Mưa axit là gì nguyên nhân và hậu quả năm 2024

Mưa axit được phát hiện ra đầu tiên năm 1948 tại Thuỵ Điển. Mưa axit là hiện tượng nước mưa có độ chua (pH dưới 5,6) và trong thành phần nước mưa có nitơ và lưu huỳnh. Nguyên nhân sâu xa của tình trạng mưa axit bắt nguồn từ việc con người tiêu thụ nhiều nguyên liệu tự nhiên như than đá, dầu mỏ... cho quá trình sống, phát triển sản xuất.

Nguyên nhân gây ra mưa axit.

Mưa axit cũng có thể bắt nguồn từ núi lửa, cháy rừng hay sấm sét khi mà khí SO2 và NO2 kết hợp với hơi nước trong khí quyển và tạo thành axit dưới 2 dạng: khô như khí gas và ướt như mưa axit, tuyết, sương mù.

Quá trình hình thành mưa axit.

Mưa axit có giá trị pH thấp hơn 4,7 sẽ chuyển chì hữu cơ trong đất thành chì vô cơ, ức chế sự phân chia tế bào của rễ cây, do đó, bào tử của các loại vi khuẩn, nấm, virus và các mầm bệnh khác xâm nhập vào rễ cây và có thể làm chết cây; Nếu giá trị PH thấp hơn 3,5 thì nó sẽ gây hại trực tiếp đến tán lá của cây, làm cho cây bị héo và chết. Chính vì vậy, người ta thường gọi trận mưa axit này là "thần chết trên bầu trời".

Tác hại của mưa axit

Việc tiêu thụ than đá, dầu mỏ, làm thải ra lượng lớn khí độc hại là lưu huỳnh đioxit (SO2) và nitơ đioxit (NO2). Các khí này sau khi thải vào môi trường đã hòa tan với hơi nước trong không khí, tạo thành axit sunfuaric (H2SO4) và axit nitric (HNO3). Khi mưa, các hạt axit lẫn vào nước, làm độ pH của nước mưa giảm. Nó có thể hoà tan một số bụi kim loại và ôxit kim loại bay lơ lửng trong không khí như ôxit chì... và trở nên độc hại với cây cối, vật nuôi và con người.

Mưa axit ảnh hưởng xấu tới đất do nước mưa ngầm xuống đất làm tăng độ chua của đất.

• Mưa axit ảnh hưởng xấu tới các thuỷ vực (ao, hồ). Các dòng chảy do mưa axit đổ vào hồ, ao sẽ làm độ pH của hồ, ao giảm đi nhanh chóng, các sinh vật trong hồ, ao suy yếu hoặc chết hoàn toàn. Hồ, ao trở thành các thuỷ vực chết.
• Mưa axit có thể gây ra tác hại lớn đối với thực vật rừng. Lá cây tiếp xúc với mưa axit càng lâu thì mức độ gây hại càng nặng.
• Mưa axit ảnh hưởng xấu tới đất do nước mưa ngầm xuống đất làm tăng độ chua của đất, hoà tan các nguyên tố trong đất cần thiết cho cây như canxi (Ca), Magiê (Mg),... làm suy thoái đất, cây cối kém phát triển. Lá cây gặp mưa axit sẽ bị "cháy" lấm chấm, mầm sẽ chết khô, làm cho khả năng quang hợp của cây giảm, cho năng suất thấp.
• Mưa axit còn phá huỷ các vật liệu làm bằng kim loại như sắt, đồng, kẽm,... làm giảm tuổi thọ các công trình xây dựng.
• Các tác hại trực tiếp của việc ô nhiễm do các chất khí axit lên người bao gồm các bệnh về đường hô hấp như: suyễn, ho gà và các triệu chứng khác như nhức đầu, đau mắt, đau họng... Các tác hại gián tiếp sinh ra do hiện tượng tích tụ sinh học các kim loại trong cơ thể con người từ các nguồn thực phẩm bị nhiễm các kim loại này do mưa axit.
• Các hạt sulphate, nitrate tạo thành trong khí quyển sẽ làm hạn chế tầm nhìn. Các sương mù axit làm ảnh hưởng đến khả năng lan truyền ánh sáng Mặt trời. Ở Bắc cực, nó đã ảnh hưởng đến sự phát triển của Địa y, do đó ảnh hưởng đến quần thể tuần lộc và nai tuyết - loại động vật ăn Địa y.

Làm cách nào để giảm lượng mưa axit?

Nhưng bất chấp bằng chứng rõ ràng liên quan đến vấn đề ô nhiễm không khí, các công ty từ chối trách nhiệm và nghi ngờ về nghiên cứu. Tại Hoa Kỳ, các công ty đã vận động hành lang chống lại việc điều chỉnh ô nhiễm, và thuyết phục các chính trị gia rằng các chính sách đó sẽ làm tăng chi phí năng lượng và đe dọa việc làm. Những trở ngại này khiến chính phủ phải trì hoãn các thay đổi, tạm dừng các nghiên cứu sâu hơn về vấn đề này.

Nhưng sau một thập kỷ, Quốc hội cuối cùng đã hành động. Vì phần lớn lượng khí thải lưu huỳnh đioxit đến từ các nhà máy điện, chính phủ đặt ra một giới hạn về lượng khí thải mỗi năm của từng nhà máy điện. Điều này buộc mọi công ty phải giảm lượng khí thải trong dài hạn.

Một số nhà máy đã thêm bộ lọc khử lưu huỳnh vào ống hút khói của họ, hoặc chuyển sang sử dụng than có hàm lượng lưu huỳnh thấp và khí đốt tự nhiên. Những tiến bộ này cho phép ngành điện phát triển trong khi tình trạng ô nhiễm được kiểm soát.

Đến năm 1985, Canada và Liên minh Châu Âu đã thông qua các giải pháp của riêng họ, và các điều ước quốc tế bắt đầu lưu hành để giảm ô nhiễm không khí trên toàn thế giới. Một số quốc gia như Nga, Ấn Độ và Trung Quốc vẫn phụ thuộc nhiều vào than có hàm lượng lưu huỳnh cao. Tuy nhiên, việc nhận định mưa axit là một mối đe dọa lớn nên nhiều chính sách bảo vệ môi trường đã được áp dụng và hạn chế mối nguy hiểm này. Tóm lại, mưa axit là một mối đe dọa nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát được, quan trọng là các quốc gia có dứt khoát hay không mà thôi.

Chúng ta chắc chắn đã nghe rất nhiều về cụm từ mưa axit cả trong đời sống, trên các báo đài, kênh thông tin. Tuy nhiên, không phải ai cũng thực sự hiểu mưa axit là gì? Nguyên nhân, hậu quả cũng như cách khắc phục tình trạng này. Dưới đây sẽ là những chia sẻ chi tiết của GTECO về mưa axit. Cùng theo dõi ngay nhé!

Mưa axit là gì?

Mục Lục

Mưa axit hay còn có tên tiếng Anh là Acid Rain. Đây là cụm từ dùng để chỉ những chất ô nhiễm công nghiệp có trong nước mưa và nước có độ pH dưới 5.6. Theo đó, những hạt axit này sẽ được lẫn vào trong nước mưa khiến cho độ pH giảm xuống. Thậm chí mưa axit còn hòa tan một số kim loại nguy hiểm trong không khí khiến nước mưa thêm độc hơn.

Hiện tượng mưa axit đa phần được tạo ra bởi lượng khí thải SO2 và NO2 do con người sản xuất trong quá trình phát triển của công nghiệp, hóa chất,… Cụ thể khi con người khai thác nhiều than đá, dầu mỏ và các nhiên liệu tự nhiên khác không hợp lý thì sẽ dễ làm cho mưa axit xuất hiện.

Hiện nay các khu vực đang bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi mưa axit trên toàn thế giới phải kể tới các nước Đông Âu từ Ba Lan về phía bắc vào Scandinavia. Tiếp theo là nước ở phía đông của Hoa Kỳ và đông nam Canada. Ngoài ra, các nước Đông Nam Á cũng bị ảnh hưởng bởi hiện tượng mưa axit này, điển hình là bờ biển đông nam của Trung Quốc và Đài Loan.

2. Quá trình hình thành mưa axit

Trong các nguyên liệu được con người sử dụng thường xuyên như than đá và dầu mỏ có chứa lượng lưu huỳnh lớn. Đồng thời, không khí lại có chứa nhiều nitơ, Do đó, quá trình đốt than đá, dầu mỏ sẽ sản sinh ra các khí độc như SO2 và NO2. Khi đó, các khí này được hòa tan trong không khí để hình thành H2SO4, HNO3.

Quá trình hình thành mưa axit

Khi trời mưa, những hạt axit được hòa lẫn vào nước mưa, làm cho nước mưa có độ pH giảm chỉ còn 5.6. Nước mưa còn có thể hòa tan với một số oxit gây hại khác có trong không khí khiến chúng càng thêm độc hại và gây những ảnh hưởng không tốt đến sự sống của con người, động thực vật.

3. Nguyên nhân gây mưa axit là gì?

Thực tế, có rất nhiều nguyên nhân gây nên hiện tượng mưa axit. Tuy nhiên, lý do chính chủ yếu đến từ con người và sự thay đổi của tự nhiên.

• Đầu tiên, trong quá trình sống, sản xuất, con người để phát triển kinh tế, công nghiệp sẽ sử dụng nhiều than đá, dầu mỏ để làm chất đốt. Chính điều này đã sản sinh ra các khí độc hại như SO2, NO2, H2SO4, HNO3,… .Điều này là bởi trong than đá, dầu mỏ thường chứa một lượng lưu huỳnh lớn còn trong không khí lại chứa rất nhiều khí nitơ.
• Bên cạnh đó, một số tác nhân khác như khí thải của các nhà máy công nghiệp, luyện kim, nhiệt điện,, lọc dầu,…. do con người sản xuất ra cũng là nguyên nhân hình thành mưa axit.
• Tiếp theo những thay đổi của tự nhiên như sự phun trào của núi lửa, đám cháy,… sẽ khiến cho bầu khí quyển, lượng oxit của lưu huỳnh và nitơ tăng đáng kể làm hình thành mưa axit.

4. Tác hại của mưa axit

Nhắc tới mưa axit thì không thể bỏ qua những tác hại nguy hiểm và tiêu cực của chúng đối với môi trường sống của con người, động thực vật và sự phát triển kinh tế, xã hội.

4.1 Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người

Thực tế, mưa axit gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Chẳng hạn như nếu con người sử dụng nước mưa có chứa axit để sinh hoạt như tắm, rửa mặt, giặt giũ,.. thì sẽ dễ gây nên các bệnh về da như nấm, viêm da, mẩn ngứa,..

Đặc biệt, nếu chúng ta sử dụng nước mưa axit để chế biến món ăn thì rất dễ gây ảnh hưởng cực xấu đến đường ruột, hệ tiêu hóa. Trong mưa axit có chứa rất nhiều chất gây hại đến sức khỏe con người. Nguy hiểm hơn là chúng rất dễ thẩm thấu vào thức ăn hoặc nước uống.

Các thực phẩm bị mưa axit làm ô nhiễm này có thể gây tổn hại các dây thần kinh ở trẻ em. Thậm chí chúng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ và gây tử vong. Các chuyên gia khoa học đã nghiên cứu và chứng minh rằng các chất kim loại có trong mưa axit sẽ gây ra bệnh Alzheimer.

Chưa hết, mưa axit còn gây hại đến sức đề kháng và đường hô hấp của con người. Điều này là bởi trong nước mưa không chứa các chất khoáng thiết yếu cho cơ thể.

4.2 Ảnh hưởng xấu đến khí quyển

Không chỉ gây hại đến sức khỏe con người mà mưa axit còn ảnh hưởng xấu đến bầu khí quyển. Thậm chí chúng gây hậu quả không tốt lâu dài đến trái đất.

Khi mưa axit kéo dài thì chúng sẽ làm hạn chế tầm nhìn do trong bầu khí quyển hình thành các hạt sulfate, nitrate. Đồng thời, bầu không khí cũng sẽ hình thành các sương mù axit và ảnh hưởng đến khả năng lan truyền ánh sáng của mặt trời. Đặc biệt là ở vùng Bắc Cực, hiện tượng này đã ảnh hưởng đến sự phát triển của địa y và quần thể tuần lộc, nai tuyết.

4.3 Ảnh hưởng xấu đến các sinh vật dưới nước

Mưa axit chính là nguyên nhân làm giảm khả năng sống, phát triển của các sinh vật sống dưới nước. Điều này là vì mưa axit có độ pH thấp, do đó chúng sẽ làm giảm độ pH có trong nước. Nếu lượng mưa axit có nhiều trong ao hồ thì chắc chắn sẽ khiến những loài sinh vật bị suy yếu và chết dần.

Mưa axit cũng ảnh hưởng tiêu cực đến nước biển và các loài sinh vật biển. Hiện tượng này chính là gây trở ngại cho các loài cá hấp thụ chất dinh dưỡng, muối và oxy. Đặc biệt hơn, độ pH trong nước biển bị giảm gây ra dị mất cân bằng muối trong các mô.

Ngoài ra mưa axit làm suy yếu khả năng duy trì nồng độ canxi của sinh vật biển. Từ đó, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh sản, gây biến dạng xương và cột sống cũng bị suy yếu.

4.4 Ảnh hưởng xấu đến cây trồng

Mưa axit không chỉ gây hại cho động vật mà chúng còn ảnh hưởng lớn đến thực vật, đặc biệt là các loại cây trồng. Khi hiện tượng mưa axit xảy ra thì nước sẽ thấm vào đất và hòa tan các chất độc hại có trong đất. Lúc này dễ cây sẽ hấp thụ và ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.

Bên cạnh đó, nước mưa axit còn làm trôi đi các chất dinh dưỡng có trong đất. Từ đó làm cây không thể hấp thụ, sau đó suy yếu và chết. Mưa axit cũng là nguyên nhân tạo ra không khí lạnh và lấy đi lớp phủ bảo vệ sáp của lá. Vậy nên, chúng khiến cho lá bị hư hỏng và cây không còn khả năng phát triển tốt, dẫn đến chết cây.

4.5 Ảnh hưởng xấu tới bề mặt các công trình kiến trúc

Thiệt hại vật chất lớn nhất từ mưa axit mang đến cho con người chắc chắn phải kể tới chúng làm xói mòn bề mặt các công trình kiến trúc. Chẳng hạn như mưa axit đã làm hòa tan các loại đá như sa thạch, vôi, cẩm thạch.

Ngoài ra, hiện tượng mưa này còn ăn mòn các đồ làm từ sứ hay dệt may, sơn và kim loại. Đồng thời các đồ dùng được làm từ da và cao su sẽ xấu đi và bị ăn mòn nếu tiếp xúc trực tiếp với mưa axit.

5. Lợi ích của mưa axit

Mặc dù mưa axit là hiện tượng ẩn chứa vô vàn tác hại xấu đối với con người, hệ sinh thái. Tuy nhiên, một điều chắc chắn chắn sẽ khiến nhiều người bất ngờ đó là mưa axit cũng có lợi ích giúp ngăn trái đất nóng lên. Thực tế thành phần sunphua có trong mưa axit sẽ giúp tác động vào quá trình sản xuất khí metan tự nhiên của vi khuẩn trong đầm lầy.

Mà trong đầm lầy thông thường không chỉ chứa vi khuẩn sinh khí metan, mà còn có vi khuẩn ăn sunphua. Từ đó, làm cho chúng bị cạn kiệt nguồn thức ăn, khiến vi khuẩn ít sản sinh ra khí nhà kính. Nhiều thí nghiệm cho thấy phần sunphua lắng đọng có thể làm giảm quá trình sinh metan lên tới 30%

6. Biện pháp khắc phục mưa axit

Để khắc phục hiện tượng mưa axit có rất nhiều biện pháp. Tuy nhiên, biện pháp trọng tâm và thiết yếu nhất chính là ý thức của con người. Cụ thể:

• Không sử dụng nước mưa để sinh hoạt.
• Các nhà máy, xí nghiệp cần xây ống khói thật cao. Điều này nhằm tránh ô nhiễm cho môi trường địa phương.
• Các nhà máy nhiệt điện cần phải lắp đặt thiết bị khử sunphua.
• Kiểm soát khí thải xe cộ, giảm lượng khí thải của các oxit nitơ từ xe có động cơ.
• Loại bỏ triệt để lưu huỳnh và nitơ có trong dầu mỏ và than đá trước khi sử dụng.
• Sử dụng các loại năng lượng thân thiện với trường, bằng các nhiên liệu sạch như hydro.
• Cải tiến các động cơ trong các phương tiện giao thông theo các tiêu chuẩn EURO để đốt hoàn toàn nhiên liệu thải ra ngoài môi trường.
• Nhà nước luôn cần có chương trình giáo dục tuyên truyền người dân có ý thức trong việc bảo vệ môi trường.
• Người dân cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về xử lý nước thải.

Xem thêm: Hệ thống xử lý khí thải

Hy vọng những chia sẻ trên đây của GTECO đã giúp bạn hiểu rõ về mưa axit là gì? Nguyên nhân, quá trình hình thành cũng như nắm được cách khắc phục tình trạng mưa nguy hiểm này. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Xin chào và hẹn gặp lại!

Mưa axit là hiện tượng nước mưa có pH như thế nào?

Mưa axit còn có tên gọi tiếng Anh là Acid Rain, dùng để chỉ các chất ô nhiễm công nghiệp có trong nước mưa và nước có độ pH dưới 5.6. Những hạt axit sẽ được lẫn vào trong nước mưa khiến cho độ pH giảm xuống. Mưa axit còn hòa tan một số kim loại nguy hiểm trong không khí khiến nước mưa thêm độc hơn.

Làm thế nào để hạn chế mưa axit?

Cụ thể:.

Không sử dụng nước mưa để sinh hoạt..

Các nhà máy, xí nghiệp cần xây ống khói thật cao. ... .

Các nhà máy nhiệt điện cần phải lắp đặt thiết bị khử sunphua..

Kiểm soát khí thải xe cộ, giảm lượng khí thải của các oxit nitơ từ xe có động cơ..

Loại bỏ triệt để lưu huỳnh và nitơ có trong dầu mỏ và than đá trước khi sử dụng..

Thành pHần chính gây ô nhiễm môi trường do mưa acid là gì?

Nguyên nhân của hiện tượng mưa acid là sự gia tăng lượng oxide của lưu huỳnh và nitơ ở trong khí quyển do hoạt động của con người gây nên. Ôtô, nhà máy nhiệt điện và một số nhà máy khác khi đốt nhiên liệu đã xả khí SO2 vào khí quyển.

Mua acid nghĩa là gì?

Mưa axit là hiện tượng nước mưa có chứa các hạt axit và một số kim loại nguy hiểm; nước có nồng độ pH thấp; được tạo thành bởi lượng khí thải SO2 và NO2 hình thành từ hoạt động sản xuất công nghiệp, hóa chất, khai thác dầu mỏ.