Giải bài tập Bài 2 trang 32 SGK Địa lí 12
Hãy nêu điểm khác nhau về địa hình giữa vùng núi Đông Bắc và Tây Bắc?
Phương pháp giải - Xem chi tiết
Phân tích, tổng hợp và so sánh để tìm ra điểm khác nhau cơ bản giữa 2 vùng núi
Lập bảng so sánh để thấy rõ các điểm khác nhau giữa 2 vùng núi và dễ nhớ, dễ hiểu hơn
|
Tiêu chí |
Đông Bắc |
Tây Bắc |
|
Phạm vi |
Tả ngạn sông Hồng |
Hữu ngạn sông Hồng đến sông Cả |
|
Hướng núi |
- Vòng cung. - Với 4 cánh cung lớn chụm lại ở Tam Đảo, mở rộng về phía Bắc và Đông [sông Gâm, Ngân Sơn, Đông Triều, Bắc Sơn]. |
Hướng Tây Bắc – Đông Nam |
|
Độ cao |
- Địa hình núi thấp chiếm phần lớn diện tích, trung bình 600 – 700 m. - Độ cao có xu hướng giảm dần từ Tây Bắc về Đông Nam. |
- Vùng núi cao, đồ sộ và hiểm trở nhất cả nước với rất nhiều đỉnh núi cao trên 2000 m. Điển hình là dãy Hoàng Liên Sơn [đỉnh Phanxipăng cao 3143 m]. |
|
Các bộ phận địa hình |
- Một số đỉnh núi cao >2000 m, nằm ở thượng vòm sông Chảy [Tây Côn Lĩnh, Kiều LiTi, Puthaca]. - Trung tâm là đồi núi thấp với độ cao trung bình 500 – 600 m, ven biển độ cao - Theo hướng vòng cung của các dãy núi là hướng của các hệt thống sông: sông Gâm, sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam. |
Chia thành 3 dải địa hình cùng hướng Tây Bắc – Đông Nam: - Phía Đông là dãy Hoàng Liên Sơn cao độ sộ. - Phía Tây là vùng núi trung bình chạy dọc biên giới Việt – Lào, một số đỉnh: Pu-đen-đinh, Pu-sam-sao. - Ở giữa thấp hơn là hệ thống các sơn nguyên, cao nguyên đá vôi chạy từ Phong Thổ đến Mộc Châu, tiếp đến là dãy núi đá vôi từ Ninh Bình đến Thanh Hóa [CN. Sín Chải,Mộc Châu, Sơn La…]. - Cùng hướng các dãy núi là hướng các thung lũng sông: sông Đà, sông Mã. |
Giải thích nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt giữa thiên nhiên vùng đồi núi Đông Bắc và thiên nhiên vùng đồi núi Tây Bắc.. Bài 4 trang 24 Sách bài tập [SBT] Địa lý 12 – BÀI 11. THIÊN NHIÊN PHÂN HÓA ĐA DẠNG
Giải thích nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt giữa thiên nhiên vùng đồi núi Đông Bắc và thiên nhiên vùng đồi núi Tây Bắc.
Sự khác biệt giữa thiên nhiên vùng đồi Đông Bắc và thiên nhiên vùng đồi núi Tây Bắc chủ yếu do tác động của gió mùa với hướng các dãy núi.
Đông Bắc với các cánh cung mở rộng ở phía Bắc và phía Đông, chụm lại ở Tam Đảo tăng cường sự hút gió mùa Đông Bắc khiến mùa đông ở Đông Bắc lạnh nhất, đến sớm và kết thúc muộn hơn Tây Bắc.
Tây Bắc có dãy Hoàng Liên Sơn cao đồ sộ ngăn cản, làm suy yếu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc [lạnh, khô] khiến mùa đông ở Tây Bắc bớt lạnh hơn, đến muộn và kết thúc sớm hơn Đông Bắc. Ngoài ra Tây Bắc còn ảnh hưởng sớm của khối khí nóng phía Tây đầu mùa hạ khiến mùa hạ tới sớm hơn. Trên vùng núi cao Tây Bắc do núi cao >2600m nên có sự phân hóa 3 đai cao rõ rệt nhất cả nước.
Vậy nên trong khi thiên nhiên vùng núi Đông Bắc mang sắc thái cận nhiệt đới gió mùa thì ở vùng núi thấp phía nam Tây Bắc lại có cảnh quan thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa và ở vùng núi cao Tây Bắc, cảnh quan thiên nhiên giống như vùng ôn đới.
4 trả lời
Tại sao phải đặt vấn bảo vệ rừng Amazon [Địa lý - Lớp 7]
3 trả lời
Ở Đầm Sen nước ngập vì sao trời mưa ở đường nào? [Địa lý - Lớp 5]
2 trả lời
Ngành công nghiệp không có vai trò nào sau đây [Địa lý - Lớp 10]
4 trả lời
Gợi ý: đây là những ý lớn nên có, còn kiến thức chi tiết để hoàn thành câu hỏi thì bạn tham khảo ở trên nhé1. Giới thiệu vị trí 2 vùng2. Giới thiệu khái quát sự khác biệt khí hậu, thiên nhiên 2 vùng
Chú ý:
Khí hậu: cùng có kiểu khí hậu nhiệt đới ẩm gió màu có màu đông lạnh. Nhưng Đông Bắc có mùa đông lạnh và dài hơn, đến sớm và kết thúc muộn hơn Tây Bắc [thường 3-4 tháng, nhiệt độ TB 3 tháng đông dưới 18 độ C, thậm chí 14-15 độ]
Thiên nhiên: Tây Bắc có cả những sinh vật nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới [ví dụ]
Nếu là câu hỏi lớn thì ý 2 có thể làm chi tiết hơn]
3. Giải thích sự khác biệt
Chủ yếu là sự khác biệt về địa hình 2 vùng
- Khí hậu:
+ Đông Bắc: vị trí đón trực tiếp gió màu Đông Bắc, hơn nữa 4 cánh cung núi [kể tên] mở ra ở phía bắc và chụm lại ở Tam Đảo, tạo địa hình dạng phễu có tác dụng hút mạnh gió mùa ĐB, nên có mùa đông lạnh, khắc nghiệt, kéo dài nhất
+ Tây Bắc: có dãy HLS cao và đồ sộ nhất cả nước ở phía đông của vùng, có tác dụng lớn trong việc ngăn và làm suy giảm ảnh hưởng của gm ĐB, nên mùa đông đến muộn và kết thúc sớm hơn, bớt lạnh hơn
- Thiên nhiên:
+ Tây Bắc: do có dãy HLS cao nhất cả nước [3143m], xuất hiện cả sinh vật nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới, xuất hiện đất mùn thô núi cao
Bạn dựa vào gợi ý làm lại theo cách của mình nhé. Chcus bạn học tốt :]
Câu hỏi: Thiên nhiên vùng núi Đông Bắc khác với Tây Bắc ở điểm
A. mùa hạ đến sớm, đôi khi có gió Tây, lượng mưa giảm
B. mùa đông bớt lạnh nhưng khô hơn
C. mùa đông lạnh đến sớm hơn ở các vùng núi thấp
D. khí hậu lạnh chủ yếu do độ cao của địa hình
Lời giải:
Đáp án đúng: C. mùa đông lạnh đến sớm hơn ở các vùng núi thấp
Giải thích:
Do đặc điểm địa hình và vị trí lãnh thổ nên vùng núi Đông Bắc là nơi đầu tiên và trực tiếp đón gió mùa đông bắc của nước ta, khu vực có mùa đông lạnh và kéo dài nhất cả nước: mùa đông lạnh đến sớm và kết thúc muộn hơn. Trong khi vùng núi Tây Bắc có mùa đông bớt lạnh và thời gian ngắn hơn nhờ bức chắn địa hình là dãy Hoàng Liên Sơn. Đây là điểm khác biệt lớn về thiên nhiên giữa Đông Bắc với Tây Bắc.
Cùng Top lời giải đi tìm hiểu chi tiết về thiên nhiên 2 vùng Đông Bắc và Tây Bắc nhé.
1. Đặc điểm của thiên nhiên vùng núi Đông Bắc
– Đồi núi thấp chiếm ưu thế; hướng vòng cung của các dãy núi; các thung lũng sông lớn và đồng bằng mở rộng. Gió mùa Đông Bắc hoạt động mạnh tạo nên một mùa đông lạnh làm hạ thấp đai cao cận nhiệt đới với nhiều loại thực vật phương Bắc và sự thay đổi cảnh quan thiên nhiên theo mùa.
– Thiên nhiên mang sắc thái cận nhiệt đới gió mùa.
– Địa hình bờ biển đa dạng: nơi thấp bằng phẳng, nơi nhiều vịnh, đảo, quẩn đảo. Vùng biển có đáy nóng, tuy nhiên vẫn có vịnh nước sâu thuận lợi cho phát triển kinh tế biển.
2. Đặc điểm của thiên nhiên vùng núi Tây Bắc
Đây là khu vực có địa hình cao nhất nước ta, nằm ở phía Tây của miền núi trung du phía Bắc, nằm giữa sông Hồng và sông Cả.
- Địa hình chủ yếu ở đây là các dãy núi cao chạy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam.
- Phía đông có dãy Hoàng Liên Sơn cao và đồ sộ, có đỉnh Phanxipang cao 3143 mét.
- Phía tây là địa hình núi trung bình của các dãy núi chạy dọc biên giới Việt Lào.
- Ở giữa là các cao nguyên và sơn nguyên đá vôi từ Phong Thổ đến Mộc Châu.
- Xen giữa các núi là các thung lũng sông: Sông Đà, sông Mã, sông Chu.
- Các đỉnh núi cao của vùng Tây Bắc là: Phanxipang 3143 mét; PusiLung 3076 mét; Pu Trà 2504 mét; Phu Luông 2445 mét…
Đặc điểm đó đã tạo nên sự phân hóa khí hậu của vùng:
- Sự phân hóa khí hậu theo chiều Đông - Tây: giữa vùng với vùng Đông Bắc mà ranh giới là dãy Hoàng Liên Sơn.
- Tạo nên sự phân hóa khí hậu theo độ cao: điển hình là những khu vực có địa hình núi cao, như: dãy Hoàng Liên Sơn, các dãy núi chạy dọc biên giới Việt Lào...
- Ngoài ra còn tạo nên kiểu khí hậu thung lũng núi cao phân bố dọc theo các thung lũng sông Hồng, sông Đà.
=> Đây là vùng núi cao nhất ở nước ta với nhiều dãy núi cao đồ sộ. Vì vậy, khí hậu lạnh ở đây chủ yếu là do độ cao của địa hình.
3. So sánh vùng núi Đông Bắc và vùng núi Tây Bắc
Đặc điểm |
Vùng núi Đông Bắc |
Vùng núi Tây Bắc |
| Phạm vi | Tả ngạn sông Hồng [từ dãy Con Voi đến vùng đồi ven biển Quảng Ninh] | Hữu ngạn sông Hồng đến sông Cả |
| Hướng núi | Chủ yếu là hướng vòng cung [cánh cung sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều] | Tây Bắc – Đông Nam [ dãy Hoàng Liên Sơn, dãy Bạch Mã] |
| Độ cao | Địa hình đồi núi thấp chiếm ưu thế, độ cao TB 500 – 1000m, chỉ có một số đỉnh cao trên 2000m phân bố ở thượng nguồn sông Chảy. | Cao đồ sộ nhất Việt Nam, nhiều đỉnh trên 2000m [đỉnh Phanxipang cao nhất Việt Nam] |
| Các dạng địa hình |
- Có 4 cánh cung lớn: sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều. - Một số núi cao nằm ở thượng nguồn sông Chảy. - Gíap biên giới Việt – Trung là địa hình cao của các khối núi đá vôi Hà Giang, Cao Bằng. - Trung tâm là vùng đồi núi thấp 500 – 600m - Giữa đồng bằng là vùng đồi trung du thấp dưới 100m. - Các dòng sông chảy theo hướng cánh cung là sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam. |
- Có 3 mạch núi chính: + Phía Đông là dãy Hoàng Liên Sơn + Phía Tây: núi cao trung bình dãy sông Mã dọc biên giới Việt – Lào. + Ở giữa thấp hơn là các dãy núi xen lẫn các sơn nguyên, cao nguyên đá vôi,... - Nối tiếp là vùng đồi núi Ninh Bình, Thanh Hóa. - Các bồn trũng mở rộng thành các cánh đồng,... - Nằm giữa các dãy núi là các thung lũng sông cùng hướng Tây Bắc – Đông Nam: sông Đà, sông Mã, sông Chu. |
| Hình thái | Đỉnh tròn, sườn thoải, thung lũng mở rộng | Đỉnh nhọn, sườn dốc, thung lũng sâu. |
4. Thiên nhiên vùng núi Đông Bắc khác với Tây Bắc ở điểm nào?
Tiêu chí |
Vùng núi Đông Bắc |
Vùng núi Tây Bắc |
Phạm vi địa lý |
Nằm ở tả ngạn sông Hồng. |
Nằm ở hữu ngạn sông Hồng. |
Khí hậu |
Khí hậu mang tính chất cận nhiệt đới gió mùa có mùa đông lạnh, đến sớm và kết thúc muộn. |
Phía Nam mang tính chất nhiệt đới gió mùa, vùng núi cao giống vùng ôn đới, có mùa đông đến muộn, kết thúc sớm. |
Thảm thực vật và sinh vật |
Mang tính chất cận nhiệt. |
Mang tính chất nhiệt đới và ôn đới. |
5. Nguyên nhân của sự đối lập giữa thiên nhiên vùng núi Đông Bắc và Tây Bắc
Thiên nhiên vùng đồi nói Việt Nam có sự phân hóa đa dạng từ Đông sang Tây bởi 3 nguyên nhân chính sau:
– Độ cao của địa hình và đồi núi.
– Tác động của gió mùa.
– Hướng địa hình.
Cụ thể:
– Gió mùa Đông Bắc thổi xuống miền Bắc bị chặn lại bởi dãy núi Hoàng Liên Sơn to và đồ sộ nhất nước ta. Trong khi đó 4 cánh cung lớn bao gồm: Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn và Đông Triều giống như 4 cái phễu để đón gió mùa Đông Bắc, tạo điều kiện cho gió mùa tác động sâu vào nội địa. Do hút được nhiều đợt gió lớn, vùng núi Đông Bắc sẽ trở thành vùng núi lạnh nhất nước ta, có một mùa đông đến sớm và kết thúc muộn.
– Mặt khác, ở vùng núi Tây Bắc do dãy Hoàng Liên Sơn đồ sộ ngăn cản ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc tràn về, nên ở vùng núi Tây Bắc cũng có một mùa đông lạnh nhưng lại đến muộn hơn và kết thúc sớm hơn vùng núi Đông Bắc. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý, mùa đông lạnh của vùng núi Tây Bắc chủ yếu là độ cao của địa hình, và cảnh sắc thiên nhiên ở đây mang tính chất ôn đới. Phần khu vực phía nam của vùng núi Tây Bắc cảnh sắc thiên nhiên mang tính chất nhiệt đới gió mùa đặc trưng.