Người xưa có câu “Ngọc bất trác bất thành khí”, nghĩa là: Ngọc mà không mài giũa thì không thể thành đồ quý. Con người muốn thành tựu điều gì thì cũng phải trải qua rèn luyện vất vả giống như là viên ngọc kia vậy.
Hòn đá không thể nhẫn chịu được đau đớn
Tương truyền, trong thành nọ có một ngôi chùa rất lớn. Ngôi chùa trang nghiêm, cổ kính, nhưng lại thiếu một bức tượng Phật để mọi người bái lạy. Người dân muốn bày tỏ sự kính ngưỡng của mình nhưng lại không biết hướng vào đâu. Vì vậy mà mọi người mới mời một thợ điêu khắc nổi tiếng về để tạc tượng.
Người thợ cảm nhận được sự chân thành của dân chúng nên tự mình lên tận núi cao để chọn lấy một tảng đá thật tốt. Sau bao vất vả thì cuối cùng ông cũng chọn được một tảng đá lớn. Nhưng vì tảng đá này quá lớn nên ông đành phải xẻ làm đôi.
Người thợ điêu khắc tùy ý chọn lấy một nửa của tảng đá và bắt đầu công việc. Trong quá trình chạm khắc, hòn đá này nhẫn chịu không nổi mới nói với thợ điêu khắc: “Đau quá! Ông nhẹ tay một chút được không? Tôi quanh năm dầm mưa dãi nắng trên núi cao. Trước giờ cũng chưa phải chịu đau đớn như thế này. Ông chạm trổ từng nhát từng nhát một, thực sự có thể làm tôi trở thành tượng Phật sao?”
Thợ điêu khắc nói: “Nhẫn nại là cả một quá trình. Chỉ cần kiên định thì tận cùng của đau khổ sẽ là hạnh phúc. Nếu ngươi tin ta thì hãy tiếp tục nhẫn nại”. Hòn đã nghĩ ngợi hồi lâu rồi nói với thợ điêu khắc: “Tôi tạm nghe ông, nhưng biết đến khi nào ông mới tạc xong?”
Đá thô muốn thành tượng Phật cũng phải trải qua khổ cực
Thợ điêu khắc ngưng tay nói với hòn đá: “Ta chỉ mới bắt đầu công việc. Nhà ngươi còn phải nhẫn nại 30 ngày nữa. Sau khi tạc xong nếu mọi người không vừa ý thì còn phải sửa thêm nữa. Nhưng nếu mọi người hài lòng thì ngươi sẽ trở thành một bức tượng Phật”.
Hòn đá im lặng hồi lâu. Nó vừa muốn trở thành một pho tượng Phật cao quý, nhưng nghĩ tới nỗi đau bị chạm trổ thì vẫn cảm thấy khó mà chịu đựng được. Sau 2 tiếng nó lại kêu lên: “Đau chết tôi mất thôi! Ông hãy dừng tay đi, đừng chạm trổ tôi nữa. Tôi thực sự không chịu nổi nỗi đau này đâu”.
Người thợ điêu khắc chỉ mới tạc nó thành hình vuông chứ chưa tạo thành hình hài gì được. Ông đành để nó ở dưới miếu đường. Sau đó lấy nửa còn lại của tảng đá và lại bắt đầu công việc.
Sau một hồi chạm trổ mà không thấy hòn đá này nói gì, thợ điêu khắc tò mò hỏi: “Nhà ngươi có thấy đau không?” Hòn đá này nói: “Tôi và hòn đá lúc trước vốn cũng là một, cảm giác đau đớn thì cũng như nhau thôi. Nhưng tôi không dễ dàng bỏ cuộc”.
Thợ điêu khắc hỏi: “Sao nhà ngươi không yêu cầu ta nhẹ tay lại một chút?” Hòn đá đáp: “Nếu tôi yêu cầu ông nhẹ tay, pho tượng Phật có thể sẽ không thể chạm trổ được tinh tế, rồi lại phải sửa lại. Chi bằng cứ để ông thoải mái làm việc, không để lãng phí thời gian của mọi người”.
Ngọc bất trác bất thành khí, người muốn cao quý phải qua tôi luyện
Thợ điêu khắc nghe xong thầm khen ngợi tính cách kiên định của hòn đá này, bèn vui vẻ tiếp tục làm việc. Trải qua 30 ngày gian nan vất vả, cuối cùng một pho tượng tuyệt đẹp đã ra đời.
Không lâu sau, pho tượng được dựng lên uy nghiêm ở trong chùa. Mọi người ai nấy đều cung kính trước bức tượng Phật này. Ngày càng có nhiều người đến thắp hương và bày tỏ lòng kính ngưỡng đối với Phật Pháp.
Hòn đá thứ nhất do chỉ mới được tạc thành hình vuông nên được để dưới chân bức tượng Phật này để làm nền. Một hôm hòn đá này nói với bức tượng Phật: “Sao ngươi lại được ở trên cao, được mọi người bái lạy? Còn ta hàng ngày lại bị hàng ngàn người giẫm đạp lên?”.
Bức tượng Phật mỉm cười đáp: “Đạo lý rất đơn giản. Công sức để ngươi thành một phiến đá rất ít ỏi. Còn ta phải trải qua vô số lần chạm khắc đau đớn mới trở thành tượng Phật được”.
“Ngọc bất trác bất thành khí”, người muốn cao quý phải qua tôi luyện. Việc trong nhân gian đa phần cũng là như vậy, đều phải trải qua khổ cực vất vả thì mới thành tựu được điều mình mong muốn. Cơ hội của mỗi người đều là như nhau, khác biệt ở chỗ có thể kiên định từ đầu đến cuối hay không. Lửa thử vàng, gian nan thử sức, nếu muốn an nhàn thoải mái thì mãi cũng chỉ là hòn đá thô mà thôi.
Theo Minh Huệ
Suy nghĩ về câu nói: "Ngọc bất trác, bất thành khí. Nhân bất học, bất tri lí"
Sống trong xã hội, con người cần có quá trình học tập để nhận thức về xã hội và ý thức về bản thânmình, nhằm mục đích hoàn thiện nhân cách sống của mỗi con người trong cộng đồng. Ngày nay con ngườisống trong xã hội hiện đại nhưng con người cũng mang bản năng tự nhiên. Bản năng tự nhiên thì ít mang tính xã hội mà nó mang tính cá nhân. Vì thế cũng như ngọc phải mài giũa mới thể hiện được hết vẻ đẹp và giá trị của nó thì con người cũng phải học tập, thực hành trong lao động sáng tạo… sẽ thể hiện được những vẻ đẹp và giá trị của mình trong xã hội. Chính vì thế ngạn ngữ có câu: “Ngọc bất trác bất thành khí. Nhân bất học bất tri lí”.
“Ngọc bất trác bất thành khí”: có nghĩa là viên ngọc, đá quý… nếu không được mài giũa, đẽo gọt thì không thể làm cho nó thể hiện được vẻ đẹp và giá trị của nó. Từ một viên đá quý, một viên ngọc lấy trong tự nhiên nếu không có bàn tay gọt đẽo, mài giũa của con người thì không thành những sản phẩm trang sức đẹp, quý giá được.
Nhân bất học bất tri lí”: có nghĩa là nếu con người không được học hành đầy đủ [học cả ở trường lớpvà trường đời] thì không biết đến những lí luận, hiểu biết… về mọi sự vật hiện tượng được. Người không cóhọc thì làm sao có những hiểu biết, không có hiểu biết thì không có những lí lẽ, lập luận, bàn luận… về mọi vấnđề của đời sống con người và xã hội. Vì thế nếu là ngọc thì phải có sự gọt đẽo, mài giũa mới thể hiện được vẻđẹp và giá trị của nó. Con người cũng như ngọc phải được học tập đầy đủ những kiến thức về tự nhiên, xã hộithì mới trở thành người hoàn thiện về nhân cách, về những hiểu biết và vận dụng những hiểu biết ấy trongcuộc sống bản thân và xã hội.
Xem thêm: Phân tích bài thơ Thương vợ của Trần Tế Xương
Ngọc là đáng quý! Con người là đáng quý! Nhưng nếu không có sự học tập, mài giũa, rèn luyện thìkhông trở thành hữu ích cho cuộc sống của chính họ và cho xã hội. Cho nên đã là ngọc thì phải mài giũa, đã làngười thì phải học tập. Ta có thể ví người tài là một viên ngọc quý, cần phải học tập nhiều, tu dưỡng đạo đức,rèn luyện trí tuệ nhiều thì viên ngọc ấy ngày càng thành công, càng khẳng định được vai trò, tầm quan trọngcủa mình đối với xã hội. Nếu con người sinh ra đã là thông minh nhưng nếu không học tập, mài giũa tu dưỡngnhân cách, phẩm chất và tài năng thì không trở thành thiên tài được.
Hồ Chí Minh có bài thơ “Giã gạo” đã thể hiện rất đúng tinh thần ấy:
Gạo đem vào giã bao đau đớn
Gạo giã xong rồi trắng tựa bông
Sống ở trên đời người cũng vậy
Gian nan rèn luyện mới thành công
Chúng ta là những viên ngọc quý, nhưng viên ngọc ấy có thể hiện hết vẻ đẹp và giá trị của mình hay không ấy là do gọt đẽo mài giũa, học tập và tu dưỡng đạo đức, trí tuệ. Có nhiều người đã “thành khí”, đã rất “tri lí” nhờ học tập, tu dưỡng thường xuyên. Nhưng cũng có nhiều người đã thất bại, không thể hiện được vẻ đẹp và giá trị của mình do không thường xuyên mài giũa, học tập. Hãy tự rèn luyện, tu dưỡng bản thân để mỗi chúng ta đều là những viên ngọc trong sáng tinh khôi nhất
Từ khóa từ Google
- //thegioivanmau com/suy-nghi-ve-cau-noi-ngoc-bat-trac-bat-thanh-khi-nhan-bat-hoc-bat-tri-li
Chủ đề: con ngườicuộc sốnghiện đạihọc tậplao độngsuy nghĩ
It looks like you were misusing this feature by going too fast. You’ve been temporarily blocked from using it.
If you think that this doesn't go against our Community Standards, let us know.
I. Mở bài:Sống trong xã hội, con người cần có quá trình học tập để nhận thức về xã hội và ý thức về bản thân mình,nhằm mục đích hoàn thiện nhân cách sống của mỗi con người trong cộng đồng. Ngày nay con người sốngtrong xã hội hiện đại nhưng con người cũng mang bản năng tự nhiên. Bản năng tự nhiên thì ít mang tínhxã hội mà nó mang tính cá nhân. Vì thế cũng như ngọc phải mài giũa mới thể hiện được hết vẻ đẹp và giátrị của nó thì con người cũng phải học tập, thực hành trong lao động sáng tạo.. sẽ thể hiện được những vẻđẹp và giá trị của mình trong xã hội. Chính vì thế Ngạn ngữ có câu: “Ngọc bất trác bất thành khí. Nhânbất học bất tri lí”II. GQVĐ1. Giải thích.- “Ngọc bất trác bất thành khí”: có nghĩa là viên ngọc, đá quý... nếu không được mài giũa, đẽo gọt thìkhông thể làm cho nó thể hiện được vẻ đẹp và giá trị của nó. Từ một viên đá quý, một viên ngọc lấy trongtự nhiên nếu không có bàn tay gọt đẽo, mài giũa của con người thì không thành những sản phẩm trang sứcđẹp, quý giá được.- “Nhân bất học bất tri lí”: có nghĩa là nếu con người không được học hành đầy đủ [học cả ở trường lớpvà trường đời] thì không biết đến những lí luận, hiểu biết... về mọi sự vật hiện tượng được. Người khôngcó học thì làm sao có những hiểu biết, không có hiểu biết thì không có những lí lẽ, lập luận, bàn luận... vềmọi vấn đề của đời sống con người và xã hội.Vì thế nếu là ngọc thì phải có sự gọt đẽo, mài giũa mới thể hiện được vẻ đẹp và giá trị của nó. Con ngườicũng như ngọc phải được học tập đầy đủ những kiến thức về tự nhiên, xã hội thì mới trở thành ngườihoàn thiện về nhân cách, về những hiểu biết và vận dụng những hiểu biết ấy trong cuộc sống bản thân vàxã hội.2. Phân tích, chứng minh, bình luận- Phân tích: Ngọc là đáng quý! Con người là đáng quý! Nhưng nếu không có sự học tập, mài giũa, rènluyện thì không trở thành hữu ích cho cuộc sống của chính họ và cho xã họi. Cho nên đã là ngọc thì phảimài giũa, đã là người thì phải học tập.Ta có thể ví người tài là một viên ngọc quý, cần phải học tập nhiều, tu dưỡng đạo đức, rèn luyện trí tuệnhiều thì viên ngọc ấy ngày càng thành công, càng khẳng định được vai trò, tầm quan trọng của mình đốivới xã hội. Nếu con người sinh ra đã là thông minh nhưng nếu không học tập, mài giũa tu dưỡng nhâncách, phẩm chất và tài năng thì không trở thành thiên tài được.- Chứng minh:+ Hồ Chí Minh có bài thơ “Giã gạo” đã thể hiện rất đúng tinh thần ấy:Gạo đem vào giã bao đau đớnGạo giã xong rồi trắng tựa bôngSống ở trên đời người cũng vậyGian nan rèn luyện mới thành công+ D/c bằng chính bản thân và những người xung quanh- Bình luận.Chúng ta là những viên ngọc quý, nhưng viên ngọc ấy có thể hiện hết vẻ đẹp và giá trị của mình haykhông ấy là do gọt đẽo mài giũa, học tập và tu dưỡng đạo đức, trí tuệ. Có nhiều người đã “thành khí”, đãrất “tri lí” nhờ học tập, tu dưỡng thường xuyên. Nhưng cũng có nhiều người đã thất bại, không thể hiệnđược vẻ đẹp và giá trị của mình do không thường xuyên mài giũa, học tập.3. Mở rộngIII. KTVĐ- Khẳng định sự đúng đắn của câu ngạn ngữ, ý nghĩa giáo dục, tác động đến mọi người.- Bài học cho bản thânBài khácNgười xưa có câu :“Ngọc bất trác, bất thành khíNhân bất học, bất tri lý”Nghĩa là ngọc mà không được mài dũa thì không thể trở thành món đồ có giá trị, cũng như người màkhông học thì không biết được lý lẽ. Câu nói đó đã nói lên tầm quan trọng của việc học. Và ngày nay, đểxác định một lần nữa mục đích của học tập, UNESCO đề xướng: “Học để biết, học để làm, học để chungsống, học để tự khẳng định mình.” Học là trau dồi kiến thức tổng quát, là tiếp thu những cái hay, cái mới,cái tiến bộ sáng tạo... là nâng cao khả năng chuyên môn và các kĩ năng khác, đồng thời là hoàn thiện nhâncách của bản thân. Trước hết là chúng ta “học để biết”, để nhận thức được đúng, sai, tốt, xấu, hiểu rõđược các vấn đề. Quả thật là nếu không có học gì cà thì bản thân chúng ta sẽ không có hiểu biết để đánhgiá, nhận định đúng một sự việc, vấn đề. Điều quan trọng hơn là sau khi hiểu được, biết được thì ta phải“làm”, phải vận dụng những gì đã học được vào thực tiễn đời sống. Có như vậy ta mới biết biết đượcthành quả của việc học đã đem lại, đồng thời thông qua đó cũng đóng góp một phần không nhỏ vào cáchoạt động chung của xã hội. Mặt khác chúng ta còn “học để chung sống” để tạo dựng các mối quan hệgiữa người với người được hòa thuận, tốt đẹp, đầm ấm hơn nhờ tiếp thu những qui tắc giao tiếp, cách ứngxử và sự tinh tế, nhạy bén trong từng nền văn hóa. Có như vậy cuộc sống của chúng ta sẽ trở nên hòa hợpvà có ích với cộng đồng. Hơn thế nữa là chúng ta còn “học để tự khẳng định mình”, để chứng tỏ bản thânmình học là vì mục đích rõ ràng với ý chí phấn đấu nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm đạt được mục tiêu đó.Đó là một quá trình lâu dài và đòi hỏi bản thân người học sự siêng năng, chăm chỉ, sự kiên trì, bền bỉ tớicùng. Tất nhiên thành quả của quá trình “học và làm”như vậy sẽ đem lại nhiều lới ích và xứng đáng vớicông sức mà ta đã bỏ ra. Như vậy câu nói của UNESCO khẳng định rằng học tập là bước cơ bản cung cấpcho ta tri thức đồng thời hướng dẫn ta sử dụng tri thức vào các mục đích tốt đẹp. Câu nói của UNESCOđã mở ra cho ta hai khía cạnh chính của việc học: thứ nhất là học phải thông qua việc tiếp thu kiến thứctrên lý thuyết; thứ hai là học phải ứng dụng thực hành trong thực tế. Hai phạm trù này luôn sóng đôi vớinhau, bổ sung cho nhau và không thể tách rời được. Đây cũng là một trong những bước chính yếu để việchọc của một người đạt được kết quả cao. Từ đó tạo cho nền tảng phát triển vững chắc, có năng lực trongcông việc chuyên môn, rèn luyện nhân cách bản thân tốt đẹp hơn, góp phần xây dựng xã hội văn minh,hiện đại, tiến bộ hơn về cả “bộ mặt” lẫn con người.Nhưng bên cạnh đó vẫn còn có những người học với mục đích đối phó, qua loa cho có. Do vậy mà họnắm kiến thức một cách hời hợt, không sâu không chắc. Những dạng người này cho dù có đạt được thànhtích cao trong học tập thì cũng rất khó thành công một cách bền vững cho sau này được.Tóm lại mỗi người trong chúng ta cần ý thức rõ việc học tập, xác định mục tiêu cụ thể, đúng đắn cho bảnthân và nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm đạt được mục tiêu để tạo lập cho bản thân sự tự tin bản lĩnh mạnhmẽ về năng lực của bản thân, rèn luyện đạo đức và hoàn thiện nhân cách cao đẹp.