Cộng hưởng từ là một phương pháp hiện đại, không nguy hiểm, không bức xạ nên rất tốt cho việc tầm soát toàn thân. Có 02 loại: chụp cộng hưởng từ đầu, cổ, ngực, bụng chậu, cột sống để tầm soát các bệnh thông thường; hoặc chụp khuếch tán toàn thân để tầm soát di căn ung thư khi người bệnh không muốn sử dụng PET/CT do bức xạ và phải đưa đồng vị phóng xạ vào trong cơ thể.
Trong các trường hợp sau, bệnh nhân sẽ được các bác sĩ, chuyên gia chỉ định chụp cộng hưởng từ toàn thân:
- Bệnh nhân được chẩn đoán là có khôi u nguyên phát: Đây là trường hợp cần chụp MRI toàn thân để đánh giá về mức độ lan rộng của khối u trong cơ quan cũng như trên toàn cơ thể, từ đó giúp phân độ giai đoạn tiến triển của bệnh bệnh;
- Sau khi tiến hành phẫu thuật, hóa xạ trị: Cần chụp MRI toàn thân để đánh giá tình trạng đáp ứng điều trị của bệnh [đáp ứng hoàn toàn, một phần, không đáp ứng] và phát hiện thương tổn mới tái phát;
- Trường hợp tổn thương có tính chất thứ phát mà chưa rõ nguồn gốc, tổn thương tính chất lan rộng toàn thân: Cần chụp MRI để đánh giá toàn diện tình trạng hiện tại của tổn thương;
Thông qua chụp MRI toàn thân, các bác sĩ có thể phát hiện những các bệnh sau:
- Các khối u thần kinh nội tiết của tụy, tuyến giáp, tuyến thượng thận, u tế bào Merkel.
- Các ung thư xương: Sarcoma xương, đa u tủy xương, lymphoma.
- Ung thư đường tiết niệu sinh dục: ung thư biểu mô tế bào thận [RCC], ung thư bàng quang, ung thư tiền liệt tuyến, ung thư buồng trứng, ung thư tử cung.
- Những u nguyên phát hay gây di căn xương: ung thư vú, ung thư tiền liệt tuyến, ung thư phổi, ung thư tuyến giáp, ...
- Ung thư biểu mô đường tiêu hóa: Carcinoma đại trực tràng, dạ dày.
- Ung thư biểu mô tế bào gan [HCC]
- Các khối u phần mềm: u xơ thần kinh, u xơ ,...
Tuy nhiên, chụp cộng hưởng từ toàn thân không chỉ dành cho những bệnh nhân ung thư, mà nó được thực hiện cho cả những người khỏe mạnh muốn kiểm tra các bệnh lý trong cơ thể của mình ngoài ung thư như: thoát vị đĩa đệm, viêm gan, bệnh lành tính của thận; hay phát hiện các bệnh lành tính như khối u gan, các u xương lành tính.
Đặc biệt, chụp cộng hưởng từ toàn thân còn có hiệu quả với các đối tượng có nguy cơ cao mắc ung thư như: có bố mẹ, ông bà có tiền sử mắc bệnh ung thư hay đặc thù công việc phải tiếp xúc với các yếu tố gây ung thư, ví dụ thợ than, thợ nhuộm, công nhân hóa dầu,...
Việc chụp cộng hưởng từ toàn thân đã được thực hiện thường quy trong cả hai loại chỉ định. Hiện tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã đưa vào sử dụng máy chụp cộng hưởng từ 3.0 Tesla công nghệ Silent [không tiếng ồn] giúp chẩn đoán bệnh chính xác hơn và giúp bạn thoải mái hơn khi chụp.
Chụp cộng hưởng từ não là kỹ thuật sử dụng từ trường, sóng vô tuyến và hệ thống máy tính để cho ra những hình ảnh các cấu trúc sọ não rõ ràng và chi tiết hơn so với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác. Vì thế, chụp MRI não là cách hiệu quả nhất giúp phát hiện các bệnh lý về thần kinh, tầm soát những bất thường về não.
Tư vấn chuyên môn bài viết ThS.BS HỒ HOÀNG PHƯƠNG – Giám đốc Trung tâm Chẩn Đoán Hình Ảnh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – TP.HCM
Chụp cộng hưởng từ não là gì?
Chụp cộng hưởng từ não [MRI não hoặc MRI sọ não] là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh không đau, không xâm lấn, tạo ra hình ảnh chi tiết về các cấu trúc nội sọ. Bạn sẽ đến bệnh viện hay các trung tâm chẩn đoán hình ảnh để được thực hiện kỹ thuật này. [1]
MRI não giúp bạn hiểu rõ tình trạng sức khỏe hiện tại của não bộ
Chụp MRI khác với chụp CT và X-quang ở chỗ không sử dụng bức xạ để tạo ra hình ảnh từ thông thường đến 3D về các cấu trúc bên trong não. Qua đó giúp phát hiện các bất thường trong những khu vực cấu trúc nhỏ của não như tuyến yên, thân não. Đôi khi, người bệnh có thể được tiêm chất tương phản từ vào tĩnh mạch để hình ảnh bệnh lý được hiển thị rõ nét hơn.
Tại sao cần chụp MRI não?
Chụp MRI não là một phương pháp hữu ích để phát hiện một số vấn đề về não, bao gồm:
- Chứng phình hay dị dạng mạch máu não
- Các bệnh lý chất trắng
- Não úng thủy
- Đột quỵ
- Nhiễm trùng não, viêm não
- Khối u nội sọ
- Phù não
- Rối loạn nội tiết tố như chứng to cực và hội chứng Cushing [là tình trạng cơ thể có nhiều rối loạn như giữ nước, tăng cân, rạn da, tăng huyết áp, yếu cơ, loãng xương… ]
- Xuất huyết hoặc huyết khối
- Các vấn đề về phát triển hoặc cấu trúc [như dị tật Chiari]
- Tiền sử chấn thương đầu
Chụp cộng hưởng từ não có thể giúp xác định phần lớn các tổn thương do đột quỵ hoặc chấn thương. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu chụp MRI não để tìm hiểu các triệu chứng có thể liên quan đến não như:
- Chóng mặt
- Yếu chi hoặc rối loạn cảm giác
- Co giật
- Thay đổi trong suy nghĩ hoặc hành vi
- Mờ mắt
- Đau đầu
Một loại MRI khác, được gọi là chụp mạch cộng hưởng từ [MRA], giúp kiểm tra tốt hơn tình trạng các mạch máu trong não. [2]
Khi nào nên chụp cộng hưởng từ não?
Bạn nên đi khám bác sĩ để được tư vấn về việc chụp MRI não nếu rơi vào những trường hợp sau:
Nhờ những hình ảnh trả ra kết hợp cùng những biểu hiện mà bác sĩ có thể chẩn đoán tình trạng bộ não đang “mạnh hay yếu”
Xuất hiện những triệu chứng:
- Có vấn đề về giấc ngủ như mất ngủ, ngủ không sâu, khó vào giấc, nửa đêm thức giấc mà không ngủ lại được… diễn ra thường xuyên
- Tình trạng chóng mặt kéo dài không có chiều hướng cải thiện
- Đau đầu [bao gồm đau nửa đầu, đau cả đầu, đau âm ỉ hoặc thành cơn…] xảy ra thường xuyên và ở những mức độ khác nhau
- Cảm thấy tình trạng “nhớ nhớ quên quên” tiến triển nặng hơn, tư duy kém, suy giảm khả năng tập trung
- Liệt hoặc yếu tay chân một hay hai bên, cảm thấy khó khăn trong những hoạt động cầm nắm, vận động, hay rớt thức ăn 1 bên khi ăn…
- Thị lực giảm hoặc đau nhức một bên mắt
- Cảm giác miệng méo, mặt méo, khó nói, khó nghe
- Tình trạng cứng gáy, nôn vọt, co giật, táo bón…
- Hoặc bất kỳ tình trạng bất thường nào khác khiến bạn lo lắng
Những trường hợp bệnh lý cần chụp MRI não để có kết luận chính xác và có hướng điều trị thích hợp:
- Xuất huyết não, nhồi máu não, tai biến mạch máu não
- Viêm não, viêm màng não
- Bệnh lý mạch máu não, dị dạng mạch máu não, xung đột thần kinh – mạch máu
- Chấn thương sọ não
- U dây thần kinh sọ não, u não
- Dị tật bẩm sinh ở não [gồm khuyết não, teo não…]
- Xơ cứng rải rác, thoái hóa chất trắng
- Theo dõi sau phẫu thuật não
Quy trình chụp MRI đầu [não/ sọ não]
Lưu ý quan trọng đầu tiên: bạn phải nằm yên trong quá trình chụp để hình ảnh đưa ra rõ nét nhất. Đối với trẻ, việc yêu cầu nằm yên có thể khó khăn, khi ấy cần dùng thuốc an thần bằng đường uống hoặc qua đường truyền tĩnh mạch. Thuốc an thần cũng có thể hữu ích đối với những người lớn bị hội chứng sợ không gian kín.
Các bước tiếp theo sẽ là:
- Bạn sẽ được chỉ định nằm trên bàn máy MRI. Bàn sẽ di chuyển vào khoang máy. Kỹ thuật viên tiến hành chụp ảnh não, mỗi bức ảnh sẽ mất vài phút. Bạn sẽ giao tiếp với kỹ thuật viên thông qua một micro gắn trong khoang máy.
- Quá trình thực hiện thường kéo dài từ 30 đến 60 phút. Bạn có thể được tiêm thuốc tương phản từ [hay thuốc đối quang từ]. Thuốc này giúp nhìn rõ một số bộ phận nhất định của não dễ dàng hơn, đặc biệt là các mạch máu. Máy quét MRI sẽ tạo ra tiếng động lớn trong quá trình thực hiện. Bạn có thể được cung cấp nút tai hoặc nghe nhạc để giảm tiếng ồn. [3]
Chụp MRI não có rủi ro gì?
Không có rủi ro nào liên quan đến chụp MRI não hay chụp cộng hưởng từ sọ não. Chỉ có một khả năng rất nhỏ, bạn có thể sẽ bị dị ứng với thuốc tương phản từ [nếu có]. Ngoài ra, bạn cũng nên báo cho bác sĩ nếu đang bị suy giảm chức năng thận. Bởi việc sử dụng dung dịch tương phản từ sẽ không an toàn cho người có vấn đề về thận.
Câu hỏi liên quan đến chụp MRI não
1. Chụp cộng hưởng từ sọ não phát hiện bệnh gì?
Như trên đã nói, việc chụp cộng hưởng từ sọ não giúp phát hiện những bệnh lý liên quan đến não như xuất huyết não, nhồi máu não, tai biến mạch máu não, viêm não, viêm màng não, bệnh lý mạch máu não, dị dạng mạch máu não, xung đột thần kinh – mạch máu…
Bên cạnh đó, thông qua các biểu hiện của cơ thể [như đau đầu, chóng mặt, yếu ớt…], hay những tác động, chấn thương xảy ra [như tai nạn, té ngã…] bác sĩ sẽ chỉ định bạn chụp MRI đầu để xác định tình trạng hiện tại của não. Từ đó đưa ra các hướng xử lý phù hợp với tình trạng cơ thể của người bệnh.
2. Chụp MRI não giá bao nhiêu?
Chụp cộng hưởng từ giá bao nhiêu còn phải dựa vào những yếu tố sau:
- Vị trí chụp
- Bệnh viện, cơ sở ý tế thực hiện
- Thế hệ máy, thông số kỹ thuật của máy
Ngoài ra, các yếu tố khác như thời gian chụp, đội ngũ chuyên viên kỹ thuật, bác sĩ thăm khám… cũng sẽ tác động dẫn đến mức giá chụp MRI. Thực tế cho thấy mức chụp MRI não có mức giá giao động từ 1.500.000 – 3.000.000 đồng.
3. Chụp MRI não cần lưu ý những gì?
- Nói với bác sĩ của bạn về bất kỳ điều gì liên quan đến sức khỏe, bao gồm các phẫu thuật hoặc dị ứng gần đây và liệu bạn có khả năng mang thai hay không.
- Bạn cũng cần nói với kỹ thuật viên nếu có bất kỳ thiết bị hoặc kim loại nào đang được cấy ghép trong cơ thể.
- Các hướng dẫn về ăn uống trước khi thực hiện chụp MRI ở các bệnh viện sẽ khác nhau. Trừ khi bạn được yêu cầu dừng uống loại thuốc bạn đang dùng còn không cứ tiếp tục như bình thường.
- Để đồ trang sức ở nhà và mặc quần áo rộng rãi, thoải mái. Bạn có thể được yêu cầu mặc áo choàng của bệnh viện.
- Nếu mắc chứng sợ hãi hoặc lo lắng, bạn có thể được bác sĩ cho sử dụng thuốc an thần mức độ nhẹ trước khi thực hiện kỹ thuật.
4. Điều gì sẽ xảy ra sau khi chụp MRI não?
- Kết thúc quá trình chụp, bạn mặc lại quần áo cá nhân và rời khỏi phòng kiểm tra. Nếu được chỉ định dùng thuốc an thần, bạn có thể được chuyển đến khu vực phục hồi cho đến khi tỉnh táo [khoảng 1 – 2 giờ].
- Hình ảnh MRI não của bạn sẽ được kỹ thuật viên chuyển cho bác sĩ Chẩn đoán Hình ảnh để đọc kết quả.
- Các bước tiếp theo sẽ phụ thuộc vào việc kết quả có bất thường hay không.
5. Chụp cộng hưởng từ não ở đâu?
Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh [CĐHA], BVĐK Tâm Anh được đầu tư xây dựng khang trang, sở hữu hệ thống trang thiết bị, máy móc hiện đại hàng đầu thế giới như máy MSCT 768 lát cắt, hệ thống máy Cộng hưởng từ 1.5 đến 3 Tesla, các máy siêu âm màu 3D, 4D kết hợp công nghệ đàn hồi mô, nhũ ảnh 3D và X quang số hóa toàn bộ…
Bên cạnh dịch vụ chụp cộng hưởng từ MRI não, MRI các bộ phận khác, trung tâm CĐHA BVĐK Tâm Anh còn thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như chụp CT, chụp X-quang, siêu âm…
Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh, BVĐK Tâm Anh còn là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu được đào tạo chuyên sâu tại nước ngoài, có nhiều năm kinh nghiệm thực tiễn trong sử dụng hệ thống máy móc và kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, đội ngũ bác sĩ còn được tạo điều kiện tham gia các khóa đào tạo chuyên sâu hàng năm, cập nhật những kỹ thuật hiện đại, những thành tựu trong chẩn đoán hình ảnh, đáp ứng tốt nhất mong đợi của bệnh nhân.