Quạt đứng, quạt trần, quạt treo tường hay một số loại quạt khác như quạt phun sương, đều là những vật dụng không thể thiếu của mỗi gia đình trong mấy chục năm nay, đặc biệt là vào những ngày hè nắng nóng. Quạt điện là thiết bị làm mát đơn giản nhất hiện nay, không tốn nhiều điện năng nên chúng ta thường để quạt điện hoạt động liên tục nhiều giờ liền trong thời gian dài và quên mất rằng chúng cũng cần được chăm sóc. Chỉ đến khi bạn nhận thấy quạt quay ít mát hơn, tạo ra những âm thanh gây khó chịu, có những triệu chứng như:
- Quạt quay chầm chậm một lát mới quay nhanh: kiểm tra trục, cánh quạt quay trơn, nhẹ thì quạt đã hư tụ khởi động, hoặc tụ bị hư, bị giảm trị số. Trường hợp này, ta thay một trục mới, nhỏ thêm dầu bôi trơn sau khi sửa là được.
- Quạt không quay, kêu rè rè, phải dùng tay tạo đà quay: trường hợp này quạt bị hư, nổ tụ khởi động, hoặc đứt, bung dây đề ở vị trí chỗ bó dây. Tháo ra quan sát thấy trụ bị cháy lòi dây ra ngoài. Trường hợp này ta phải thay tụ khởi động.
- Quạt chạy được số lớn, số nhỏ không quay, hoặc quay được một lúc thì đứng lại: phần lớn lỗ này do thiếu dầu bôi trơn dẫn đến hư, khô tụ, cốt bị cháy do ma sát. Cách sửa quạt điện bị sát cốt là thay tụ, thay cốt và bôi trơn bằng dầu máy.
Trên đây là một số biểu hiện cho thấy quạt điện nhà bạn đang rất cần được bảo dưỡng, cần xử lý những vấn đề được gợi ý để quạt điện làm việc ổn định, bền lâu hơn. Phần dưới đây, 1FIX sẽ nói rõ hơn về nguyên nhân và hướng dẫn cách để bạn có thể tự sửa quạt quay chậm, quay yếu tại nhà.
1. Quạt bị bám nhiều bụi bẩn
Thiết bị điện nào sau một thời gian sử dụng cũng sẽ bị hao mòn theo thời gian nhưng giảm năng suất làm việc do bụi bẩn là việc chúng ta có thể chủ động xử lý. Do cơ chế hoạt động, việc bụi bẩn bám vào lồng quạt, cánh quạt, hộp điều khiển là việc chắc chắn sẽ xảy ra, khi đến một mức độ nhất định sẽ dẫn đến hạn chế tốc độ quay của quạt.
Để đảm bảo quạt điện luôn sử dụng tốt, quay nhanh, bạn nên thường xuyên vệ sinh cánh quạt, bởi mép cánh quạt luôn là nơi bám rất nhiều bụi bẩn do mức độ ma sát ở đây mạnh nhất, phần nào làm chậm tốc độ quay của quạt. Bạn nên định kỳ tháo quạt ra lau chùi hết bụi bẩn từ 1 2 tháng/1 lần, việc này giúp quạt chạy được êm hơn và mang lại không khí trong lành hơn.
2. Khô dầu, hỏng động cơ bạc
Thêm một nguyên nhân khác khiến quạt quay bị yếu hoặc phát ra tiếng ồn khi quay, đó là do quạt bị khô dầu làm tăng ma sát, giảm tốc độ quay hoặc hỏng động cơ bạc.
Ngoài việc quan sát triệu chứng có giống 1FIX đã gợi ý ở đầu bài hay không, bạn còn có thể tự tiến hành kiểm tra bằng cách, cgắt điện và tháo lồng quạt, thử quay cánh quạt bằng tay. Nếu thấy quạt quay nhưng bị cản lại và chỉ quay một chút rồi ngừng hẳn, thì có thể quạt bị khô dầu, hỏng bạc.
Việc bạn cần làm tiếp theo chính là sử dụng dầu bôi trơn để tra vào ổ quay, giảm ma sát, để quạt quay nhanh hơn, tăng độ bền.
Bạn tháo vỏ, lấy hộp điều khiển ra và làm sạch hết bụi bẩn. Với các loại quạt điện thông thường, bạn chỉ cần mua một tuýp dầu sử dụng cho xe tay gas là được, giá khá rẻ mà còn sử dụng được vài năm nếu bảo quản tốt bởi đây là dầu bôi trơn đậm đặc sử dụng cho hộp số. Chỉ cần tra vào ổ quay trước sau của động cơ mỗi năm từ 1 đến 2 lần là sẽ không lo quạt bị khô dầu.
Nếu tháo hộp điều khiển, thấy trục và bạc bị hỏng, hao mòn quá lớn thì bạn nê liên hệ ngay với 1FIX, chúng tôi sẽ cử thợ chuyên sửa quạt điện tại nhà đến kiểm tra và xử lý.
3. Hư tụ điện
Khi mở hộp điều khiển, bạn thấy trục, bạc không bị mòn, không bị hỏng và sau khi tra thêm dầu, vệ sinh sạch sẽ rồi, bật quạt lên mà tốc độ quay của quạt vẫn chậm. Vậy nguyên nhân quạt quay chậm có thể là do tụ điện bị hư. Tụ điện là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ vòng quay nên khi nó bị hỏng, quạt sẽ quay rất chậm hoặc không thể quay được.
Nếu bạn có kinh nghiệm sửa chữa quạt thì hãy đi mua một tụ điện có cùng chỉ số điện áp, điện dung với tụ điện cũ để về thay thế. Nếu bạn chưa có kinh nghiệm thì bạn nên mang ra tiệm sửa chữa để họ thay tụ điện mới cho quạt.
4. Hỏng cuộn dây đồng
Sau quá trình kiểm tra, nếu bạn thấy nguyên nhân quạt quay yếu không nằm ở trục, động cơ bạc và tụ điện thì có thể là do cuộn dây đề bị đứt, cuộn dây đồng sử dụng lâu nên bị xuống cấp.
Trong trường hợp này, bạn có thể đi mua mới cuộn dây đã được quấn sẵn về thay. Nhớ xem thêm cách hướng dẫn trên internet để thay cuộn dây chính xác hơn. Hoặc bạn có thể mang ra tiệm sửa chữa để thợ lành nghề thay cuộn dây cho bạn hoặc liên hệ với chúng tôi, nhân viên sẽ đến tận nhà giúp bạn thay cuộn dây đồng.
Trong thời gian sử dụng lâu dài, nếu chúng ta không vệ sinh hay tra dầu bôi trơn cho động cơ điện của quạt điện, chỉ sau vài năm là phần ồ quay sẽ bị mòn lệch dẫn tới kẹt cứng trục quay. Động cơ quạt điện gia đình là loại có công suất thấp, momen xoắn thấp, do vậy thường sử dụng động cơ điện không đồng bộ một pha rotor lồng xóc, với ồ quay là bạc hoặc vòng bi. Động cơ sử dụng bạc đồng, sau thời gian dài sử dụng có thể bị mòn bạc dẫn tới rotor chạm stator bởi khe hở từ trường giữa hai bộ phận này rất nhỏ, do vậy để sử dụng tiếp cần phải thay bạc mới. Động cơ sử dụng vòng bi thường ít mòn hơn, nhưng bụi bẩn lọt vào khe vòng bi sẽ nhanh làm kẹt bi, quạt điện chạy yếu hơn ban đầu.