DÀN Ý PHÂN TÍCH VẺ ĐẸP CỔ ĐIỂN VÀ HIỆN ĐẠI TRONG BÀI THƠ CHIỀU TỐI
DÀN Ý PHÂN TÍCH VẺ ĐẸP CỔ ĐIỂN VÀ HIỆN ĐẠI TRONG BÀI THƠ CHIỀU TỐI
Bạn đang đọc: DÀN Ý PHÂN TÍCH VẺ ĐẸP CỔ ĐIỂN VÀ HIỆN ĐẠI TRONG BÀI THƠ CHIỀU TỐI
PHÂN TÍCH VẺ ĐẸP CỔ ĐIỂN VÀ HIỆN ĐẠI TRONG BÀI THƠ CHIỀU TỐI
Phân tích vẻ đẹp cổ xưa và tân tiến trong bài thơ chiều tối của Hồ Chí Minh sẽ cho ta cái nhìn rõ ràng hơn về tài hoa, sự tích hợp tài tình của tác giả. Từ đó, giúp ta cảm nhận bài thơ thâm thúy và tưởng tận hơn. Cùng theo dõi bài nghiên cứu và phân tích ngay dưới đây nhé.
Phân tích vẻ đẹp cổ xưa và văn minh trong bài thơ Chiều Tối HỆ THỐNG LUẬN ĐIỂM PHÂN TÍCh VẺ ĐẸP CỔ ĐIỂN VÀ HIỆN ĐẠI TRONG BÀI THƠ CHIỀU TỐI Luận điểm 1 : Vẻ đẹp cổ xưa – Nghệ thuật miêu tả tài hoa : Hình ảnh ước lệ, bút pháp chấm phá, … – Đề tài và cấu tứ – Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt – Nhân vật trữ tình ung dung hòa hợp với vạn vật thiên nhiên, thiên hà. Luận điểm 2 : Vẻ đẹp tân tiến – Hình ảnh động, ấm cúng – Bút pháp tả thực sinh động – Hình ảnh nhân vật trữ tình trong quan hệ với vạn vật thiên nhiên, cảnh vật Xem thêm : Cảm nhận bài thơ chiều tối của Hồ Chí Minh Phân tích bài thơ chiều tối LẬP DÀN Ý CHI TIẾT PHÂN TÍCh VẺ ĐẸP CỔ ĐIỂN VÀ HIỆN ĐẠI TRONG BÀI THƠ CHIỀU TỐI a ] Mở bài – Giới thiệu tác giả, tác phẩm + Hồ Chí Minh là anh hùng dân tộc bản địa, danh nhân văn hóa quốc tế, đồng thời là một nhà thơ lớn, một nhà văn với phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ độc lạ với số lượng tác phẩm đồ sộ, phong phú về phong thái. + Bài thơ Chiều tối rút ra từ tập thơ Nhật kí trong tù, tập thơ sáng tác khi Hồ Chí Minh bị bắt giam tại Trung Quốc. – Vấn đề nghị luận : Vẻ đẹp cổ xưa và tân tiến của Chiều tối.
b ] Thân bài
Phân tích vẻ đẹp cổ xưa và văn minh trong Chiều tối Vẻ đẹp cổ xưa : – Sự Open của những hình ảnh ước lệ quen thuộc thường thấy trong thơ xưa : + Hình ảnh cánh chim mỏi bay về tổ và đám mây một mình trôi trên khung trời. + Trong bài thơ không có từ ngữ nhắc đến buổi chiều, chỉ bằng một vài chi tiết cụ thể chấm phá, tả ít gợi đã làm hiện lên cái hồn của cảnh vật : Cánh chim nhỏ mỏi mệt bay về tổ và đám mây một mình nhẹ trôi trên khung trời. + Sử dụng thi pháp cổ phát minh sáng tạo : Bút pháp chấm phá, Lấy động tả tĩnh, Lấy ánh sáng để miêu tả bóng tối [ Chữ ” hồng ” ], … -> Gợi một khung trời bát ngát, một khoảng trống yên bình mà vắng vẻ, cảnh đẹp mà buồn. + Cánh chim mỏi đang bay như đang mang bóng tối phủ dần lên cảnh vật. Câu thơ mang phong vị của thơ cổ. + Lời dịch về hình ảnh chòm mây uyển chuyển nhưng đã làm mất đi vẻ một mình trôi cô độc khi người dịch bỏ đi chữ ” cô ” và chưa bộc lộ hết được ý nghĩa của từ láy ” mạn mạn “. -> Tất cả những hình ảnh ấy đã tạo nên khoảng trống và thời hạn cảnh vật thường thấy trong thơ xưa. Xem thêm : Đọc hiểu bài chiều tối của Hồ Chí Minh Soạn bài chiều tối – ngắn gọn nhất – Đề tài và cấu tứ : + Đề tài: Một trong những đề tài thơ phổ biến của người xưa là: “Giai thì, mĩ cảnh” [thời gian đẹp, cảnh đẹp]. Đề tài này khá phổ biến trong thơ xưa và Nhật kí trong tù cũng không ngoại lệ. Bài Chiều tối cũng có thi đề này và cảnh trong bài thơ cũng có những bút pháp tiêu biểu của thơ xưa: ước lệ, chân thật, tự nhiên. Xem thêm: Nguy cơ khi sử dụng sữa công thức và bình bú? ⋆ Hồng Ngọc Hospital
+ Cấu tứ : Mang đậm sắc tố cổ xưa. – Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt : + Đây là một thể thơ Đường luật cô đúc tương thích với cấu tứ và cảm hứng của bài thơ là một trong những tác nhân tạo nên sắc tố cổ xưa của tác phẩm. + Các hình ảnh thơ được bộc lộ trong một cấu trúc trái chiều nhau : Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không. Cấu trúc này còn bộc lộ trong mối quan hệ giữa hai câu thơ đầu với hai câu thơ cuối : nếu hai câu thơ đầu miêu tả cảnh vật thì hai câu thơ cuối lại miêu tả hình ảnh con người.
Tóm tắt nội dung nghiên cứu và phân tích vẻ đẹp cổ xưa và văn minh trong bài thơ chiều tối – Hình ảnh nhân vật trữ tình và tình yêu vạn vật thiên nhiên, thiên hà : Giữa con người và cảnh vật có vẻ như có sự hòa hợp, giống hệt. Chiều tối có một vẻ đẹp rất thân mật với thơ Đường thơ Tống : Thơ nghiêng về cảm hứng trước vạn vật thiên nhiên, cảnh thơ thường bao quát một khoảng trống to lớn, chỉ chấm phá vài nét. Chính sắc tố tân tiến đã mang đến cái sắc tố, cái độc lạ và sức trẻ cho bài thơ. Vẻ đẹp tân tiến :
– Thể hiện ở những hình ảnh động, ấm cúng, bút pháp tả thực sinh động, những hình ảnh dân dã đời thường : + Những cánh chim trong thơ cổ thường bay về chốn vô tận, vô định, không đơn cử, chúng gợi cảm giác xa xăm, phiêu dạt [ Độc tọa Kính Đình Sơn – Lý Bạch ]. Cánh chim trong thơ Bác tái hiện là cánh chim của đời sống hiện thực, đang tìm về tổ ấm, đang tìm về chốn nghỉ. + Cánh chim trong thơ Bác còn được cảm nhận rất sâu ở trạng thái bên trong của tâm hồn [ cánh chim mỏi mệt ]. + Hình ảnh một chòm mây đơn lẻ không quá lạ lẫm trong thi ca cổ xưa nhưng trong Chiều tối lại có một sự thân mật, đồng điệu. Nó liên tưởng đến tâm trạng người tù cũng đang đơn độc, stress trên đường chuyển lao. + Hình ảnh thơ toát lên tình yêu vạn vật thiên nhiên của một nhà thơ, đồng thời cũng là một chiến sỹ. + Chữ ” hồng ” đã làm rực sáng lên hàng loạt bài thơ, đã làm mất đi sự stress, uể oải, nặng nề. Hình ảnh nhà bếp lửa hồng là hình ảnh đời thường dân dã nhưng cũng rất văn minh trong thơ Hồ CHí Minh.
Bài thơ sử dụng nhiều vật liệu vừa cổ xưa vừa tân tiến – Nhân vật trữ tình là chủ thể, là TT của bức tranh cảnh sắc. + Trong thơ Bác, nhân vật trữ tình thường hiện ra ở vị trí TT của bức tranh, là chủ thể trong bức tranh cảnh sắc. Bài thơ Chiều tối cũng mang đặc thù như vậy, do đó bài thơ có sắc tố cổ xưa nhưng vẫn là thơ văn minh. + Hình ảnh cô gái lao động vùng sơn cước : Lời dịch thơ ” cô em ” làm mất đi sự tươi tắn, trẻ khỏe của hình ảnh thiếu nữ và cái nhìn trân trọng của nhân vật trữ tình so với con người. Ở đây, hình ảnh cô gái xay ngô được đặt ở vị trí TT đã làm cho bức tranh vạn vật thiên nhiên trở thành bức tranh của đời sống ấm cúng. + Hình ảnh người tù : Dù đang đơn độc, căng thẳng mệt mỏi trên đường chuyển lao nhưng trong khoảnh khắc dừng chân bên xóm núi, thu vào mắt hình ảnh vạn vật thiên nhiên và con người, tác giả đã nhanh gọn hòa nhập vào nhịp sống bình dị của người lao động. + Trong nguyên bản chữ Hán của bài thơ không có chữ tối nào cả nhưng người đọc vẫn cảm nhận được sự chuyển dời của thời hạn từ chiều qua tối qua hình ảnh nhà bếp lửa hồng. + Từ ” hồng ” ở đây không riêng gì để chỉ sắc tố mà còn là ánh sáng và sự ấm cúng. Từ ” hồng ” lại được phối hợp với một tính từ mạnh ” dĩ ” [ rực ] nên hình ảnh thơ càng điển hình nổi bật. Từ ” hồng ” chính là thi nhãn của bài thơ. + Bài thơ tuy viết trong cảnh ngộ riêng không hề vui, ngược lại có phần khốn khổ nhưng Bác đã quên đi sự đau khổ của mình, vẫn dành một chỗ trong tâm hồn cho tình yêu vạn vật thiên nhiên và vẫn nặng tình thương mến san sẻ niềm vui và việc làm rất đỗi thông thường của người lao động. Xem thêm : Phân tích vẻ đẹp cổ xưa và tân tiến trong chiều tối Top 3 cách viết mở bài chiều tối hay nhất Chất thép và chất tình trong bài thơ chiều tối c ] Kết bài : – Khái quát vẻ đẹp cổ xưa và tân tiến có trong bài thơ Chiều tối – Nêu cảm nhận Xem thêm: Công Thức Xoay Rubik 2X2 Nhanh Nhất, Hướng Dẫn Cách Chơi Và Giải Rubik 2X2 Cơ Bản Trên đây là dàn ý nghiên cứu và phân tích vẻ đẹp cổ xưa và tân tiến trong bài thơ chiều tối cụ thể nhất. Hy vọng dàn ý cùng những bài soạn chiều tối trong CungHocVui sẽ giúp bạn học tập tốt hơn.
Source: //camnangbep.com Category: Học tập
#DÀN #PHÂN #TÍCH #VẺ #ĐẸP #CỔ #ĐIỂN #VÀ #HIỆN #ĐẠI #TRONG #BÀI #THƠ #CHIỀU #TỐI
Nhà thơ Hoàng Trung Thông khi đọc thơ của Bác Hồ đã từng viết:
“Tôi đọc trăm bài trăm ý đẹp
Ánh đèn toả rạng mái đầu xanh
Vần thơ của Bác, vần thơ thép
Mà vẫn mênh mông bát ngát tình.”
Có thể nói nhận định trên đã nêu bật lên đặc điểm của phong cách thơ thơ Hồ Chí Minh: vừa giàu chất chiến đấu vừa đầy chất lãng mạn trữ tình. Nếu như mảng văn xuôi ghi dấu nhiều câu chuyện, bài báo giàu tính chất châm biếm, đấu tranh thì thơ trữ tình của Người lại thấm đẫm cả tinh thần nghệ sĩ và tinh thần Cách mạng. Trong đó, nổi bật là bài “Mộ” được trích từ tập Nhật kí trong tù. Đây là tác phẩm điển hình cho phong cách thơ của Bác: có sự hòa quyện tuyệt vời giữa màu sắc cổ điển và tinh thần hiện đại
“Mộ” là bài thơ thứ 31 của tập Nhật kí trong tù, được Bác sáng tác vào cuối mùa thu năm 1942, trên đường đi từ nhà lao Tĩnh Tây đến Thiên Bảo. Đó là một buổi chiều tối, dù đã trải qua một ngày dài gian lao, vất vả nhưng Bác vẫn tiếp tục bị bọn lính áp giải trên đường và trước mắt là một đêm trong nhà lao chật hẹp, bẩn thỉu. Nói cách khác, ở thời điểm ấy, những đày đọa ban ngày vẫn chưa qua và những đày đọa màn đêm lại sắp tới. Vậy mà, trong bài thơ lại tràn ngập ánh sáng của niềm tin và một tâm hồn ung dung, bình thản, tự do, tự tại.
Nhan đề “Chiều tối” thể hiện sự cảm nhận về thời gian của Bác khi rơi vào hoàn cảnh tù đày. Lấy “Chiều tối” làm thi đề cho bài thơ, Hồ Chí Minh đã tạo nên mạch chảy có tình truyền thống trong thơ.
Ở hai câu đầu, nhà thơ vẽ ra cảnh thiên nhiên trong vùng sơn cước khi màn đêm buông xuống:
“Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;”.
Thiên nhiên mở ra bằng những thi liệu quen thuộc: Cánh chim – chòm mây. Trong thơ ca cổ điển phương Đông, cánh chim bay về tổ, về núi rừng thường mang ý nghĩa biểu tượng cho buổi chiều tà: “Chim bay về núi, tối rồi” [Ca dao], “Chim hôm thoi thót về rừng” [Truyện Kiều ]… Như vậy cánh chim chiều vừa mang ý nghĩa không gian, vừa mang ý nghĩa thời gian.
“Cô vân mạn mạn độ thiên không;”
Câu thơ gợi nhớ Thôi Hiệu “Ngàn năm mây trắng bây giờ còn bay” [Hoàng Hạc lâu ] và thơ Nguyễn Khuyến “Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt” [Thu điếu ]; có điều, trong thơ Bác đó không phải là áng mây trắng ngàn năm gợi sự vĩnh hằng, cũng không phải là tầng mây lơ lửng gợi sự không vĩnh viễn mà cũng không mang bao nỗi khắc khoải mơ hồ của con người trước cõi hư không, không nhàn tản, thoát tục. Đây chỉ là một chòm mây quen thuộc trên bầu trời, nó gợi rất nhiều về cái cao rộng, trong trẻo, thanh bình, êm ả, mênh mông, tĩnh lặng của một chiều thu nơi núi rừng Quảng Tây. Với chòm mây ấy, không gian như mênh mông vô tận và thời gian như ngừng trôi.
Bức tranh thiên nhiên xóm núi lúc chiều tối được miêu tả bằng hai nét rất gợi cảm. Một cánh chim mỏi mệt [quyện điểu] bay về rừng tìm cây trú ẩn. Một áng mây cô đơn, lẻ loi [cô vân] lơ lửng giữa bầu trời. Cảnh đẹp mà thoáng buồn đối nhau rất hài hoà. Chỉ hai nét vẽ, tả ít mà gợi nhiều đã làm hiện lên cái hồn cảnh vật. Tác đã vận dụng thi pháp cổ rất sáng tạo, lấy điểm vẽ diện, lấy động tả tĩnh gợi lên một bầu trời mênh mông, bao la, một không gian vô cùng tĩnh lặng, vắng vẻ.
Chòm mây lẻ loi trôi lững lờ trên tầng không, còn người tù thì cô đơn giữa một buổi chiều nơi đất khách, tuy giống như đám mây côi cút lẻ loi, nhưng đám mây thì ít ra cũng có được sự tự do trên bầu trời, còn người tù thì không. Thế nhưng ta cần phải thấy rằng, chòm mây cô lẻ ấy chính là tâm hồn của người tù đang tự do trên không trung. Ngay trong cách nhìn cảnh, ta cũng nhận ra thái độ ung dung của con người. Bút pháp chấm phá chỉ với vài nét vẽ [ bầu trời, cánh chim và chòm mây ] đã tả được cái hồn của cảnh chiều nơi rừng núi. Không gian như được mở rộng ra, rất khoáng đãng, mênh mang.
Có thể thấy nhà thơ đã sử dụng cách truyền tải nội dung trữ tình theo cách tả cảnh ngụ tình quen thuộc của thơ cổ . Thông qua hình ảnh “cánh chim” và hình ảnh “chòm mây bức tranh thiên nhiên chiều tối hiện ra với vẻ đẹp cổ điển đầy thi vị.
Hình ảnh của thơ Bác cũng mang tinh thần hiện đại bên cạnh những bút pháp cổ điển khi lựa chọn những hình ảnh bình dị của cuộc sống thường ngày, có thật trong đời sống.
Hai câu đầu gợi tới hai câu trong bài Độc toạ Kính Đình sơn của Lí Bạch:
Chúng điểu cao phi tận
Cô vân độc khứ nhàn.
Xuân Diệu dịch:
Bầy chim một loạt bay cao
Lưng trời thơ thẩn đám mây một mình.
Có thể thấy, nếu cánh chim trong thơ Lí Bạch bay mất hút vào cõi vô tận, gợi sự vô định, xa xăm, phiêu bạt thì trong thơ Bác đó là cánh chim của đời sống hiện thực, nó có điểm dừng [ về rừng ], nó bay theo cái nhịp điệu bất tận của cuộc sống: sáng bay đi kiếm ăn, tối bay về rừng tìm chốn ngủ. Nhà thơ không sử dụng bất cừ tính từ “tối” nào để nói về khoảng thời gian được quy chiếu trong bức tranh thơ nhưng người đọc vẫn cảm nhận được sự vận hành của trời đất khi ngày tàn.
Sang hai câu cuối, ngỡ như cảnh vật ấy sẽ gợi lên những nỗi buồn nhân sinh, ám ảnh thân phận, thế nhưng bài thơ đã đem đến cho ta một cảm nhận hoàn toàn khác với hình ảnh con người lao động trong không gian xóm núi:
“Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng”
[Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng]
Nếu trong hai câu đầu, cảnh vật hiện ra trong những nét vẽ chấm phá, phần nào mang tính chất ước lệ cổ điển thì hình ảnh người phụ nữ lao động ở đây lại được gợi tả một cách cụ thể, sinh động như một bức tranh hiện thực. Chính nét vẽ đời thường ấy làm cho bài thơ thêm dáng vẽ hiện đại, hơn thế, trong sự hình dung về cự li, khoảng cách với cánh chim và chòm mây [ ở viễn cảnh ], hình ảnh cô gái xay ngô, hình ảnh con người [ở cận cảnh ] nổi bật lên như là trung tâm của bức tranh thiên nhiên.
Bức tranh vẽ cái thời khắc đầu đêm bên xóm núi cho thấy Bác đã quên cảnh ngộ đau khổ của mình để cảm nhận cuộc sóng của nhân dân. Nó nói lên sự quan tâm, tình thương của Bác với những người lao động nghèo mà sự làm việc nặng nhọc được biểu hiện qua âm điệu khắc khổ của lời thơ. Câu thơ thứ ba nguyên nghĩa là “Cô gái xóm núi xay ngô”. Đó là một câu miêu tả chân thật, giản dị như đời sống hằng ngày. Đến bây giờ, từ bức tranh thiên nhiên chuyển sang bức tranh đời sống, từ cảnh trời mây chim muông chuyển sang cảnh con người và lại là con người lao động – đấy là xu hướng vận động trong cấu trúc của bài thơ.
Ba chữ “ma bao túc” được điệp lại, đảo lại thành “bao túc ma hoàn” có giá trị thẩm mĩ đặc sắc. Nó vừa gợi tả sự chuyển động liên tục, mải miết của cối xay ngô, vừa thể hiện đức tính cần mẫn của cô thiếu nữ nơi xóm núi, đồng thời tạo nên âm điệu nhịp nhàng của vần thơ. Hình ảnh “lò than đã rực hồng” [lô dĩ hồng] gợi lên một mái ấm gia đình yên vui. Trên đường đi đày nơi đất khách xa lạ, tâm hồn nhà thơ vẫn gắn bó với nhịp sống cần lao, hướng về ngọn lửa hồng, làm vợi đi ít nhiều cô đơn lẻ loi. Chữ “hồng” đặt cuối bài thơ, thi pháp cổ gọi là “thi nhãn”, làm sáng bừng bức tranh xóm núi trong chiều tối.
Bức tranh “Chiều tối” từ tư tường đến hình tượng, từ không gian, thời gian đến cảm xúc đều được miêu tả, diễn tả trong trạng thái vận động. Vận động từ cảnh sắc thiên nhiên bầu trời đến bức tranh sinh hoạt trong gia đình, từ ngày tàn đến tối mịt, từ nỗi buồn mệt mỏi cô đơn đến niềm vui ấm áp đoàn tụ, từ bóng tối hướng tới ánh sáng. Đó cũng chính là vẻ đẹp rất hiện đại của bài thơ này.
“Chiều tối” là bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ của Hồ Chủ tịch: vẻ đẹp cổ điển xen lẫn tinh thần hiện đại. Bài thơ đã mang tới người đọc một bức tranh thiên nhiên vô cùng sinh động tươi đẹp của một buổi chiều trong vùng sơn cước. Đồng thời, nó cũng cho chúng ta thấy tâm hồn thanh cao, tinh thần lạc quan yêu đời của tác giả dù trong hoàn cảnh nào tác giả vẫn lạc quan tin tưởng vào cuộc sống vào tương lai.đang trong cảnh tù đày, bị đày đọa cả về thể xác và tinh thần.
=> Trên đây là bài viết tham khảo. Tuy nhiên, nếu bạn học sinh nào muốn viết theo ý mình thì Hanoi1000có dàn ý để các bạn dễ viết bài.
1. Mở bài:
Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
2. Thân bài:
– Hoàn cảnh sáng tác, vị trí bài thơ.
– Phân tích hai câu đầu: Bức tranh chiều tối vùng sơn cước
- Cổ điển: Cách lựa chọn thi liệu cổ, sử dụng thể thơ: tứ tuyệt, nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, nghệ thuật lấy động tả tĩnh.
- Hiện đại: Cách vận dụng thi liệu sáng tạo.
– Phân tích hai câu cuối: Hình ảnh con người lao động trong không gian chiều tối.
- Cổ điển: Bút pháp gợi mà không tả cùng nghệ thuật lấy sáng tả tối trong bài thơ qua nhãn từ “hồng”.
- Hiện đại: Sự vận động của tứ thơ, vẻ đẹp khỏe khoắn của người lao động, tinh thần lạc quan và phong thái ung dung của người chiến sĩ trong cảnh tù đày.
3. Kết bài:
Khẳng định giá trị của bài thơ.