Do chuyển động tự quay của Trái đất quanh trục, các ngôi sao luôn thay đổi vị trí trên bầu trời, mọc và lặn. Ƭuy nhiên trục quay của Trái đất lại hướng thẳng về ρhía sao Bắc Cực làm nó có vẻ không Ƅao giờ di chuyển.
Sao Bắc Cực cách Ƭrái đất 434 năm ánh sáng và sáng gấρ 4.000 lần Mặt trời. Nó là ngôi sao sáng thứ 48 trên Ƅầu trời và có cấp sao biểu kiến là 2,02.
Ϲấp sao biểu kiến là con số biểu thị độ sáng củɑ một ngôi sao khi nhìn thực tế từ Ƭrái đất. Cấp sao càng nhỏ thì sao càng sáng. Mặt trăng và Ѕao Kim có cấp sao âm.
Theo các nhà thiên văn, hiện tượng tiến động [sự lắc lư củɑ trục Trái đất] làm trục Trái đất đổi hướng hàng năm. Ƭrong khoảng 500 năm nữa, nó sẽ không còn hướng tới sɑo Bắc Cực nữa.
Sao Bắc Cực là một sɑo xung biến quang kiểu Cepheid. Nó co lại và giãn rɑ, thay đổi độ sáng theo chu kỳ vài ngàу. Điểm nhỏ mà ta thấy bằng mắt thường củɑ nó chính là ánh sáng tổng hợp đến từ hệ 3 ngôi sɑo quay quanh một trọng tâm chung.
Ɲgôi sao thứ nhất Polaris A là một sɑo siêu khổng lồ nặng gấp 6 lần Mặt trời. Ɲgôi sao đồng hành thứ hai Polaris Ąb quay quanh nó với khoảng cách 2 tỷ km. Ɲgôi sao thứ ba Polaris B thì cách chúng xɑ hơn nữa.
Sao Bắc Cực thực ra là một hệ gồm ba ngôi sao quay quanh một trọng tâm chung.
Ѕao Bắc Cực ở Việt Nam thường bị nhầm với "sao Ɓắc Đẩu".
Bắc Đẩu thực ra là một chòm sao trong thiên văn học cổ phương Đông, gồm 7 ngôi sao sáng [Bắc Đẩu thất tinh], chính là 7 ngôi sao hình cán gáo thuộc chòm sao Gấu Lớn.
Vì nằm gần sɑo Bắc Cực và dễ nhận ra, người xưa thường dùng chòm sɑo này để tìm ra sao Bắc Cực [bằng cách kéo dài cạnh ngoài cái gáo thêm 5 lần sẽ tới sɑo Bắc Cực] để xác định hướng Bắc.
Nguồn bài viết: Theo Kienthuc
Nếu xảy ra lỗi với bài viết Những điều chưa biết về sao Bắc Cực, hoặc nội dung chưa chính xác, vui lòng liên hệ với chúng tôi để chúng tôi chỉnh sửa lại.
Từ khóa:
Do chuyển động tự quay của Trái đất quanh trục, các ngôi sao luôn thay đổi vị trí trên bầu trời, mọc và lặn. Tuy nhiên trục quay của Trái đất lại hướng...
Khi nhìn vào bầu trời đêm đầy sao, chúng ta có thể cảm kích các chòm sao. Có nhiều cách để chúng ta có thể xác định một số ngôi sao nhất định, đóng vai trò định hướng và dẫn đường để đánh dấu một lộ trình cố định và không bị lạc. Trước đây một số ngôi sao và chòm sao được sử dụng để đánh dấu các tuyến đường hàng hải. Trong trường hợp này, chúng ta sẽ nói về Ngôi sao Cực. Nó nằm gần trục quay của Trái đất và thuộc chòm sao Ursa Minor.
Bạn có muốn biết tầm quan trọng của sao Bắc Cực và cách xác định nó trên bầu trời? Đọc để tìm hiểu về nó.
Tầm quan trọng của sao Cực đối với người Maya
Sao Bắc Cực được coi là một loại thần trong thần thoại của người Maya. Nền văn minh này đã dành cho anh ta sự tôn kính và tôn kính vì sự hữu ích của anh ta. Có rất nhiều thương nhân và thương gia đã sử dụng ngôi sao này như một chỉ dẫn để có thể nhìn thấy mục tiêu của họ và không bị lạc. Nó có thể được quan sát một cách hoàn hảo ở Yucatan và vì lý do này, họ cảm thấy được chăm sóc và định hướng trong hành trình dài của mình.
Nó cũng có ý nghĩa biểu tượng và tinh thần đối với người Maya, vì nó giống như một sức mạnh trên con đường mà mọi người nên đi theo trong cuộc sống. Nó không chỉ đóng vai trò là kim chỉ nam cho hành trình kinh doanh mà còn chỉ ra con đường phía trước trong cuộc sống.
Nhiều người Maya gọi ngôi sao này là Thần của đêm hay Thần của mùa đông. Bất chấp những gì bạn có thể nghĩ, người Maya có kiến thức sâu rộng về thiên văn học và không chỉ có thể hướng dẫn họ qua một số ngôi sao nhất định, mà còn tin tưởng và nghiên cứu các ngôi sao trên bầu trời. Họ đã xác định được nhiều chòm sao mà chúng ta có thể quan sát ngày nay. Đây là cách họ quản lý để duy trì sự cân bằng tinh thần hoàn hảo với vũ trụ.
Biểu tượng tâm linh của nó đại diện cho việc tìm kiếm sự tồn tại của chính mình. Một trong những công dụng của Pole Star là nó có thể tìm thấy tất cả các câu trả lời cho các câu hỏi trong cuộc sống. Một trong những nghi vấn phổ biến nhất lúc bấy giờ là đóng vai trò gì trong thế giới ngầm. Đối với người Maya, Ngôi sao Cực đã có câu trả lời.
Như chúng ta đã đề cập trước đây, Sao Cực nằm trong chòm sao Tiểu Ursa. Đây là một chòm sao có thể được nhìn thấy rõ ràng trên bầu trời của chúng ta trong suốt cả năm. Chúng ta chỉ có thể nhìn thấy những người sống ở Bắc bán cầu. Ursa Minor được tạo thành từ 7 ngôi sao bao gồm Polaris. Có thể dễ dàng nhận ra nó là một người khổng lồ màu vàng với đặc điểm là khá sáng và có kích thước vượt xa Mặt trời. Mặc dù điều này có vẻ không đúng, nhưng nó là một ngôi sao lớn hơn Mặt trời, tuy nhiên, nó ở xa hơn nhiều so với nó và do đó, chúng ta không thể nhìn thấy nó có cùng kích thước hoặc cho phép nó chiếu sáng chúng ta theo cách đó.
Trước khi phát minh ra radar và hệ thống định vị địa lý, cũng như GPS, Sao Bắc Cực được sử dụng như một vật dẫn đường trong việc điều hướng. Điều này có thể là do nó được định hướng về phía thiên thể địa lý.
Đó là một ngôi sao, mặc dù phần còn lại của các ngôi sao dường như di chuyển trên bầu trời, nhưng nó không. Nó rất dễ nhận biết vì nó hoàn toàn cố định. Nó gần với chòm sao Ursa Major. Cả hai chòm sao đều giống nhau vì chúng được tạo thành từ 7 ngôi sao và có hình dạng giống như một chiếc ô tô.
Nó được gọi là chòm sao Ursa Minor vì những ngôi sao tạo nên nó tỏa sáng ít hơn những ngôi sao của chòm sao Ursa Major. Đây là lý do tại sao bạn nên biết thêm một chút về thiên văn học và cách xác định các chòm sao để có thể quan sát nó từ bầu trời. Nếu bầu trời hoàn toàn trong xanh và không bị ô nhiễm ánh sáng, bạn sẽ khá dễ dàng nhìn thấy nó trên bầu trời.
Mối quan hệ với chòm sao Ursa Major
Nó khác với những ngôi sao còn lại vì nó là ngôi sao tĩnh trên bầu trời. Phần còn lại của các ngôi sao có thể được quan sát để quay quanh trục quay của Trái đất. Cuộc hành trình của các ngôi sao kéo dài 24 giờ giống như các hành tinh và Mặt trời. Vì vậy, nếu chúng ta muốn biết sao Cực ở một thời điểm nào đó, chúng ta phải quan sát chòm sao Ursa Major.
Điều này được thực hiện bởi vì nó là một chòm sao tương đối dễ nhìn thấy và Sao Cực ở gần nó. Nếu chúng ta muốn nhìn thấy nó, chúng ta chỉ cần vẽ một đường tưởng tượng lấy hai ngôi sao trong chòm sao Ursa Major gọi là Merak và Dhube. Hai ngôi sao này khá dễ xác định trên bầu trời. Khi chúng được phát hiện, chúng ta phải vẽ một đường tưởng tượng khác ở khoảng cách 5 lần giữa hai đường này để tìm ra Sao Cực.
Tiện ích và lịch sử
Ngôi sao Cực nữa đã được gọi là sao Bắc Cực do vị trí của nó chỉ có ở Bắc bán cầu. Một cái tên khác mà nó được biết đến là Polaris. Đó là do nó nằm gần Bắc Cực.
Trong suốt lịch sử, ngôi sao này đã được sử dụng như một điểm tham chiếu cho hàng ngàn thủy thủ đã thực hiện các chuyến vượt biển. Cần lưu ý rằng nó chỉ có thể được nhìn thấy bởi những người đi thuyền qua Bắc bán cầu. Nhờ có ngôi sao này, người đã dẫn đường cho rất nhiều người, họ có thể đạt được vị trí của các thành phố một cách tốt đẹp.
Ngày nay nó vẫn còn phục vụ như một phương pháp đo vĩ độ và phương vị. Góc phương vị là góc được thiết lập giữa kinh tuyến và góc đi qua một điểm cụ thể trên hành tinh của chúng ta. Nhờ có sao Bắc Cực mà chúng ta có thể tự định hướng về hướng bắc, mặc dù nó sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào vị trí của người quan sát. Một phép đo khá đáng tin cậy là phép đo được tính đến độ cao nơi Sao Cực ở trên đường chân trời.
Như bạn có thể thấy, ngôi sao này có rất nhiều lịch sử và ý nghĩa, thậm chí ngày nay nó còn khá phổ biến với những người yêu thiên văn và những người có sở thích.
Các nhà nghiên cứu sao đã quen thuộc với khái niệm “sao cực”. Đặc biệt, họ biết về sao Bắc cực, với tên gọi chính thức là Polaris. Đối với những người quan sát ở bán cầu bắc và các phần của bán cầu nam, Polaris [chính thức được gọi là α Ursae Minoris vì nó là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao], là một trợ giúp định hướng quan trọng. Khi xác định được vị trí của Polaris, họ biết rằng họ đang nhìn về phía bắc. Đó là bởi vì cực bắc của hành tinh chúng ta dường như “chỉ” vào Polaris. Tuy nhiên, không có sao cực nào như vậy cho cực nam thiên thể.
Sao Bắc Cực tiếp theo là gì?
Polaris là một trong những ngôi sao được tìm kiếm nhiều nhất trên bầu trời Bắc bán cầu. Và sự thật thì có nhiều hơn một ngôi sao ở Polaris. Nó thực sự là một hệ thống ba sao nằm cách Trái đất khoảng 440 năm ánh sáng. Sáng nhất là cái mà chúng tôi gọi là Polaris. Các thủy thủ và du khách đã sử dụng nó cho mục đích điều hướng trong nhiều thế kỷ vì vị trí của nó dường như không đổi trên bầu trời.
Vì Polaris nằm rất gần với điểm mà trục cực bắc của chúng ta hướng vào, nó xuất hiện bất động trên bầu trời. Tất cả các ngôi sao khác dường như xoay quanh nó. Đây là ảo ảnh gây ra bởi chuyển động quay của Trái đất, nhưng nếu bạn đã từng nhìn thấy hình ảnh bầu trời trôi đi theo thời gian với một Polaris bất động ở trung tâm, thì thật dễ hiểu tại sao các nhà hàng hải ban đầu lại chú ý đến ngôi sao này đến vậy. Nó thường được gọi là “ngôi sao để chèo lái”, đặc biệt là bởi những thủy thủ ban đầu đã du hành trên các đại dương chưa được thăm dò và cần các thiên thể để giúp họ tìm đường.
Tại sao chúng ta có một ngôi sao cực đang thay đổi
Polaris không phải lúc nào cũng là ngôi sao cực bắc của chúng ta. Hàng ngàn năm trước, ngôi sao sáng Thuban [trong chòm sao Draco], là “sao bắc cực”. Nó sẽ tỏa sáng trên người Ai Cập khi họ bắt đầu xây dựng các kim tự tháp ban đầu của mình. Qua nhiều thế kỷ, bầu trời dần dần chuyển dịch và sao cực cũng vậy. Điều đó tiếp tục diễn ra ngày hôm nay và sẽ còn xảy ra trong tương lai.
Vào khoảng năm 3000 sau Công Nguyên, ngôi sao Gamma Cephei [ngôi sao sáng thứ tư trong Cepheus] sẽ ở gần cực bắc thiên thể nhất. Nó sẽ là Sao Bắc Cực của chúng ta cho đến khoảng năm 5200 sau Công Nguyên, khi Iota Cephei bước lên ánh đèn sân khấu. Vào năm 10000 sau Công nguyên, ngôi sao quen thuộc Deneb [đuôi của Thiên nga Cygnus] sẽ là sao Bắc Cực, và sau đó vào năm 27.800 sau Công nguyên, Polaris sẽ lại chiếm lấy vị trí này.
Tại sao các sao cực của chúng ta thay đổi? Nó xảy ra bởi vì hành tinh của chúng ta đang chao đảo. Nó quay giống như một con quay hồi chuyển hoặc một cái đỉnh lắc lư khi di chuyển. Điều đó khiến mỗi cực hướng vào các phần khác nhau của bầu trời trong suốt 26.000 năm cần thiết để tạo ra một lần chao đảo hoàn toàn. Tên thực tế của hiện tượng này là “cuộc diễu hành trục quay của Trái đất”.
Làm thế nào để tìm thấy Polaris
Để xác định vị trí Polaris, hãy tìm Big Dipper [trong chòm sao Ursa Major]. Hai ngôi sao cuối trong cốc của nó được gọi là Ngôi sao Con trỏ [Pointer Stars]. Vẽ một đường thẳng giữa hai đường và sau đó kéo dài ra khoảng ba nắm tay để đến một ngôi sao không quá sáng ở giữa một vùng tương đối tối của bầu trời. Đây là Polaris. Nó ở cuối tay cầm của Little Dipper, một hình mẫu sao còn được gọi là Ursa Minor.
Một lưu ý thú vị về tên của ngôi sao này. Nó thực sự là một phiên bản rút gọn của từ “stella polaris,” là một thuật ngữ Latinh cho “sao cực”. Tên của các ngôi sao thường là về những huyền thoại gắn liền với chúng, hoặc, như với Polaris, được đặt ra để minh họa tính thực tế của chúng.
Có một điều thú vị về Polaris – nó giúp mọi người xác định vĩ độ của chúng [trừ khi ở quá xa về phía nam để nhìn thấy nó] mà không cần tham khảo các thiết bị ưa thích. Đây là lý do tại sao nó rất hữu ích cho khách du lịch, đặc biệt là trong thời gian trước khi thiết bị GPS và các công cụ hỗ trợ điều hướng hiện đại khác xuất hiện. Các nhà thiên văn nghiệp dư có thể sử dụng Polaris để “căn chỉnh cực” kính thiên văn của họ [nếu cần].
Sau khi tìm thấy Polaris, thật dễ dàng thực hiện một phép đo nhanh để xem nó ở phía trên đường chân trời bao xa. Hầu hết mọi người sử dụng tay của họ để làm điều đó. Giữ một nắm đấm dài bằng cánh tay và căn chỉnh phần dưới của nắm đấm [nơi ngón tay út đang cuộn tròn] với đường chân trời. Chiều rộng một nắm tay bằng 10 độ. Sau đó, đo chiều rộng bằng nắm tay để đi đến sao Bắc Cực. Bốn chiều rộng nắm tay có nghĩa là 40 độ vĩ bắc. Năm cho biết vĩ độ Bắc thứ năm, v.v. Và, một phần thưởng bổ sung: khi mọi người tìm thấy ngôi sao phía bắc, họ biết rằng họ đang nhìn về phía bắc.
Còn cực nam thì sao? Những người ở Nam bán cầu không nhận được một “ngôi sao phía nam” sao? Hiện tại KHÔNG có ngôi sao sáng nào ở nam thiên thể, nhưng trong vài nghìn năm tới, cực sẽ hướng vào các ngôi sao Gamma Chamaeleontis [ngôi sao sáng thứ ba trong Chamaeleon, và một số ngôi sao trong chòm sao Carina [Sống của Con tàu] ], trước khi chuyển sang Vela [Cánh buồm của Con tàu]. Hơn 12.000 năm nữa, cực nam sẽ hướng về phía Canopus [ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Carina] và cực bắc sẽ hướng rất gần Vega [ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Lyra the Harp].
Carolyn Collins Petersen
Tags: Bầu trờiPolarisSaoSao Bắc CựcSao cựcThiên văn