Tinh trùng là tế bào đơn bội được tạo ra bởi tinh hoàn. Chúng sống trong chất nhầy được gọi là tinh dịch. Tinh dịch có chứa các chất dinh dưỡng nuôi tinh trùng và giúp tinh trùng di chuyển dễ dàng hơn.
Sau khi xuất tinh, nếu bạn nhìn thấy tinh trùng có màu trắng đục hoặc ngả vàng nếu như lâu ngày không xuất tinh thì đó là bình thường. Tinh dịch sẽ hơi sệt khi mới xuất tinh và hóa lỏng sau khi để một thời gian. Nếu tinh trùng của bạn có màu sắc khác, thì có thể bạn đã mắc phải một số vấn đề về tinh trùng và nên sớm đến bệnh viện để kiểm tra.
Màu sắc tinh trùng phản ánh tình trạng sức khỏe như thế nào?
Tinh trùng có màu sắc khác lạ có thể là triệu chứng của một số bệnh. Nếu thấy tinh trùng có những màu sắc sau đây, bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra:
- Tinh trùng màu vàng hay vàng xanh: Nếu tinh trùng có màu vàng sậm hoặc vàng xanh thì có thể bạn đang gặp phải tình trạng nhiễm trùng. Các nhiễm trùng thường gặp phải: viêm tuyến tiền liệt, viêm mào tinh từ tuyến tiền liệt. Nếu tinh trùng có màu xanh đậm hay vàng xanh, kèm theo triệu chứng tinh hoàn đau, sưng to, lan sang cả vùng bẹn thì có thể bạn mắc lậu hoặc viêm niệu đạo khiến chất mủ làm tinh dịch chuyển sang màu xanh.
- Tinh trùng có màu nâu: Tinh trùng có những cục vón màu nâu như gỉ sắt thì có thể có máu lẫn trong tinh dịch. Nếu như kèm theo các triệu chứng đau bụng, đau tức, ngứa rát ở dương vật, tinh hoàn,... thì có thể đó là những tổn thương lành tính, không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu tình trạng này vẫn diễn ra thường xuyên, những cục màu nâu xuất hiện ngày càng nhiều hơn, đậm hơn, thì bạn có thể mắc phải một số bệnh về đường tiết niệu hay dương vật bị tổn thương do những va chạm gây chảy máu từ tinh hoàn hoặc mào tinh.
- Tinh trùng có lẫn máu: Tinh dịch có lẫn máu thường có màu đỏ tươi hoặc trong tinh dịch có những sợi máu đỏ thì trong quá trình xuất tinh bạn đã bị chảy máu.Nguyên nhân xảy ra tình trạng này thì có thể là do bạn bị vỡ mạch máu ở đường ống dẫn tinh, tuyến tiền liệt hoặc túi tinh.
- Tinh trùng trong suốt như nước lã: Tinh dịch khi xuất ra luôn có độ nhớt, chỉ khi để ra ngoài 1 thời gian thì nó mới hóa lỏng dần. Trong trường hợp ngay khi vừa xuất tinh mà tinh dịch đã như nước lã chứng tỏ chất lượng tinh trùng yếu hoặc tinh dịch không có đủ dưỡng chất để nuôi tinh trùng. Vì vậy, khi gặp phải tình trạng này, bạn nên đến bệnh viện để làm xét nghiệm tinh dịch để kiểm tra chất lượng tinh trùng.
- Tinh trùng có màu sữa đặc hoặc vón cục: Đây là biểu hiện của nhiễm khuẩn các cơ quan tạo ra tinh dịch. Nguyên nhân có thể do đường dẫn tinh bị viêm nhiễm khiến các tế bào, xác tinh trùng, xác vi khuẩn đã chết đọng lại trong tinh dịch. Hoặc có thể là do môi trường tinh dịch bị thay đổi khiến các muối khoáng và protein trong tinh dịch bị kết tủa đóng thành cục.
Làm thế nào để tinh trùng luôn khỏe mạnh bình thường
Để đảm bảo tinh trùng luôn khỏe mạnh, giúp việc thụ tinh diễn ra thành công, bạn có thể thực hiện một số biện pháp như sau:
Quá trình hình thành và thành phần tinh dịch
Tinh trùng mang thông tin di truyền quan trọng của nam giới, được tạo ra ở tinh hoàn. Tinh trùng sau khi được tạo ra sẽ được nuôi dưỡng và dự trữ trong mào tinh hoàn. Khi quá trình xuất tinh xảy ra, tinh trùng được vận chuyển bằng ống dẫn tinh đến niệu đạo, hòa vào tinh dịch và xuất ra ngoài cơ thể.
Dịch nhầy tạo nên tinh dịch đồng thời tiết ra từ cả 3 tuyến bao gồm:
- Tuyến Cowper: Tuyến này tiết lượng dịch nhầy chiếm khoảng 5% thành phần của tinh dịch, hay còn gọi là dịch trước xuất tinh. Lượng dịch nhầy này không nhiều song có vai trò quan trọng trong việc bôi trơn niệu đạo và trung hòa axit, đảm bảo môi trường tốt nhất để tinh trùng di chuyển.
- Tuyến tiền liệt: Chiếm khoảng 15-30% thành phần tinh dịch, chứa khá nhiều thành phần như axit citric, canxi, kẽm, inositol, magie, axit phosphatase,… Đồng thời, tuyến này cũng tiết ra men ly giải để hóa lỏng tinh dịch sau khi xuất tinh khoảng 15-30 phút, tạo điều kiện cho tinh trùng được giải phóng và di chuyển dễ dàng.
- Túi tinh: Chiếm khoảng 65-
75% tinh dịch với thành phần gồm: Fructose cung cấp năng lượng và nuôi dưỡng tinh trùng; Prostaglandins giúp kích thích co thắt cơ âm đạo, từ đó tinh trùng dễ di chuyển tới tìm trứng hơn.
Như vậy, tinh dịch cần chứa đầy đủ các thành phần từ tinh trùng đến dịch tiết để đảm bảo điều kiện tốt nhất cho sự xuất tinh và thụ tinh. Màu sắc tinh dịch cũng tạo nên từ các thành phần này, sự xuất hiện bất thường của thành phần khác sẽ khiến màu sắc, thể tồn tại cũng như mùi vị tinh dịch thay đổi.
Tinh trùng khỏe mạnh có màu gì?
Màu sắc tinh dịch được đánh giá là bình thường và khỏe mạnh nếu sau khi xuất tinh, nó ở dạng chất lỏng màu trắng đục hoặc hơi vàng nhạt nếu lâu ngày chưa xuất tinh. Khi vừa xuất tinh, tinh dịch có thể hơi đông đặc giống thạch, song sau một thời gian ngắn nó sẽ hóa lỏng và giữ nguyên trạng thái hóa lỏng này.
Ngoài quan sát màu sắc tinh dịch, nam giới cũng cần kiểm tra thời gian hóa lỏng của tinh dịch. Khi tinh dịch không hóa lỏng hoặc hóa lỏng rất lâu sau khi xuất tinh, điều này cũng là vấn đề ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, thụ tinh.
Tinh dịch màu gì thì đáng lo?
Màu sắc bất thường của tinh dịch có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe hoặc bệnh lý. Nếu gặp phải tình trạng này, cần theo dõi hoặc thăm khám để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp.
1. Tinh dịch có màu nâu hoặc đỏ
Màu nâu hoặc đỏ, đôi khi chỉ là màu hồng nhạt của tinh trùng là do sự xuất hiện của tế bào máu, hay còn gọi là xuất tinh ra máu. Nếu tình trạng này chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn, một vài lần rồi biến mất thì hầu hết là lành tính do tổn thương chảy máu gây ra.
Tuy nhiên, nếu hiện tượng này tái phát nhiều lần, nguyên nhân có thể là tổn thương bệnh lý như giãn tĩnh mạch thừng tinh, bộ phận sinh dục bị nhiễm khuẩn, ung thư tinh hoàn,... Để tìm nguyên nhân gây chảy máu, bác sĩ phải khám đồng thời nhiều cơ quan từ tinh hoàn, tuyến tiền liệt, niệu đạo.
2. Tinh dịch có màu vàng hoặc xanh
Màu vàng hoặc xanh nhạt trong tinh dịch có thể do yếu tố khách quan không phải bệnh lý như:
- Chế độ ăn: Một số loại thực phẩm có thể thay đổi tinh dịch thành màu vàng, đồng thời thay đổi cả mùi tinh dịch như măng tây, bông cải, tỏi...
- Bệnh vàng da: Vàng da vì tăng bilirubin trong máu do các vấn đề sức khỏe liên quan đến gan cũng có thể khiến tinh dịch có màu vàng bất thường.
- Lẫn nước tiểu: Nước tiểu thường có màu vàng nhạt hoặc vàng đậm tùy theo sức khỏe và cơ thể uống nhiều hay ít nước. Do cả nước tiểu và tinh dịch cùng di chuyển trong niệu đạo nên đôi khi, phần nước tiểu đọng lại có thể lẫn trong tinh dịch và tạo nên sắc tố vàng.
Ngoài ra, cần cẩn thận tinh dịch có màu vàng hoặc xanh do sự xuất hiện của nhiều tế bào bạch cầu. Đây là dấu hiệu của tình trạng viêm do nhiễm khuẩn hoặc các bệnh lý lây qua đường tình dục như herpes, chlamydia, lậu... Ngoài màu sắc khác thường, tinh dịch màu vàng hay xanh do nhiễm trùng thường có mùi hôi khó chịu.
3. Tinh dịch màu trong như nước lã
Thay vì có màu trắng đục và có độ nhớt dính, nhiều nam giới xuất tinh thấy tinh dịch có màu trong như nước lã, đây cũng là tình trạng bất thường. Nguyên nhân có thể do số lượng tinh trùn ít hoặc môi trường tinh dịch không tốt khiến việc nuôi dưỡng, bảo vệ tinh trùng kém đi. Trong trường hợp này, cần xét nghiệm tinh dịch đồ để tìm ra chính xác vấn đề và điều trị.
4. Tinh dịch màu đen
Tinh dịch màu đen thường được gây ra bởi xuất tinh máu. Máu đen thường là máu cũ mà trong cơ thể bạn đã có từ lâu.
Tinh dịch màu đen cũng có thể là do: Tổn thương tủy sống, nhiễm các kim loại nặng. Do đó, cần đi thăm khám ngay nếu thấy biểu hiện bất thường này.