Bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo thuốc thể thơ gì

Haylamdo biên soạn tác giả tác phẩm bài Lính đảo hát tình ca trên đảo Ngữ Văn lớp 10 Cánh diều hay, chọn lọc, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm tài liệu tham khảo và nắm vững kiến thức về tác giả, tác phẩm bài Lính đảo hát tình ca trên đảo.

I. Tác giả văn bản Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Trần Đăng Khoa (sinh năm 1958)

Bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo thuốc thể thơ gì

- Quê quán: Hải Dương

- Phong cách nghệ thuật: Giản dị, gần gũi, giàu chất nhạc,

- Tác phẩm chính: Góc sân và khoảng trời, từ góc sân nhà em, khúc hát người anh hùng,...

II. Tìm hiểu tác phẩm Lính đảo hát tình ca trên đảo

1. Thể loại: Thơ tự do 

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: 

- Bài thơ sáng tác vào năm 1982 trong một lần đi thăm những người chiến sĩ nơi đảo xa của nhà thơ Trần Đăng Khoa. 

- Bài thơ được trích từ tập “Tuyển thơ” của nhà xuất bản Văn học

Bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo thuốc thể thơ gì

3. Phương thức biểu đạt : Biểu cảm

4. Bố cục

- Đoạn 1,2,3: Khâu chuẩn bị biểu diễn của những người lính đảo

- Đoạn 4,5,6: Buổi biểu diễn của những người lính đảo

- Đoạn 7,8,9,10: Buổi biểu diễn đến cao trào 

5. Tóm tắt:

Bài thơ viết về những người lính trên quần đảo Trường Sa vào đầu những năm 80 của thế kỉ XX. Tuy cuộc sống của họ còn thiếu thốn về vật chất, sân khấu xếp bằng đá san hô, cánh gà chôn bằng mấy tấm tôn, ca sĩ toàn là những anh chàng đầu trọc (họ phải cạo trọc đầu để tiết kiệm nước ngọt vệ sinh)... nhưng tâm hồn của họ thì vô cùng lạc quan, yêu đời. Họ cất cao lời ca tiếng hát, những tiếng hát ngang tàng, toàn nhớ với thương. Dù chưa biết "người thương" ở phương nào, họ vẫn khát khao và mộng tưởng, họ khẳng định tình yêu thủy chung như muối mặn của mình dẫu chưa hề biết "bóng dáng nào sẽ đến" với họ. Có thể nói, họ thiếu thốn cả về vật chất và tình cảm. Chỉ có tình yêu cuộc sống, tình yêu đất nước thì luôn chan chứa trong tim.

5. Giá trị nội dung:

- Nêu hiện thực cuộc sống khốn khổ, khó khăn của những người lính nơi đảo xa

- Ca ngợi tinh thần lạc quan, yêu tổ quốc, vượt lên trên khó khăn của những mình lính đảo 

6. Giá trị nghệ thuật: 

- Nghệ thuật so sánh, nhân hóa sinh động, linh hoạt

- Ngôn ngữ thơ mềm mại, uyển chuyển

- Hình ảnh thơ mới mẻ, sáng tạo

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Lính đảo hát tình ca trên đảo

1. Khâu chuẩn bị biểu diễn của những người lính đảo

 - Không gian sân khấu thiếu thốn, tạm bợ

- Đá san hô làm sân khấu

- Vài tấm tôn làm cánh gà

=> Không gian biểu diễn chỉ cần có sân khấu và cánh gà

- Hoàn cảnh sống khó khăn, khắc nghiệt 

- Gió rát mặt, đảo liên tục thay đổi hình dáng => Địa hình nơi đảo xa khó khăn, hiểm trở

- Hình ảnh so sánh “sỏi cát bay - lũ chim hoang” => thể hiện số lượng sỏi cát bay mịt mù trong gió trời

- Cả người hát lẫn người xem toàn là lính trọc đầu => Đặc điểm của những người lính trên đảo 

2. Buổi biểu diễn của những người lính đảo

- Tiết mục biểu diễn có sự góp sức của cả thiên nhiên

- Mây nước đã mở màn là biện pháp nhân hóa => Khúc ca có sự góp mặt của mây và nước

- Giai điệu của những người lính đảo phóng khoáng, tự do nhưng tràn đầy tình yêu

- Biện pháp so sánh: Giai điệu ngang tàng như gió biển => Giọng ca mát lành, phóng khoáng tự do

- Lời ca chỉ toàn tình yêu gửi đến nơi hậu phương 

=> Tâm hồn lãng mạn của những người lính đảo

3. Buổi biểu diễn đến cao trào 

- Lời hát nhắc lại những kỉ niệm nơi hậu phương 

- Kỉ niệm đi dạo dưới đêm trăng 

- Những bức thư tình chưa biết gửi cho ai

=> Nỗi nhớ nhung của những người lính đảo nơi chiến tuyến

- Lời hát là lời khẳng định lòng chung thủy nơi biển đảo

- Đứng vững giữa muôn trùng sóng vì tổ quốc yêu thương 

=> Dù trăm bề khốn khổ nhưng những người lính không quên nhiệm vụ của mình, rắn rỏi, ngang tàng

Học tốt bài Lính đảo hát tình ca trên đảo

Các bài học giúp bạn để học tốt bài Lính đảo hát tình ca trên đảo Ngữ văn lớp 10 hay khác:

Câu 1: Nhân vật trữ tình là ai và bộc lộ cảm xúc về điều gì?

Trả lời:

Những thông tin về nhà thơ Trần Đăng Khoa: được biết đến là cây bút nổi bật trong giới thi ca Việt Nam, ông là nhà thơ có nét riêng xuất sắc trong số những nhà thơ đương đại trước năm 1975. Ông luôn luôn có cái nhìn bao quát về cuộc sống, các chất liệu được dệt trong từng tác phẩm đa phần là sự vật quen thuộc xung quanh.

Xuất xứ của bài Lính đảo hát tình ca trên đảo: được ông viết trong những năm 80 của thế kỉ trước, khi là lính hải quân cùng đồng đội ở ngoài Trường Sa sóng nước. Những ảnh hình, chi tiết, nhân vật trong bài thơ chính là một phần hiện thực cuộc sống của người lính đảo.

Câu 2: Em có hiểu biết gì về quần đảo Trường Sa và cuộc sống của những người chiến sĩ trên các đảo ấy?

Trả lời:

Quần đảo Trường Sa là một trong hai quần đảo san hô của Việt Nam nằm ở giữa biển Đông. Trong nhiều thế kỷ trước đây quần đảo Trường Sa thường được gọi dưới tên chung với quần đảo Trường Sa là Bãi Cát Vàng, Hoàng Sa, Đại Hoàng Sa, Đại Trường Sa, Vạn lý Trường Sa v.v...

Cuộc sống của những người chiến sĩ ở huyện đảo Trường Sa gắn liền với biển đảo, nơi đầu sóng ngọn gió giữa trùng khơi, góp phần giữ gìn sự yên bình cho Tổ quốc.

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Khổ 1, 2: Chú ý từ ngữ nhân vật trữ tình tự xưng và sự đặc biệt của sân khấu do lính đảo tự tạo.

Trả lời:

Từ ngữ nhân vật trữ tình tự xưng: Em - chúng anh, ta.

Sự đặc biệt của sân khấu do lính đảo tự tạo: đá san hô kê lên thành sân khấu, vài tấm tôn chôn thành cánh gà, phông màn là gió Trường Sa.

Câu 2: Khổ 3,4: Chú ý chi tiết những người lính đảo tự họa về ngoại hình của họ.

Trả lời:

Chi tiết những người lính đảo tự họa về ngoại hình của họ: lính trẻ lính già đều trọc tếu như nhau, gọi đùa nhau là sư cụ, là bà con xa với bụt ốc.

Câu 3: Bản tình ca của lính đảo có gì đặc biệt?

Trả lời:

 Bản tình ca của lính đảo đặc biệt ở chỗ những giai điệu đầy ngang tàng, được ví như gió biển nơi đây, lời ca thì chứa đựng những nỗi nhớ với thương.

Câu 4: Chú ý đến biện pháp điệp trong các khổ thơ 8,9.

Trả lời:

Biện pháp điệp trong các khổ thơ 8,9: nào hát lên...

Câu 5: Kết thúc bài thơ có điều gì bất ngờ? 

Trả lời:

Thông tin về thời gian sáng tác: Bài thơ là sự tổng hợp của những sáng tác Sáng mát trong như sáng năm xưa (1948), Đêm mít tinh (1949) và Đất nước (1955).

Nội dung chính Lính đảo hát tình ca trên đảo - Ngữ văn lớp 10 Cánh diều

A. Nội dung chính Lính đảo hát tình ca trên đảo

Tinh thần lạc quan, tươi trẻ của những người lính hải đảo nơi Trường Sa khắc nghiệt cùng tinh thần yêu nước, hướng về tổ quốc của họ

B. Bố cục Lính đảo hát tình ca trên đảo

- Đoạn 1: 4 khổ thơ đầu: Giới thiệu về những người lính đảo.

- Đoạn 2: Còn lại: Bản tình ca những người lính đảo.

C. Tóm tắt Lính đảo hát tình ca trên đảo

Tóm tắt Lính đảo hát tình ca trên đảo (mẫu 1)

Bài thơ viết về những người lính trên quần đảo Trường Sa vào đầu những năm 80 của thế kỉ XX. Tuy cuộc sống của họ còn thiếu thốn về vật chất, sân khấu xếp bằng đá san hô, cánh gà chôn bằng mấy tấm tôn, ca sĩ toàn là những anh chàng đầu trọc (họ phải cạo trọc đầu để tiết kiệm nước ngọt vệ sinh)... nhưng tâm hồn của họ thì vô cùng lạc quan, yêu đời. Họ cất cao lời ca tiếng hát, những tiếng hát ngang tàng, toàn nhớ với thương. Dù chưa biết "người thương" ở phương nào, họ vẫn khát khao và mộng tưởng, họ khẳng định tình yêu thủy chung như muối mặn của mình dẫu chưa hề biết "bóng dáng nào sẽ đến" với họ. Có thể nói, họ thiếu thốn cả về vật chất và tình cảm. Chỉ có tình yêu cuộc sống, tình yêu đất nước thì luôn chan chứa trong tim.

Bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo thuốc thể thơ gì

D. Tác giả, tác phẩm Lính đảo hát tình ca trên đảo

I. Tác giả

Bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo thuốc thể thơ gì

- Nhà thơ Trần Đăng Khoa sinh ngày 24-4-1958 tại Tỉnh Hải Dương, nước Việt Nam. Ông sống và làm việc chủ yếu ở Thành phố Hà Nội, nước Việt Nam.

- Trần Đăng Khoa là một nhà thơ nổi tiếng được mệnh danh là "Thần đồng thơ trẻ". Ông cũng là một nhà văn và một nhà báo. Ông giữ chức vụ biên tập viên Tạp chí Văn nghệ Quân đội, nguyên là Trưởng ban Văn học Nghệ thuật, Giám đốc Hệ Phát thanh có hình của kênh VOVTV của Đài tiếng nói Việt Nam. Hiện nay, ông giữ chức Phó Bí thư Đảng ủy Đài Tiếng nói Việt Nam.

- Nhà thơ Trần Đăng Khoa bắt đầu sáng tác từ rất sơm, năm 8 tuổi ông đã có một số sáng tác được in trên báo. Năm 10 tuổi, ông đã cho xuất bản tập thơ đầu tiên với nhan đề "Từ góc sân nhà em "(1968). Cũng trong năm 1968, ông đã cho ra mắt tập thơ thứ hai là "Góc sân và khoảng trời" do nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành. Trong đó, bài thơ "Hạt gạo làng ta" sáng tác năm 1968, là bài thơ phổ biến nhất của nhà thơ Trần Đăng Khoa. Bài Thơ này đã được nhạc sĩ Trần Viết Bính phổ nhạc năm 1971, bài hát được rất nhiều người yêu thích, nhất là lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng.

- Năm 10 tuổi, nhà thơ Trần Đăng Khoa là người đề nghị đổi câu thơ "Đường ta đi rộng thênh thang tám thước" trong bài thơ "Ta đi tới" của nhà thơ Tố Hữu , thành "Đường ta rộng thênh thang ta bước" . Điều này đã làm cho giới văn học Việt Nam một phen ngỡ ngàng.

- Thành tích:

+ Giải thưởng thơ của báo Thiếu niên Tiền phong các năm 1968, 1969, 19711

+ Giải nhất báo Văn nghệ năm 1982

+ Giải thưởng Nhà nước năm 2000

- Trần Đăng Khoa sáng tác không nhiều, những tác phẩm nổi bật của ông như:

+ Từ góc sân nhà em, 1968.

+ Góc sân và khoảng trời, tập thơ, 1968, tái bản khoảng 30 lần, được dịch và xuất bản tại nhiều nước trên toàn thế giới

+ Khúc hát người anh hùng, trường ca, 1974.

+ Bên cửa sổ máy bay, tập thơ, 1986.

II. Tác phẩm Lính đảo hát tình ca trên đảo (Trần Đăng Khoa)

1. Thể loạiThể thơ Tự do

2. Phương thức biểu đạtBiểu cảm, miêu tả

3. Nội dung chính tác phẩm Lính đảo hát tình ca trên đảo (Trần Đăng Khoa)

Tinh thần lạc quan, tươi trẻ của những người lính hải đảo nơi Trường Sa khắc nghiệt cùng tinh thần yêu nước, hướng về tổ quốc của họ

Bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo thuốc thể thơ gì

4. Bố cục tác phẩm Lính đảo hát tình ca trên đảo (Trần Đăng Khoa)Chia văn bản thành 2 đoạn

- Đoạn 1: 4 khổ thơ đầu: Giới thiệu về những người lính đảo.

- Đoạn 2: Còn lại: Bản tình ca những người lính đảo.

5. Giá trị nội dung tác phẩm Lính đảo hát tình ca trên đảo (Trần Đăng Khoa)

- Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sự lạc quan vui tươi niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống của những người lính trên đảo.

- Tình cảm xót thương trước hiện thực khó khăn, thiếu thốn của những người lính ngoài đảo xa

6. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Lính đảo hát tình ca trên đảo (Trần Đăng Khoa)

- Thể thơ tự do vui tươi, rộn ràng, tạo không khí trẻ trung sôi nổi

- Giọng thơ hào hứng, say mê

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Lính đảo hát tình ca trên đảo (Trần Đăng Khoa)

1. Giới thiệu về những người lính trên đảo

* Hoàn cảnh

-  Sự đặc biệt của sân khấu: đá san hô kê lên thành sân khấu; Vài tấm tôn chôn mấy cánh gà 

=> Sự thiếu thốn, khó khăn đặc biệt về vật chất nơi đây.

* Ngoại hình

- Chi tiết thể hiện ngoại hình của người lính đảo:

+Mấy chàng đầu trọc, lính trọc đầu, lính già lính trẻ đều trọc tếu giống những sư cụ là bà con xa với bụt ốc

=> Ngoại hình ấn tượng với đầu trọc lốc không tóc, càng làm nổi bật sự khó khăn, thiếu thốn về vật chất nơi đây, điều kiện sống nguy hiểm.

* Phẩm chất, tính cách

-  Sân khấu biểu diễn sơ sài, đơn giản.

- Diễn viên, khán giả của màn biểu diễn là một – những người lính đảo

=> Họ tự tạo cho nhau việc làm, tạo niềm vui giải trí với nhau để vơi đi nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương.

- Khung cảnh biểu đảo, gió cát, sóng to dữ dội vài giờ xuất hiện nơi đây khiến người ta chỉ muốn chạy trốn

- Nhưng những người lính đảo lại lạc quan đương đầu với nó, tự tạo niềm vui cho mình.

=> Họ là những con người không đẹp về ngoại hình nhưng nội tâm của họ lại phong phú, tươi đẹp. Tâm hồn họ tràn đầy sự lạc quan, niềm vui, tinh thần bất khuất.

2. Bản tình ca của những người lính đảo

- Điều đặc biệt ở bản tình ca của lính đảo:

+ Có giai điệu ngang tàn như gió biển, lời ca toàn những nhớ nhung và yêu thương.

+ Lời hát của họ rì rào trong không gian, như những tiếng vỏ ốc vang vọng ngoài biển khơi.

+Lời hát của họ giống như một câu chuyện kể dịu êm với những điều lãng mạn: đêm trang, hàng cây xanh, tay nắm tay.

- Nghệ thuật:

+ Biện pháp so sánh: Giai điệu của người lính ngang tàn như gió biển/ Yêu em thủy chung hơn muối mặn

+ Biện pháp nhân hóa: Vỏ ốc cất thành lời

+ Điệp cấu trúc: Nào hát lên/ Rằng...

=> Thể hiện hình tượng người lính đảo: Họ là những con người lạc quan và đầy mơ mộng với cuộc sống.

Xem thêm các bài Nội dung chính Ngữ văn lớp 10 sách Cánh diều chính xác nhất khác:

Nội dung chính Đi trong hương tràm

Nội dung chính Mùa hoa mận

Nội dung chính Bản sắc là hành trang

Nội dung chính Gió thanh lay động cành cô trúc

Nội dung chính Đừng gây tổn thương