó phản ánh một nhu cầu khách quan của xã hội, góp phần tấn công vào những tư tưởng lỗi thời, bảo thủ đang cản trở bước tiến của dân tộc. CỦNG CỐ BÀI HỌC1] Vì sao một số sĩ phu, quan lại triều đình Huế đưa ra những đề nghị cải cách ở những năm cuối thế kỷ XIX?a] Kinh tế – xã hội Việt Nam khủng hoảnga] Xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có thể đường đầu với cuộc xâm lược của thực dân Pháp.c] Bản thân một số sĩ phu, quan lại có điều kiện đi nhiều, biết nhiều, đã từng chứng kiến sự phồn thịnh của tư bản Âu-Mĩ và thành tựu văn hoá phương Tây.d] a, b, c đều đúng.2] Nguyên nhân chính khiến cho những cải cách không thể thực hiện được?a] Các đề nghị cải cách còn lẻ tẻ, rời rạc.b] Các cải cách rập khuôn, mô phỏng nước ngoài, khi mà điều kiện nước ta có những điểm khác biệt.c] Triều đình phong kiến Nguyễn bảo thủ, cự tuyệt, đối lập với mọi sự thay đổi.d] a, b, c đều đúng.