Chính sách tiền tệ có vai trò vô cùng quan trọng đối với nền kinh tế một quốc gia. Bởi nó sẽ ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh khác nhau như: lạm phát, tốc độ tăng trưởng, công ăn việc làm… Vậy chính sách tiền tệ là gì? Có những công cụ nào? Hãy cùng Xuyên Việt Media tìm hiểu rõ hơn qua bài viết sau nhé!
Chính sách tiền tệ [Monetary Policy] là chính sách sử dụng các công cụ của hoạt động ngoại hối và tín dụng nhằm ổn định tiền tệ. Từ đó giúp nền kinh tế ổn định và thúc đẩy phát triển kinh tế.
Chính sách tiền tệ là gì? Thực tế chính sách tiền tệ là chính sách kinh tế vĩ mô được thực hiện bởi ngân hàng trung ương. Mục đích để đạt các mục tiêu kinh tế vĩ mô của chính phủ như: tăng trưởng kinh tế, ổn định tỷ lệ thất nghiệp, giá cả…
Hiện chính sách tiền tệ gồm có 2 loại cơ bản:
Đây là chính sách do ngân hàng trung ương mở rộng mức cung tiền lớn hơn bình thường. Theo đó lãi suất sẽ giảm xuống, tổng cầu tăng lên, người lao động có công ăn việc làm, sản xuất kinh doanh mở rộng.
Để thực hiện, ngân hàng trung ương sẽ chọn một trong các cách sau:
- Hạ thấp tỷ lệ dự trữ bắt buộc
- Hạ thấp mức lãi suất chiết khấu
- Mua vào trên thị trường chứng khoán
Đây là chính sách do ngân hàng trung ương tác động để giảm bớt mức cung tiền giúp lãi suất tăng lên trên thị trường. Chính sách này được áp dụng khi nền kinh tế gia tăng lạm phát.
Muốn thực hiện, ngân hàng trung ương có thể sử dụng biện pháp:
- Tăng mức dự trữ bắt buộc
- Tăng lãi suất chiết khấu và kiểm soát các hoạt động tín dụng chặt chẽ.
- Bán ra trên thị trường chứng khoán
Thông tin bạn chưa biết: CPI là gì
Sau khi đã biết chính sách tiền tệ là gì, chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem yếu tố nào tác động và làm ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ nhé.
Tình trạng tài chính của 3 đối tượng này sẽ ảnh hưởng tới chính sách tiền tệ theo những cách sau:
- Tác động của chính sách tiền tệ đến giá tài sản như bất động sản, cổ phiếu… điều này phụ thuộc vào cơ cấu của mỗi danh mục đầu tư tài chính của doanh nghiệp và cá nhân.
- Tác động của chính sách tiền tệ đến hành vi tiêu dùng và đầu tư của doanh nghiệp, cá nhân sẽ dựa vào chi phí được tài trợ thông qua hệ thống tài chính.
- Tác động của chính sách tiền tệ sẽ bị hạn chế nhiều ở những nước phụ thuộc vào nguồn vốn tín dụng.
Thị trường tài chính ít thị phần và sự cạnh tranh sẽ tập trung ở những ngân hàng lớn, chính sách tiền tệ cũng chịu ảnh hưởng nhất định.
Bên cạnh đó, thị trường có nhiều sự phát triển khác nhau như bảo hiểm, chứng khoán… cũng tạo ra những tác động tới chính sách tiền tệ. Càng có nhiều nhân tố tác động tới cung tiền của tín dụng ngân hàng thì chính sách tiền tệ càng ít bị ảnh hưởng.
Chính sách tiền tệ là gì? Đây là chính sách dùng để điều chỉnh nền kinh tế vĩ mô của một quốc gia. Vì thế trong điều kiện tự do hóa các giao dịch vốn, chính sách tiền tệ sẽ chịu ảnh hưởng bởi ngoại hối.
Bởi thế khi ổn định, sự dịch chuyển của vòng vốn sẽ trung hòa mọi hành động của chính sách tiền tệ. Các doanh nghiệp tiếp cận dòng vốn từ nước ngoài cũng ít phụ thuộc vào tín dụng trong nước, tác động của chính sách tiền tệ lên tổng cầu cũng giảm theo.
Tình trạng đô la hóa chính là thách thức đối với việc điều chỉnh chính sách tiền tệ, đặc biệt nó làm hạn chế khả năng đo lường cung tiền.
Nếu tồn tại tình trạng này ở cả hai bên tài sản nợ và tài sản có sẽ gây ra những rủi ro làm mất cân đối chênh lệch và kỳ hạn tiền tệ.
Xem thêm: Cách tính GDP danh nghĩa và GDP thực tế
Chính sách tiền tệ sẽ là công cụ để kiểm soát toàn bộ tổ chức tín dụng và ngân hàng thương mại. Đồng thời còn có nhiều vai trò quan trọng khác như:
- Tăng trưởng kinh tế: Đây là mục tiêu hàng đầu. Khối tiền tệ tăng hay giảm đều tác động đến số cầu tổng quát và lãi suất. Từ đó làm tăng đầu tư sản xuất và tổng sản lượng quốc gia.
- Ổn định giá cả thị trường: Ổn định giá cả sẽ giúp nhà nước hoạch định tốt hướng phát triển kinh tế. Việc này cũng giúp môi trường đầu tư ổn định, thu hút nhiều nguồn vốn đầu tư.
- Ổn định lãi suất: Dựa trên quỹ đạo cho vay được tạo lập từ nguồn tiền gửi của xã hội cùng hệ thống lãi suất phù hợp với sự cơ chế thị trường.
- Ổn định thị trường ngoại hối và tài chính: Ổn định thị trường tài chính được thúc đẩy bởi ổn định lãi suất. Biến động của tỷ giá ảnh hưởng lớn tới sức mua và tác động các hoạt động kinh tế.
Các dịch vụ nổi bật của Xuyên Việt Media:
Chính sách tiền tệ rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của một đất nước. Trên đây là những thông tin chi tiết về chính sách tiền tệ là gì, các yếu tố ảnh hưởng và vai trò của chính sách tiền tệ. Hi vọng bài viết đã cung cấp nhiều kiến thức hữu ích giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết, xin vui lòng liên hệ Xuyên Việt Media để được giải đáp!
Chính sách tiền tệ hay chính sách lưu thông tiền tệ là một trong những chính sách có tác động đến sự phát triển của nền kinh tế. Những thay đổi của chính sách tiền tệ có thể gián tiếp hoặc trực tiếp dẫn đến những thay đổi của một số yếu tố trong nền kinh tế.
Hiểu đơn giản, chính sách tiền tệ là chính sách kinh tế vĩ mô do ngân hàng trung ương [hoặc cơ quan hữu trách về tiền tệ] thực hiện. Ngân hàng trung ương thực hiện chính sách tiền tệ để đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô của chính phủ như ổn định giá cả, tỷ lệ thất nghiệp, tăng trưởng kinh tế…
Phân loại chính sách tiền tệ
Chính sách tiền tệ được chia làm hai loại: Chính sách tiền tệ mở rộng và chính sách tiền tệ thắt chặt.
Chính sách tiền tệ mở rộng hay còn được gọi là chính sách tiền tệ nới lỏng, là chính sách mà Ngân hàng Trung ương mở rộng mức cung tiền lớn hơn mức bình thường cho nền kinh tế, làm cho lãi suất giảm xuống, qua đó làm tăng tổng cầu, sẽ tạo được công ăn việc làm cho người lao động, thúc đẩy đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh. Từ đó khiến quy mô của nền kinh tế được mở rộng, thu nhập tăng và tỷ lệ thất nghiệp giảm.
Để thực hiện chính sách tiền tệ mở rộng, thông thường Ngân hàng Trung ương có thể thực hiện một trong ba cách sau đây:
- Mua vào trên thị trường chứng khoán
- Hạ thấp tỷ lệ dự trữ bắt buộc
- Hạ thấp mức lãi suất chiết khấu
Trong một số trường hợp có thể thực hiện đồng thời hai hoặc ba cách cùng một lúc.
Trong nền kinh tế vĩ mô, chính sách tiền tệ nới lỏng được áp dụng trong điều kiện nền kinh tế bị suy thoái, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng.
Bởi vậy cho nên chính sách mở rộng tiền tệ đồng nghĩa với chính sách tiền tệ chống suy thoái.
Chính sách tiền tệ thắt chặt hay còn gọi là chính sách tiền tệ thu hẹp, là chính sách mà Ngân hàng Trung ương tác động nhằm giảm bớt mức cung tiền trong nền kinh tế, qua đó làm cho lãi suất trên thị trường tăng lên. Từ đó thu hẹp tổng cầu, làm mức giá chung giảm xuống.
Thông thường chính sách tiền tệ thắt chặt được áp dụng khi nền kinh tế của một quốc gia đã có sự phát triển thái quá, lạm phát ngày càng gia tăng. Cho nên chính sách tiền tệ thắt chặt đồng nghĩa với chính sách tiền tệ chống lạm phát.
Để thực hiện chính sách tiền tệ này, Ngân hàng Trung Ương thường sử dụng các biện pháp làm giảm mức cung tiền qua các cách như:
- Bán ra trên thị trường chứng khoán
- Tăng mức dự trữ bắt buộc
- Tăng lãi suất chiết khấu, kiểm soát chặt chẽ các hoạt động tín dụng…
Tùy vào tình hình hoạt động của nền kinh tế, các mục tiêu kinh tế vĩ mô theo từng thời kỳ phát triển, Ngân hàng Trung ương có thể thực hiện một trong hai chính sách tệ tiền nói trên để mang đến sự ổn định cho nền kinh tế của đất nước.
Trong nền kinh tế vĩ mô, chính sách tiền tệ có vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều tiết khối lượng tiền lưu thông trong toàn bộ nền kinh tế.
Thông qua chính sách tiền tệ, ngân hàng Trung ương có thể kiểm soát hệ thống tiền tệ, từ đó kiềm chế và đẩy lùi lạm phát, ổn định sức mua của đồng tiền nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Ngoài ra, chính sách tiền tệ còn là công cụ để kiểm soát toàn bộ hệ thống các ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng. Cụ thể như sau:
Khống chế tỷ lệ thất nghiệp – Tạo ra công ăn việc làm
Chính sách tiền tệ dù mở rộng hay thu hẹp cũng sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội, quy mô sản xuất kinh doanh, từ đó ảnh hưởng tới tỷ lệ thất nghiệp.
Theo đó, để có một tỷ lệ thất nghiệp giảm thì nền kinh tế phải chấp nhận một tỷ lệ lạm phát tăng lên.
Điều này đặt ra cho ngân hàng Trung ương trách nhiệm phải vận dụng các công cụ tiền tệ để góp phần tăng cường, mở rộng đầu tư sản xuất kinh doanh, đồng thời tham gia tích cực vào sự tăng trưởng liên tục, ổn định và khống chế tỷ lệ thất nghiệp không vượt quá mức tăng thất nghiệp tự nhiên.
Tăng trưởng kinh tế
Đối với chính sách tiền tệ, tăng trưởng kinh tế chính là mục tiêu hàng đầu và quan trọng nhất. Sự tăng trưởng kinh tế được thể hiện thông qua hai yếu tố: Lãi suất và số cầu tổng quát.
Khối tiền tệ tăng hay giảm đều có tác động mạnh đến lãi suất và số cầu tổng quát, từ đó tác động đến sự gia tăng đầu tư sản xuất, tác động lên tổng sản lượng quốc gia, nghĩa là tác động lên sự tăng trưởng của nền kinh tế.
Do đó, chính sách tiền tệ phải nhằm vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế thông qua tăng hay giảm khối tiền tệ thích hợp trong nền kinh tế.
Ổn định giá cả trên thị trường
Trong nền kinh tế vĩ mô cũng như vi mô, ổn định giá cả có ý nghĩa quan trọng giúp cho Nhà nước hoạch định phương hướng phát triển kinh tế hiệu quả vì đã loại trừ được sự biến động của giá cả.
Việc ổn định giá cả sẽ giúp cho môi trường đầu tư ổn định từ đó góp phần thu hút vốn đầu tư, thúc đẩy các doanh nghiệp, các cá nhân sản xuất đem lại nguồn lợi cho mình cũng như xã hội.
Ổn định lãi suất
Việc ổn định lãi suất chính là thực hiện lãi suất tín dụng cung ứng phương tiện thanh toán, cho nền kinh tế quốc dân thông qua nghiệp vụ tín dụng ngân hàng.
Theo đó, dựa trên các quỹ cho vay được tạo lập từ các nguồn tiền gửi của xã hội và với một hệ thống lãi suất linh hoạt, phù hợp với sự vận động của cơ chế thị trường.
Ổn định thị trường tài chính và ngoại hối
Chính sách tài chính tiền tệ làm ổn định thị trường tài chính để điều hành nền kinh tế của mỗi chính phủ. Ổn định thị trường tài chính cũng được thúc đẩy bởi sự ổn định lãi suất, biến động trong lãi suất có thể gây nên sự mất ổn định cho các tổ chức tài chính.
Đối với thị trường ngoại hối, việc tỷ giá ổn định không chỉ có tác động tích cực mà nó còn có ý nghĩa rất lớn đối với việc củng cố niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài bởi chính sách tỷ giá luôn là một yếu tố vĩ mô quan trọng để nhà đầu tư nước ngoài xem xét khi họ có ý định đầu tư vào một quốc gia nào đó.
Biến động tỷ giá sẽ ảnh hưởng đến sức mua của đồng tiền, từ đó tác động đến hoạt động của nền kinh tế [tùy theo mức độ hướng ngoại của nền kinh tế].
Hạn chế của chính sách tiền tệ
Tuy nhiên, bên cạnh các vai trò quan trọng thì chính sách tiền tệ cũng tồn tại một vài hạn chế nhất định:
1. Hiệu lực của chính sách tiền tệ sẽ thấp khi đầu tư tư nhân không nhạy cảm với lãi suất.
Khi lãi suất tăng, chi phí [vốn] đầu vào của doanh nghiệp tăng lên, điều này làm cho giá hàng hoá đầu ra tiếp tục tăng cao, lạm phát không được kiểm soát. Do vậy, chính sách tiền tệ sẽ kém hiệu quả.
2. Chính sách tiền tệ sẽ kém hiệu quả nếu chính phủ không cam kết kiểm soát việc in thêm tiền.
Khi chính phủ muốn kiểm soát lạm phát bằng việc sử dụng chính sách tiền tệ thắt chặt, trước áp lực bù đắp thâm hụt ngân sách, chính phủ có thể in thêm tiền. Điều đó sẽ gây tác động ngược chiều với chính sách tiền tệ thắt chặt.
3. Việc sử dụng chính sách tiền tệ mở rộng có thể khiến lãi suất xuống mức quá thấp
Điều này khiến cho các cá nhân không muốn gửi tiền vào ngân hàng và quyết định nắm giữ tiền mặt và khiến hệ thống ngân hàng thương mại sẽ thiếu vốn cho vay và nó sẽ tác động đến việc đầu tư tư nhân không thể mở rộng, làm giảm hiệu quả của chính sách.