Ngày nay, rất nhiều bà mẹ than thở rằng chữ con mình xấu quá, càng ngày càng ẩu. Một số buồn phiền, nhưng một số lại cho rằng chữ viết chẳng quan trọng vì dù sao sau này “nó cũng dùng máy tính cả”. Suy nghĩ như vậy là không được. Từ bao nhiêu lâu này, ông bà ta đã đúc kết “nét chữ nết người”. Chính vì vậy rèn trẻ viết chữ đẹp cũng là cách
để rèn nhân cách cho trẻ. Điều khiến nhiều chị em khó hiểu là vì sao ngồi cũng một lớp, học cùng một cô mà lại có bé viết chữ đẹp, bé viết chữ xấu. Thực ra, đế con có được chữ viết đẹp, ngoài việc cho con theo học các thầy cô rèn chữ thì chính bản thân các mẹ cũng nên có một chút kiến thức về chữ viết dùng trong trường tiểu học. Trẻ mới học chữ cần được mẹ ở bên, uốn nắn từng nét thanh nét đậm ngay từ ngày đầu tập viết. Có như vậy bé mới xây được một nền móng vững chắc, từ đó phát triển. Do đó, dù rất bận rộn với trăm công nghìn việc nhưng khi con đã ngồi vào bàn học, phụ huynh nên gác lại mọi thứ để sát sao bên con. * Phương pháp chuẩn, chữ đẹp - 1 "Nét chữ nết người"Thời gian bắt đầuRất nhiều chị em nóng lòng cho con đi luyện chữ từ khi mới 4,5 tuổi. Một số còn đưa cả bé 3 tuổi đến lớp. Như vậy là sai lầm. Ở tuổi này chưa thích hợp để bé cầm bút gò từng con chữ. Tay bé còn rất yếu, viết dễ mỏi như thế chữ sẽ không đẹp. Từ đó sẽ dẫn đến việc bé ngày càng lười viết.Ta có thể dạy con tập đọc, dạy con tập đếm, dạy con tiếng anh hay dạy con làm toán từ khi 3,4 tuổi. Vậy nhưng để dạy con luyện chữ, cần thiết chỉ nên dạy bé trước khi vào lớp 1 mấy tháng.Chuẩn bị đồ dùng tập viếtNhiều phụ huynh cho rằng bút nào cũng được, vở nào cũng xong. Tuy nhiên, việc lựa chọn dụng cụ học tập cho con tập viết lại đóng vai trò rất quan trọng.Bút chì: Khi mới tập, mẹ chỉ nên cho con tập viết bằng bút chì. Hiện nay có hai loại bút chì thông dụng là 2B và HB đều mềm, không quá cứng, bé dễ rèn nét thanh nét đậm. Tuy nhiên bút 2B màu chì sẽ đậm hơn HB. Dùng bút chì loại nào hợp lý là tùy vào từng bé, có bé tay yếu viết nhẹ thì dùng 2B sẽ đạt màu hợp lý, có bé khỏe viết ấn, dùng HB sẽ cho màu chứ tốt hơn. Như bé nhà tôi thì thường dùng bút 2B của Đức.Tập vở: Trẻ tập viết chữ nên mua tập vở 4 ô ly, có kẻ ngang và dọc. Với dạng tập này mẹ sẽ dễ dàng kiểm tra và giúp bé điều chỉnh độ cao cũng như độ rộng của các con chữ. Ngoài ra tập viết mẹ nên lưu ý dầu tư mua loại vở có giấy trắng, dày dặn, khi bé tẩy sẽ không bị rách và sau này có chuyển sang bút mực viết cũng không bị nhòe.Tẩy: Cục tẩy nho nhỏ nhưng lại rất quan trọng đối với bé. Mẹ đừng vì bé thích những cục tẩy hình thù ngộ nghĩnh hay vì ham rẻ mà mua cho con những loại tẩy rẻ tiền. Những cục tẩy như vậy thường tẩy không sạch và rất hay làm rách giấy, khiến vở lem nhem. Hãy chịu khó đầu tư cho con những cục tẩy màu trắng và có giá cao một chút. Thường trẻ không hay dùng hết tẩy nên ta không cần mua loại quá to. Bút mực: Trẻ học hết kỳ 1 sẽ bắt đầu chuyển sang dùng bút mực. Mẹ chú ý chọn mua cho bé loại bút mực nét nhỏ và nhớ kiểm tra kỹ hệ thống bơm mực cũng như nét viết trước khi mua. Những loại bút mực không tốt có thể sẽ khiến tay bé yêu lúc nào cũng lem nhàm màu xanh, tím. Nếu có điều kiện, mẹ nên mua bút mài ngòi cho bé. Bút mài ngòi một chút thì sẽ dễ viết được nét thanh nét đậm hơn. Tránh cho bé dùng các loại bút lông kim, bút dạ có mực sẵn trên thị trường.Mực viết: Tùy vào yêu cầu của từng giáo viên mà mẹ chú ý mua đúng loại mực cần thiết cho con. Hiện nay có hai màu mực được yêu thích là mực xanh thẫm hơi ghi và mực tím. Đối với mực tím, mẹo nhỏ cho mẹ là nên pha loãng ra với một chút nước lọc để có màu tím nhẹ dịu.* Cách cầm bútPhương pháp chuẩn, chữ - 2Cầm bút đúng rất quan trọng với trẻ lần đầu tập viết Luyện cho con cách cầm bút đúng đắn là rất quan trọng do khi đã quen với cách cầm bút, trẻ thường rất khó đổi. Bút được cầm bằng 3 ngón: ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa. Phần di động bút khi bé viết sẽ do ba ngón này đảm nhận. Đầu ngón trỏ cách đầu ngòi bút chừng 2,5cm. Cầm bút xuôi theo chiều ngồi. Góc độ bút đặt so với mặt giấy khoảng 45 độ. Tuyệt đối không cầm bút dựng đứng 90 độ. * Cách luyện chữThứ 1: Để con luyện được chữ đẹp thì nhất thiết người mẹ cũng cần ngồi xuống và tập thử vài nét cùng con. Có như vậy ta mới biết mà bảo ban bé nét thẳng này 2 phân hay nét móc kia nửa phân. Thứ 2: Để các bé lớp 1 viết đúng, viết đẹp thì việc đầu tiên là phải hướng dẫn các bé nắm chắc các nét chữ cơ bản nhé. Có một số phụ huynh hay thắc mắc sao mà cháu đi học mấy ngày rồi mới chỉ viết được có mấy nét cơ bản, mãi chưa thấy viết được chữ nào. Các mẹ không nên sốt ruột vì nếu các bé nắm vững được cái “gốc” này rồi, sau khi viết vào chữ sẽ vô cùng đơn giản và hiếm khi bị xấu chữ.*Phương pháp chuẩn - 3Bảng gợi ý các nét chữ tương đồng [ảnh minh họa]Thứ 3: Khi rèn các nét cơ bản cho bé, mẹ nên nhớ rèn luôn chữ cùng nét đó, tránh để trường hợp vừa rèn chữ a, vừa rèn chữ b vì hai chữ này có những nét hoàn toàn khác nhau. Gợi ý của tôi là mẹ nên tập cho con theo các nét như sau:Nét đứng [cao 2ly, 4 ly]: khi nào đẹp thì tập viết chữ i, xong đến chữ n, m,u, ư, p. Sau đó cho con tập các từ gồm những chữ chữ trên [ ví dụ: mũ, nỉ, mun….]Nét cong [cong trái, cong phải, cong kín]: khi nào đẹp thì tập viết chữ c, a, ă, â, d, đ, o, ô, e, ê. Sau đó cho con tập các từ gồm những chữ chữ trên [ ví dụ: đa, đo, dê, ca…]
Nét xiên, nét móc: khi nào đẹp thì tập viết chữ h, g, gh, k và các chữ còn lại
Rèn kĩ năng viết đúng, đẹp cho học sinh là một quá trình lâu dài, phức tạp và đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng của cả giáo viên và học sinh. Đặc biệt là kĩ năng viết chữ đẹp. Đây là một kĩ năng không phải tự nhiên mà có, đòi hỏi sự chăm lo rèn luyện thường xuyên của giáo viên cho các em, phải dạy cho các em một cách có định hướng và có kế hoạch.
Giáo viên phải biết kết hợp dạy tốt các môn học khác như tập đọc, chính tả để khắc phục các đối tượng học sinh viết chậm sai do đọc yếu và sai quy tắc chính tả. Đặc biệt giáo viên không nên xem nhẹ việc rèn đọc hoặc bỏ qua việc rèn phát âm chuẩn cho học sinh. Không nên xem nhẹ môn học nào bởi vì các môn học đều có liên quan bổ sung cho nhau.
Đồ dùng học tập phải đầy đủ như giấy, vở, bút, bảng con, phấn, thước... đạt tiêu chuẩn quy định. Hiện nay học sinh lựa chọn đủ các loại bút để viết. Những loại bút mực hay bút chấm mực như ngày xưa đối với các em vô cùng xa lạ. Chính vì vậy chữ của các em đã mất đi dáng vẻ mềm mại, chân phương so với trước đây. Các em cũng chỉ viết được một kiểu chữ nét đều, không viết được kiểu chữ có nét thanh, nét đậm. Khắc phục hạn chế này nên thống nhất sử dụng một loại mực, một loại bút viết [viết ngòi luyện chữ nét thanh đậm] loại viết này có giá trị sử dụng lâu dài. Sử dụng vở có chất lượng cao, không bị nhoè khi viết. Chính yếu tố này là yếu tố quyết định không nhỏ thành công của việc luyện viết chữ đẹp.
Học sinh viết chậm viết sai hàng ngày ngoài viết bài ở trên lớp giáo viên cần khuyến khích học sinh luyện đọc luyện viết ở nhà. Quy định mỗi ngày học sinh phải luyện viết một bài. Thời gian đầu nên cho học sinh viết thơ bốn chữ hoặc năm chữ với số lượng ít sau nâng dần lên viết thơ lục bát, đoạn văn. Sau mỗi bài viết giáo viên phải chấm chữa bài, trực tiếp chỉ chỗ sai cho học sinh từ cách trình bày đến điểm đặt bút và dùng bút của các con chữ. Đối với học sinh viết chữ đẹp giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách cầm bút, lia bút, rê bút để có được chữ viết đẹp có nét thanh nét đậm. Ngoài luyện chữ viết theo mẫu giáo viên cần sưu tầm thêm các mẫu chữ đẹp sáng tạo cho học sinh tham khảo và hướng dẫn học sinh luyện viết khơi nguồn cảm hứng yêu thích luyện viết chữ đẹp cho các em. Xây dựng nguồn lực để tham gia các hội thi viết chữ đẹp cấp trường, huyện, tỉnh.
Lớp 1 là giai đoạn bé mới tập làm quen với chữ viết. Thời gian đầu có thể rất khó khăn, bé sẽ bắt đầu với việc tập viết từng nét chữ cái. Song song với đó giáo viên cần rèn cho bé nét chữ tròn trịa, thẳng hàng. Dưới đây là các mẹo giúp cô luyện viết chữ đẹp cho học sinh lớp 1.
Dạy học sinh thành thạo các nét cơ bản trước
Bảng chữ cái của tiếng Việt tuy nhiều chữ, nhưng chúng đều được cấu tạo từ các nét cơ bản. Trước khi luyện chữ đẹp, thầy cô cần dạy bé viết thật tốt các nét này.
Bao gồm nét ngang, nét sổ, nét xiên, nét móc, nét cong, nét khuyết, nét thắt… Trong đó nét xiên gồm nét xiên trái và nét xiên phải. Nét móc gồm có nét móc xuôi, nét móc ngược và nét móc hai đầu. Nét cong gồm có nét cong hở phải, nét cong hở trái và nét cong khép kín. Nét khuyết gồm có nét khuyết trên và nét khuyết dưới.
Tiếp theo phải dạy trẻ cách xác định được đúng điểm đặt bút và điểm dừng bút. Hiện nay một số loại vở rèn chữ sẽ sử dụng các dấu chấm mô phỏng chữ viết. Bé chỉ cần dùng bút chì tô theo các dấu chấm này.
Đó cũng là cách luyện phản xạ tìm điểm đặt và dừng bút. Để từng con chữ được liền lạc, giáo viên nên dạy bé chú ý đến chỗ nối các nét. Cần viết đều tay, dùng lực vừa phải để chữ rõ ràng, thanh mảnh.
Đọc thêm bài viết: Luyện viết chữ đẹp cho học sinh lớp 2 – Nguyên tắc cơ bản cần ghi nhớ!
Một số lỗi sai khi viết chữ và cách khắc phục
Nhóm 1: với các chữ cái m, n, u, ư, i, t, v, r, p
Lỗi sai phổ biến nhất của nhóm chữ này là ở phần nối các nét, nét móc bị nghiêng. Ngoài ra một số trẻ cũng viết sai độ rộng của các nét. Cách khắc phục là cần luyện độ cao và độ rộng của các nét thật chính xác. Nét sổ phải thẳng. Các nét móc phải đủ độ cao 2 ô li.
Nhóm 2: với các chữ cái b, l, h, k, y
Với nhóm này, bé thường viết nhầm điểm giao giữa các nét. Nét sổ thường bị cong không thẳng hàng. Cách khắc phục là cần nhắc bé điều chỉnh chiều cao chữ 5 ô li. Tập viết nét sổ thẳng hàng, chắc chắn.
Nhóm 3: với các chữ cái o, ô, ơ, a, ă, â, c, x, d, đ, q, g, e, ê, s
Phần bụng chữ thường bị viết quá rộng hoặc quá hẹp. Bé đưa bút không đều khiến nét chữ không tròn, dễ méo, nhất là chữ o. Để khắc phục, giáo viên cần hướng dẫn các bé viết tròn đều chữ o. Một mẹo đơn giản là dùng bút đỏ chấm 4 điểm vuông góc đều nhau. Bắt đầu từ điểm đặt bút, bé sẽ tô tròn đi qua 4 điểm đó và tạo thành chữ o hoàn chỉnh. Với các bé mới bắt đầu tập viết thì có thể tăng số lượng điểm để bé dễ hình dung.
Trên đây là một số lưu ý khi luyện viết chữ đẹp cho học sinh lớp 1. Luyện viết từng chữ cái đẹp là tiền đề để định hình nét chữ đẹp sau này. Nếu đã nắm được kỹ thuật viết chữ, bé sẽ dễ dàng viết được chữ nét thanh nét đậm hơn. Và góp phần cải thiện chữ viết nhanh hơn.