Người gầy có nên hiến máu không

Em năm nay 18t, cao 1m67 và nặng 49kg thì có nên đi hiến máu không các thím em cũng muốn đi hiến máu để làm 1 việc có ích cho xã hội nhưng em lại sợ ảnh hưởng đến sức khoẻ vì người em gầy quá

via Tác Giả for iPhone

Nhiều người cho rằng sau khi hiến máu, cơ thể sẽ hấp thụ tốt hơn từ đó dễ tăng cân. Liệu điều đó có phải sự thật?

Hiến máu nhân đạo lâu nay đã trở thành hoạt động mang nhiều ý nghĩa, giúp ích cho xã hội và cộng đồng. Tuy nhiên, rất nhiều người nghi ngờ hiến máu có thể dẫn đến tăng cân do cơ thể hấp thụ dinh dưỡng nhiều hơn.

Hiến máu không làm tăng cân hay ảnh hưởng tới sức khỏe

Thạc sĩ, bác sĩ Doãn Thị Tường Vi (Viện Dinh dưỡng lâm sàng) cho biết: "Đời sống hồng cầu thông thường chỉ kéo dài trong vòng 120 ngày. Bởi vậy, dù trong trường hợp không hiến máu, các tế bào hồng cầu cũng sẽ chết sau 120 ngày. Cơ thể sẽ liên tục sản sinh các tế bào hồng cầu mới và bù đắp lại".

Bởi vậy, bác sĩ này cho rằng sau khi hiến máu, cơ thể chỉ kích thích chuyển hóa ở ngưỡng vừa đủ để gia tăng số lượng hồng cầu mất đi, không thể nhanh chóng làm tăng cân như những thông tin được truyền miệng.

Người gầy có nên hiến máu không

Hiến máu không khiến chúng ta dễ dàng tăng cân nếu vẫn duy trì chế độ ăn hợp lý. Ảnh: Verywell Fit.

Đồng ý với quan điểm này, bác sĩ Nguyễn Thị Hạnh (khoa Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng, Bệnh viện Đa khoa khu vực Phúc Yên, Vĩnh Phúc) giải thích: "Đối với các trường hợp sau khi hiến máu, cơ thể sẽ phát sinh cơ chế tăng sinh hồng cầu, bù đắp lại lượng máu đã hiến nhanh chóng".

Cụ thể, theo bác sĩ Hạnh, mỗi ngày cơ thể luôn có một lượng hồng cầu già, tự đào thải và được thay thế bởi các hồng cầu mới đầy đủ chất hơn, tốt hơn.

Khi hiến, lượng máu đang hoạt động tốt được gửi ra để dành tặng người khác. Lúc này, cơ thể sẽ tự động nhận biết vừa có một lượng hồng cầu chết đi, từ đó kích thích sản sinh thêm hồng cầu để duy trì hoạt động bình thường.

Bác sĩ Nguyễn Thị Hạnh cho biết hoạt động hiến máu dưới 9 ml/kg trọng lượng cơ thể hoàn toàn không ảnh hưởng đến các chức năng của con người. Thực tế, ngưỡng lấy máu tại Việt Nam cũng như thế giới hiện nay là 250-350 ml. Đối với người có cân nặng trung bình từ 40 kg trở lên, lượng máu này đều nằm trong mức an toàn.

Hầu hết, sau khi hiến máu, chúng ta sẽ có suy nghĩ bổ sung năng lượng để bù cho lượng máu đã mất và có xu hướng nghỉ ngơi nhiều hơn giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi. Tâm lý này khiến một số người tăng cân sau khi hiến máu vài ngày.

Ngoài ra, cơ chế tăng sinh sẽ kích thích việc ăn uống và mang lại cảm giác ngon miệng hơn. Tuy nhiên, nếu giữ thói quen ăn uống, sinh hoạt bình thường, cân nặng của chúng ta sẽ hoàn toàn không bị ảnh hưởng. Lý do là hiện tượng tăng cân chỉ xảy ra trong trường hợp năng lượng nạp vào từ ăn uống nhiều hơn năng lượng tiêu hao khi tập luyện, hoạt động thể lực.

Ngoài ra, một số người còn lo ngại về các bệnh lý lây qua đường máu trong quá trình hiến. Theo bác sĩ Hạnh, trước khi hiến máu, các bệnh viện luôn có xét nghiệm sàng lọc để hạn chế vấn đề này. Đồng thời, kim lấy máu cũng như các thiết bị được sử dụng đều phải sát khuẩn toàn bộ nên mức độ an toàn là rất cao và không ảnh hưởng tới sức khỏe người hiến.

Bác sĩ này chia sẻ: "Ban đầu, quá trình kiểm tra sẽ được diễn ra rất nhanh để xác nhận viêm gan hay HIV. Sau đó, chúng sẽ được sàng lọc kỹ hơn và xét nghiệm lại để xác định đầy đủ các bệnh lý lây qua đường máu. Nếu có bất cứ vấn đề nào, đơn vị máu này sẽ không được sử dụng".

Những lưu ý sau khi hiến máu

Bác sĩ Nguyễn Thị Hạnh khuyến cáo người hiến máu nên dành thời gian nghỉ ngơi và chú ý ăn uống điều độ, khoa học. Họ nên bổ sung thêm một số vi lượng từ thức ăn hoặc thực phẩm bổ sung, đặc biệt là sắt, để kích thích quá trình sinh hồng cầu.

Người gầy có nên hiến máu không

Các ống kim lấy máu đường kính to có thể khiến vị trí cắm bị tổn thương nếu vận động mạnh. Ảnh: Futurity.

Ngoài ra, người hiến nên lưu ý tránh vận động quá mạnh hay tập luyện thể thao cường độ cao trong khoảng 3 ngày đầu tiên sau khi hiến máu, nhất là đối với bên tay cắm kim. Nguyên nhân là hầu hết việc lấy máu đều đang được thực hiện thông qua các ống kim có đường kính khá lớn. Việc làm này giúp các bác sĩ tránh tình trạng vỡ hồng cầu trên đường máu ra ngoài. Do vậy, vị trí cắm ống kim rất dễ bị tổn thương nếu vận động quá mạnh trong những ngày đầu.

Hiến máu thường xuyên có thể cải thiện dòng máu lưu thông, giảm tổn thương thành mạch máu và tắc nghẽn động mạch. Vì thế mà theo số liệu về dịch tễ học ở Mỹ, những người hiến máu ít có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim hơn 88%.

Dù nghiên cứu không chứng minh được mối quan hệ giữa lưu thông máu tốt và sức khỏe lâu dài, song những người hiến máu lại có tỷ lệ nhập viện thấp hơn và thời gian nằm viện ngắn hơn.

Người gầy có nên hiến máu không

Hiến máu thường xuyên có thể cải thiện dòng máu lưu thông

2. Bạn được khám sức khỏe miễn phí

Trước khi hiến máu, bạn sẽ được thăm khám toàn diện như đo nhiệt độ, huyết áp, mạch đập và nồng độ hemoglobin trong máu. Bên cạnh đó, máu sau khi bạn hiến sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm và kiểm tra xem bạn có mắc 13 bệnh nhiễm trùng như HIV, viêm gan siêu vi B, C…

Nếu phát hiện bất thường trong máu, bạn sẽ được thông báo ngay lập tức. Việc kiểm tra như thế này hằng năm có thể giúp bạn an tâm nếu kết quả máu bạn vẫn bình thường hoặc kịp thời phát hiện các nguy cơ mắc bệnh để điều trị sớm hơn.

3. Bạn có thể sống lâu hơn

Làm việc thiện là một trong những cách tốt để bạn sống lâu hơn. Một nghiên cứu về sức khỏe tâm thần đã ghi nhận được những người tình nguyện làm việc thiện và giàu lòng vị tha giảm nguy cơ tử vong và sống lâu hơn 4 năm so với những người chỉ biết lo cho bản thân.

Ngoài ra, có câu hỏi được đặt ra là hiến máu có tăng cân không? Câu trả lời là có thể, vì sau khi hiến máu, cơ thể huy động năng lượng, nguyên liệu để tái tạo lượng máu mới nên dễ khiến bạn ăn ngon miệng và ngủ ngon giấc hơn. Do đó, hành động hiến máu nhân đạo không chỉ mang đến những lợi ích về sức khỏe tinh thần mà còn tăng cường thể chất và giúp kéo dài tuổi thọ của bạn.

Dấu hiệu thường gặp sau khi hiến máu

Hiến máu nhân đạo thật sự là một điều tốt đẹp và đơn giản mà bất cứ ai đáp ứng các điều kiện cơ bản cũng có thể thực hiện được. Tuy nhiên, việc hiến máu cũng có những phản ứng phụ không mong muốn có thể xảy ra mà bạn nên lưu ý.

1. Có vết bầm

Khi hiến máu, bạn sẽ ngồi hoặc nằm trên ghế dựa, tay bạn sẽ được đặt trên bàn hay tay vịn ghế bên cạnh. Kỹ thuật viên lấy máu sẽ buộc garo quanh tay bạn để giữ nhiều máu hơn trong tĩnh mạch.

Sau khi sát trùng vùng da dưới khuỷu tay, kỹ thuật viên sẽ đưa một cây kim đã tiệt trùng vào tĩnh mạch của bạn. Kim sẽ lấy và dẫn máu bạn qua ống plastic rồi đến túi trữ máu. Kim sẽ được cố định vào tay bạn trong khoảng 10 phút hay đến khi lượng máu cần lấy đã đủ.

Khi kim đâm vào tĩnh mạch thường sẽ khiến bạn có vết bầm xung quanh chỗ kim đâm. Nhưng bạn đừng lo lắng vì đây là hiện tượng bình thường và xảy ra hầu hết với mọi người hiến máu. Vết bầm ban đầu sẽ là màu tím hay đỏ rồi từ từ sẽ chuyển thành vàng xanh rồi tự biến mất.

Người gầy có nên hiến máu không

Khi kim đâm vào tĩnh mạch thường sẽ khiến bạn có vết bầm xung quanh chỗ kim đâm

2. Chảy máu

Sau khi bạn đã hiến máu, kỹ thuật viên sẽ lấy kim ra khỏi tĩnh mạch và dán băng cá nhân tại nơi tiêm. Họ có thể băng cả cánh tay của bạn để ngăn dòng máu chảy. Bạn nên giữ nguyên như thế ít nhất là 4 hay 5 tiếng để máu có thể ngưng chảy.

Thỉnh thoảng máu vẫn tiếp tục chảy sau khi đã băng sau vài giờ, trường hợp này bạn nên ép mạch máu tại nơi kim đâm và nâng cánh tay lên cao trong 3 đến 5 phút. Nếu máu vẫn không ngừng chảy, bạn nên đến khám bác sĩ ngay.

3. Buồn nôn

Sau khi hiến máu, bạn sẽ được quan sát trong 15 phút trước khi ra về. Tại đó, bạn sẽ được nghỉ ngơi, uống nước hay nước trái cây và ăn nhẹ.

Ăn uống và nghỉ ngơi sẽ giúp bạn giảm đi sự choáng váng, đau đầu nhẹ hay buồn nôn gây ra do hiến máu. Đa số mọi người đều trải qua những tác dụng phụ này.

4. Đau tại chỗ tiêm

Bạn có thể bị đau khi kim đâm vào tĩnh mạch cánh tay nhưng bạn có thể không cảm thấy đau khi máu đã được dẫn vào ống plastic. Tuy nhiên, bạn có thể cảm thấy đau tại nơi kim đâm vào sau khi hiến máu xong, nhất là khi tay bạn có vết bầm.

5. Cảm thấy mệt mỏi

Sau khi hiến máu, bạn có thể cảm thấy cơ thể yếu ớt và mệt mỏi hơn bình thường, đặc biệt là ở cánh tay nơi bạn được lấy máu. Bạn nên tránh các hoạt động mạnh sau khi hiến máu 5 giờ.

Người gầy có nên hiến máu không

Nên tránh các hoạt động mạnh sau khi hiến máu 5 giờ

Lời khuyên khi bạn đi hiến máu

Để phòng tránh các tác dụng phụ ngoài ý muốn và đảm bảo sức khỏe khi đi hiến máu, bạn cũng nên có sự chuẩn bị về tâm lý và thể chất.

Hiến máu có thể khiến bạn mất nhiều thời gian khoảng 1 giờ 15 phút từ khi bạn vào trung tâm hiến máu và rời khỏi. Quá trình sẽ gồm thời gian bạn được thăm khám, hoàn thành giấy tờ, kiểm tra máu và 15 phút nghỉ ngơi sau khi hiến máu. Tuy nhiên, việc lấy máu chỉ mất khoảng 10 phút. Do đó, trước khi hiến máu, bạn cần sắp xếp lịch trình hoạt động phù hợp và lưu ý những điều sau đây nhé:

  1. Chỉ hiến máu khi tình trạng sức khỏe tốt: Dù việc hiến máu là tốt đối với bạn nhưng nếu bạn đang không khỏe hay nhiễm virus nào đó như HIV hay viêm gan B thì bạn không nên đi hiến máu.
  2. Phụ nữ có thể uống sắt trước khi hiến máu: Đặc biệt là phụ nữ lại rất dễ thiếu máu và thiếu sắt, vì thế nếu bạn biết mình bị thiếu máu thì không nên đi hiến máu cho đến khi khối lượng hồng cầu của bạn trở về bình thường. Nếu bạn thật sự muốn hiến máu thì bạn có thể uống một viên sắt trước khi đi hiến máu.
  3. Chườm đá để giảm vết bầm do hiến máu: Một số phản ứng phụ thường hay gặp như vết bầm, bạn có thể chườm lạnh tại vùng bị bầm vài phút sau mỗi vài giờ trong 24 giờ đầu sau hiến máu.
  4. Nghỉ ngơi sau khi hiến máu: Nếu bạn thấy choáng váng, đau đầu nhẹ hay buồn nôn sau khi đã nghỉ ngơi, bạn có thể nằm xuống và nâng chân lên cho đến khi thấy khỏe hơn. Bạn nên khám bác sĩ tại trung tâm hiến máu nếu tình trạng trên còn diễn ra sau vài giờ hiến máu.

Hiến máu nhân đạo luôn là một nghĩa cử tốt đẹp rất đáng được nhân rộng để giúp đỡ những người kém may mắn. Bạn sẽ cứu được 3 người với mỗi lần hiến máu, do đó đừng ngần ngại tham gia vào hoạt động cao đẹp này và cũng nên lưu ý kỹ những điều cần ghi nhớ để đảm bảo sức khỏe cho chính bạn nhé!

Ban Biên tập