Phương pháp phát hiện sự tồn tại của từ trường

  • Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!

Câu hỏi: Cách nhận biết từ trường?

Trả lời:

Người ta dùng kim nam châm [gọi là nam châm thử] để nhận biết từ trường.

Đặt nam châm thử trong môi trường có từ trường thì kim nam châm bị lệch đi so với phương ban đầu vì từ trường đã tác dụng lực từ lên kim nam châm thử.

Xem thêm các câu hỏi ôn tập môn Vật Lí lớp 9 hay và chi tiết khác:

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

  • Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!

  • Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 6 có đáp án

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k10: fb.com/groups/hoctap2k10/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài 500 Công thức, Định Lí, Định nghĩa Toán, Vật Lí, Hóa học, Sinh học được biên soạn bám sát nội dung chương trình học các cấp.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Từ trường là môi trường vật chất đặc biệt bao quanh nam châm, dòng điện. Từ trường gây ra lực từ [lực tương tác] lên nam châm, dòng điện khác hoặc các vật có từ tính đặt trong đó.


1/ Từ trường là gì?

Từ trường không thể nhìn thấy bằng mắt thường, để kiểm tra có từ trường tồn tại xung quanh một vật hay không ta đưa lại gần vật đó một vật có từ tính [có tính chất từ]

Các ví dụ chứng minh sự tồn tại của từ trường xung quanh nam châm, dòng điện biểu hiện bằng việc gây ra lực từ lên các vật có từ tính khác.


Hai nam châm hút nhau khi nằm trong vùng từ trường của nhau
Lực từ tác dụng xuyên qua không gian giữa các vật mang từ tinh đặt trương từ trường.
tương tác từ giữa nam châm điện và đinh sắt
Thí nghiệm nổi tiếng của Ơxtet về tương tác từ giữa nam châm và dòng điện
tương tác từ giữa hai dòng điện song song cùng chiều hút nhau, ngược chiều đẩy nhau​

Dòng điện là dòng dịch chuyển có hướng của các hạt mang điện nên, các bạn có thể định nghĩa từ trường một cách tổng quát như sau:

Từ trường là môi trường vật chất bao quanh các hạt mang điện chuyển động. Từ trường gây ra lực từ tác dụng lên các vật có từ tính đặt trong đó.

Đối với các nam châm vĩnh cửu, ta đưa vào lý thuyết dòng điện phân tử [dòng điện ở cấp độ rất nhỏ] để giải thích nguyên nhân tại khi chia tách hai cực của một nam châm ra ta lại được hai nam châm mới với hai cực khác biệt.
Dòng điện phân tử bên trong nam châm vĩnh cửu luôn định hướng theo chiều cố định hình thành nên các cực của nam châm. Chính vì lý do đó mà việc tách riêng hai cực của nam châm ra ta lại thu được 2 nam châm riêng biệt chứ không phải hai cực riêng biệt.
2/ Đường sức từ:

Đường sức từ trường là các đường cong kín hoặc thẳng dài vô hạn không cắt nhau vẽ trong không gian xung quanh nam châm hoặc dòng điện.

Qui ước chiều của đường sức từ là chiều đi ra từ cực bắc, đi vào từ cực nam của một kim nam châm đặt tại một điểm mà ta xét.
Đường sức từ xung quanh một nam châm thẳng
3/ Cảm ứng từ:

Cảm ứng từ [thường kí hiệu bằng chữ B] là một đại lượng vật lý, đặc trưng cho từ trường về phương diện tác dụng lực từ. Hiểu một cách đơn giản giá trị cảm ứng từ sẽ xác định độ mạnh, yếu và hướng của từ trường. Đơn vị của cảm ứng từ là T [đọc là Tesla]
Véc tơ cảm ứng từ $$\vec{B}$$ tại một điểm có phương tiếp tuyến với đường sức từ tại điểm đó chiều hướng từ cực nam sang cực bắc của nam châm thử đặt tại điểm đó.

Trái đất được coi là một nam châm khổng lồ với cực bắc và cực nam gần trùng với cực bắc địa lý và cực nam địa lý của Trái đất. Cảm ứng từ của trái đất rất nhỏ và o khoảng 0,00005 Tesla.
Nam châm điện mạnh nhất thế giới có cảm ứng B vào khoảng 80 đến 100Tesla đặt tại viện nghiên cứu của Đức. [Số liệu năm 2006]
4. Từ trường đều:

Từ trường đều: là từ trường có các đường sức từ song song, cùng chiều cách đều nhau, độ lớn của cảm ứng từ tại mọi điểm là như nhau.

Bài tập, lý thuyết vật lý lớp 11 cơ bản, nâng cao ta chỉ xét từ trường đều.

Xem thêm:
Tổng hợp lý thuyết, bài tập vật lý lớp 11 chương từ trường


nguồn vật lý phổ thông trực tuyến

Trong bài viết dưới đây, Điện máy Sharp Việt Nam sẽ chia sẻ lý thuyết vê từ trường là gì? Tính chất và cách xác định từ trường kèm theo các dạng bài tập có lời giải chi tiết giúp bạn hệ thống lại kiến thức của mình nhé

Từ trường là gì?

Từ trường là một dạng vật chất tồn tại trong không gian mà biểu hiện cụ thể là sự xuất hiện của lực từ tác dụng lên một dòng điện hay một nam châm đặt trong đó.

Hướng của từ trường

Hướng của từ trường tại một điểm là hướng Nam – Bắc của kim nam châm nhỏ nằm cân bằng tại điểm đó.

Tại mỗi vị trí nhất định trong từ trường của thanh nam châm hoặc của dòng điện, kim nam châm đều chỉ một hướng xác định.

Tính chất của từ trường

Tính chất cơ bản của từ trường là tác dụng lực từ lên nam châm hoặc dòng điện đặt trong nó

Cách xác định từ trường

Hiện nay, nam châm là công cụ thông dụng nhất để xác định từ trường. Thông thường, kim nam châm sẽ luôn ở trạng thái cân bằng theo hướng N-B. Tuy nhiên, nếu xuất hiện từ trường, kim sẽ bị lệch hướng, giúp người dùng dễ dàng nhận biết.

Hoặc để xác định từ trường tồn tại xung quanh dây dẫn mang dòng điện, chúng ta có 3 cách như sau:

Tham khảo thêm:

Ứng dụng của từ trường

Hiện nay, từ trường được ứng dụng rất nhiều trong đời sống thực tiễn như

Ngoài ra, từ trường có ảnh hưởng đến sức khỏe con người theo hướng tích cực như từ trường có tác dụng trị liệu trong các bệnh lý sau đây:

Bài tập về từ trường

Câu 1: Từ trường không tồn tại ở đâu?

A. Xung quanh nam châm.

B. Xung quanh dòng điện.

C. Xung quanh điện tích đứng yên.

D. Xung quanh Trái Đất.

Lời giải

Chọn đáp án C vì từ trường không tồn tại xung quanh điện tích đứng yên

Câu 2: Chọn phương án sai.

Trong thí nghiệm Ơ – xtét, khi đặt dây dẫn song song với kim nam châm, cho dòng điện chạy qua dây dẫn thì:

A. Kim nam châm đứng yên không thay đổi.

B. Có lực tác dụng lên kim nam châm.

C. Lực tác dụng lên kim nam châm là lực từ.

D. Kim nam châm bị lệch khỏi vị trí ban đầu

Lơi giải

Chọn đáp án A. Vì khi đặt dây dẫn song song với kim nam châm, cho dòng điện chạy qua dây dẫn thì kim nam châm bị lệch khỏi vị trí ban đầu ⇒ có lực tác dụng lên kim nam châm [lực từ].

Câu 3: Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kì đều gây ra tác dụng lực lên kim nam châm đặt gần nó. Lực này là:

A. lực điện

B. lực hấp dẫn

C. lực từ

D. lực đàn hồi

Lời giải

Chọn đáp án C. Vì dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kì đều gây ra tác dụng lực [gọi là lực từ] lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói dòng điện có tác dụng từ

Câu 4: Để kiểm tra xem một dây dẫn chạy qua nhà có dòng điện hay không mà không dùng dụng cụ đo điện, ta có thể dùng dụng cụ nào dưới đây?

Lơi giải

A. Một cục nam châm vĩnh cửu.

B. Điện tích thử.

C. Kim nam châm.

D. Điện tích đứng yên.

Lời giải

Chọn đáp án C . Vì để kiểm tra xem một dây dẫn chạy qua nhà có dòng điện hay không mà không dùng dụng cụ đo điện, ta có thể dùng kim nam châm

Hy vọng với những kiến thức về từ trường là gì có thể giúp bạn biết cách xác định từ trường để áp dụng vào làm các bài tập nhé

Đánh giá bài viết

XEM THÊM

Lực đẩy Acsimet là gì? Công thức tính lực đẩy Acsimet chính xác 100%

Quy tắc bàn tay phải: Lý thuyết, bài tập có lời giải từ A – Z

Video liên quan

Chủ Đề