Hút thuốc lá cũng là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và làm tăng mức độ nghiêm trọng của các bệnh về đường hô hấp.
Bên cạnh tác hại về sức khỏe, sử dụng thuốc lá còn gây tổn thất về kinh tế đối với các cá nhân, gia đình và xã hội, các tổn thất này bao gồm chi tiêu cho hút thuốc, chi phí cho khám, điều trị bệnh liên quan đến hút thuốc, giảm sút/mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê cho rằng: công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng gặp nhiều khó khăn như tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nước ta tuy đã giảm nhưng vẫn còn rất cao
Thông tin trên được đưa ra rạ tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá [31/5] và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá [từ ngày 25 đến ngày 31/5] do Bộ Y tế phối hợp Trung ương đoàn Thanh niên công sản Hồ Chí Minh tổ chức sáng 28/5.
Năm nay Ngày thế giới không thuốc lá [31/5] và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá do Tổ chức Y tế thế giới [WHO] phát động có chủ đề: "Thuốc lá- mối đe dọa tới môi trường của chúng ta".
Thông qua chủ đề này WHO kêu gọi các quốc gia thúc đẩy các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của công đồng về tác hại của thuốc lá tới sức khỏe, đồng thời kêu gọi người dân không hút thuốc lá để hạn chế rác thải gây ô nhiễm môi trường.
Tại lễ mit tinh, PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh [Bộ Y tế], Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho biết: So với năm 2015, tỷ lệ nam giới hút thuốc giảm từ 45,3% xuống 42,3%. Đặc biệt tỷ lệ hút thuốc thụ động cũng giảm đáng kể tại các địa điểm như: nơi làm việc, cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, trên phương tiện giao thông công cộng và khu vực trong nhà.
Riêng đối với tỷ lệ hút thuốc trong học sinh, kết quả khảo sát hành vi sức khỏe học sinh Toàn cầu tại Việt Nam do Tổ chức Y tế thế giới thực hiện năm 2019 cho thấy tỷ lệ hút thuốc trong học sinh độ tuổi 13-17 giảm từ 5,36% năm 2013 xuống 2,78% năm 2019[giảm gần 50%].
Đây là những kết quả rất đáng khích lệ trong việc ngăn ngừa hút thuốc lá trong giới trẻ, bảo đảm thành công bền vững của chương trình phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Tuy nhiên, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá cũng thẳng thắn nêu rõ: công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng gặp nhiều khó khăn như tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nước ta tuy đã giảm nhưng vẫn còn rất cao; đặc biệt hiện nay, trên thị trường lại xuất hiện các sản phẩm như thuốc lá điện tử thuốc lá không đốt nóng, thuốc lá hút Shisha và được mua bán, quảng cáo nhiều trên mạng xã hội và chủ yếu nhằm vào giới trẻ...
Trên thị trường lại xuất hiện các sản phẩm như thuốc lá điện tử, thuốc lá không đốt nóng, thuốc lá hút Shisha và được mua bán, quảng cáo nhiều trên mạng xã hội và chủ yếu nhằm vào giới trẻ.
"Đây cũng là những sản phẩm gây nghiện và có hại cho sức khỏe. Nếu không kịp thời ngăn chặn thì trong tương lai gần, các tổn thất về sức khỏe và kinh tế do việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới gây ra cũng nghiêm trọng không kém các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường, đặc biệt là các hậu quả về sức khỏe trong thế hệ trẻ"- PGS.TS Lương Ngọc Khuê nói.
Kinh nghiệm của các nước cho thấy vì thuốc lá là sản phẩm gây nghiện, nên phòng chống tác hại của thuốc lá là một chương trình lâu dài và cần có những chính sách mạnh mẽ về tăng thuế, xây dựng môi trường không khói thuốc, truyền thông nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá,.. với nỗ lực thường xuyên và bền bỉ mới có thể giảm được tỷ lệ sử dụng thuốc lá như mong đợi.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê cũng nêu rõ các hoạt động trong dịp này cần tập trung vào những nội dung cơ bản như: Nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá, các quy định của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá và các văn bản hướng dẫn;
Đẩy mạnh việc thực hiện môi trường không khói thuốc; Nâng cao năng lực cho mạng lưới cán bộ tham gia công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; Thực hiện nghiên cứu, đánh giá về tình hình sử dụng thuốc lá, công tác triển khai Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá…
Tại lễ mít tinh, Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá [Bộ Y tế], Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Tổ chức Vital Strategies đã công bố cuộc thi sáng tác video clip Chủ đề "Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử để bảo vệ sức khỏe và môi trường" nhằm giảm việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử trong thanh thiếu niên và hỗ trợ việc sớm ban hành các quy định pháp luật để ngăn chặn việc lưu hành các sản phẩm thuốc lá điện tử tại Việt Nam, bảo vệ thế hệ trẻ.
TS Tom Caroll, Cố vấn cao cấp về Truyền thông và Chính sách của Tổ chức Vital Strategies, đơn vị hỗ trợ tổ chức cuộc thi chia sẻ: Tổ chức Vital Strategies tự hào được hỗ trợ Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá [Bộ Y tế] và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong các chiến dịch quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử với thanh thiếu niên từ nhiều năm qua.
Trong thời gian tới, Tổ chức Vital Strategies sẽ tiếp tục phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông, góp phần xây dựng môi trường không khói thuốc, tăng cường thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá.
Thông qua cuộc thi sáng tác video clip, Ban Tổ chức tăng cường truyền thông và giáo dục tới thanh thiếu niên về tác hại của sử dụng thuốc lá với môi trường, không hút thuốc lá để hạn chế việc gây ô nhiễm môi trường sống và học tập, làm việc.
Cũng tại lễ mít tinh, Ban Tổ chức kêu gọi các tổ chức, đoàn thể và tất cả mọi người thực thi nghiêm quy định của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá. Đặc biệt, hãy bỏ thuốc lá ngay hôm nay, cùng chung tay cùng xây dựng môi trường sống và làm việc không khói thuốc để bảo vệ sức khoẻ cho chính bản thân mình, cho gia đình và cho cộng đồng
Nguồn: SKĐS
Thuốc lá là nguyên nhân dẫn đến nhiều căn bệnh ung thư. Hậu quả từ các chất độc hại có trong thuốc lá còn ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản, thai nhi và gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế. Thế nhưng, vẫn còn rất nhiều người chủ quan, thậm chí là bất chấp sự nguy hại của bản thân.
Trên thế giới
Theo số liệu đưa ra từ Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá [Bộ Y tế]. Thế giới hiện có 1,3 tỷ người trưởng thành hút thuốc. 80% số người hút thuốc sống tại các nước có thu nhập trung bình và thấp. Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của 25 căn bệnh và gây ra 90% các trường hợp ung thư phổi, 75% các trường hợp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, 25% các trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ.
| Các loại bệnh do hút thuốc lá thụ động [Tổ chức Y tế Thế giới - WHO công bố]. |
Theo ước tính ở Mỹ, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra 30% các trường hợp tử vong do bệnh ung thư. Trong thế kỷ 20, đã có 100 triệu người chết do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá. Mỗi năm, thế giới có khoảng 6 triệu ca tử vong do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá, trong đó có 600.000 người chết do các bệnh gây ra bởi sự phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động [hút thuốc thụ động]. Có tới 80% số ca tử vong là ở các nước có thu nhập trung bình và thấp.
Tổ chức Y tế Thế giới dự báo, nếu không có các biện pháp ngăn chặn kịp thời thì trong thế kỷ 21, tổng số người bị tử vong do những căn bệnh do thuốc lá gây ra sẽ lên tới 1 tỷ người.
Ở Việt Nam
Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Theo điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành năm 2010, tỷ lệ hút thuốc ở nam giới là 47,4% [trung bình hai nam giới có một người hút thuốc]. 33 triệu người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc thụ động trong nhà. 5 triệu người không hút thuốc thường xuyên hít phải khói thuốc thụ động tại nơi làm việc.
Tỷ lệ hút thuốc lá cao đã gây ra các tác hại rất lớn về mặt sức khỏe và kinh tế tại Việt Nam. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong do các bệnh do thuốc lá gây ra. Con số này sẽ tăng lên thành 70.000 ca/năm vào năm 2030 nếu các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá không được thực hiện kịp thời.
Theo điều tra tại Bệnh viện K Trung ương năm 2000, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá là 96,8%. Nghiên cứu của Viện Chiến lược và Chính sách Y tế năm 2011 cũng cho thấy bệnh tật và tử vong sớm do thuốc lá chiếm 12% tổng gánh nặng bệnh tật ở nam giới tại Việt Nam.
Xu hướng gánh nặng bệnh tật chuyển từ các bệnh lây nhiễm sang các bệnh không lây nhiễm và gia tăng nhanh chóng. Năm 1986, bệnh không lây nhiễm mới chỉ chiếm 39% số trường hợp nằm viện thì tới năm 2011, tỷ lệ này tăng lên 62,7%. Năm 2008, số ca tử vong do các bệnh không lây nhiễm đã chiếm tới 75% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích ở Việt Nam.
Các bệnh có nguyên nhân chính từ sử dụng thuốc lá như đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính [COPD], ung thư phổi… là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong ở cả nam và nữ.
| Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong ở nam giới Việt Nam, với gần 11% tổng số ca tử vong ở nam là do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá [Viện Chiến lược và Chính sách Y tế, 2011]. |
Chính phủ Việt Nam đang cùng các ngành, cơ quan chức năng nỗ lực đấu tranh chống vấn nạn thực phẩm bẩn để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Ở góc độ người dân, ai cũng cố gắng tìm cho mình và gia đình những thực phẩm có nguồn gốc, an toàn cho sức khỏe. Thế nhưng, có một nghịch lý là, mặc dù ai cũng thấy rõ thuốc lá ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí là được cảnh báo trên chính bao thuốc, vậy mà nhiều người vẫn sử dụng thuốc lá.
Vậy nên, trước những tác hại rõ ràng của thuốc lá, mỗi cá nhân phải tự ý thức phòng tránh đưa chất độc hại vào cơ thể mình và tránh ô nhiễm cho môi trường xung quanh. Dừng hút thuốc lá chưa bao giờ là quá muộn.
Thuế thuốc lá tại Việt Nam thấp gần nhất so với các nước trong khu vực [chỉ cao hơn Campuchia]. Hiện nay, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá của Việt Nam là 65%, nếu tính trên giá bán lẻ, mức thuế này chỉ chiếm 41,6%. Tăng thuế thuốc lá sẽ góp phần giảm gánh nặng bệnh tật và tử vong do sử dụng thuốc lá, bảo vệ các thế hệ hiện tại và tương lai, bảo vệ sự phát triển bền vững của quốc gia.
Nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới ước tính, việc tăng thuế ở mức giá thực của thuốc lá lên tới 10% có thể khiến 40 triệu người hút thuốc trong năm 1995 bỏ thuốc và ngăn ngừa ít nhất là 10 triệu ca tử vong do sử dụng thuốc lá.
Minh Phương