Giải pháp phân khu trong tổ chức không gian mặt bằng nhà công cộng

1. Nhóm các không gian chức năng.

Bất cứ công trình kiến trúc nào, dù nhỏ hay lớn, dù đơn giản hay phức tạp, cũng gồm nhiều không gian sử dụng với các chức năng khác nhau . Tính chất sử dụng của mỗi không gian lại có những đòi hỏi riêng khá phức tạp bởi nhiều yếu tố và luôn có mối quan hệ mật thiết khi sử dụng; mối quan hệ này được diễn ra thường xuyên hoặc có tính độc lập tương đối với nhau. Vì vậy để dễ tổ hợp không gian cần thực hiện các bước

Phân loại, nhóm các không gian có chức năng giống nhau, hoặc gần giống nhau thành từng khối chức năng

Phân tích về quan hệ giữa các không gian trong khối chức năng sử dụng để có khái niệm sơ bộ về sự hoạt động của khối chức năng

2. Phân tích về quan hệ giữa các không gian và các khu vực chức năng.

Để tổng quát hoá, khái quát hoá các mối quan hệ giữa các không gian và các khu chức năng sử dụng trong một công trình kiến trúc ta thường thiết lập sơ đồ quan hệ:

– Sơ đồ quan hệ tổng thể : Diễn đạt tổng thể các khối chức năng của công trình. Nhìn vào sơ đồ tổng quát, mặt bằng , mặt cắt, người kiến trúc sư dễ hình dung ra quan hệ giữa các khu vực để tìm ra vị trí phù hợp của nhiều phương án .

– Sơ đồ quan hệ chi tiết : Diễn đạt bằng hình vẽ hay ký hiệu từ các không gian trong một khối chức năng. Nhìn vào sơ đồ chi tiết, mặt bằng, mặt cắt này người kiến trúc sư cũng hình dung được vị trí của các phòng, các không gian sử dụng và mối quan hệ của chúng với nhau .

– Ý nghĩa của việc phân tích về quan hệ chức năng .

Dễ so sánh để tìm ra phương án bố cục mặt bằng tối ưu, và yêu cầu sử dụng, kỹ thuật, kết cấu công trình, và hình khối thẩm mỹ .

Có thể dùng sơ đồ làm cơ sở dữ liệu để đưa vào máy vi tính phân tích, lựa chọn phương án .

Phân tích các loại giao thông : đối nội, đối ngoại, tính toán được tần xuất, chu kỳ, thời gian hoạt động của con người trong công trình kiến trúc .

Xác định vị trí các không gian, các khối chức năng một cách chính xác .

Dựa vào sơ đồ cơ cấu bố cục mặt bằng, mặt cắt, người thiết kế dễ hình dung ra hình khối, mặt đứng, tầm nhìn kiến trúc từ trong ra ngoài, từ các tuyến giao thông bên ngoài tới công trình để quyết định yếu tố thẩm mỹ của công trình

3. Các giải pháp tổ hợp không gian mặt bằng kiến trúc.

Trong thiết kế kiến trúc thường sử dụng các giải pháp tổ hợp không gian sau :

1- Tổ hợp theo tuyến hành lang : Không gian sử dụng được bố trí, sắp xếp về một bên của hành lang giao thông [Hành lang bên], hoặc hai bên của hành lang [hành lang giữa].

2- Tổ hợp kiểu chùm tia, tán xạ : Các không gian sử dụng được sắp xếp xung quanh không gian chính trung tâm, hoặc một không gian đệm, tạo sự gắn bó, ấm cúng trong quan hệ sử dụng giữa các không gian .

3- Tổ hợp kiểu hỗn hợp: [Không gian trong không gian]: Nhiều không gian sử dụng được bố trí sắp xếp trong một không gian lớn, tuỳ theo yêu cầu và chức năng sử dụng mà ta có nhiều giải pháp bố trí, tổ chức không gian hỗn hợp khác nhau .

4- Tổ hợp hỗn hợp theo tầng cao : Nhiều công trình công cộng có các không gian chuyên biệt [có nền dốc, hoặc có thiết diện mặt cắt phức tạp : Nhà hát, các công trình TDTT, Triển lãm …] Khi tổ hợp không gian, không chỉ nghiên cứu trên mặt bằng mà còn cần nghiên cứu kết hợp với thiết diện mặt cắt để khai thác độ cao sử dụng .

5- Tổ hợp kiểu phòng thông nhau : Loại này khi sử dụng phải rất chú ý, chỉ có các không gian thông nhau khi sử dụng không làm ảnh hưởng đến nhau thì mới tổ hợp theo kiểu này, ví dụ : Liên thông giữa các phòng trưng bày của bảo tàng, triển lãm; phòng thư ký và giám đốc; phòng khám bệnh; phòng ngủ và vệ sinh.