Cả Watts [W] và Volt-Amperes [VA] đều được dùng để biểu diễn công suất điện. Vậy, khi nào chúng ta sử dụng W - Khi nào sử dụng VA?
Watts Là Gì?
Watts là công suất thực của thiết bị tạo ra công cơ học hoặc sinh ra nhiệt. Watts là công suất điện dùng để tính số điện năng tiêu thụ và trả các hóa đơn tiền điên. Một thiết bị sinh ra công 1J trong khoảng thời gian 1s thì ta nói thiết bị đó có công suất là 1W.
Ví dụ: 1 bóng đèn có công suất 100W, khi thắp sáng bóng đèn đó liên tục trong 10 giờ ta sẽ tiêu thụ 1 số trên đồng hồ điện [100 W x 10 hours = 1000 W-hours = 1 kW-hour].
Để tính toán công suất thực của dòng điện ta chỉ cần nhân hiệu điện thế [Vdc] với cường độ dòng điện [Idc]:
W = Vdc x Idc
Để tính toán W trong mạch điện xoay chiều tương đối phức tạp. Do dòng điện xoay chiều di chuyển theo đồ thị nên ta cần tính các giá trị công suất tức thời của thiết bị và lấy giá trị trung bình. Ta cần lắp đặt các thiết bị chuyên biệt [wattmetter] để đo và tính toán.
Volt-Amperes là gì?
Giá trị công suất được biểu thị bằng VA được gọi là công suất biểu kiến. Giá trị VA thường được dùng trong tính toán, từ đây chúng ta có thể tính toán được kích thước dây dẫn - lựa chọn CB hoặc fuses cho thiết bị.
Đối với các thiết bị sử dụng dòng điện 1 chiều, VA và W là bằng nhau và đều được tính bằng công thức:
VA = Vdc x Idc
Đối với dòng điện xoay chiều, giá trị VA sẽ được tính toán như sau:
VA = VRMS x IRMS
[để biết thêm về Root-mean-square Voltage [VRMS] và Root-mean-square current [IRMS] các bạn có thể tham khảo thêm tại đây ]
Để tính toán nguồn cấp cho nhiều thiết bị dc, ta chỉ cần cộng dồn cho các thiết bị. Tuy nhiên, với mạch điện ac, nếu ta cộng dồn VA ta sẽ được giá trị công suất luôn luôn lớn hơn hoặc bằng giá trị thực tế cần thiết.
Do đó, người ta sử dụng thêm một giá trị được gọi là hệ số công suất. Hệ số công suất Power Facter là một số dương luôn luôn nhỏ hơn hoặc bằng 1 [giá trị bằng 1 xảy ra trong mạch điện dc].:
Power factor = PF = W/VA
KẾT LUẬN:
W và VA đều dùng để thể hiện công suất điện. Tuy nhiên, W được dùng để đo đạc lượng điện năng tiêu thụ và tính tiền điện thực tế sử dụng, còn VA được sử dụng nhiều trong tính toán. Để đo công suất thực của thiết bị, ta cần dùng thiết bị đặc biệt còn để tính toán VA thiết bị chúng ta có thể dùng các đồng hồ đo thông thường để đo các giá trị VRMS và IRMS.