Vì sao bé bú rồi lại nôn

Nôn trớ là một tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, nhất là giai đoạn các bé còn đang bú sữa mẹ. Nguyên nhân là do trong giai đoạn này, hệ thống tiêu hóa của trẻ còn non nớt và yếu ớt, các van trong dạ dày hoạt động chưa đồng bộ. Nôn trớ ở trẻ thường lành tính, tự khỏi khi trẻ lớn hơn, nhưng đôi khi nôn trớ lại là biểu hiện của những bệnh lý tiêu hóa như trào ngược dạ dày thực quản, triệu chứng của bệnh lý đường hô hấp hay bệnh lý toàn thân… Bài viết sau đây sẽ giúp mẹ hiểu thêm nguyên nhân và cách trị nôn trớ kịp thời cho bé.

1. Dấu hiệu nôn trớ

Nôn là hiện tượng đẩy ngược các chất trong dạ dày qua miệng do các động tác gắng sức của cơ thể. Trớ xảy ra mỗi khi trẻ ăn no, sữa trào ra khỏi miệng sau mỗi lần rướn người hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Hiện tượng nôn trớ là một biểu hiện bất thường ở trẻ khi bú, hậu quả là thức ăn trào ngược từ dạ dày qua miệng. Nôn trớ ở trẻ được chia thành nôn trớ sinh lý và nôn trớ bệnh lý.

Nôn trớ sinh lý: sau khi sinh do dạ dày trẻ còn nhỏ, nằm ngang nên trẻ rất dễ nôn trớ. Sau 7 – 8 tháng tuổi, nôn trớ sinh lý sẽ không còn nữa.

Nôn trớ bệnh lý ở trẻ xảy ra khi trẻ nôn kèm với biểu hiện sốt, co giật, kèm theo sốt, ho, phát ban, đau bụng quằn quại, bụng trướng…. Trong trường hợp này, mẹ hãy để ý và đưa con đi khám vì rất có thể trẻ đang bị bệnh như nhiễm trùng dạ dày, ngộ độc thức ăn, hoặc các bệnh viêm màng não, viêm ruột thừa, nhiễm khuẩn, nhiễm virus, hẹp môn vị, lồng ruột, rối loạn vận động dạ dày, thực quản hoặc do cơ thể trẻ không dung nạp được một số chất.

2. Cách xử trí khi trẻ bị nôn trớ

• Khi trẻ đang bị nôn trớ sữa hay thức ăn ra ngoài, mẹ lấy khăn sạch lau miệng cho trẻ và quàng khăn vào cổ đề phòng trẻ nôn trớ tiếp. Tuyệt đối tránh bế xốc trẻ lên khi đang nôn trớ vì sẽ làm tăng nguy cơ trào dịch ói vào phổi.
• Không quát mắng hay tỏ thái độ bực tức dễ làm trẻ mất bình tĩnh, quấy khóc và trớ nhiều hơn. Mẹ nên từ từ nhẹ nhàng nói chuyện với trẻ để quên đi việc nôn trớ, đồng thời vuốt ngực và lưng cho trẻ từ trên xuống.
• Đặt trẻ nằm yên, cần kê cao đầu, đồng thời luôn để thân mình phía trên cao hơn phía dưới để tránh hiện tượng trào ngược. Nếu trẻ bị ọc sữa nhiều, nên cho nằm nghiêng sang một bên để không bị hít chất nôn vào phổi. Mẹ cùng cần nhớ không nên cho trẻ uống sữa ngay sau khi nôn ói. Bên cạnh đó, nhanh chóng lau mặt và miệng cho trẻ, thay áo, súc miệng để tránh mùi khó chịu do chất nôn gây ra.
• Khi nôn nhiều trẻ sẽ mất một lượng nước và chất điện giải khá lớn qua chất nôn. Do đó khi này mẹ nên có biện pháp bổ sung bù lượng nước và các chất điện giải cho trẻ. Mẹ có thể dùng dung dịch Oresol, nước cháo muối hay nước trái cây loãng. Nếu sử dụng Oresol để bù nước và chất điện giải cho trẻ, mẹ cần lưu ý pha theo đúng tỷ lệ hướng dẫn của nhà sản xuất, cho trẻ uống từng ít một và không pha từ sáng mà để đến chiều mới cho trẻ uống.

3. Biện pháp trị nôn trớ cho trẻ

Khi đã có những kiến thức về nôn trớ và cách xử trí, mẹ nên có những biện pháp để chủ động hạn chế tình trạng nôn trớ cho con.

Với trẻ bú sữa/ bú bình:

Mẹ nên cho trẻ bú từ từ, không để bú quá no và chỉ cho trẻ nằm sau khi bú mẹ ít nhất 15 phút. Về tư thế khi cho trẻ bú, mẹ cần bế đầu và người trẻ nằm trên một đường thẳng, mặt quay vào vú, mũi của trẻ đối diện với núm vú. Mẹ phải ôm sát con vào người và dùng tay đỡ mông. Sau đó, chạm vú vào môi trên của trẻ, đợi đến khi miệng trẻ mở rộng, mẹ đưa miệng trẻ vào vú sao cho môi dưới của trẻ ở dưới núm vú.

Nên cho trẻ bú bên trái trước [trẻ mới bú nên lượng sữa trong dạ dày còn ít, có thể nằm nghiêng bên phải]. Sau đó, chuyển trẻ sang bên phải [lúc này dạ dày bé đã nhiều sữa, cần nằm nghiêng trái]. Như vậy, sữa sẽ dễ dàng tuần hoàn mà không gây trào ngược dạ dày.

Sau khi cho trẻ bú xong, cần bế đứng lên và vỗ nhẹ phần lưng để  trẻ có thể ợ hơi được. Mục đích của việc này giúp làm giảm lượng hơi mà trẻ nuốt vào dạ dày, cũng là nguyên nhân gây nôn trớ

Mẹ nghiêng bình sữa cho trẻ bú, sao cho sữa ngập cổ bình để tránh nuốt không khí vào dạ dày gây nôn trớ.

Khi trẻ mới tập ăn dặm, mẹ không nên ép con ăn nhiều dễ khiến con sợ hãi khi nhìn thấy thức ăn.

Thay vào đó, mẹ có thể chia thức ăn làm nhiều bữa nhỏ trong ngày để bảo đảm đủ số lượng thức ăn cần thiết. Các bữa ăn của trẻ nên tập trung và thời gian ăn không kéo dài hơn 30 phút/bữa. Ăn quá lâu dễ làm cho trẻ mệt mỏi, lâu dần sẽ gây cảm giác chán ăn, khiến trẻ khóc và quấy phá.

Một số trẻ tạm thời cơ thể không dung nạp được sữa bò tươi, mẹ có thể thay thế bằng sữa đậu nành hoặc sữa bò dưới dạng sữa chua.

Cho trẻ bú lượng sữa vừa phải để hạn chế nôn trớ

Để phòng ngừa và hỗ trợ hệ tiêu hóa của trẻ tốt hơn, trị nôn trớ hiệu quả mẹ có thể bổ sung chế phẩm men vi sinh. Men vi sinh giúp lập lại cân bằng hệ vi sinh nhờ vậy bụng trẻ sẽ luôn khỏe mạnh để vững vàng đối phó với các vấn đề tiêu hóa, giúp trẻ ăn ngon tự nhiên, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng.

Trong quá trình chăm sóc sức khỏe bé yêu, nếu có bất kỳ khó khăn nào mẹ có thể tìm hiểu thêm thông tin qua website: //www.bioacimin.com/ hoặc hoặc đặt câu hỏi trực tiếp tại //www.bioacimin.com/chuyen-gia-tu-van để được tư vấn hỗ trợ miễn phí trong suốt quá trình phát triển của con.

Chúc các mẹ nuôi con khỏe mạnh! 

Xem thêm tip trị nôn trớ an toàn cho trẻ tại đây: 

Xử lý nôn trớ cho trẻ theo lời khuyên chuyên gia

Trị nhanh chứng nôn trớ ở trẻ

Giải thích về chứng ọc sữa ở trẻ sơ sinh.

Trước hết chúng ta cần phân biệt rõ ràng đâu là nôn, đâu là trớ sữa. Trong trường hợp trẻ bị trớ sữa hay trong dân gian họ gọi là trẻ bị sựa. Khi trẻ bú nôn quá và sữa chào ra ngoài khoé miệng thì không phải là nôn. Khi nôn thì nó vọt ra thành vòi. Hai cái này cần phân biệt tại vì nếu chúng ta gọi là trẻ bị trớ thì không đáng ngại. Nhưng nếu trẻ nôn thì có thể sẽ liên quan đến một số bệnh lý nào đó.

Khi nào nôn trớ ở trẻ sơ sinh được coi là bình thường?

Ảnh minh họa

Nôn trớ là hiện tượng phổ biến trong những tuần đầu sau sinh, khi bé vừa ăn xong hay bé vặn người. Bé  trớ ra sữa vón cục và điều này có thể làm bé sợ, khóc nhiều hơn.

Có rất nhiều nguyên nhân khiến bé trớ, từ việc đi xe ô tô đến rối loạn tiêu hoá, thậm chí khóc hay ho kéo dài cũng có thể kích thích phản xạ này. Và đây là lý do vì sao trẻ thường nôn trớ nhiều trong những năm đầu tiên sau khi chào đời.

Nôn trớ thường tự hết sau 6 – 24 giờ mà không cần phải áp dụng bất kỳ cách đẩy lùi đặc biệt nào.

Miễn là bé vẫn khoẻ mạnh và tiếp tục lên cân thì bạn không cần phải lo lắng về hiện tượng này.

Khi nào cha mẹ nên lo lắng?

Trong những tháng đầu tiên sau sinh, hiện tượng nôn trớ có thể là biểu hiện của một vấn đề nào đó liên quan đến ăn uống chẳng hạn như ăn quá no. Sau thời kỳ này, nguyên nhân có thể là do một loại vi rút dạ dày.

Đôi khi, dù rất hiếm, nôn trớ ít khi là biểu hiện của một tình trạng viêm nhiễm nào đó ở hệ hô hấp, tiết niệu hay thậm chí là tai.

Bé càng lớn mà tình trạng nôn trớ càng nghiêm trọng thì đừng do dự, hãy đưa bé tới bác sĩ ngay. Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo cần tới bệnh viện ngay:

Đau bụng quằn quại

– Bụng trướng

– Lơ mơ hay ở trạng thái kích thích

– Co giật

– Liên tục nôn trớ hay tiếp tục nôn trớ trên 24 tiếng

– Có dấu hiệu cơ thể bị khử nước như miệng khô, ít nước mắt, ít đi tiểu [thay ít hơn 6 tã lót/ngày]

– Xuất hiện máu hay mật [màu xanh] khi nôn trớ

Một chút máu tươi khi nôn trớ thường không đáng lo ngại bởi đó là do các mao mạch ở thực quản bị xước khi phản xạ nôn quá mạnh.

Cũng có thể có xuất hiện tia đỏ trong dịch nôn nếu bé nuốt máu từ vết thương nào đó ở miệng hoặc bị chảy máu cam trong vòng 6 tiếng trước đó. Vì thế bạn chỉ nên gọi bác sĩ nếu bé tiếp tục nôn trớ có lẫn máu trong những lần sau với số lượng tăng dần. Riêng với tình trạng nôn có màu xanh thì cần đưa bé đi khám ngay.

Bạn cần giữ lại chút dịch nôn trớ có lẫn máu hay mật xanh để đưa bác sĩ kiểm tra.

Nôn trớ không ngừng trong tháng đầu tiên sau sinh, cứ ăn xong là nôn trớ

Đây có thể là do chứng hẹp môn vị, một nguyên nhân hiếm gặp gây nôn trớ mà thường bắt đầu 1 vài tuần sau khi bé chào đời cho tới tận khi bé 4 tháng tuổi.

Môn vị là một cơ vòng nối liền dạ dày với đoạn đầu của ruột non. Nếu cơ vòng này bị dày lên sẽ ngăn cản sự di chuyển các chất trong bộ máy tiêu hóa từ dạ dày xuống ruột. Sữa hoặc các thực phẩm khác bị ứ tắc ở đây sẽ dội lại phía thực quản và gây ra nôn ói.

Chỉ cần một tiểu phẫu là vấn đề sẽ được giải quyết. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ cần đưa bé tới bệnh viện nhi ngay khi thấy triệu chứng trên.

Một lưu ý là cha mẹ không nên quá căng thẳng về hiện tượng này ở trẻ. Mỗi đứa trẻ đều sẽ nôn trớ ít nhiều trong giai đoạn sau khi chào đời và thường không ảnh hưởng gì tới sức khoẻ cũng như sự phát triển của trẻ ngoại trừ làm bẩn bộ quần áo mới. Hãy nhớ nôn trớ là một phần không thể thiếu trong giai đoạn mới làm cha mẹ.

Trẻ sơ sinh bị trớ là hiện tượng sinh lý

Chúng ta gọi hiện tượng trẻ sơ sinh bị trớ là hiện tượng sinh lý bình thường bởi vì dạ dày của em bé ở lứa tuổi nhỏ, lứa tuổi sơ sinh thì thường thường nằm ngang, nó không có nằm xéo từ trái qua phải làm cho sữa ứ lại trong dạ dày lâu hơn dẫn đến em bé dễ bị trớ.

Thứ 2 là nơi nối giữa thực quản và dạ dày cơ vòng của em bé nhỏ chưa được phát triển đầy đủ nên không khép được kín, khi em bé ăn no và thở làm cho sữa đi ngược lên thì chúng ta gọi trào ngược dạ dày thực quản do sinh lý cũng được mà gọi là bệnh lý cũng được bởi vì giai đoạn sau khi em bé lớn lên cơ vòng chắc lên thì sẽ không còn xảy ra hiện trượng trẻ sơ sinh bị trớ sữa.

Phải làm gì khi trẻ sơ sinh bị trớ sữa

Những em bé bị trớ sữa có thể do bú hơi nhiều quá, chẳng hạn là bú bình mà dùi lỗ to thì chúng ta cần dùi lại lỗ bình nhỏ cho em bé bú để tránh tình trạng bé bú hơi nhiều quá và làm cho sữa lắp đầy núm vú tức là đầy phần cao su đó.

Để phát hiện em bé bú hơi nhiều rất đơn giản chỉ cần để ý em bé khi bú nếu bình sùi bọt lên nhiều tức là quá nhiều hơi trong bình.

Khi dùi bình sữa chú ý nên tránh đường thở của bé như tránh trực diện vào cổ họng của bé dễ làm cho bé bị trớ.

Nếu em bé bị trớ sữa do thiếu canxi thì phải bổ sung canxi cho em bé để tránh tình trạng trớ sữa.

Đông y đẩy lùi hiện tượng trẻ sơ sinh bị trớ sữa

Trẻ sơ sinh bị chớ sữa các mẹ thường dùng những sản phẩm chống nôn tân dược thường có tác dụng phụ là ức chế thần kinh trung ương làm cho trí não chậm phát triển, rối loạn trương lực cơ, giãn đồng tử, loạn thị, đi lại chậm chạp, mất thăng bằng, ăn chậm, nói chậm… nên các bà mẹ phải thật thận trọng khi cho bé sử dụng.

Trước đây khi chưa có sự phát triển của nền y học hiện đại khá các bà các mẹ thường sử dụng cây cỏ thiên nhiên cũng như đông y để đẩy lùi nôn trớ cho con.