Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý giá với con. Việc dự trữ hoặc vắt sữa sau mỗi lần cho bé bú xong là điều cần thiết không chỉ giúp mẹ tăng số lượng sữa mà còn giúp mẹ hạn chế tình trạng tắc sữa, ít sữa xuất hiện. Nhưng sữa mẹ vắt ra để ngoài được bao lâu, mẹ đã biết? Cùng đi tìm câu trả lời trong bài viết sau đây các mẹ nhé!
Theo các nghiên cứu khoa học, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, chúng ta có thể cho bé bú mẹ hoàn toàn trong vòng 6 tháng đầu đời mà không cần ăn dặm, thậm chí không cần uống thêm nước.
Cho con bú trực tiếp dòng sữa thơm ngon chảy ra từ bầu ngực của mẹ luôn được khuyến khích, song trong một số trường hợp, chẳng hạn như mẹ đi vắng hoặc con bú không hết thì mẹ buộc phải vắt sữa vào bình hoặc túi để tích trữ. Một điều quan trọng là sữa mẹ cũng có thời hạn sử dụng, nhưng thời hạn đó sẽ kéo dài bao lâu?
Khi nào thì nên vắt sữa?
Có nhiều lý do khác nhau để mẹ phải vắt sữa, có thể mẹ đang không ở gần bé, mẹ muốn duy trì nguồn sữa cho bé yêu hoặc cũng có thể lượng sữa của mẹ quá nhiều, cần phải vắt bớt sau mỗi cữ bú….
Hoặc, mẹ cũng cần phải vắt sữa bởi:
– Muốn kích thích quá trình sản xuất sữa để tăng lượng sữa cho bé yêu bú.
– Vắt sữa cho bé bú khi con chưa thể ngậm vú.
– Vắt sữa khi bị tắc tia sữa, bầu ngực cương cứng.
– Vắt sữa trong thời gian mẹ ngừng cho con bú khi phải điều trị thuốc kháng sinh hoặc ốm…
Hiện nay, việc vắt sữa có thể thực hiện bằng tay hoặc bằng máy. Dù là phương pháp nào đi chăng nữa, điều quan trọng vẫn là cần thực hiện đúng phương pháp và đảm bảo yếu tố an toàn vệ sinh để không ảnh hưởng tới chất lượng sữa mẹ.
Sữa mẹ vắt ra để được bao lâu ở nhiệt độ thường?
Đối với các loại sữa tươi trên thị trường, sau khi mở nắp cần sử dụng hết trong 1 giờ, tuy nhiên sữa mẹ có sức mạnh phi thường hơn khi có thể giữ được sự thơm ngon và an toàn trong vòng 4 giờ. Ở một số nước ôn đới, thời gian này có thể lên tới 6 giờ.
Ở Việt Nam, sữa mẹ vắt ra sau 4 giờ nếu không được sử dụng buộc phải đổ bỏ vì khi đó sữa đã bị vi khuẩn xâm nhập, con bú vào dễ bị đi ngoài.
Sữa mẹ trong ngăn đá để được bao lâu?
Bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh sẽ giúp sữa mẹ tránh được vi khuẩn và sử dụng được lâu hơn, chúng ta vẫn gọi là trữ đông sữa.
Đối với tủ lạnh mini chỉ có một cửa chung cho cả ngăn đá và ngăn mát, vì hoạt động đóng mở làm nhiệt độ trong ngăn đá thay đổi liên tục nên chỉ có thể bảo quản được trong 2 – 3 tuần.
Đối với loại tủ lạnh 2 cánh, có cánh riêng cho ngăn đá và ngăn mát, sữa mẹ vắt ra có thể để được 3 – 6 tháng.
Đặc biệt nếu mẹ nào bảo quản sữa trong tủ kem, loại tủ đông chuyên dụng thì có thể giữ sữa trong 6 tháng đến 1 năm. Tuy nhiên, sử dụng càng sớm sẽ càng tốt.
Trường hợp mẹ không để sữa trong ngăn đá mà chỉ để trong ngăn mát, thời gian bảo quản sữa là 2 – 3 ngày.
Làm gì khi vắt sữa ra, cách bảo quản hiệu quả
Mặc dù vấn đề sữa mẹ vắt ra để được bao lâu đã được giải quyết, nhưng mẹ vẫn cần lưu ý những điều sau khi vắt và bảo quản sữa mẹ:
– Vệ sinh thật sạch chân tay, dụng cụ vắt hút và trữ sữa trước khi tiến hành vắt sữa, tích sữa.
– Tốt nhất là nên để sữa vào ngăn mát hoặc ngăn đá tủ lạnh ngay sau khi vắt, đừng đợi vài tiếng đồng hồ rồi mới bỏ vào tủ.
– Để sữa sâu vào bên trong tủ thay vì để ngoài cánh tủ vì nó sẽ khiến sữa mau hỏng hơn.
– Nếu trữ đông sữa trong ngăn đá, hãy trữ theo từng túi nhỏ theo cữ bú của bé.
– Ghi ngày vắt sữa lên từng túi sữa để biết hạn sử dụng.
– Trường hợp trữ đông sữa trong tủ đá nhưng bị mất điện trong thời gian dài, mẹ cần bỏ sữa vào tủi giữ nhiệt có chứa đầy đá lạnh rồi đóng kín lại để bảo quản.
– Lưu ý đến cách rã đông sữa mẹ để giữ được lượng dinh dưỡng cao nhất cho con.
Tham khảo cách vắt và bảo quản sữa mẹ:
MẸ LƯU Ý:
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của trẻ. Mẹ nên cho bé bú sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời để trẻ có thể hoàn thiện sức đề kháng, hệ tiêu hóa và trí thông minh. Tuy nhiên trong một số trường hợp, vì cơ chế hấp thu, chuyển hóa kém nên dù ăn nhiều, sản phụ vẫn không đạt được lượng sữa như mong muốn.
Bản chất của việc tiết sữa không chỉ phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng, mà còn chịu ảnh hưởng rất nhiều từ hoocmon Prolactin – Đây cũng chính là hoocmon quyết định số lượng và chất lượng sữa mẹ. Vậy làm sao để mẹ tăng được lượng hoocmon Prolactin trong cơ thể? VIÊN UỐNG LỢI SỮA MABIO là giải pháp hoàn hảo cho mẹ.
Cơ chế 4 tác động có trong Mabio giúp mẹ tăng số lượng, chất lượng sữa mẹ, phục hồi sức khỏe nhanh chóng và thon gọn vóc dáng sau sinh. Sản phẩm được bào chế từ 100% thảo dược thiên nhiên, an toàn cho sức khỏe mẹ và bé. Đã được kiểm chứng an toàn bởi Viện kiểm nghiệm thuốc Trung Ương, chứng nhận bởi cục ATTP [số cấp phép 5553/2020/ĐKSP].
💮 Cơ chế 1: Tăng số lượng sữa
Mabio kích thích cơ thể tiết hoocmon Prolactin giúp sữa mẹ tràn trề, sữa đặc và thơm mát. Lượng sữa về nhiều giúp thông tuyến sữa, hỗ trợ điều trị mất sữa ở mẹ sau sinh.
✅ Sau 5 – 7 ngày: ngực căng tức nhiều hơn, cảm giác sữa về, số lượng sữa tiết ra bắt đầu nhiều hơn hoặc sữa đặc [hoặc đục] sánh hơn.
✅ Sau 10 – 15 ngày: Lượng sữa về nhiều, thơm.
✅ Sau 30 ngày: Sữa về nhanh, về đều, mỗi cữ bé bú no nê, lượng sữa ổn định.
💮 Cơ chế 2: Tăng chất lượng sữa mẹ: Cơ thể mẹ sẽ hấp thụ dinh dưỡng và tăng cường chuyển hóa trong cơ thể, giúp cơ thể tổng hợp chất dinh dưỡng vào sữa, làm tăng chất lượng sữa mẹ. Sữa mẹ sẽ sánh đặc, thơm hơn và mát hơn. Mẹ có thể chủ động bổ sung các vitamin [C, D,…] cho con qua dinh dưỡng hàng ngày giúp bé hấp thu, phát triển tốt hơn.
💮 Cơ chế 3: Rút ngắn thời gian phục hồi sức khỏe sau sinh, hạn chế các bệnh hậu sản: Cao biển súc, cao tàu bay, cao ích mẫu giúp điều hòa khí huyết, đẩy hết sản dịch ra ngoài và hạn chế tối đa viêm nhiễm sau sinh.
Cao hương phụ giúp mẹ ăn ngủ ngon hơn, giảm căng thẳng stress trong những ngày đầu nuôi con [lo lắng, stress trong việc nuôi nấng, chăm bẵm bé].
💮 Cơ chế 4: Thon gọn vóc dáng sau sinh: Thành phần cao chè vằng với hàm lượng thích hợp không chỉ kích thích tăng tiết sữa mà còn giúp mẹ giảm cân hiệu quả.
Sữa mẹ có khả năng tiêu diệt vi khuẩn và virus nên bạn có thể dự trữ sữa trong một khoảng thời gian nhất định ở ngăn mát, ngăn đá, nhiệt độ phòng, trong máy hâm…Ở mỗi môi trường khác nhau thì có thời gian bảo quản khác nhau. Vậy sữa mẹ để ngoài được bao lâu, cách bảo quản thế nào
Sữa mẹ có đặc tính kháng khuẩn giúp giữ an toàn khi để ở môi trường bên ngoài lâu hơn nhiều loại thực phẩm khác. Một trong những yếu tố ảnh hưởng đến việc vi khuẩn phát triển nhanh trong sữa mẹ đó là nhiệt độ
Cho dù bạn vắt sữa bằng tay hay sử dụng máy bơm hút sữa thì bạn cũng cần phải bảo quản sữa thật cẩn thận. Trước khi vắt sữa cần rửa tay thật sạch và sử dụng đồ đựng sạch có nắp đậy để bảo quản sữa
Sau khi vắt sữa thì bạn có thể bảo quản nó ở nhiệt độ phòng, trong tủ ngăn mát, ngăn đá…tùy thuộc vào thời gian bạn muốn sử dụng.
- Đối với sữa để ở nhiệt độ phòng [16-25 độ C] thì thời gian an toàn để sử dụng là 4-6 giờ
- Đối với sữa để tủ lạnh ngăn mát [4 độ C] thì thời gian an toàn để sử dụng là 3-5 ngày
- Đối với sữa đông lạnh [nhỏ hơn 18 độ C] thì thời gian an toàn để sử dụng lên tới 6 – 9 tháng.
- Đối với sữa mẹ rã đông thì sẽ để được bên ngoài nhiệt độ phòng thêm 2 giờ và ở ngăn mát thêm 24 giờ.
Nếu bạn bảo quản sữa trong tủ lạnh thì cần dán nhãn cho mỗi chai sữa để việc quản lý và theo dõi được dễ dàng và đảm bảo hơn. Các thông tin cần có bao gồm
- Số lượng bao nhiêu ml
- Ngày bơm là ngày nào
- Đánh số nếu cần
Sữa mẹ sau khi vắt ra có xu hướng tách thành các lớp, lớp chất béo sẽ ở trên cùng. Khi sử dụng bạn nhẹ nhàng xoay chai để trộn các lớp cho đều trước khi cho trẻ bú. Tuyệt đối không khuấy hoặc lắc mạnh vì có thể làm hỏng 1 số thành phần dinh dưỡng trong sữa
Khi em bé bú sữa mẹ vắt ra từ cốc hoặc bình thì vi khuẩn khuẩn từ miệng có thể xâm nhập vào sữa. Vì vậy tốt nhất là vứt bỏ sữa thừa sau khi bú để đảm bảo an toàn. Để tránh lãng phí thì bạn nên lấy từng phần nhỏ ra cho bé sử dụng
- Lưu trữ sữa trong các chai hoặc túi lưu trữ được làm từ vật liệu không chứa BPA [đây là một hóa chất trước đây được sử dụng rộng rãi trong các hộp nhựa]
- Vệ sinh dụng cụ đựng sữa thật sạch trước khi vắt
- Lưu trữ sữa trong các túi hoặc chai nhỏ để tránh lãng phí
- Làm lạnh sữa ngay sau khi được vắt ra
- Không trữ đông phần sữa còn dư sau khi bé bú
- Không hòa chung sữa mới vắt và sữa đã trữ đông để cho bé bú
- Ghi thông tin ngày tháng vắt sữa để tiện theo dõi
- Nếu sữa bảo quản ở ngăn mát thì bạn chỉ cần lấy ra ngoài để ở nhiệt độ phòng cho bớt lạnh hoặc ngâm bình sữa trong nước ấm
- Nếu sữa bảo quản trong ngăn đá thì cần bỏ xuống ngăn mát trước sau đó cho ra ngoài hâm nóng ở 40 độ C. Nếu không có máy hâm sữa bạn cũng có thêm ngâm bình sữa trong nước nóng
- Không làm thay đổi nhiệt độ của sữa đột ngột có thể làm mất các chất dinh dưỡng trong sữa
- Cách hâm nóng sữa không bị mất chất
- Cách tốt nhất để làm tan sữa đông lạnh là để tan dần dần ở ngăn mát. Sau đó bỏ sữa ra hâm trong máy hâm sữa
- Nếu không có máy hâm sữa bạn có thể xả nước ấm để làm ấm từ từ chai sữa. Sau đó tăng nhiệt độ của nước lên từ từ để đạt được độ ấm của sữa phù hợp
- Cách khác là ngâm sữa trong nước ấm
- Tuyệt đối không được sử dụng lò vi sóng để hâm sữa vì có thể làm nóng không đều, ngoài ra vi sóng cũng có thể phá hủy một số kháng thể trong sữa
- Sữa bảo quản lạnh có thể mất đi một số chất chống oxy hóa và khả năng chống vi khuẩn tuy nhiên nó vẫn là nguồn dinh dưỡng tốt cho trẻ nhưng không tồn tại được lâu như sữa tươi
Trước khi sử dụng, bạn cần vệ sinh sạch sẽ dụng cụ hút sữa bằng cách
- Cọ rửa bằng chổi và miếng rửa chuyên dụng
- Rửa qua các dụng cụ và bình sữa bằng nước lạnh
- Lau rửa kỹ phần đáy và các góc kẽ nhỏ
- Để ráo
- Tiệt trùng bằng nước đun sôi
Sữa đông lạnh có thể trông khác với màu của sữa tươi tuy nhiên điều này không có nghĩa là chất lượng sữa bảo quản trong tủ lạnh kém. Sữa để trong tủ lạnh có màu hơi xanh, vàng hoặc nâu. Sữa cũng có thể bị tách lớp như sữa chua.
Sữa sau khi rã đông có thể có mùi hoặc vị xà phòng do sự phân tác của chất béo trong sữa. Uống sữa này vẫn an toàn và hầu hết các bé không gặp vấn đề gì.
Thời gian sữa mẹ để ngoài được bảo lâu phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau nhưng chủ yếu là nhiệt độ
- Sữa mẹ mới được hút ra có thể được giữ ở nhiệt độ phòng trong khoảng 4-6 giờ
- Khi được làm lạnh, sữa có thể để được khoảng 4 giờ
- Sữa đông lạnh được rã đông nhưng chưa được hâm nóng có thể để được 4 giờ
- Sữa đông lạnh cần được sử dụng ngay lập tức nếu đã được rã đông và hâm nóng
- Không có đủ nghiên cứu để xác định sữa đông lạnh có an toàn để đông lạnh lại và sử dụng lại hay không. Hầu hết các chuyên gia khuyên rằng nó nên được loại bỏ