1. Dinh dưỡng có vai trò gì trong bệnh gan ? Gan được xem như là một nhà máy chế biến thức ăn và cung cấp năng lượng cho cơ thể. Khi có bất kỳ một bệnh lý nào ở gan thì việc hoạt động của “nhà máy” sẽ đình trệ, nó cần thời gian để nhà máy được sửa chữa phục hồi. Trong thời điểm này nếu chế độ ăn không hợp lý sẽ làm tình trạng bệnh lý gan nặng hơn và sự phục hồi của gan kéo dài.
2. Chế độ ăn cho bệnh nhân viêm gan cấp
- Trong bệnh lý viêm gan cấp, “nhà máy” bị trục trặc đột ngột, nên hoạt động bình thường của lá gan bị xáo trộn, người bệnh cần giảm bớt mỡ, bơ, dầu, không nên ăn thực phẩm có nhiều cholesterol như nội tạng súc vật, lòng đỏ trứng … - Cần tăng sử dụng một số chất để cung cấp đủ năng lượng, giúp gan hồi phục tốt hơn như : tăng chất bột đường từ gạo, mật ong, trái cây ngọt, chuối. - Nên dùng những thức ăn giàu đạm có giá trị dinh dưỡng cao như lòng trắng trứng, thịt bò, thịt heo, thịt gà nạc, cá nạc, đậu hủ, sữa đã tách bơ. - Ăn nhiều rau xanh, trái cây để cung cấp các khoáng chất và các vitamine A, D, B, C …là những yếu tố cần thiết cho hoạt động bình thường của gan. - Ngưng rượu bia, tránh sử dụng những thuốc độc cho gan.3. Chế độ ăn cho người viêm gan mãn
- Trong tình trạng bệnh lý này, tế bào gan bị tổn thương kéo dài và ngày một nặng hơn. Vì vậy bệnh nhân cần phải được cung cấp năng lượng đầy đủ để giúp gan hồi phục. - Tăng chất bột đường dễ hấp thu từ gạo, ngũ cốc, trái cây ngọt. - Sử dụng thức ăn hàm lượng đạm cao nhưng ít béo như lòng trắng trứng, thịt gà nạc, thịt heo nạc … - Cung cấp đủ vitamine cho gan hoạt động, mỗi ngày có thể uống 1 viên Multivitamine. - Dù bệnh lý gan mãn do bất kỳ nguyên nhân nào cũng phải kiêng rượu bia và tránh dùng những thuốc gây độc cho gan.4. Chế độ ăn cho người xơ gan
Chế độ ăn cho người xơ gan không báng bụng - Nhu cầu năng lượng như người bình thường. - Muối 2 - 4 g / ngày, được nêm nếm thức ăn với ½ muỗng café muối, không chấm nước tương hay nước mắm. - Uống nước 1.5 - 2 lít nước / ngày. - Tăng lượng đạm thực vật, giảm đạm động vật [do đạm động vật tạo nhiều ammoniac] : 0.8 -1 g đạm / kg cân nặng. - Chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ có tác dụng tránh đầy bụng hay khó tiêu, dễ dung nạp thức ăn hơn.
Chế độ ăn cho người xơ gan có báng bụng
- Nhu cầu năng lượng như người bình thường. - Muối 2 g / ngày : nêm muối vào thức ăn lạt, không chấm gì thêm. - Không ăn mắm, cá khô, thức ăn đóng hộp hay bày bán sẵn [vì có nhiều bột ngọt chứa muối natri]. - Nước uống 1 - 1.5 lít / ngày, bao gồm cả sữa, nước lọc, nước trái cây … - Nếu bụng báng nhiều nên nằm nghỉ để thận có thể lọc được tốt hơn. - Tăng lượng đạm thực vật có thể [nhu cầu đạm 0.8g / kg / ngày], hạn chế thịt cá, trứng gà, vịt, sữa; ăn nhiều đậu hủ, uống sữa đậu nành… - Ăn yaourt có thể giúp hoá giải một phần ammoniac. - Chia chế độ ăn thành nhiều bữa nhỏ : sáng - trưa - chiều - tối, xen kẽ các bữa ăn nhỏ giúp hạn chế bệnh tiểu đường và biến chứng hạ đường huyết. - Hạn chế dầu, không ăn mỡ động vật. - Ăn nhiều chất xơ : rau xanh, trái cây, hay dạng chất xơ tổng hợp sao cho đi tiêu từ 2 - 3 lần / ngày. - Mỗi ngày bổ sung 1 viên multivitamines với tiêm vitamine K khi TQ kéo dài. - Tránh những thức ăn chứa nhiều sắt như : thịt màu đỏ, gan, huyết… vì dễ bị ứ sắt dẫn đến tổn thương các cơ quan . - Bữa ăn cuối cùng cách xa giờ đi ngủ ít nhất 3 - 4 giờ. - Nên ăn nhiều vào buổi sáng để tránh đầy bụng và buồn nôn.- Hạn chế café, trà và tránh những thức ăn chua cay vì dễ nguy cơ viêm dạ dày ở người xơ gan.
Tuân thủ theo phương pháp điều trị của bác sĩ, kết hợp với chế độ ăn hợp lý sẽ đem lại hiệu quả cao cho quá trình điều trị bệnh xơ gan. Vậy thì điều trị xơ gan nên có chế độ ăn uống như thế nào? Người mắc bệnh xơ gan kiêng những gì và nên ăn những gì?
1. Bệnh xơ gan là gì?
Xơ gan là quá trình các tế bào gan bị tổn thương dẫn đến hình thành các mô xơ, sẹo và có khả năng lây lan nhanh sang các tế bào gan khác. Dần dần các mô mô xơ, sẹo thay thế các tế bào, mô gan khỏe mạnh khiến cho gan dần mất đi những chức năng của nó.
Khi chức năng gan suy giảm thì chất độc tích tụ trong cơ thể ngày một nhiều hơn khiến quá trình xơ gan diễn ra ngày càng nhanh dẫn đến các biến chứng nguy hiểm và có nguy cơ dẫn đến tử vong.
Vì vậy, bệnh cần được phát hiện sớm để có phương pháp chữa trị kịp thời. Ngoài ra, người bệnh cần có chế độ ăn uống hợp lý để có thể phòng ngừa và chữa trị bệnh xơ gan.
Những người mắc xơ gan cần được phát hiện sớm để có phương pháp chữa trị kịp thời
2. Bệnh xơ gan nên kiêng những gì?
Các thống kê đã chỉ ra rằng đa số các bệnh nhân mắc xơ gan là do thói quen, lối sống chưa được khoa học và lành mạnh khiến các tác nhân gây bệnh dễ dàng xâm nhập cơ thể để gây bệnh. Đặc biệt là thói quen ăn uống chưa hợp lý rất dễ gây tổn thương cho gan. Vậy người bệnh cần kiêng những gì?
Tuyệt đối kiêng rượu bia
Nếu người bệnh xơ gan sử dụng rượu bia thì mọi nỗ lực điều trị bệnh đều là vô nghĩa thậm chí khi người mắc bệnh xơ gan sử dụng rượu bia có thể gây ra các biến chứng hết sức nguy hiểm cho cơ thể.
Những người bị xơ gan cần tuyệt đối kiêng uống rượu bia và sử dụng các chất kích thích
Kiêng đồ ăn cay nóng, và đồ ăn nhanh
Các loại đồ ăn này thường chứa các hóa chất ít nhiều ảnh hưởng đến gan. Do đó, người bệnh cần tránh xa các loại thực phẩm này
Hạn chế ăn đồ ăn chiên xào, đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, thịt gà, thịt cừu, tránh ăn những đồ ăn khó tiêu, khiến gan phải hoạt động và làm việc nhiều hơn. Thêm nữa, những đồ ăn gây khó tiêu này còn dễ sinh nhiệt dẫn đến nóng gan. Đây là điều khó khăn trong quá trình phục hồi lá gan bị xơ hóa.
Những người mắc xơ gan cũng không nên ăn những đồ ăn sẵn. Những đồ ăn này chứa chất bảo quản hoặc một số loại thực phẩm đóng hộp chứa màu thực phẩm nhân tạo không tốt cho gan.
Khi lựa chọn thực phẩm tươi sống, bạn cũng cần phải lưu ý lựa chọn những loại thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng. Vì hiện nay, tình trạng lạm dụng thuốc trừ sâu rất nhiều trong các thực phẩm tươi sống, nhất là ở rau, củ quả hoặc thuốc tăng trọng ở các sản phẩm gia cầm, gia súc. Những thực phẩm này có thể gây tích tụ độc tố trong cơ thể, khiến cho gan phải hoạt động nhiều hơn để lọc và đào thải độc tố ra bên ngoài cơ thể.
Những người mắc xơ gan nên hạn chế những thực phẩm không rõ nguồn gốc, thực phẩm chứa thuốc bảo vệ thực vật
Không nên ăn mặn
Những người xơ gan ở giai đoạn cuối, đặc biệt là những bệnh nhân bị xơ gan cổ trướng với các dấu hiệu phù nề, chướng bụng, cần hạn chế uống nước, ăn nhạt nhằm hạn chế lượng natri hấp thụ vào trong cơ thể.
Những người xơ gan giai đoạn đầu chỉ nên ăn không quá 3g muối/ ngày. Còn đối với những người mắc xơ gan giai đoạn muộn, xơ gan cổ trướng thì chỉ nên ăn khoảng 500mg muối/ ngày và hạn chế chỉ uống 1l nước/ngày.
Không lạm dụng thuốc
Việc lạm dụng thuốc cũng là nguyên nhân dẫn đến xơ gan. Vì vậy cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng các loại thuốc đông, tây y, nhất là những loại thuốc gây hại cho gan.
Ngoài ra, người bệnh cũng nên kiêng hút thuốc lá hay các chất kích thích khác để cơ thể luôn khỏe mạnh tạo tiền đề điều trị bệnh hiệu quả.
3. Người mắc xơ gan nên ăn gì?
Để quá trình điều trị xơ gan đạt hiệu quả hơn, người mắc xơ gan cần lưu ý những loại thực phẩm, thức ăn nên hạn chế ở trên để đảm bảo hạn chế sự hoạt động của gan. Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần phải có chế độ dinh dưỡng hợp lý để tăng cường chức năng gan.
Những người mắc xơ gan nên có chế độ dinh dưỡng hợp lý
Cụ thể những người mắc xơ gan nên ăn những loại thực phẩm sau đây:
Những thực phẩm giàu protein
Những thực phẩm này rất cần thiết cho những người mắc xơ gan. Trung bình, một người trưởng thành nên bổ sung 1g protein/ ngày. Lưu ý, nên lựa chọn các thực phẩm giàu protein từ thực vật như: ngũ cốc, các loại hạt, sữa,.. thay vì là sử dụng các loại thực phẩm giàu protein từ động vật.
Thực phẩm giàu vitamin
Những người bị xơ gan rất cần được bổ sung vitamin và các chất khoáng cần thiết cho cơ thể. Trong đó, rau, củ quả là nguồn cung cấp vitamin và chất khoáng tốt nhất giúp tăng cường và phục hồi chức năng gan.
Thực phẩm chứa đủ chất xơ
Chất xơ rất cần thiết cho việc tăng cường chức năng giải độc gan, đồng thời giúp gan loại bỏ độc tố ra ngoài cơ thể và cân bằng các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, bệnh nhân cũng cần lưu ý là chỉ ăn vừa đủ lượng chất xơ cần thiết theo lời khuyên của bác sĩ, cũng không nên ăn quá nhiều chất xơ để hạn chế sự hoạt động của gan.
Thực phẩm giàu Beta-carotene
Chất beta-carotene chứa nhiều trong cà rốt, có tác dụng giúp chống oxy hóa mạnh. Chất này có tác dụng bảo vệ gan chống lại các bệnh về gan và loại bỏ các gốc tự do khỏi cơ thể.
Những thực phẩm giàu Omega-3 Fatty Acids
Cá mòi, cá hồi, cá thu và cá ngừ là những thực phẩm rất giàu omega-3 rất. Đây là chất rất tốt trong việc hỗ trợ điều trị bệnh xơ gan. Thực phẩm này tốt cho hệ tiêu hóa qua đó hạn chế sự hoạt động của gan. Đây cũng là một trong những chất, được các bác sĩ khuyên cần được bổ sung nhiều trong chế độ ăn hàng ngày của người mắc xơ gan.
Những người mắc xơ gan cần có chế độ ăn hợp lý theo lời khuyên của bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế
Hy vọng những thông tin mà bài viết đưa ra sẽ phần nào giúp ích cho bạn đọc trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh xơ gan. Việc phòng chống bệnh xơ gan là dễ dàng hơn rất nhiều so với việc điều trị bệnh. Do đó mỗi người nên tạo cho mình những thói quen tốt cho sức khỏe để phòng tránh bệnh xơ gan.
Nếu cần tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC để được hỗ trợ miễn phí.