Chức năng thị trường chứng khoán

Đặc điểm của thị trường chứng khoán là một trong những điều mà bạn nên biết. Trước khi bạn bắt đầu tham gia vào thị trường chứng khoán. Vì thị trường chứng khoán là lĩnh vực đa dạng và cũng rất phức tạp. Đây là nơi diễn ra sự trao đổi và mua bán chứng khoán giữa các nhà đầu tư với nhau. Nhằm huy động nguồn vốn cho nền kinh tế. Vậy thị trường chứng khoán là gì? Gồm có những đặc điểm gì? Vai trò và chức năng của thị trường chứng khoán ra sao? Hãy cùng Gv Lawyers tìm hiểu bài viết sau “Đặc điểm của thị trường chứng khoán – Lưu ý bạn cần biết”

Thị trường chứng khoán là gì?

Theo Wikipedia: Thị trường chứng khoán là một tập hợp gồm những người mua, người bán cổ phiếu. Thứ mà đại diện cho quyền sở hữu của họ so với một doanh nghiệp; chúng có thể gồm các cổ phiếu được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán đại chúng, hay những cổ phiếu được giao dịch một cách không công khai. Ví dụ như cổ phần của một công ty tư nhân được bán cho nhà đầu tư bằng cách thông qua các nền tảng gọi vốn cộng đồng. Những khoản đầu tư trên thị trường chứng khoán thường được thực hiện thông qua môi giới chứng khoán, và nền tảng giao dịch điện tử

Đặc điểm của thị trường chứng khoán

• Được đặc trưng bởi hình thức tài chính trực tiếp và người cần vốn,  người cung cấp vốn đều trực tiếp tham gia vào thị trường và giữa họ không có trung gian tài chính.
• Đặc điểm của thị trường chứng khoán cơ bản là một thị trường liên tục. Sau khi các chứng khoán đã được phát hành trên thị trường sơ cấp. Nó có thể được mua đi bán lại nhiều lần ở thị trường thứ cấp. Thị trường chứng khoán đảm bảo cho các nhà đầu tư có thể chuyển chứng khoán của họ thành tiền mặt bất cứ lúc nào mà họ muốn.
• Là một thị trường gần với Thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Mọi người tự do tham gia vào thị trường. Không hề có sự áp đặt giá cả trên thị trường chứng khoán. Giá cả ở đây được hình thành dựa trên quan hệ cung  và cầu giữa người bán, người mua.
• Đặc điểm giao dịch công khai giúp cho thị trường chứng khoán duy trì tính minh bạch trong giao dịch tài chính. Vì tính minh bạch nên những người tham gia đều nắm được thông tin về giá cả cổ phiếu đang được giao dịch trên thị trường. Và những người tham gia có thể truy cập vào những thông tin tương tự giúp cho họ có thể giao dịch tự do, hiệu quả.
• Khả năng thanh khoản là một trong những đặc điểm của thị trường chứng khoán, tạo nên sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán đối với các nhà đầu tư. Việc kinh doanh tự do và  minh bạch diễn ra trên thị trường chứng khoán dựa trên nguồn cung – cầu. Bằng cách này, thì các nhà đầu tư có thể chuyển đổi những cổ phần họ sở hữu thành tiền mặt, cũng như các loại chứng khoán khác khi họ muốn thông qua cơ chế định giá đang được hoạt động.

Chức năng của thị trường chứng khoán

Huy động vốn đầu tư cho nền kinh tế

Khi các nhà đầu tư mua chứng khoán được các công ty phát hành. Lúc đó số tiền nhàn rỗi của họ được đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Qua đó góp phần mở rộng sản xuất. Bằng cách hỗ trợ các hoạt động đầu tư cho công ty. Thị trường chứng khoán đã có những tác động quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân hiện nay. Thông qua đặc điểm của thị trường chứng khoán, chính phủ và chính quyền ở các địa phương cũng huy động được nguồn vốn cho mục đích sử dụng, đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế nhằm phục vụ các nhu cầu chung của xã hội.

Cung cấp môi trường đầu tư cho công chúng

TTCK tạo ra một môi trường đầu tư lành mạnh cùng với các cơ hội lựa chọn phong phú. Các loại chứng khoán trên thị trường rất khác nhau về tính chất và thời hạn, độ rủi ro và cho phép các nhà đầu tư có thể lựa chọn cho các loại hàng hóa phù hợp với khả năng, mục tiêu, sở thích của mình. Chính vì vậy, TTCK góp phần đáng kể trong việc làm tăng mức tiết kiệm quốc gia.

Tạo tính thanh khoản cho các chứng khoán

Nhờ có TTCK mà nhà đầu tư có thể chuyển đổi các chứng khoán họ sở hữu thành tiền mặt hay các loại chứng khoán khác khi họ muốn. Khả năng thanh khoản là một trong những đặc điểm hấp dẫn của chứng khoán đối với người đầu tư. Đây là yếu tố cho thấy được tính linh hoạt, an toàn của vốn đầu tư. TTCK hoạt động càng năng động, và có hiệu quả thì càng có khả năng nâng cao tính thanh khoản của các chứng khoán được giao dịch trên thị trường.

Đánh giá hoạt động của doanh nghiệp

Thông qua những đặc điểm của thị trường chứng khoán về giá chứng khoán và hoạt động của các doanh nghiệp được phản ảnh một cách tổng hợp, chính xác, giúp cho việc đánh giá, so sánh hoạt động của các doanh nghiệp được nhanh chóng và thuận tiện. Từ đó tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và kích thích áp dụng công nghệ mới, cải tiến sản phẩm.

Tạo môi trường giúp chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô

Các chỉ báo của TTCK phản ánh động thái của nền kinh tế một cách nhạy bén, chính xác. Giá các chứng khoán tăng lên cho thấy đầu tư đang mở rộng và nền kinh tế tăng trưởng. Và ngược lại giá chứng khoán giảm cho thấy các dấu hiệu tiêu cực của nền kinh tế. Vì thế, TTCK được gọi là phong vũ biểu của nền kinh tế và cũng là một công cụ quan trọng nhằm giúp chính phủ thực hiện chính sách kinh tế vĩ mô. Thông qua TTCK, chính phủ có thể mua, bán trái phiếu chính phủ để tạo ra nguồn thu nhằm bù đắp thâm hụt ngân sách và quản lý lạm phát. Ngoài ra, chính phủ cũng có thể sử dụng một số chính sách và biện pháp tác động vào TTCK. Nhằm định hướng đầu tư bảo đảm sự phát triển cân đối của nền kinh tế.

XEM THÊM: Giao dịch chứng khoán phái sinh: Đường đã mở nhưng không dễ đi

Tổng quan thị trường chứng khoán

Khái niệm:

Thị trường chứng khoán là một thị trường mà ở đó người ta mua bán, chuyển nhượng, trao đổi chứng khoán nhằm mục đích kiếm lời.

Thị trường chứng khoán trong điều kiện của nền kinh tế hiện đại, được quan niệm là nơi diễn ra các hoạt động giao dịch mua bán chứng khoán trung và dài hạn. Việc mua bán này được tiến hành ở thị trường sơ cấp khi người mua mua được chứng khoán lần đầu từ những người phát hành, và ở những thị trường thứ cấp khi có sự mua đi bán lại các chứng khoán đã được phát hành ở thị trường sơ cấp. Như vậy, xét về mặt hình thức, thị trường chứng khoán chỉ là nơi diễn ra các hoạt động trao đổi, mua bán, chuyển nhượng các loại chứng khoán, qua đó thay đổi chủ thể nắm giữ chứng khoán.

Chức năng của thị trường chứng khoán:

• Huy động vốn đầu tư cho nền kinh tế
• Cung cấp môi trường đầu tư cho công chúng
• Tạo tính thanh khoản cho các chứng khoán
• Đánh giá hoạt động của doanh nghiệp
• Tạo môi trường giúp Chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô

Các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán

1. Nhà phát hành: là các tổ chức thực hiện huy động vốn thông qua thị trường chứng khoán. Nhà phát hành có thể là Chính phủ, chính quyền địa phương, Công ty.
   • Chính phủ phát hành các loại trái phiếu chính phủ nhằm huy động tiền bù đắp thâm hụt ngân sách hoặc thực hiện những công trình quốc gia lớn.
   • Chính quyền địa phương phát hành trái phiếu địa phương để huy động tiền đầu tư cho các công trình hay chương trình kinh tế, xã hội của địa phương.
   • Các công ty muốn huy động vốn đầu tư phát triển sản xuất phát hành trái phiếu công ty hoặc cổ phiếu.
2. Nhà đầu tư:
   • Nhà đầu tư cá nhân: Nhà đầu tư chấp nhận rủi ro và Nhà đầu tư không thích rủi ro;
   • Nhà đầu tư có tổ chức: công ty đầu tư, công ty bảo hiểm, quỹ bảo hiểm xã hội, công ty tài chính,ngân hàng thương mại.
3. Các tổ chức kinh doanh trên thị trường chứng khoán:
   • Công ty chứng khoán
   • Quỹ đầu tư chứng khoán
   • Các trung gian tài chính
4. Các tổ chức liên quan đến chứng khoán:
   • Cơ quan quản lý Nhà nước
   • Sở giao dịch chứng khoán
   • Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán
   • Tổ chức lưu ký và thanh toán bù trừ chứng khoán
   • Công ty dịch vụ máy tính chứng khoán
   • Các tổ chức tài trợ chứng khoán
   • Công ty đánh giá hệ số tín nhiệm

Các nguyên tắc hoạt động trên thị trường chứng khoán

• Nguyên tắc công khai
• Nguyên tắc trung gian
• Nguyên tắc đấu giá

Cấu trúc và phân loại cơ bản của thị trường chứng khoán

Căn cứ vào sự luân chuyển các nguồn vốn

Thị trường sơ cấp	Thị trường thứ cấp
Thị trường chứng khoán sơ cấp là nơi duy nhất mà chứng khoán đem lại vốn cho người phát hành	Thị trường thứ cấp không trực tiếp mang lại vốn cho người đầu tư sản xuất kinh doanh
Giá chứng khoán trên thị trường sơ cấp (giá phát hành) do tổ chức phát hành quyết định	Giao dịch trên thị trường thứ cấp phản ánh nguyên tắc tự do, cạnh tranh tự do
Những người bán trên thị trường sơ cấp thường là kho bạc, ngân hàng nhà nước, công ty phát hành, tập đoàn bảo lãnh phát hành…	Chứng khoán trên thị trường thứ cấp có thể được mua bán nhiều lần

Căn cứ vào hàng hóa trên thị trường

Thị trường cổ phiếu	Thị trường trái phiếu	Thị trường các công cụ chứng khoán phái sinh
Thị trường giao dịch và mua bán các loại cổ phiếu, bao gồm cổ phiếu thường, cổ phiếu ưu đãi.	Thị trường giao dịch và mua bán các trái phiếu đã được phát hành, các trái phiếu này bao gồm các trái phiếu công ty, trái phiếu đô thị và trái phiếu chính phủ	Thị trường phát hành và mua đi bán lại các chứng từ tài chính khác như: quyền mua cổ phiếu, chứng quyền, hợp đồng quyền chọn.

Căn cứ vào phương thức hoạt động của thị trường

Thị trường giao dịch tập trung (Sở giao dịch chứng khoán)	Thị trường phi tập trung (Thị trường OTC)