Những năm gần đây, tỉ lệ người bệnh viêm gan B ở Việt Nam ngày càng tăng, không ít trường hợp tiến triển thành viêm gan mạn tính, điều trị khó khăn và còn xuất hiện tình trạng kháng thuốc. Do vậy, dùng thuốc điều trị viêm gan B cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, dùng với liều lượng và thời gian thích hợp để đạt hiệu quả cao, ngăn ngừa kháng thuốc. Vậy cụ thể viêm gan B khi nào cần thuốc?
1. Viêm gan B khi nào cần thuốc - chuyên gia trả lời
Nhiều người cho rằng, khi nhiễm viêm gan B bắt buộc phải dùng thuốc điều trị để tiêu diệt hoàn toàn virus bảo vệ lá gan. Tuy nhiên thực tế, rất khó để điều trị triệt để hoàn toàn, loại bỏ virus viêm gan B ra khỏi cơ thể.
Viêm gan B do virus HBV gây ra
Do vậy, chỉ dùng thuốc điều trị trong trường hợp cần thiết với liều lượng thích hợp để đạt được hiệu quả tốt, kiểm soát bệnh và ngăn ngừa kháng thuốc. Nhiễm virus viêm gan B được phân thành 4 trường hợp yêu cầu điều trị hoặc theo dõi như sau:
1.1. Virus viêm gan B đang phát triển mạnh mẽ
Khi xét nghiệm HBsAg cho kết quả dương tính chứng tỏ người bệnh có nhiễm virus viêm gan B, nếu đồng thời xét nghiệm kháng nguyên nội sinh HBeAg dương tính nghĩa là virus đang sinh sôi. Ngoài ra, nếu bệnh nhân có triệu chứng bệnh rõ ràng như: vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, chán ăn, men gan tăng cao,… thì cần dùng thuốc điều trị.
1.2. Dương tính với virus nhưng không có dấu hiệu sinh sôi
Trường hợp này khi xét nghiệm có kết quả: HBsAg dương tính nghĩa là có mang virus, HBeAg âm tính nghĩa là virus đang không có dấu hiệu sinh sôi, ngoài ra triệu chứng lâm sàng cũng không thấy rõ.
Virus ở thể ngưng hoạt động không cần dùng thuốc điều trị
Đây là trường hợp người lành mang mầm bệnh là virus viêm gan B, chỉ cần theo dõi tái khám thường xuyên mà không cần dùng thuốc điều trị.
1.3. Virus viêm gan B sinh sôi nhưng không có dấu hiệu lâm sàng
Khi kết quả xét nghiệm HBsAg dương tính, HBeAg dương tính nghĩa là virus viêm gan B đang sinh sôi nhưng người bệnh không có dấu hiệu lâm sàng rơi vào nhóm nguy cơ cao. Bệnh nhân cần theo dõi, xét nghiệm định kỳ vì virus có thể tái kích hoạt sinh sôi và gây bệnh, không cần thiết dùng thuốc điều trị.
Dấu hiệu lâm sàng của viêm gan B xuất hiện như: mệt mỏi, chán ăn, vàng da, men gan tăng,… cho thấy virus bị tái kích hoạt, lúc này sẽ cần điều trị tích cực với thuốc.
1.4. Dương tính với virus, không có dấu hiệu sinh sôi nhưng có triệu chứng lâm sàng
Người nằm trong nhóm này có kết quả xét nghiệm HBsAg dương tính, HBeAg âm tính và có dấu hiệu viêm gan B lâm sàng. Đây là những người từng mắc bệnh viêm gan B mạn tính, virus từng bị kích hoạt và tạm thời không nguy hiểm.
Người bệnh cũng chưa cần thiết dùng thuốc, tuy nhiên cần theo dõi, xét nghiệm định kỳ vì virus có thể bị tái kích hoạt gây bệnh bất cứ lúc nào.
2. Phác đồ điều trị viêm gan B cho từng trường hợp
Với những trường hợp bắt buộc điều trị viêm gan B với thuốc như trên, bác sĩ sẽ dựa trên kết quả xét nghiệm để tư vấn phương pháp điều trị thích hợp. Điều trị viêm gan B với mục tiêu: Giảm nồng độ virus, ức chế sự phát triển của virus, hạ men gan, kiểm soát triệu chứng bệnh và ngăn ngừa biến chứng xơ gan, ung thư gan,…
Bệnh nhân viêm gan B thể hoạt động cần dùng thuốc kháng virus
Một số loại thuốc thường chỉ định điều trị viêm gan B là thuốc tiêm Peg-interferon alfa 2a, thuốc uống Entercavir, Tenofovir, Adefovir,… Bệnh nhân cần dùng thuốc điều trị kéo dài ít nhất 12 tháng khi xét nghiệm HBeAg dương tính, chỉ ngưng dùng thuốc khi HBeAg âm tính hoặc có Anti-HBe.
Phác đồ điều trị viêm gan B với từng trường hợp cụ thể như sau:
2.1. Không đáp ứng với thuốc kháng virus
Trường hợp không đáp ứng với thuốc kháng virus, thuốc điều trị được chỉ định thường là Lamivudine kết hợp với Tenofovir. Đặc điểm nhận biết trường hợp không đáp ứng với thuốc này gồm:
-
Điều trị Lamivudin trên 6 tháng liên tục nhưng xét nghiệm HBV-DNA vẫn cao trên 1000 bản/ml.
-
Điều trị Adefovir 1 năm nhưng xét nghiệm HBV-DNA vẫn cao trên 100.000 bản/ml hoặc nồng độ virus không giảm.
2.2. Có biến chứng xơ gan còn bù
Viêm gan virus B đã có biến chứng xơ gan còn bù, nồng độ HBV-DNA trên ngưỡng phát hiện thì cần điều trị với thuốc:
-
Thuốc tiêm Peg-interferon alfa 2a hoặc Interferon alfa cổ điển.
-
Thuốc uống Tenofovir kết hợp với Entecavir.
2.3. Có biến chứng xơ gan mất bù
Đây là trường hợp viêm gan B nặng, khó điều trị, tuyệt đối không dùng thuốc tiêm, chỉ dùng thuốc uống Entecavir và Tenofovir. Khi dùng thuốc, cần điều chỉnh liều lượng thuốc thích hợp để đảm bảo độ thanh thải thấp dưới 50 ml/phút.
Người bị xơ gan mất bù điều trị thuốc viêm gan B với liều lượng thích hợp
2.4. Bệnh nhân là phụ nữ mang thai hoặc đang uống thuốc
Phụ nữ mang thai được khuyến cáo không điều trị viêm gan B với thuốc tiêm, có thể dùng các thuốc cho phép như: Tenofovir hay Telbivudine.
2.5. Bệnh nhân là trẻ nhỏ dưới 12 tuổi
Trẻ nhỏ dưới 12 tuổi khi điều trị virus viêm gan B thể hoạt động có thể điều trị với thuốc tiêm 3 lần/tuần hoặc thuốc uống Lamivudine hàng ngày.
2.6. Trường hợp khác
Các trường hợp virus viêm gan B thể hoạt động cần điều trị với thuốc kháng virus khi men gan tăng cao, nồng độ HBV-DNA cao hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh.
3. Lưu ý khi dùng thuốc điều trị viêm gan B
Điều trị hiệu quả với thuốc giúp bệnh nhân viêm gan B mạn tính hoặc khiến virus rơi vào trạng thái không hoạt động, đảm bảo sức khỏe tốt và tuổi thọ lâu dài. Tuy nhiên không nên lạm dụng thuốc trong trường hợp không cần thiết vì có thể dẫn đến kháng thuốc, để lại những tác dụng phụ nghiêm trọng khi dùng lâu dài.
Một số lưu ý dưới đây sẽ giúp bệnh nhân viêm gan B đang điều trị với thuốc đạt hiệu quả tốt hơn, ngăn ngừa tác dụng phụ:
Bệnh nhân điều trị với thuốc viêm gan B cần ăn nhiều hoa quả, đảm bảo dinh dưỡng
-
Chế độ ăn uống lành mạnh, giàu dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe, nhiều trái cây và hoa quả để giảm tác dụng phụ của thuốc.
-
Dùng thuốc đúng liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ, thăm khám và xét nghiệm định kỳ để đánh giá hiệu quả điều trị và ngưng dùng thuốc nếu đã kiểm soát được virus.
-
Không lạm dùng thuốc kháng virus hoặc dùng lại đơn thuốc cũ đã từng dùng điều trị viêm gan B.
Theo dõi các chỉ số sức khỏe và men gan sẽ giúp đánh giá hiệu quả điều trị viêm gan B với thuốc. Người bệnh cần ghi nhớ viêm gan B khi nào cần thuốc và điều trị với thuốc như thế nào tuyệt đối tuân theo chỉ định của bác sĩ để tránh các biến chứng đáng tiếc.
Chuyên khoa Gan mật của bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ uy tín của nhiều bệnh nhân có vấn đề về sức khỏe gan mật. Bệnh viện có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành về gan mật, đáp ứng đầy đủ các xét nghiệm theo dõi viên gan B, hệ thống máy móc hiện đại, cho kết quả nhanh chóng, chính xác, từ đó đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả.
Nếu cần tư vấn thêm, vui lòng gọi tới hotline 1900 56 56 56 đến các chuyên gia Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được hỗ trợ.
Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm quan trọng có thể gây ra tử vong nếu như không được điều trị. Đặc biệt với những bệnh nhân bị mạn tính mà virus đang hoạt động cần sử dụng thuốc điều trị viêm gan B để hạn chế nguy cơ mắc ung thư gan, xơ gan.
1. Viêm gan B được chẩn đoán như thế nào?
Bác sĩ sẽ kiểm tra và tìm kiếm các dấu hiệu tổn thương gan thông qua các biểu hiện như da vàng hoặc đau bụng. Nhưng dựa vào những biểu hiện lâm sàng không thể chẩn đoán chính xác bệnh Viêm gan B. Muốn chẩn đoán bệnh chính xác, các bác sĩ có thể chỉ định những phương pháp xét nghiệm và sau đó mới kê loại thuốc điều trị viêm gan B phù hợp:
Xét nghiệm HBsAg: Đây là xét nghiệm khá phổ biến. Trong đó, HBsAg chính là kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B. Trong trường hợp, HBsAg cho kết quả dương tính nghĩa là cơ thể của người đó đang bị nhiễm virus viêm gan B.
Xét nghiệm Anti-HBs: Xét nghiệm này nhằm mục đích kiểm tra khả năng miễn dịch của cơ thể người bệnh đối với virus viêm gan B. Trường hợp người bệnh đã tiêm phòng viêm gan B hoặc trước đó đã bị nhiễm virus viêm gan B nhưng cũng đã khỏi bệnh, thì cơ thể sẽ tạo ra kháng thể chống lại virus. Những trường hợp này sẽ cho kết quả dương tính với anti-HBs.
Bệnh viêm gan B cần được xét nghiệm và điều trị sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm cho gan
2. Người khỏe mạnh có nên thực hiện sàng lọc bệnh viêm gan B?
Việc làm xét nghiệm sàng lọc, sử dụng thuốc điều trị viêm gan B giúp bạn phát hiện bệnh sớm, ngăn ngừa các triệu chứng có thể gây hại cho gan. Những người dưới đây nên đến gặp bác sĩ để nhận được tư vấn bao gồm:
+ Phụ nữ đang mang thai.
+ Những người sống với người bị viêm gan B.
+ Có quan hệ tình dục với người bị viêm gan B.
+ Có tiền sử bệnh lây truyền qua đường tình dục.
+ Bị nhiễm HIV hoặc viêm gan C.
+ Xét nghiệm men gan với kết quả bất thường không giải thích được.
+ Nhận lọc thận.
+ Uống thuốc ức chế hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như những loại thuốc được sử dụng để ngăn ngừa thải ghép sau khi cấy ghép nội tạng.
+ Sử dụng thuốc tiêm bất hợp pháp.
Nên tiến hành làm xét nghiệm, kiểm tra sức khỏe định kỳ
3. Viêm gan B được điều trị như thế nào?
Nếu bạn nghĩ rằng bạn đã tiếp xúc với virus, hãy đi khám bệnh càng sớm càng tốt. Bởi việc điều trị sớm sẽ làm tăng cơ hội khỏi bệnh, giảm tổn thương cho gan. Nếu bạn không nhiễm virus viêm gan B, bác sĩ sẽ tiêm vắc-xin và tiêm globulin miễn dịch viêm gan B cho bạn. Protein này giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và giúp nó chống lại nhiễm trùng.
Nếu bạn đã mắc bệnh thì nên tuân thủ theo lời khuyên của bác sĩ như nghỉ ngơi, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, không uống rượu bia hoặc các chất kích thích có thể làm tổn thương gan. Trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng thuốc điều trị viêm gan B cũng như bất kỳ loại thuốc hoặc các sản phẩm thảo dược từ thiên nhiên,…
Nếu nhiễm trùng biến mất, bác sĩ sẽ kết luận bạn là người mang mầm bệnh không hoạt động. Điều đó có nghĩa là không còn virus trong cơ thể, nhưng xét nghiệm kháng thể sẽ cho thấy bạn đã bị viêm gan B trong quá khứ.
Không nên tự ý dùng thuốc mà không có sự tư vấn của bác sĩ
Nếu nhiễm trùng hoạt động lâu hơn 6 tháng, tức là bạn bị viêm gan mạn tính B. Dưới đây là một số loại thuốc được sử dụng để điều trị:
+ Entecavir [Baraclude]: nên uống đều đặn mỗi ngày một viên, nó cũng có ít tác dụng phụ. Bạn có thể dùng dưới dạng chất lỏng hoặc thuốc viên.
+ Tenofovir [Viread]: thuốc này có dạng viên hoặc bột được dùng trong điều trị viêm gan B. Nếu bạn uống thuốc này trong thời gian dài thì nên thường xuyên kiểm tra để đảm bảo chức năng thận không bị tổn thương do dùng thuốc.
+ Lamivudine [3TC , Epivir A / F, Epivir HBV, Heptovir] nên uống một viên một lần mỗi ngày ngày. Hầu hết mọi người không có nhiều tác dụng phụ của thuốc ảnh hưởng. Nhưng nếu bạn dùng thuốc trong một thời gian dài, virus có thể ngừng đáp ứng với thuốc.
+ Adefovir dipivoxil [Hepsera]: Thuốc này bạn dùng dưới dạng viên, có tác dụng tốt đối với những người không đáp ứng với lamivudine. Tuy nhiên, nếu sử dụng liều cao có thể gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến chức năng thận.
+ Interferon alfa [Intron A, Roferon A, Sylatron]: Thuốc này giúp tăng cường hệ thống miễn dịch. Bạn có thể coi nó như một mũi tiêm trong ít nhất 6 tháng. Cụ thể tùy từng bệnh nhân Bs chỉ định thuốc phù hợp. Không nên tự ý dùng thuốc.
Kết hợp ăn uống lành mạnh nhiều rau xanh và hoa quả
4. Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị viêm gan B để đạt hiệu quả?
Một số người mắc bệnh viêm gan B mạn tính mà virus không hoạt động, có thể sống tích cực với lối sống lành mạnh mà không cần điều trị. Nhưng những người bị tổn thương gan nghiêm trọng ngoài điều trị thuốc có nhiều trường hợp phải tiến hành ghép gan.
Điều trị có thể không phải là một lựa chọn cho tất cả những người bị viêm gan B, bởi vì thuốc kháng kháng virus có thể không hiệu quả với tất cả mọi người.
Một số loại thuốc kháng virus giúp ngăn chặn hoặc làm chậm sự phát triển của virus viêm gan B nhưng lại để lại những tác dụng phụ nghiêm trọng nếu sử dụng lâu dài. Do đó nên thực hiện chế độ ăn lành mạnh nhiều hoa quả và trái cây.
Bạn có thể không cần dùng thuốc kháng virus nếu men gan ở mức bình thường và sinh thiết cho thấy không có dấu hiệu tổn thương gan.
Những người đã cấy ghép nội tạng hoặc uống quá nhiều rượu hoặc sử dụng thuốc bất hợp pháp có thể không thể dùng một số loại thuốc chống virus.
Bạn có thể sẽ phải uống thuốc kháng virus trong nhiều năm. Vì vậy cần phải kiểm tra và xét nghiệm máu thường xuyên để xem virus có còn hoạt động trong cơ thể bạn hay không cũng như chức năng gan còn hoạt động tốt?
Việc thường xuyên kiểm tra sức khỏe theo dõi các chỉ số giúp bạn đánh giá hiệu quả khi sử dụng thuốc kháng virus. Để đặt lịch khám bệnh hoặc tư vấn miễn phí, vui lòng gọi ngay tới hotline 1900 56 56 56 để được đội ngũ nhân viên MEDLATEC phục vụ tốt nhất.