Ví dụ phủ định của phủ định

Quy luật phủ định của phủ định là gì? Quy luật phủ định của phủ định là quy luật thể hiện mối liên hệ, sự kế thừa giữa cái phủ định và cái bị phủ định. Nhờ sự kế thừa này, phủ định biện chứng hoàn toàn không phải là sự phủ định sạch trơn, hay bác bỏ tất cả sự phát triển trước đó, mà đây là điều kiện cho sự phát triển.

Nó đảm bảo duy trì cũng như gìn giữ nội dung tích cực của những giai đoạn trước đó. Đồng thời, lặp lại một số đặc điểm cơ bản của cái xuất phát nhưng dựa trên cơ sở mới tốt hơn. Do đó sự phát triển tiến lên theo đường xoáy ốc chứ không không phải theo đường thẳng.

Quy Luật Phủ Định Của Phủ Định – Triết Học Mác-Lê Nin | Bảo Đảm Dễ Hiểu

1. Định nghĩa về phủ định biện chứng

Trước khi bắt đầu tìm hiểu về phủ định biện chứng ta cần biết thế nào là phủ định. Phủ định là sự thay thế sự vật, hiện tượng này bằng một sự vật, hiện tượng khác trong quá trình vận động cũng như phát triển.

Bất kỳ một sự vật, hiện tượng nào tồn tại trên thế giới đều trải qua một quá trình bắt đầu từ việc sinh ra, tồn tại, phát triển rồi diệt vong. Sự vật cũ mất đi và dần được thay thế bằng sự vật mới khác.

Sự thay thế này chính là phủ định và phủ định chính là điều tất yếu trong quá trình vận động cũng như phát triển của sự vật, hiện tượng. Không có phủ định, sự vật và hiện tượng không thể phát triển được.

Ví dụ quy luật phủ định của phủ định: Trong quá trình phát triển của những phương tiện giao thông thì xe máy chính là sự phủ định đối với xe đạp, xe ô tô chính là sự phụ định đối với phương tiện xe máy.

Phủ định biện chứng chính là quá trình tự thân phát triển, tự thân phủ định và là mắt khâu trên hành trình dẫn đến sự ra đời của cái mới, sự tiến bộ so với cái bị phủ định.

Dựa theo quan điểm của duy vật biện chứng thì sự chuyển hóa từ các thay đổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất, sự đấu tranh thường xuyên của những mặt đối lập giúp giải quyết mâu thuẫn, qua đó dẫn đến sự biến mất của của các sự vật cũ và được thay thế bởi các sự vật mới.

Sự thay thế liên tục diễn ra tạo nên sự vận động và phát triển không ngừng nghỉ của sự vật, hiện tượng. Sự ra đời của cái mới chính là kết quả của sự phủ định cho sự vật cũ. Điều này có nghĩa rằng sự phủ định chính là tiền đề, là điều kiện cho sự phát triển liên tục, cho sự ra đời của cái mới để thay thế cái cũ. Đây chính là phủ định biện chứng.

2. Đặc điểm của phủ định biện chứng

Phủ định biện chứng sở hữu hai đặc điểm căn bản chính là tính khách quan và kế thừa.

Tính khách quan

– Phủ định biện chứng có tính khách quan bởi vì nguyên nhân của sự phủ định chính ở ngay bên trong bản thân của sự vật. Nguyên nhân này chính là kết quả việc giải quyết các mâu thuẫn xảy ra bên trong sự vật.

– Thông qua việc giải quyết mâu thuẫn mà sự vật sẽ luôn luôn phát triển. Do đó, phủ định biện chứng chính là một điều tất yếu khách quan trong quá trình vận động cũng như phát triển của sự vật, hiện tượng. Dĩ nhiên, mỗi sự vật sẽ tồn tại phương thức phủ định khác nhau tùy theo sự giải quyết mâu thuẫn của chính bản thân chúng.

– Phủ định biện chứng không hoàn toàn phụ thuộc vào ý muốn hay ý chí chủ quan của con người. Con người chỉ có khả năng tác động để quá trình phủ định này diễn ra nhanh hoặc chậm dựa trên cơ sở nắm vững quy luật phát triển của sự vật.

Tính kế thừa

– Phủ định biện chứng chính là kết quả của quá trình phát triển tự thân của sự vật nên không thể là sự thủ tiêu hay phá hủy hoàn toàn cái cũ.

– Cái mới, sự vật mới chỉ có thể ra đời dựa trên nền tảng của cái cũ chứ không xuất phát từ hư vô. Cái mới ra đời chính là sự phát triển tiếp tục của cái cũ dựa trên cơ sở gạt bỏ những mặt lỗi thời, lạc hậu, tiêu cực của cái cũ, giữ lại những mặt tích cực, thích hợp với hiện thực.

– Trong quá trình phủ định biện chứng thì sự vật sẽ khẳng định các mặt tích cực, mặt tốt và chỉ phủ định những cái gì tiêu cực, lạc hậu.

– Nói một cách dễ hiểu, sự phát triển chẳng qua chỉ là sự biến đổi mà những giai đoạn sau bảo tồn những mặt tốt, tích cực ở giai đoạn trước đồng thời bổ sung thêm những mặt mới phù hợp hơn với hiện tại.

Phủ định biện chứng không chỉ là khắc phục cái cũ, sự vật cũ mà nó còn là mối liên kết giữa cái cũ với cái mới, giữa sự vật cũ cùng sự vật mới, giữa quá khứ với hiện tại. Phủ định biện chứng chính là mắt nối tất yếu của các mối liên hệ và sự phát triển.

Hình thức xoáy ốc của sự phát triển

– Mỗi sự vật ra đời và tồn tại cũng đã khẳng định chính bản thân nó. Trong quá trình vận động của sự vật thì những nhân tố mới xuất hiện sẽ dần thay thế cho các nhân tố cũ. Lúc này sự phủ định biện chứng lần 1 sẽ được diễn ra: Sự vật ban đầu sẽ bị thay thế bằng sự vật mới, trong đó thì các nhân tố tích cực của sự vật ban đầu sẽ được giữ lại.

– Sau một thời gian, sự vật mới vừa được ra đời ở trên sẽ bị phủ định bằng sự vật mới khác, đây là sự phủ định lần 2. Cứ như vậy, tùy vào sự vật khác nhau sẽ có sự phủ định lần 3, lần 4, lần n.

– Sau 2 hay nhiều lần phủ định sẽ xuất hiện một sự vật mới rất giống với sự vật ban đầu, tuy nhiên đây không phải là sự trùng lặp hoàn toàn như sự vật ban đầu, mà nó tồn tại ở mức thang cao hơn. Sự vật này được bổ sung thêm các nhân tố mới và bảo tồn những nhân tố tích cực cùng sự phát triển tiếp tục của nó.

– Sau 2 hay nhiều lần phủ định dẫn tới sự xuất hiện của sự vật mới, khi mà dường như lặp đi lặp lại sự vật ban đầu thì ta sẽ thu được một chu kỳ phát triển, tại đây có sự phủ định của phủ định.

– Sự phủ định của phủ định chính là giai đoạn kết thúc cho một chu kỳ phát triển nhất định. Đồng thời đây cũng chính là xuất phát điểm của một chu kỳ phát triển kế tiếp. Cứ như vậy những chu kỳ phát triển cứ tiếp tục nối đuôi nhau tạo thành sự phát triển, tiến lên vô cùng tận của thế giới, tuy nhiên chúng không đi theo đường thẳng mà đi theo đường xoáy ốc.

Chỉ có hình xoáy ốc mới có thể biểu đạt được những đặc trưng nổi bật của quá trình phát triển biện chứng: tính kế thừa, lặp lại nhưng không quay trở lại và tính tiến lên của sự phát triển.

Ví dụ quy luật phủ định của phủ định

Ví dụ 1: Một hạt thóc là sự khẳng định ban đầu (được gieo trồng) => Phủ định lần 1 tạo ra cây lúa => Phủ định lần 2, cây lúa sinh ra nhiều hạt thóc.

Ví dụ 2: Vòng đời của con tằm: trứng là sự khẳng định ban đầu – tằm (phủ định lần 1) – nhộng (phủ định lần 2) – ngài (phủ định lần 3) – trứng (phủ định lần 4). Ở đây vòng đời của tằm trải qua bốn lần phủ định.

Ví dụ 3: Một quả trứng là sự khẳng định ban đầu (trong điều kiện được ấp) => Phủ định lần 1 tạo ra gà mái con => Phủ định lần 2 (gà mái con lớn lên) sinh ra nhiều quả trứng.

Ví dụ 4: Con gà (1) => Quả trứng (1) => Con gà (2) => Quả trứng(2)

– Quả trứng (1) phủ định con gà (1)

– Con gà (2) phủ định quả trứng (1)

=> Con gà (2) là phủ định của phủ định với con gà (1).

Ý nghĩa quy luật phủ định của phủ định

Quy luật phủ định của phủ định giúp chúng ta làm sáng tỏ các chiều hướng vận động và phát triển của sự vật. Ngoài ra, nó còn có ý nghĩa phương pháp luận trong việc nhận thức và hoạt động thực tiễn.

1. Cái mới xuất hiện từ cái cũ nhưng không được bỏ hoàn toàn cái cũ

Khi nhận thức, hoạt động trong thực tiễn, chúng ta cần lưu ý rằng cái mới luôn thay thế cho cái cũ, sự tiến bộ nhất định sẽ thay thế cho sự lạc hậu. Cái mới được ra đời dựa trên cái cũ và kế thừa những điều tích cực từ cái cũ. Chính vì vậy, chúng ta cần chống lại hay ngăn ngừa thái độ phủ định hoàn toàn cái cũ.

2. Cần chủ động phát hiện, bồi dưỡng, thúc đẩy cái mới

Trong hoạt động thực tiễn, ta cần phát hiện kịp thời cái mới, biết quý trọng và tin tưởng và sự phát triển trong tương lai của cái mới. Có thể ban đầu cái mới còn khá ít ỏi và yếu ớt nhưng ta cần hết sức ủng hộ, bồi dưỡng cũng như phát huy cái mới, tạo điều kiện để cái mới có thể chiến thắng cái cũ.

Trong quá trình đấu tranh cùng cái cũ, chúng ta cần biết sàng lọc để giữ lại những điều tích cực, có giá trị tốt từ cái cũ, cải tạo cái mới sao cho phù hợp với điều kiện mới. Cần chống lại thái độ “hư vô chủ nghĩa” khi nhìn nhận và đánh giá quá khứ.

3. Khắc phục thái độ bảo thủ, loại trừ những hủ tục trong xã hội

Đồng thời chúng ta cần khắc phục, ngăn ngừa thái độ bảo thủ, khư khư giữ lại những điều lỗi thời làm cản trở sự phát triển của lịch sử. Cần nhận thức rõ ràng đâu là cái lỗi thời, đâu là cái tích cực cần lưu giữ.

Phía trên Top kinh doanh đã giải thích khái niệm Quy luật phủ định của phủ định bao gồm: Nội dung, đặc điểm, phân tích ý nghĩa và ví dụ của quy luật phủ định của phủ định trong cuộc sống nếu có bất kỳ thắc mắc nào bạn hãy để lại bình luận bên dưới.