U tuyến mồ hôi là gì năm 2024
|
U ống tuyến mồ hôi (hay còn gọi mụn thịt) là một khối u nhỏ lành tính. Chúng thường tập trung thành từng đám, rải rác trên má và mi mắt. Các u ống tuyến mồ hôi hoàn toàn không gây hại tới sức khoẻ, nhưng ảnh hưởng nhiều tới thẩm mỹ. Show
Bệnh xuất hiện là do sự phát triển quá mức của các tế bào trong các ống tuyến mồ hôi (các tuyến mồ hôi thông thường- Eccrine glands). Những ai có thể mắc bệnh? – Bệnh u ống tuyến mồ hôi có thể xuất hiện ở bất cứ tuổi nào, nhưng hay gặp ở người trưởng thành (sau dậy thì). – Bệnh có thể gặp ở tất cả mọi người, bất cứ chủng tộc nào và ở cả hai giới, nhưng nữ giới mắc nhiều hơn. – Đôi khi ta có thể gặp bệnh có tính chất gia đình (nhiều người trong gia đình bị bệnh). Trên 18% người bị bệnh Down có biểu hiện các tổn thương u ống tuyến mồ hôi. Những người bị đái tháo đường cũng dễ bị bệnh u ống tuyến mồ hôi hơn. – Hình thái bệnh thường gặp là các u ống tuyến mồ hôi phát ban (eruptive syringomas), và thấy rõ hơn ở những người da sẫm màu. Biểu hiện của bệnh: U ống tuyến mồ hôi thường gặp ở những vị trí sau: + Vùng trên gò má. + Vùng mi dưới. + Vùng nách. + Vùng ngực. + Vùng bụng. + Vùng trán. + Cơ quan sinh dục (dương vật hay âm hộ) Các tổn thương u ống tuyến mồ hôi đặc trưng kích thước 1- 3 mm, có màu da hay màu vàng. Chúng thường xuất hiện thành từng đám, mảng ở cả 2 bên cơ thể, thậm chí đối xứng nhau. Chúng không gây ngứa, không đau. Các u ống tuyến mồ hôi phát ban thường xuất hiện cùng lúc và hay gặp ở vùng ngực và bụng. Điều trị như thế nào? Chẩn đoán bệnh u ống tuyến mồ hôi thông thường chỉ cần dựa vào các biểu hiện lâm sàng. Tuy nhiên trong trường hợp nghi ngờ bác sĩ có thể làm xét nghiệm tế bào để xác định. Trong trường hợp bệnh u ống tuyến mồ hôi được chẩn đoán xác định, có thể bạn không cần điều trị gì vì đây là những tổn thương lành tính, không gây ảnh hưởng tới sức khoẻ. Tuy nhiên tình trạng này lại có thể ảnh hưởng rất nhiều tới thẩm mỹ, do đó đa số người bệnh muốn loại bỏ chúng đi. Các phương pháp điều trị hiện nay phổ biến là: o Đốt điện. o Phẫu thuật cắt bỏ cả vùng da mang dám tổn thương. o Điều trị bằng Laser CO2. o Phương pháp mài mòn da o Điều trị áp lạnh bằng áp Nitơ lỏng. Tuy nhiên, dù điều trị bằng phương pháp nào cũng có nguy cơ để lại sẹo, nguy cơ tái phát bệnh sau một thời gian. Để điều trị hiệu quả, nên đến các bệnh viện có khoa Da liễu hay Phẫu thuật thẩm mỹ để được các bác sĩ chuyên khoa đánh giá chính xác các tổn thương, lựa chọn phương pháp điều trị đơn giản nhất, hiệu quả nhất và tránh được tối đa các nguy cơ tai biến xảy ra. Hiện nay loại bỏ các tổn thương này bằng LASER CO2 siêu xung đang phổ biến nhất và hiệu quả nhất. Hàng năm, Bệnh viện Phong- Da liễu TW Quy Hòa tiếp nhận và điều trị hàng trăm trường hợp u tuyến mồ hôi, đạt kết quả cao về thẩm mỹ và không để xảy ra tai biến. Bản hướng dẫn chẩn đoán “Bệnh U ống tuyến mồ hôi” được ban hành bởi bộ Y Tế theo Quyết định số 75/QĐ-BYT ngày 13/1/2015 của Bộ Y tế về ban hành Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị các bệnh Da liễu > Nội dung chi tiết như sau
NGUYÊN NHÂN
stress, hormon sinh dục, đặc biệt là progesteron.
CHẨN ĐOÁNChẩn đoán xác định: chủ yếu dựa vào lâm sàng.
+ Tổn thương cơ bản là các sẩn nhỏ, kích thước 1-5mm, màu nhờn màu da hay màu vàng nhạt, nâu nhạt, trắng. Sẩn tương đối cứng chắc, trơn nhẵn và thường có tính phân bố đối xứng. + Vị trí: thường ở vùng quanh mắt, nhất là mi dưới, gò má, trán, mặt, cổ, nách, ngực, bụng, đùi, sinh dục, cẳng chân. Đôi khi có ở vùng đầu và gây ra tình trạng rụng tóc không sẹo. + Triệu chứng cơ năng: có thể có ngứa. + Toàn thân: toàn trạng không bị ảnh hưởng.
Mô bệnh học: tăng sinh các ống tuyến mồ hôi, lòng ống chứa mảnh vụn không bắt màu thuốc nhuộm, một số ống có đuôi hình dấu phẩy giống “hình con nòng nọc”, xâm nhập lympho quanh nang lông. Chẩn đoán thể lâm sàng: có 4 thể lâm sàngđặ c trưng.
Thương tổn gồm nhiều sẩn nhỏ và phân bố ở một vị trí giải phẫu. Hay gặp ở vùng dưới mi mắt, vùng má. Tuy nhiên, cũng có thể gặp ở vùng nách, cổ, ngực, bụng, sinh dục, cánh tay, ria mép.
+ Thể gia đình là thể tương đối hiếm gặp, di truyền trội trên nhiễm sắc thể thường. Có gia đình ghi nhận đặc tính di truyền bệnh đến 3 thế hệ. + Lâm sàng thường các sẩn tập trung thành đám nhờn khảm trai.
+ Tỉ lệ hiện mắc bệnh ở những người bệnh Down nhiều gấp 30 lần so với tỉ lệ hiện mắc của dân số không bị bệnh Down. + Tổn thương có thể xuất hiện ở dạng khu trú hay lan tỏa.
Khởi phát đột ngột ở tuổi thanh thiếu niên với hàng loạt tổn thương lan tỏa, tiến triển từng đợt ở vùng thân trước nhờn cổ, nách, ngực, bụng trên, vùng quanh rốn và tay, thậm chí còn xuất hiện trên vùng da sau khi tẩy lông bằng sáp. Thương tổn thể lan tỏa thường xảy ra ở hai bên và có khuynh hướng đối xứng. b) Chẩn đoán phân biệt
Thương tổn là những sẩn nhỏ, dẹt, phẳng, hơi gờ nhẹ trên mặt da, màu da hay vàng xám. Mặt, mu bàn tay, cẳng tay, cẳng chân và phần trên của ngực là những vị trí thường gặp. Số lượng thường nhiều, sắp xếp thành cụm hay thành vệt.
+ Thương tổn thường phân bố rải rác ở mặt, nhất là vùng trán, là những u nhỏ kích thước 2-3mm, màu da bình thường, chắc và lÒm giữa. + Bệnh thường gặp ở những người lớn tuổi.
+ Thương tổn thường xuất hiện ở mặt và trông giống nhờn thương tổn của u ống tuyến mồ hôi. + Trichoethelioma ít khi ở mi mắt. + Tiến triển ngày càng lớn về kích thước. + Chẩn đoán phân biệt bằng mô bệnh học. ĐIỀU TRỊCho đế n nay trên thế giới đã có nhiề u phương phá p điề u trị bệ nh u ố ng tuyế n mồ hôi nhờn đố t điệ n trong thương tổn , phẫ u thuậ t cắ t bỏ tổ n thương bằn g kéo Castroviejo, mài mòn da, laser CO2. Tỷ lệ thành công của các phương pháp này cũng rất khác nhau do mỗi phương pháp có những ưu điểm và hạn chế riêng. Nguyên tắc điều trị
Điều trị cụ thể
+ Isotretinoin bôi mỏng đúng tổn thương vào buổi tối. + Atropin dung dịch 1%: thoa 1 lần/ngày có tác dụng điều trị ngứa và làm giảm kích thước tổn thương u ống tuyến mồ hôi. + Tranilast (axít anthranilic): Tranilast có đặc tính ức chế sự giải phóng các chất trung gian hóa học bởi tế bào mast. Thuốc vốn được sử dụng rộng rãi ở Nhật để điều trị hen phế quản, viêm da cơ địa, viêm mũi dị ứng, sẹo lồi, sẹo phì đại và cũng được báo cáo là có hiệu quả điều trị với u ống tuyến mồ hôi. Sẩn giảm kích thước và hết ngứa sau điều trị. Liều dùng: Tranilast uống với liều 300mg/24 giờ trong 6 tháng.
+ Laser CO2 với bước sóng 10.600 nm có tác dụng làm bốc bay tổ chức u. Tùy từng bệnh nhân và vị trí tổn thương mà sử dụng công suất điều trị khác nhau. Có thể dùng laser CO2 đơn thuần hoặc kết hợp với chấm axít trichoxacetic. + Phẫu thuật cắt bỏ: phương pháp này có thể lấy đi u ống tuyến mồ hôi hoàn toàn song dễ bị sẹo hay bị biến dạng nên chỉ có thể áp dụng trong trường hợp có diện tích nhỏ. + Radio surgery: sử dụng sóng cao tần gây phá hủy đúng mô của u ống tuyến mồ hôi. TIẾN TRIỂN VÀ BIẾN CHỨNGBệnh tiến triển lành tính. Số lượng tổn thương tăng dần theo lứa tuổi nhưng không ảnh hưởng đến sức khoẻ mà chỉ ảnh hưởng đến vấn đề thẩm mỹ. Tại sao lại có tuyến mồ hôi?Chức năng chính của tuyến mồ hôi là giữ cho nhiệt độ cơ thể ở mức khoảng 37°C. Để duy trì thân nhiệt, cơ thể sẽ tiết ra mồ hôi trong môi trường nóng hoặc khi hoạt động thể chất. Khi nước trong mồ hôi bay hơi, bề mặt da sẽ nguội đi. Syringomas là gì?U tuyến mồ hôi lành tính (Syringomas) là bệnh lý rối loạn tăng sinh của các ống tuyến mồ hôi. Thường gặp ở nữ giới, ở độ tuổi trung niên. Vị trí chủ yếu ở vùng mặt, quanh mắt. Bệnh ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ. Mồ hôi hình thành như thế nào?Sự bài tiết mồ hôi xảy ra khi các tế bào biểu mô bao quanh các tuyến bài tiết co lại. Mồ hôi tiết dịch làm tăng tốc độ phát triển của vi khuẩn và làm bay hơi các hợp chất có mùi của mồ hôi apocrine, tạo ra mùi cơ thể đặc trưng. Tuyến mồ hôi nách nằm ở đâu?Hôi nách là gì và nguyên nhân Nguyên nhân gây hôi nách chủ yếu là do tuyến mồ hôi. Tuyến mồ hôi của chúng ta chia làm hai loại, tuyến nhỏ phân bố khắp cơ thể, có chức năng đào thải chất cặn bã, với 99% nước và 0,5% là muối. Tuyến mồ hôi lớn nằm ở dưới da, mở ở các lỗ chân lông, nằm ở nách, âm hộ và lông mày. |
