Nguyên nhân thành công của Samsung
|
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNGKHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ==========TIỂU LUẬNMÔN ĐẦU TƯ QUỐC TẾĐỀ TÀI: CHIẾN LƯỢC ĐẦU TƯ VÀ THÀNH CÔNGCỦA SAMSUNG TẠI VIỆT NAMNhóm Galaxy:1, Nguyễn Thị Thu HằngMSSV: 13111102122, Nguyễn Thị Mỹ LinhMSSV: 13111104053, Trương Thị Hằng NgaMSSV: 13111104694, Nguyễn Thị Xuân NgọcMSSV: 13111105005, Phạm Thị ThảoMSSV: 1311110644Lớp: DTU308.3Giảng viên hướng dẫn: TS. Trần Thị Ngọc QuyênHà Nội, tháng 4 năm 20151MỤC LỤCLỜI MỞ ĐẦUSamsung là thương hiệu quen thuộc và gần gũi với người tiêu dùng Việt Nam. Từnhững chiếc ti vi Super Horn nổi tiếng một thời tới những chiếc smartphone sang trọng vàtinh tế, Samsung đã dần chiếm lĩnh thị trường Việt Nam và trở thành doanh nghiệp cólượng vốn đầu tư nước ngoài tại lớn nhất tại thị trường này năm 2014. Hơn nữa, Samsungcòn trở thành nơi làm việc lý tưởng với những chế độ đãi ngộ thuộc hạng tốt nhất ở ViệtNam, thu hút nhiều nhân tài để cho ra đời ngày càng nhiều các sản phẩm có tính đột phá.Điều gì đã đem lại những thành công vẻ vang ấy cho Samsung? Đó chính là những chiếnlược đầu tư khôn ngoan và khéo léo của công ty nổi tiếng này. Tiều luận “ Chiến lược đầutư và thành công của Samsung tại Việt Nam” sẽ đưa ra các nhân tố thúc đẩy Samsungchọn Việt Nam là điểm đầu tư của mình, các chiến lược đầu tư mà công ty này đã áp dụngtrong hiện tại, tương lai và những thành công vẻ vang mà Samsung đã giành được trên thịtrường Việt Nam.CHƯƠNG 1. CÁC NHÂN TỐ THÚC ĐẨYSAMSUNG ĐẦU TƯ VÀO VIỆT NAM1.1. Tình hình kinh tế thế giớiNgày 10-12-2014, Liên hợp quốc công bố “Báo cáo về tình hình và triển vọng kinhtế 2015”, trong đó nêu rằng: kinh tế toàn cầu được dự báo tiếp tục tăng trưởng trong hainăm tới, bất chấp những tàn dư từ cuộc khủng hoảng tài chính, thách thức địa chính trịtoàn cầu và đại dịch Ebola ở Tây Phi kìm hãm đà tăng trưởng.Năm 2014, nền kinh tế có sự phục hồi chậm, tăng trưởng nhẹ, với tốc độtăng trưởng kinh tế ước tính khoảng 2,6%. Năm 2015 và năm 2016, con s ố ấyđược dự báo là 3,1% và 3,3%.Trong năm 2014, FDI toàn cầu đạt 1.260 tỷ USD, theo báo cáo của Hội nghị Liênhợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) được công bố ngày 29/1. Cả thế giớiđã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ của hoạt động đầu tư M&A.Hình 1: Hoạt động đầu tư M&A toàn thế giới từ năm 2007 tới năm 20143Tuy còn tồn tại nhiều thách thức, nhưng với từng bước phục hồi của nền kinh tếcùng sự gia tăng nhu cầu tiêu dùng hàng hóa - dịch vụ ngày càng đa dạng của ngườidân, nhu cầu đầu tư FDI của các TNCs vẫn rất lớn và có xu hướng tăng trong tương lai.1.2. Chính sách FDI của Hàn Quốc1.2.1. Nội dungTừ năm 2005, để giảm bớt áp lực lên hoạt động xuất khẩu do sự tặng giá của đồngWon, chính phủ Hàn Quốc đã chuyển chính sách đầu tư quốc tế từ chính sách tập trungthu hút FDI vào trong nước sang thúc đẩy các công ty và cá nhân đầu tư mạnh mẽ ranước ngoài với những biện pháp tích cực hỗ trợ đầu tư trực tiếp ra nước ngoài thông quabốn hình thức hỗ trợ:(1) Hỗ trợ về tài chính chủ yếu thông qua Ngân hàng xuất nhập khẩu Hàn QuốcKorea Eximbank (như hỗ trợ cho vay tối đa 90% tổng vốn đăng ký đầu tư đối với doanhnghiệp vừa và nhỏ).(2) Tổng công ty bảo hiểm xuất khẩu nhà nước bảo lãnh các khoản đầu tư trực tiếpvà gián tiếp; hỗ trợ về thuế và thúc đẩy ký các hiệp định về tránh đánh thuế hai lần vàbảo hộ đầu tư.(3) Hỗ trợ xúc tiến đầu tư thông qua Cơ quan xúc tiến thương mại và đầu tư HànQuốc KOTRA chủ yếu cung cấp thông tin và thực hiện các hoạt động xúc tiến đầu tư hỗtrợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ.(4) Nới lỏng và đơn giản hóa các quy định về đăng ký đầu tư ra nước ngoài.4Hình 2: Hàn Quốc đứng thứ 12 trong số những quốc gia đầu tư FDI lớn nhất thế giới2013 (đơn vị: tỷ USD)1.2.2. Đầu tư của Hàn Quốc vào Việt NamSau 26 năm kể từ dự án FDI đầu tiên và 22 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, HànQuốc đã trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam cả về lượng vốn vàlượng dự án đầu tư.Theo thống kê của Cục Đầu tư nước ngoài lũy kế đến 20 tháng 1 năm 2015, HànQuốc là nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam với 4.140 dự án cấp mới với tổng số vốn đầutư đăng ký là 37,43 tỷ USD tại 51/63 tỉnh thành phố trong cả nước. Trong đó, số dự ántrong lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo là 2.510 dự án với tổng số vốn đăng ký là24,03 tỷ USD (chiếm 64,2% tổng vốn đầu tư).1.3. Chiến lược đầu tư của bản thân SamsungBước chân vào Trung Quốc từ năm 1992, Samsung đã có trong tay 13 địa điểm sảnxuất và 7 phòng nghiên cứu, cùng 45.600 nhân công ( chiếm 19% tổng nhân lực toàncầu của Samsung ). Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng kinh tế kỉ lục đã biến Trung Quốc trởthành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Hệ quả là giá nhân công tăng cao và những chínhsách ưu đãi đối với nhà đầu tư nước ngoài bị cắt giảm. Trung Quốc trở thành một nước5đủ lớn để có thể đem lại rủi ro cho các tập đoàn làm ăn ở đây bởi các tập đoàn này phảicạnh tranh với chính sản phẩm tương tự trên thị trường nội địa. Samsung là một trongnhững tập đoàn phải hứng chịu rủi ro này.Vì thế, Samsung có xu hướng phân tán rủi ro, thay vì dồn quá nhiều vốn vào TrungQuốc. Năm 2007, khi bắt đầu tìm kiếm vị trí cho dự án Công ty Samsung ElectronicsViệt Nam (SEV), Samsung đã mất rất nhiều thời gian khảo sát, cân nhắc lựa chọn giữacác quốc gia Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia… nhưng cuối cùng tập đoàn này đã chọnViệt Nam để đặt nhà máy. Việt Nam ở biên giới Trung Quốc, dễ tham gia vào chuỗicung ứng hiện tại hơn các nước ASEAN khác như Indonesia, Philipines… Ngoài ranhững ưu đãi đặc biệt mà chính phủ Việt Nam dành cho Samsung đã giành được sựquan tâm của công ty này.1.4. Môi trường đầu tư của Việt Nam1.4.1. Chính trịSự ổn định chính trị chính là một yếu tố hết sức quan trọng cho sự phát triển củanền kinh tế, và cũng vì thế ảnh hưởng rất nhiều tới quyết định của các nhà đầu tư nướcngoài. Từ thời kỳ đổi mới đến nay, cùng với những chính sách tích cực của Đảng và Nhànước, Việt Nam luôn được đánh giá là một trong những quốc gia có nền kinh tế chính trịổn định nhất thế giới, được Tổ chức Tư vấn Rủi ro Kinh tế và Chính Trị (PERC) tạiHong Kong xếp ở vị trí thứ nhất Đông Nam Á về khía cạnh này. Do đó, Việt Nam đượcSamsung cũng như nhiều công ty, tập đoàn nước ngoài khác quan tâm, chú ý đầu tư.Giải thích lý do vì sao Samsung một lần nữa chọn Việt Nam, Phó Tổng Giám đốc Côngty điện tử Samsung Vina khẳng định: “Một trong những điều kiện tiên quyết đểSamsung lựa chọn Việt Nam đó chính là Việt Nam có một nền chính trị và kinh tế kháổn định, cùng với sự quan tâm thông nhất giữa chính phủ và chính quyền địa phương đãtạo tâm lý an tâm và muốn đầu tư lâu dài tại đây”. Ông cũng khẳng định đây là một lợithế lớn của Việt Nam khiến nhiều nhà đầu tư lựa chọn chứ không hẳn vì nguồn nhâncông giá rẻ hay yếu tố nào khác. Ngoài ra Việt Nam còn có ít những vấn đề liên quanđến tôn giáo và mâu thuẫn sắc tộc.61.4.2. Văn hóaViệt Nam và Hàn Quốc là hai nước có nhiều nét tương đồng về văn hóa và lịch sử.Hai quốc gia đã từng có sự giao lưu văn hóa kinh tế từ khá lâu và chính thức đặt quan hệngoại giao cấp Đại sứ vào năm 1992. Tính đến nay là 23 năm, quan hệ giữa hai nước đãphát triển không ngừng. Những năm gần đây, văn hóa Hàn Quốc rất được chào đón tạiViệt Nam qua nhiều phương tiện, có thể thấy rõ nhất là làn sóng Hàn lưu (Hallyu). Cũngcó rất nhiều sự kiện chương trình giao lưu văn hóa, triển lãm, các cuộc thi hiểu biết vềvăn hóa, ẩm thực, âm nhạc diễn ra giữa hai quốc gia. Điều này ít nhiều cũng là một tácđộng tích cực cho việc hợp tác kinh tế Việt Nam và Hàn Quốc. Do không có quá nhiềukhác biệt về văn hóa hay phong tục tập quán nên người Việt Nam và người Hàn Quốc sẽdễ dàng hiểu và làm việc với nhau hơn. Nhờ đó thúc đẩy hợp tác giữa hai nước.1.4.3. Xã hộiGiống như lợi thế chính trị, tình hình xã hội Việt Nam cũng tương đối ổn định.Hơn nữa, nhu cầu sử dụng đồ điện tử ở Việt Nam cũng khá cao, điển hình nhưsmartphone. Việt Nam được đánh giá là một trong ba thị trường smartphone tăng trưởngnhanh nhất trong khu vực trong quý I/2014, với mức tăng trưởng 59%. Thị phầnsmartphone tại Việt Nam đã vượt qua so với điện thoại cơ bản, hơn nữa tỷ lệ người dùngsmartphone chiếm 52% tổng số người dùng di động. Việt Nam là một trong thị trườngcó tỷ lệ dùng smartphone cao nhất, gần bắt kịp với các thị trường đã phát triển trongtương lai gần. Vì lượng cầu lớn như vậy, việc Samsung đầu tư vào Việt Nam chắc chắncó lợi thế về thị trường tiêu thụ.1.4.4. Luật phápLuật pháp Việt Nam, đặc biệt là luật đầu tư, đóng vai trò quan trọng tới quyếtđịnh đầu tư của các TNC vào Việt Nam, trong đó có Samsung. Luật đầu tư Việt Namnăm 2005 với nhiều sửa đổi và bổ sung đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư: nhiềulĩnh vực mới đã được thông qua, các hình thức đầu tư cũng đa dạng hơn. Cụ thể, vớiviệc mở rộng các lĩnh vực đầu tư, các nhà đầu tư có nhiều lựa chọn hiệu quả hơn chonguồn vốn của mình.Như Samsung, bên cạnh việc đầu tư vào ngành ưu thế là điện tử và điện gia dụng,tập đoàn này còn dành được những dự án đầu tư ở các ngành khác, vốn trước đây là do7chính phủ và các doanh nghiệp nhà nước thực hiện: dự án nhà máy Nhiệt điện VũngÁng, 3, sân bay Long Thành, Nhà máy đóng tàu ở Cam Ranh,.. và một vài dự án giaothông, bất động sản.Các hình thức đầu tư cũng đa dạng hơn với những sửa đổi về thời gian đăng ký dựán đầu tư rút xuống 15 ngày thay vì 45 ngày, giúp nhà đầu tư tiết kiệm chi phí và nắmbắt cơ hội nhanh hơn. Tiêu biểu là dự án đầu tư nhà máy Samsung Thái Nguyên, đượccoi là thần tốc khi thời gian được cấp chứng nhận đầu tư và đi vào thi công chỉ trongvòng 1 tháng. Và dự án trị giá 3,2 tỷ đồng nay đã chứng minh được hiệu quả của nó khichỉ sau 20 ngày hoạt động đã xuất khẩu hơn 90 triêu USD.Bên cạnh luật đầu tư 2005còn các các chính sách hỗ trợ đầu tư nước ngoài khác,trong đó đặc biệt phải kể đến chính sách về thuế. Đây là một trong những nhân tố chínhkhiến Samsung quyết định đầu tư vào Việt Nam thay vì các quốc gia khác có điểu kiệntương tự trong khu vực như Indonesia, Trung Quốc, Ấn Độ,… Nếu ở Hàn QuốcSamsung phải chịu mức thuế thu nhập doanh nghiệp là 22% thì phải nói rằng Chính phủViệt Nam đã hết sức ưu đãi khi Samsung không phải trả một đồng thuế doanh nghiệpnào trong suốt 4 năm liền. Sau 4 năm, số tiền thuế doanh nghiệp mà Samsung phải nộpcho ngân sách nhà nước cũng rất ít ỏi: 5% cho kỳ hạn 12 năm tiếp theo và 10% cho kỳhạn 34 năm sau đó.Đặc biệt, hai tỉnh Bắc Ninh và Thái Nguyên đã chấp nhận đề xuất của chính phủcho mức ưu đãi kỷ lục, cụ thể Samsung chỉ phải chịu mức thuế thu nhập doanh nghiệp là10%, trong khi các doanh nghiệp khác là 25%, trong vòng 30 năm kể từ ngày hoạt động,đặc biệt miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuếvà được giảm tới 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo. Đây là điều kiện tiênquyết khiến Samsung đặt 2 dự án lớn là nhà máy SEV Bắc Ninh, và SEVT TháiNguyên. Chính mức thuế ưu đãi này đã góp phần tạo nên thành công rực rỡ cho dự ánđầu tư vào Việt Nam của Samsung.1.4.5. Kinh tếViệt Nam được đánh giá là một nước đang phát triển với nền kinh thế tăng trưởngtuy không nhiều nhưng tương đối ổn định qua các năm. Nền kinh tế ít chịu ảnh hưởng từcác cú sốc của nền kinh tế thế giới là một lợi thế lớn giúp Việt Nam trở thành điểm8dừng chân cho Samsung. Bên cạnh đó, nền kinh tế phát triển cũng mở ra một thị trườngrộng lớn tiêu thụ sản phẩn, nhất là khi thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam càngđược cảng thiện từ 1200 USD vào năm 2010 lên 1900 USD năm 2013, thì cầu về cácmặt hàng điện tử công nghệ cao như điện thoại, tivi – những ngành chủ lực củaSamsung - lại càng nhiều. Đây cũng là một trong những yếu tố khiến Samsung chọnViệt Nam để đầu tư thay vì các quốc giá Đông Nam Á khác.Tuy rằng Việt Nam có cơ sở hạ tầng còn thấp, nhưng chính phủ vẫn đang tích cựccải thiện hệ thống giao thông nhằm nâng cao lợi thế nhận đầu tư, Samsung đã nắmđược cơ hội này để chuyển hướng phát triển sang các ngành như giao thông, cầu đường,cảng biển,... Ngoài ra, bản thân các khu công nghiệp lớn của nước ta cũng đang đượcnâng cấp mạnh về cơ sở vật chất và dịch vụ phục vụ sản xuất. Khu công nghiệp YênBình I, nơi Samsung đặt nhà máy SEVT Thái Nguyên , đã được đầu tư hoàn thiện hệthống đường gom, trạm điện, cấp nước, viễn thông đầy đủ, chưa kể tỉnh đã hoàn thànhviệc xâu dựng hệ thống đường cao tốc khiến giao thông giữa khu công nghiệp này vớiHà Nội thuận tiện hơn nhiều. Còn đối với Bắc Ninh, khu công nghiệp Yên Phong nớinhà máy SEV Bắc Ninh tọa lạc luôn là khu công nghiệp hàng đầu tỉnh về cơ sở hạ tầngvà các dịch vụ phục vụ đời sống công nhân viên các nhà máy, là nơi tập trung chủ yếucác dự án đầu tư của Hàn Quốc trong cả tỉnh.Tuy vậy, nơi có cơ sở hạ tầng tương đối hiện đại và đầy đủ, đa dạng nhất màSamsung đã từng đầu tư phải là khu chế xuất Linh Trung, quận Thủ Đức, TP HCM- nơiđặt nhà máy Samsung Vina. Thủ Đức là một trong những quận sầm uất của TP HCM vớikhu làng đại học, chợ lớn, khu thương mại và dịch vụ phục vụ cho các hoạt động đàotạo, giải trí của công nhân viên, hỗ trợ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Hệthống cảng biển với ưu thế lớn, được đầu tư kỹ và là cảng quốc tế tiếp nhận hơn 40 triêutấn hàng hóa mỗi năm ở TP HCM cũng giúp cho hoạt động xuất khẩu thành phẩm củacác doanh nghiệp được thuận tiện hơn, đặc biệt với Samsung, khi mà các nhà máy củatập đoàn này tại Việt Nam đã xuất khẩu 23 tỷ USD năm 2013.1.4.6. Lao độngCó thể nói lợi thế về lao động là một trong những nhân tố hấp dẫn nhất khiếnSamsung quyết định đầu tư vào Việt Nam.9Dân số Việt Nam đông, vào năm 2015 là khoảng 91,5 triệu. Không những vậy sốlao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc trong nền kinh tế chiếm khoảng 2/3 tổng dânsố. Đặc biệt, hiện nay Việt Nam đang trong thời kì “dân số vàng”, tức là số người đanglàm việc cao hơn số người phải nuôi. Đó rõ ràng là một cơ hội lớn, một thị trường laođộng mà bất cứ nhà đầu tư nào cũng mong muốnKhông chỉ vậy, lao động Việt Nam có mức lương rất thấp so với các nước trongkhu vực. Theo một tính toán, trung bình mỗi tháng, Samsung sẽ chỉ phải trả cho một nữcông nhân Việt Nam bao gồm cả tiền lương và tiền làm thêm giờ vào khoảng 353 USD,con số này chỉ bằng 1/10 lương của một công nhân ở Hàn Quốc. Đây cũng là lời giảiđáp cho việc tại sao trong năm 2012, Samsung lại tuyển đến 20.000 lao động Việt Namvào làm trong các nhà máy, khu công nghiệp của mình, trong khi đó, con số này ở Gumi( một nhà máy của Samsung ở Hàn Quốc ), lại chỉ khiêm tốn có 175 người.Bên cạnh đó, lao động Việt Nam được đánh giá cao ở sự thông minh, linh hoạt. Sốlao động được đào tạo, có trình độ chuyên môn ngày càng nhiều. Chất lượng nguồnnhân lực đang có những cải thiện tích cựcLao động Việt Nam còn trở thành nhân tố thu hút đầu tư bởi các yếu tố khách quankhác như: yêu cầu và tính chất sản xuất của Samsung là “điều làm nên ngành sản xuấtđiện thoại là phải lắp ráp các linh kiện được sản xuất tốt. Yếu tố quan trọng nhất là nhânlực" ( Lee Seung Woo, một nhà phân tích tại IBK Securities, người đã từng theo dõiSamsung trong suốt hơn 1 thập kỉ qua). Không chỉ vậy, Trung Quốc, đất nước thu hútnhiều FDI nhất từ Samdung, với 3 địa điểm sản xuất và 7 phòng nghiên cứu, cùng45.600 nhân công ( chiếm 19% tổng nhân lực toàn cầu của Samsung ), đang có tốc độtăng trưởng kinh tế kỉ lục, trở thành nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới. Hệ quả là giá nhâncông tăng cao, và Samsung cần tìm kiếm một thị trường lao động mới với mức giá hấpdẫn hơn nhiều1.4.7. Tài nguyên thiên nhiênKhi nói đến tài nguyên thiên nhiên, có 2 nhóm tài nguyên được xem là có giá trịnhất và được các nhà đầu tư coi trọng nhất. Đó là tài nguyên đất và tài nguyên khoángsản10Tài nguyên đất của Việt Nam đa dạng, tương đối bằng phẳng, địa hình thích hợpcho việc xây dựng hệ thống giao thông vận tải, xây dựng các khu công nghiệp với mứcđộ tập trung cao. Không chỉ vậy Việt Nam lại nằm ở vị trí địa chiến lược chính trị vàkinh tế. Đó là lợi thế trong việc sản xuất, lưu chuyển và phân phối hàng hóa. Thêm vàođó, Chính phủ cũng có những chính sách ưu đãi nhất định liên quan đến tài nguyên này.Điều đó giải thích cho việc tại sao, Samsung đầu tư và tiến hành xây dựng các cơ sở sảnxuất của mình dọc khắp Việt Nam, từ Bắc Ninh, Thái Nguyên đến Thành phố Hồ ChíMinhTài nguyên khoáng sản của Việt Nam cũng được đánh giá cao về sản lượng, chấtlượng cũng như sự đa dạng về chủng loại. Đặc biệt có nhiều loại khoáng sản là nguyênliệu đầu vào phục vụ sản xuất các linh kiện, thiết bị điện tử trong dây chuyền sản xuấtcủa Samsung. Tuy hiện nay, các nhà máy mà Samsung đầu tư xây dựng vào Việt Namvẫn chủ yếu giải quyết khâu gia công, lắp ráp, nhưng chắc chắn với lợi thế tài nguyênkhoáng sản này, lĩnh vực mà Samsung đầu tư vào Việt Nam sẽ còn tiếp tực phát triểnmột cách đa dạng hơn. Điều này được thể hiện rõ trong tham vọng của Samsung là đưaKhu tổ hợp công nghệ cao Thái Nguyên trở thành cứ điểm sản xuất hoàn chỉnh lớn nhấtcủa Samsung trên toàn cầu.1.5. Các bước tiến của Việt Nam trong quá trình toàn cầu hóa kinh tếViệc Việt Nam đã, đang và sẽ tham gia kí kết các hiệp định đầu tư quan trọng làmột trong các nhân tố quan trọng thu hút FDI từ Samsung.Năm 1995, Việt Nam gia nhập ASEAN, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, và kíkết hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư ASEAN (AIA). Với mục tiêu tự do hóa đầutư, từ đó làm tăng đáng kể dòng đầu tư vào khu vực ASEAN từ các nguồn trong vàngoài khu vực, AIA đã nâng cao sức hấp dẫn đầu tư của Việt Nam với Samsung. Thực tếlà vào năm 1994, Samsung đã có công ty liên doanh đầu tiên tại Việt Nam, công tyTNHH Samsung Vina, đặt tại thành phố Hồ Chí Minh.Năm 2007, Việt Nam gia nhập WTO, tổ chức thương mại thế giới. Trong khuônkhổ hệ thống WTO, hoạt động đầu tư quốc tế được điều chỉnh thông qua 4 hiệp đinh,nổi bất nhất là Hiệp định về các biện pháp đầu tư liên quan đến thương mại (TRIMs).11Thông qua việc kí kết hiệp định TRIMs, Việt Nam dần loại bỏ các hàng rào bảo hộ trongnước, dù tiềm ẩn nhiều khỏ khăn thách thức đối với bản thân đất nước này, nhưng ngượclại là một đối tượng tiềm năng đối Samsung.Hiện nay, Việt Nam đang tham gia đàm phán các Hiệp định: Hiệp định Đối tácKinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), các Hiệp định Thương mại tự do(FTA), cùng Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC). Nếu việc đàm phán đạt được kết quảkhả quan, rõ ràng, trong thời gian tới, Việt Nam sẽ trở thanh một đối tác quan trong vớiTNC này.12CHƯƠNG 2. CHIẾN LƯỢC ĐẦU TƯ CỦASAMSUNG TỪ NĂM 1996 TỚI NAY2.1. Ngành điện tử là ngành mũi nhọn của Samsung tại thị trường Việt NamViệt Nam – với những lợi thế của mình – đã trở thành một trong những địa điểmthu hút sự chú ý của công ty này. Dù ngày càng đầu tư sang nhiều lĩnh vực khác nhau,Samsung vẫn là cái tên quen thuộc nhất trong ngành điện tử tại Việt Nam và trên toànthế giới. Đó cũng chính là ngành đầu tư chính và quan trọng nhất của Samsung tại ViệtNam.Năm 1996, lần đầu tiên bước chân vào Việt Nam, Samsung Electronics Co., Ltd đãkí hợp đồng với TIE để thành lập công ty điện tử Samsung Vina. Tới tháng 7/2014, côngty Samsung Electronics Co., Ltd đã mua lại 20% phần vốn góp của công ty cổ phần TIE(tương đương 3,492 triệu USD) trong liên doanh Samsung Vina, chính thức đưaSamsung Vina thành công ty 100% vốn nước ngoài. Samsung Vina được đặt tại thànhphố Hồ Chí Minh.Tiến ra miền Bắc, Samsung đã xây dựng khu phức hợp SamsungElectronics Việt Nam( SEV) tại Bắc Ninh và SEV chính thức đi vào hoạt động từ năm2009 với số vốn đầu tư là 2,5 tỷ USD (2014). Khu tổ hợp công nghệ mới Thái Nguyên(SEVT) là bước đầu tư tiếp theo, chính thức đi vào hoạt động vào tháng 3/2014 với sốvốn là 3,2 tỷ USD (2014) – trong đó bao gồm công ty sản xuất điện thoại với số vốn 2tỷ đô và công ty sản xuất vi mạch và linh kiện điện tử có vốn 1,2 tỷ đô. Cả ba công tyđều tập trung sản xuất và kinh doanh các sản phẩm điện tử dân dụng, gia dụng với tổngsố vốn gần 7 tỷ USD.2.2. Samsung cam kết chỉ sản xuất sản phẩm chất lượng tốt ra thị trường Việt NamThời điểm Sam Sung đầu tư vào Việt Nam cũng là lúc các hãng đầu tư Nhật Bảnnhư: Sony, Toshiba… đang chiếm lĩnh thị trường Việt Nam. Với quan niệm rằng sảnphẩm Nhật Bản mới có chất lượng cao còn sản phẩm Hàn Quốc chỉ dành cho người íttiền, sản phẩm Nhật Bản đã giữ vị trị độc tôn trong lòng người tiêu dùng Việt Nam vàothời điểm đó. Hơn nữa, điều đặc biệt là mặc dù thu nhập của người dân Việt Nam còn13thấp, họ có xu hướng tiêu dùng mua các sản phẩm có thương hiệu vững mạnh và chấpnhận “tiền nào của nấy”, chứ không ưa dùng các sản phẩm rẻ tiền kém chất lượng.Sau khi nghiên cứu thị trường Việt Nam và nhận ra vấn đề trên, Sam Sung đưa rachiến lược: chỉ chuyển giao những mẫu mới nhất và phù hợp nhất với thị hiếu ngườiViệt Nam, không đưa vào những sản phẩm cũ rẻ tiền. Để chuyển sang chiến lược pháttriển sản phẩm chất lượng cao, Samsung đã đầu tư thêm vỗn từ một dây chuyền sản xuấtTV màu năm 1996 thành năm dây chuyền với sản lượng hàng năm là 1,5 triệu sản phẩmbao gồm nhiều dòng sản phẩm khác nhau như ti vi, điện gia dụng, màn hình máy tính…Cùng với chiến lược đưa ra thị trường các sản phẩm chất lượng cao, công ty cònđầu tư lớn cho khoản nghiên cứu thị trường, tìm kiếm sản phẩm phù hợp nhất cho thịtrường Việt Nam. Trước đây, mỗi gia đình Việt Nam thường chỉ có một tivi màu. Nóphục vụ nhiều thế hệ trong gia đình, thậm chí chỉ hàng xóm láng giềng; vì thế các tivimàu này đòi hỏi có bộ loa công suất lớn. Đón đầu trước nhu cầu thiết yếu của người tiêudùng, công ty đã đưa ra hoạch định tác nghiệp: tung ra thị trường sản phẩm tivi SuperHorn với loa có công suất gấp 5 lần tivi thông thường. Sản phẩm này đã được kháchhàng Việt Nam ưa chuộng và nhanh chóng tạo thành công rực rỡ cho công ty, là bướcngoặt lớn đưa công ty trở thành thương hiệu dần đầu về thị phần ở Việt Nam.2.3. Samsung không ngừng đa dạng hóa sản phẩmKhi tham gia thị trường, sản phẩm chủ yếu của Samsung là ti vi màu. Nhưng hiệnnay, công ty có tới bảy dòng sản phẩm chủ lực: máy thu hình, sản phẩm nghe nhìn, máytính, thiết bị gia dụng, điện thoại di động, màn hình và linh kiện máy tính, máy in laservà in màn. Không những thế, Samsung không ngừng đổi mới sản phẩm, tạo ra nhữngsản phẩm ưu việt hơn. Phát huy thế mạnh về thiết kế thời trang, hiện đại và tinh tế,Samsung đã tung ra thị trường những kiểu mẫu nổi bật và phù hợp nhất với thị hiếungười tiêu dùng như: điện thoại Galaxy S3,4,5,6; Galaxy E3,5,7; Galaxy A3,5,7; GalaxyNote Edge, Galaxy note 4; ti vi Plasma, TV Led, Smart TV, UHD TV, UHD TV mànhình cong; các dòng điện thoại i450,F400, M3510, P250... Đặc biệt, đi cùng với thiết kếvượt trội, Samsung tích hợp những công nghệ mới nhất trong sản phẩm của mình nhưcông nghê Touch Wiz độc quyền, công nghệ sản xuất vi mạch bán dẫn công nghệ caodẫn đầu thế giới…14Với sự thay đổi không ngừng nghỉ, tôn chỉ “Hãy thay đổi tất cả trừ vợ và con cáicủa bạn” của giám đốc tập đoàn Samsung – Lee Kun Hee- đã được vận dụng tối ưu.Samsung đã tạo được bước nhảy vọt trên thị trường Việt Nam, tạo dựng thành công vàduy trì tốt thương hiệu của mình trong lòng người tiêu dùng Việt.2.4. Samsung đề cao hoạt động nghiên cứu thị trường và phát triển nguồn nhân lực2.4.1. Nghiên cứu thị trườngSau một thời gian dài tìm kiếm địa điểm phù hợp nhất với các tiêu chuẩn khắt khecủa tập đoàn mẹ tại Hàn Quốc, Samsung đã quyết định chọn PVI Tower ( Trần TháiTông, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội) làm trung tâm nghiên cứu và phát triển của Samsungtừ tháng 11/2013. Tòa nhà không chỉ đặc biệt với những văn phòng hạng A sang trọngvà tiện nghi vượt trội so với các tòa nhà khác, mà còn thu hút nhà đầu tư bởi sự hiệndiện của các tiện ích như khu tập Gym, nhà ăn, phòng pha chế, khu vườn nghỉ ngơi…Với diện tích khoảng 10000 m2 và kiến trúc kiểu Pháp hiện đại, tỉ mỉ, PVI Tower kỳvọng sẽ dành cho các chuyên gia của mình môi trường làm việc chất lượng cao đồngthời tập trung được nguồn lực phát triển thị trường tiềm năng châu Á.2.4.2. Nguồn nhân lựcVới quan điểm “doanh nghiệp nuôi dưỡng con người và con người là nguồn sốngcủa doanh nghiệp, Samsung áp dụng các chính sách nhằm tạo một môi trường làm việcchuyên nghiệp và nhân văn với những nhân viên say mê và không ngừng sáng tạo. Ví dụđiển hình là Samsung thực hiện các chương trình trao đổi kỹ sư và kỹ thuật viên ra nướcngoài, áp dụng chính sách đào tạo nhân tài cho công ty bằng công cụ OTVR(Oraganization talent vitality review). Bằng những phương pháp này, Samsung tiến tớixây dựng “nơi làm việc tuyệt vời”( great working place), nhằm biến công ty trở thànhmột nơi làm việc lý tưởng nhất Việt Nam.2.5. Samsung không ngừng đầu tư cho các lĩnh vực khác cùng nhiều dự án có triểnvọng trong tương lai.Samsung đã vượt ra khỏi lĩnh vực điện tử và bắt đầu rót vốn vào các ngành đóngtàu, nhiệt điện, giao thông… Ngày 14/10/2014, công ty Samsung và Tổng cục nănglượng ( Bộ Công thương) đã chính thức ký kết biên bản ghi nhớ (MOU) về việc phát15triển dự án BOT nhà máy Nhiệt điện Vũng áng 3( Hà Tĩnh) và đang kí kết những hợpđồng cần thiết để nhà máy đi vào hoạt động. Các dự định đầu tư vào Tổ hợp nhà máyđóng tài tại Cam Ranh, Khánh Hòa, sân bay quốc tế Long Thành (Đồng Nai) hay việcbắt tay với Viettel để hợp tác phát triển hệ thống quản lý xe bus thông minh … là nhữngdự án đầu tư trong tương lai của Samsung.16CHƯƠNG 3. THÀNH CÔNG CỦA SAMSUNG TẠIVIỆT NAMVới triết lý làm việc: trên cơ sở nhân lực và công nghệ, tạo ra các sản phẩm vàdịch vụ tốt nhất và đóng góp cho một xã hội toàn cầu tốt đẹp hơn cùng 5 năm giá trị cốtlõi: con người, sự xuất sắc, sự thay đổi, sự chính trực và cùng thịnh vượng, Samsung đãđạt giành được những thành công vẻ vang của mình từ khi quyết định đầu tư vào ViệtNam.Sau 20 năm đầu tư vào Việt Nam, Samsung đã và đang khẳng định vị thế của mìnhvới những dự án hàng tỉ đô la. Năm 2010, sau 1 năm hoạt động, Samsung electronicsViệt Nam đã xuất sắc đứng thứ 80 trong số doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam, cho đếnnăm 2014, đã leo lên vị trí thứ 2, trở thành doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài lớnnhất ở Việt Nam. Với các sản phẩm vô cùng đa dạng: từ những sản phẩm quen thuộccủa samsung như điện thoại, máy tính bảng, tivi cho đến thiết bị văn phòng, thiết bị giadụng, doanh nghiệp đến từ Hàn Quốc này đã đạt được những thành công tại Việt Namtrên nhiều phương diện mà nhiều nhà sản xuất nước ngoài mong muốn có được.3.1. Môi trường làm việc chất lượng tốtHiện nay Samsung đang tạo công ăn việc làm trực tiếp cho 80.000 nhân công vàgián tiếp cho khoảng hơn 100.000 công nhân viên của các công ty đối tác của Samsungtại Việt Nam. Samsung xếp thứ ba trong bảng xếp hạng các công ty có mức đãi ngộ tốtnhất cho nhân viên ở Việt Nam. Không chỉ riêng vấn đề lương thưởng, các vấn đề khácnhư nhà ở, phương tiện đi lại, chế độ bảo hiểm cho đến chế độ phúc lợi đều đượcSamsung rất quan tâm, từ đó tạo động lực cho công nhân tích cực tham gia sản xuất,nâng cao năng suất lao động.3.2. Các sản phẩm được ưa chuộngXét về mặt doanh thu, Samsung là nhà sản xuất bán được nhiều nhất năm 2014.17Hình 3: Doanh thu bán hàng của các hãng điện tử ở Việt Nam qua các nămXét về mặt số lượng, Samsung giữ vị trí thứ 2 sau nokia tại thị trường điện thoạidi động ở Việt Nam.Hình 4: Doanh số bán hàng của các hãng điện tử ở Việt Nam qua các nămBên cạnh các dòng sản phẩm đi đầu về công nghệ, Samsung còn liên tục ra mắtnhững mẫu mã smartphone có giá thành vô cùng cạnh tranh, trải đều các phân khúc củathị trường. Năm 2014, chiếc điện thoại được dành riêng cho người Việt - chiếc Galaxy Vvới giá cả phải chăng đã được ra mắt, thể hiện sự ưu ái của Samsung đối với thị trườngViệt Nam. Ngoài điện thoại di động, các sản phẩm khác của Samsung cũng được ngườitiêu dùng Việt hài lòng và tin tưởng cả về giá cả và chất lượng.3.3. Doanh thu lớnSamsung hiện có 3 nhà máy được xây dựng ở Việt Nam với mức doanh thu đángkinh ngạc, Bao gồm:18Nhà máy đầu tiên là khu phức hợp Samsung Electronics Việt Nam (SEV) ở Bắc•Ninh, với khoảng 45.000 công nhân, là nhà máy sản xuất điện thoại di động đầutiên với quy mô hoàn chỉnh tại Việt Nam cho đến thời điểm hiện tại.Nhà máy thứ 2 là khu tổ hợp công nghệ Samsung Thái Nguyên. Ngoài nhà máy•sản xuất điện thoại di động, còn có một nhà máy sản xuất vi mạch và linh kiệnđiện tử của Samsung Electro-Mechanics Việt Nam (SEMV). SEVT tạo công ănviệc làm cho khoảng 35.000 công nhân, dù mới hoạt động trong 10 tháng nhưngsự hoạt động của SEVT đã nâng chỉ số sản xuất công nghiệp của Thái Nguyênđến gần 600% so với cùng kỳ năm ngoái.Nhà máy thứ ba có lịch sử lâu đời nhất, Samsung Vina Electronics (SAVINA)•được đặt tại TPHCM, chuyên sản xuất và kinh doanh các sản phẩm điện tử dândụng và gia dụng,Đồng thời, Samsung đã đầu tư mở một Viện R&D (nghiên cứu & Phát triển) tạiCầu Giấy, Hà Nội, tạo cơ sở vững chắc cho sự phát triển lâu dài của Samsung tại ViệtNam.Hai nhà máy sản xuất điện thoại di động của Samsung ở Việt Nam hiện cungcấp 30% tổng sản lượng điện thoại Samsung bán ra trên toàn cầu. Cả năm 2014, hai nhàmáy SEV và SEVT xuất khẩu được 26,6 tỷ đô la chiếm gần 18% tổng kim ngạch xuấtkhẩu của Việt Nam, trong đó SEV có kim ngạch xuất khẩu là 18,8 tỷ đô la, SEVT là 7,8tỷ đô la.Không chỉ là doanh nghiệp lớn về doanh thu mà còn về quy mô, danh tiếng vàthương hiệu, Samsung đã và đang trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy của ngườitiêu dùng và là sự lựa chọn uy tín hàng đầu của các đối tác trong và ngoài nước.19CHƯƠNG 4. NHỮNG DỰ ĐỊNH TRONGTƯƠNG LAI CỦA SAMSUNGNguyên tắc cơ bản để xác định mục tiêu của Samsung là “Khơi nguồn cảm hứng,sáng tạo tương lai”. Samsung cam kết sẽ đi đầu trong đổi mới về công nghệ, sản phẩmvà các giải pháp mang lại cảm hứng cho cộng đồng trên toàn thế giới, từ đó tạo ra mộtthế giới tốt đẹp hơn có nhiều trải nghiệm kỹ thuật số phong phú hơn.Mục tiêu của Samsung electronics trong tương lai gần là đến năm 2020 đạt đượcdoanh thu hằng năm là 400 tỉ USD, đưa tổng giá trị thương hiệu của SamsungElectronics vào top 5 thương hiệu hàng đầu thế giới.Để đạt được mục tiêu này, Samsung sử dụng 3 trụ cột chiến lược chính, gần như làbản sắc văn hóa trong hoạt động kinh doanh quản lý của tập đoàn, đó là: khả năng sángtạo, quan hệ với đối tác và con người tài năng. Samsung hứa hẹn tiếp tục xây dựng dựavào khả năng chuyên môn trên thành tích hiện tại để nâng cao khả năng cạnh tranh vàlịch sử đổi mới để tận dụng thị trường Việt Nam.4.1. Tiếp tục đầu tư vào lĩnh vực điện tử ở Việt NamHiện tại Samsung có 3 cơ sở tại Việt Nam ở Bắc Ninh, Thái Nguyên và Thành phốHồ Chí Minh đang hoạt động vs tổng số vốn đầu tư lên tới gần 7 tỉ USD, nhờ đó ViệtNam trở thành “tập đoàn cứ điểm” sản xuất với quy mô lớn nhất toàn cầu. Cho đến thờiđiểm hiện tại, Samsung có 3 dự án đang trong quá trình xây dựng và dự kiến đi vào hoạtđộng trong năm 2015,2016:•SECC: Dự án đầu tư tại Thành phố Hồ Chí Minh với tổng vốn đầu tư đăng ký 1,4tỷ USD, Đây là dự án nối tiếp của Công ty TNHH Samsung Vina (Savina) saukhi giấy phép liên doanh của Savina hết hạn nhưng có quy mô lớn hơn nhiều vàhướng đến thị trường toàn cầu, chuyên nghiên cứu, phát triển và sản xuất các sảnphẩm, thiết bị điện tử gia dụng công nghệ cao, dự tính đi vào hoạt động trong quý2 năm 2016.• Dự án Công ty TNHH SamSung Display Bắc Ninh với tổng vốn đầu tư đăng ký 1tỷ USD; chuyên sản xuất các loại màn hình có độ phân giải cao, tiên tiến nhất mà20một trong số đó ngay cả công ty mẹ cũng chưa có; dự kiến sử dụng 8.000 laođộng. Samsung display sẽ đi vào hoạt động trong năm 2015 này.• Dự án Tổ hợp công nghệ cao Sam Sung Thái Nguyên với tổng vốn đầu tư đăngký 3 tỷ USD; Trong đó Samsung Electronics sẽ mở rộng đầu tư vào các lĩnh vực:nghiên cứu phát triển thiết bị điện tử di động, viễn thông công nghệ cao; mở rộngsản xuất lắp ráp các loại thiết bị công nghệ... Dự án mới này của Samsung TháiNguyên dự kiến sẽ sử dụng khoảng 30.000 lao động. tổ hợp SEVT sẽ là địa điểmduy nhất thực hiện các quyết định mang tính chiến lược quan trọng của Tập đoànSamsung, góp phần đưa Thái Nguyên trở thành cứ điểm sản xuất toàn cầu hoànchỉnh lớn nhất trên toàn cầu của tập đoàn.Nhà máySố vốnđăng kí(tỷ USD)Savina(HCM)1,4SEMV(Thái Nguyên)SEV(BắcNinh)SEVT(Thái Nguyên)SamsungDisplay(Bắc Ninh)2,55(2 tỷ giai đoạn 1+3 tỷ giai đoạn 2)11,23Hình 5: Lượng vốn đầu tư của Samsung tại Việt Nam năm 2014Chỉ trong năm 2014, Samsung đã rót thêm 5,4 tỉ USD vào Việt Nam, nâng tổngvốn đầu tư của doanh nghiệp này lên tới 11,2 tỉ USD và trở thành nhà đầu tư nước ngoàilớn nhất tại Việt Nam, đồng thời đưa Hàn Quốc trở thành nhà đầu tư FDI lớn nhất vàoViệt Nam.Hiện giờ số lao động tại Bắc Ninh là 45.000 người, ở Thái Nguyên là 35.000người. Sau này, với quy mô tiếp tục phát triển như hiện tại, tổng cộng các dự án có thểsử dụng khoảng hơn 100.000 lao động Việt Nam – đây là một trong những lý do màSamsung được nhà nước ta hết sức ưu đãi, tạo điều kiện cho các dự án tiếp theo củaSamsung vào Việt Nam.4.2. Mở rộng sang các lĩnh vực khácKhông chỉ mạnh tay đầu tư trong lĩnh vực điện tử, ở lĩnh vực giao thông, Samsungcho biết sẽ nghiên cứu và xin tham gia đầu tư, xây dựng, vận hành một trong số hạngmục thuộc dự án sân bay Long Thành nếu được Quốc hội phê duyệt.21Ngoài ra, ở lĩnh vực công nghiệp, Samsung cũng cho biết dự án Tổ hợp nhà máyđóng tàu tại Cam Ranh (Khánh Hòa) có thể được triển khai vào cuối năm 2015, sau khiđã làm việc chi tiết với các bộ ngành liên quan về điều kiện đầu tư.Hơn nữa, trong lĩnh vực công nghệ thông tin, Samsung SDS đang trao đổi vớiViettel về hợp tác phát triển hệ thống quản lý xe buýt và y tế thông minh tại việt Nam.Nếu các dự án đang xúc tiến triển khai có kết quả thuận lợi, đến hết năm 2017,tổng vốn đầu tư đăng ký của Tập đoàn Samsung tại Việt Nam có thể tăng lên thành 20tỷ.Xét đến bối cảnh thế giới, gần đây, Samsung đã mất vị trí dẫn đầu về smartphonevào tay Apple, đồng thời, các hàng điện thoại mới nổi ở Trung Quốc như Xiaomi,Huawei đang dần trở thành đối thủ cạnh tranh lớn cho Samsung nếu đầu tư vào TrungQuốc. Hơn nữa, Trung Quốc hiện tại với tốc độ tăng trưởng kỉ lục đã vươn lên trở trànhnền kinh tế lớn thứ 2 thế giới, đem đến hệ quả là giá lao động tăng, ưu đãi cho nướcngoài đầu từ giảm đi. Đó cũng là lí do Samsung chọn Việt Nam để xây dựng thêm nhàmáy.Đặc biệt, trong thời gian tới khi Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên TháiBình Dương (TPP), các Hiệp định Thương mại tự do (FTA), cùng Cộng đồng Kinh tếASEAN (AEC) trở thành hiện thực thì đầu tư vào Việt Nam là một chiến lược khả quancho tương lai của Samsung.22LỜI KẾTChúng ta đã có một cái nhìn toàn cảnh về quá trình đầu tư của Samsung vào ViệtNam cũng như những dự định, dự án đang trong quá trình hoàn thành của Samsung.Không thể phủ nhận được sự phát triển nhanh chóng của Samsung trong 20 năm qua tạinước ta. Những lĩnh vực, dự án Samsung quan tâm đầu tư đều phù hợp với nhu cầu pháttriển kinh tế-xã hội, góp phần không nhỏ trong việc thúc đẩy phát triển ngành côngnghiệp phụ trợ trong nước, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, tạo động lực thúc đẩy ngành côngnghệ sản xuất thiết bị điện tử, viễn thông của Việt Nam phát triển và góp phần quantrọng quảng bá môi trường đầu tư, tạo niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp FDI đối vớiViệt Nam23TÀI LIỆU THAM KHẢO1. [Báo cáo] Smart phone: người tiêu dùng và hoạt động quảng cáo trực tuyến.< http://moore.vn/Tin-tuc/Tin-thi-truong/690/[BAO-CAO]-SMARTPHONE-NGUOIDUNG-VA-HOAT-DONG-QUANG-CAO-TRUC-TUYEN.html.>[ Ngày truy cập: 11 tháng 4 năm 2015 ]2. Trung tâm Văn hóa Hàn Quốc (2012). Tương đồng văn hóa góp phần thúc đẩy hợptác Việt – Hàn. < http://www.baomoi.com/Tuong-dong-van-hoa-gop-phan-thuc-dayhop-tac-Viet--Han/122/9466280.epi> . [ Ngày truy cập: 11 tháng 4 năm 2015]3. Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ kế hoạch và đầu tư(2015). |
