Lang ben là tình trạng nhiễm trùng da do Malassezia furfur có thể biểu hiện nhiều mảng vảy không có triệu chứng có màu khác nhau từ trắng đến nâu, hồng. Chẩn đoán được dựa trên biểu hiện lâm sàng và cạo vảy da soi tươi trong KOH. Điều trị bằng thuốc kháng nấm đường bôi và có thể dùng đường uống. Sự tái phát là phổ biến.
Malassezia furfur là một loại nấm có thể tồn tại cả nấm men và nấm mốc [nấm lưỡng hình]. Nó thường là một thành phần vô hại của hệ thực vật da bình thường nhưng ở một số người lại gây ra bệnh lang ben. Hầu hết những người bị lang ben đều khỏe mạnh. Các yếu tố nguy cơ làm dễ mắc bệnh bao gồm nhiệt độ nóng và ẩm và tình trạng suy giảm miễn dịch do corticoid, thai nghén, suy dinh dưỡng, đái tháo đường, hoặc một số rối loạn khác. Hiện tượng giảm sắc tố trong bệnh lang ben là do M.furfur sản xuất acid azelaic gây ức chế hoạt động của tyrosinase M. furfur.
Triệu chứng và Dấu hiệu
Bệnh lang ben không gây triệu chứng. Trong trường hợp điển hình, bệnh gây ra nhiều mảng vảy sẫm, nâu, cá hồi, hồng hoặc trắng trên thân, cổ, bụng, và thỉnh thoảng xuất hiện thương tổn ở mặt. Các tổn thương có thể kết hợp lại. Ở những bệnh nhân da sáng màu, tình trạng này thường được chẩn đoán vào những tháng hè vì những tổn thương không sẫm màu, trở nên rõ ràng hơn đối với da rám nắng. Bệnh lang ben lành tính và được coi là không lây nhiễm.
Đốm da của lang ben
Lang ben
Trong bức ảnh này, lang ben biểu hiện dưới dạng nhiều mảng vảy trắng trên thân cây.
Hình ảnh được cung cấp bởi BS. Thomas Habif.
Lang ben với mảng màu nâu
Một mảng màu nâu có ranh giới rõ ràng có thể được nhìn thấy, cùng với hai u máu ngẫu nhiên.
© Springer Science + Business Media
Tinea Versicolor With Multiple Brown Patches on the Neck
© Springer Science + Business Media
Chẩn đoán
Biểu hiện lâm sàng
Soi tươi trong KOH
Đôi khi cần dùng đèn Wood để kiểm tra
Chẩn đoán bệnh lang ben dựa vào lâm sàng và tìm tháy các định các tế bào sợi và bào tử ["mỳ Ý và thịt viên"] trên tiêu bản cạo vảy da soi tươi trong KOH.
Dưới ánh sáng đèn Wood thương tổn có màu huỳnh quang trắng vàng.
Điều trị
Thuốc chống nấm tại chỗ
Đôi khi thuốc chống nấm đường uống
[Xem bảng: Các lựa chọn điều trị nhiễm nấm nông Các lựa chọn điều trị nhiễm nấm nông .]
Có thể sử dụng bất kỳ sản phẩm chống nấm tại chỗ nào để điều trị lang ben. Ví dụ như dầu gội đầu chứa selen sulfide 2,5% bôi lên da [bôi 10 phút hàng ngày trong 1 tuần hoặc bôi 24 giờ hàng tuần trong 1 tháng]; azoles tại chỗ [ví dụ, ketoconazole 2% mỗi ngày trong 2 tuần]; và tắm hàng ngày bằng xà phòng kẽm pyrithione 2% hoặc dầu gội đầu chứa sulfur-salicylic 2% bôi ngoài da trong 1 đến 2 tuần.
Fluconazole 150 mg/tuần uống trong 2 đến 4 tuần được chỉ định cho bệnh nhân bị bệnh nặng và những bệnh nhân thường xuyên tái phát.
Giảm sắc tố sau lang ben có thể tồn tại vài tháng đến vài năm sau khi nấm đã hêt.
Sự tái phát sau điều trị rât phổ biến vì căn nguyên gây bệnh là nấm trong vi hệ. Vệ sinh sạch sẽ, thường xuyên sử dụng xà phòng chứa kẽm pyrithione, hoặc sử dụng thuốc kháng nấm tại chỗ một lần hàng tháng sẽ làm giảm khả năng tái phát.
Những điểm chính
Mặc dù lang ben có thể xuất hiện ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch, song đa số bệnh nhân bị lang ben đều khỏe mạnh.
Bệnh da này thường được chẩn đoán vào mùa hè, do các thương tổn giảm sắc trở nên nhìn rõ ràng hơn khi da rám nắng.
Chẩn đoán bằng xét nghiệm cạo da soi tươi trong KOH tìm sợi và bào tử nấm.
Điều trị bằng thuốc chống nấm tại chỗ hoặc thuốc uống.