So sánh soya garden và các cửa hàng khác

Vài ngày gần đây, mặc dù bảng hiệu của Soya Garden vẫn chưa gỡ khỏi cửa hàng số 325 Lý Tự Trọng – quận 1 – TP.HCM, nhưng chung quanh tường phía ngoài quán cũng đã được các bên môi giới dán chi chít những miếng giấy có in số điện thoại và địa chỉ liên lạc về việc thuê lại địa điểm này. Điều này đồng nghĩa với việc, Soya Garden không còn thuê địa điểm này để kinh doanh nữa.

Cửa hàng flagship này cũng chính là cửa hàng cuối cùng của Soya Garden tại thị trường miền Nam.

Tức là, khi đóng nốt cửa hàng này, Soya Garden đã quyết định từ bỏ thị trường miền Nam và rút về hoạt động tại miền Bắc – cụ thể là ở thị trường Hà Nội. Trên website của Soya Garden cũng thể hiện chính xác điều này, họ chỉ còn hiển thị 8 cửa hàng Hà Nội (trong đó có 1 cửa hàng nhượng quyền).

Vào tháng 7/2019, Soya Garden khai trương cửa hàng thứ 50 của mình ở ngã 6 Phù Đổng – vị trí đắt địa nhất của TP. HCM.

Chỉ chưa đầy 2 năm, Soya Garden từ trên đỉnh cao bị đánh cho hiện nguyên hình về điểm xuất phát trước khi lên chương trình Shark Tank mùa 1 năm 2017 và được Shark Thủy bơm tiền. Lúc đó, họ cũng có 2 cửa hàng tự mở và 8 nhượng quyền.

Năm 2017, founder kiêm CEO của Soya Garden đã lên chương trình Shark Tank gọi vốn cho chuỗi thức uống của mình, anh muốn gọi 15 tỷ đồng đổi lấy 20% cổ phần. Kết quả là cả 4 "cá mập" chính trong chương trình từ chối, chỉ duy nhất "cá mập khách mời" Nguyễn Ngọc Thủy đồng ý rót vốn vào dự án.

Sau gói đầu tư 20 tỷ vào năm 2018, đến đầu năm 2019, Tập đoàn Egroup của Shark Nguyễn Ngọc Thủy đã nâng mức đầu tư thành 45 tỷ cho Soya Garden. Vào cuối tháng 4/2019, tập đoàn Egroup tiếp tục công bố đầu tư thêm 55 tỷ đồng, nâng tổng mức đầu tư lên 100 tỷ đồng, biến Soya Garden trở thành thương vụ đầu tư lớn nhất Shark Tank Việt Nam tính tới thời điểm đó.

Nhờ thế, chỉ trong vòng chưa đến 1 năm, Soya Garden đã có nguồn vốn dồi dào để điên cuồng mở cửa hàng cả ở Hà Nội lẫn TP. HCM. Tính đến tháng 7/2019, họ đã mở được 50 cửa hàng trên khắp cả nước, thậm chí còn ‘giành’ được vị trí đắt địa ở ngã 6 Phù Đổng từ tay Phúc Long.

Những cửa hàng còn lại của Soya Garden tại thành phố Hà Nội.

Tuy nhiên, từ sau cửa hàng flagship đó, dường như Soya Garden không mở thêm cửa hàng nào nữa, thậm chí họ còn âm thầm đóng bớt. Vào cuối tháng 1/2020, tức là trước Tết Nguyên Đán, trên Fanpage Soya Garden, họ cho biết có tất cả 45 cửa hàng: 29 tại Hà Nội, 13 tại TP. HCM và 2 tại Hải Phòng, 1 ở Nha Trang.

Vào tháng 5/2020, sau đợt cao trào lần đầu của Covid-19, Soya Garden bắt đầu đóng cửa hàng loạt cửa hàng tại TP. HCM và Hà Nội. Chỉ trong vòng vài tháng, Soya Garden đã đóng gần ½ cửa hàng của mình trên toàn quốc.

Sau đó, trong bài phỏng vấn với chúng tôi vào cuối tháng 5/2020, founder Hoàng Anh Tuấn cho rằng, việc Soya Garden đóng bớt cửa hàng tại TP. HCM nhằm thay đổi mô hình kinh doanh phù hợp hơn với thị trường TP. HCM cũng như xu hướng của chuyển đổi số, chứ không phải doanh nghiệp này chuẩn bị ‘toang’ như lời đồn thổi của nhiều người. Vào cuối năm nay, startup này sẽ lần đầu triển khai mô hình kiosk và cửa hàng nhỏ tại TP. HCM.

Cụ thể, vào cuối năm 2020, Soya Garden cho biết sẽ chính thức ra mắt mô hình mới - kiosk và cửa hàng nhỏ của mình tại TP. HCM. Tuy nhiên, doanh nghiệp này không hoàn toàn thay các quán lớn bằng quán nhỏ, mà phát triển song song. Ở những khu vực phù hợp vẫn giữ số lượng quán đủ lớn để tập trung vào trải nghiệm sản phẩm chất lượng trong không gian đặc trưng của Soya Garden, những khu vực khác sẽ nhấn vào trải nghiệm chất lượng đồ uống - sự tiện lợi bằng các kiosk và cửa hàng nhỏ vệ tinh.

Tuy nhiên, đến tháng 8/2020, Hoàng Anh Tuấn đã rời ghế CEO, từ biệt ‘đứa con’ của mình để đi tìm thử thách khác. Lúc đó, Soya Garden có 17 cửa hàng, 2 tại TP. HCM – trong đó có cửa hàng ở ngã 6 Phù Đổng.

Chuyện đóng cửa cửa hàng flagship ở ngã 6 Phù Đổng chỉ là vấn đề thời gian, nên với người trong ngành F&B, hẳn không ai cảm thấy ngạc nhiên khi nhận thông tin này.

Có thể, Soya Garden là một trong những thương vụ đầu tư thất bại lớn nhất của cả Shark Thủy – Egroup và chương trình Shark Tank cho đến thời điểm này.

Nguyên nhân đầu tiên, như trong giới phân tích, thì bởi đây không phải là mô hình kinh doanh đúng, nên khi cấp tập mở rộng chuỗi cũng đồng nghĩa với nhân rộng sự sai lầm. Covid-19 là "chiếc áo vắt lên lưng con lừa" khiến cho sự sai lầm đó trả giá nhanh hơn và lớn hơn.

Sau thời điểm hết lệnh cách ly toàn quốc, nhiều quán Soya Garden trên các tuyến phố âm thầm đóng cửa treo biển cho thuê nhà. Tại đầu phố Phạm Ngọc Thạch, một cửa hàng Soya Garden đã gỡ biển hiệu, đề bảng cho thuê sau khi khai trương chỉ được vài tháng.

Việc đóng cửa được thực hiện từ khoảng cuối năm 2019 đến giai đoạn dịch COVID-19 thì diễn ra đồng loạt. Trên group về kinh doanh, cửa hàng Soya Garden 239 Quang Trung rao cho thuê lại mặt bằng. Tổng chi phí đầu tư ban đầu 1,3 tỷ đồng, sang nhượng lại với giá 380 triệu đồng.

Thời gian gần đây, xuất hiện thông tin Soya Garden sẽ đóng hết cửa hàng tại TP.HCM nhằm cắt lỗ và chỉ để lại 3 cửa hàng ở những vị trí chiến lược và có lượng khách hàng ổn định tại khu vực trung tâm.

Soya Garden đóng cửa hàng loạt (ảnh:Bảo Anh)

Ngoài ra, Fanpage trên Facebook của Soya Garden không cập nhật thêm bất cứ thông tin gì kể từ ngày 11/5 và website của nhãn hàng này cũng đã biến mất. Chuỗi giữ lại những mặt bằng rộng và kinh doanh hiệu quả, còn những vị trí rộng với giá thuê cao nhưng không hoạt động tốt sẽ dừng. Đồng thời, sự lựa chọn cũng phụ thuộc vào khả năng hỗ trợ của chủ mặt bằng.

Đai diện Soya Garden chia sẻ, DN đóng bớt mô hình chưa phù hợp, chuyển sang hướng kinh doanh mới hiệu quả hơn. Vào cuối năm 2020, Soya Garden sẽ chính thức ra mắt mô hình mới - kiosk và cửa hàng nhỏ của mình tại TP. HCM.

Ông Hoàng Anh Tuấn - đại diện Soya Garden chia sẻ trên báo chí, giống như tất cả các chuỗi F&B, Soya Garden cũng bị tác hại nặng nề bởi đại dịch Covid-19. Nếu xét thêm khía cạnh là người mới ở thị trường cùng hầu hết cửa hàng đều ở vị trí đắc địa, tổn thương của chúng tôi còn sâu sắc hơn người khác.

Soya Garden là thương hiệu đậu nành hữu cơ được ông Hoàng Anh Tuấn thành lập năm 2016 và gọi vốn thành công 15 tỷ đồng từ Shark Nguyễn Ngọc Thủy thông qua chương trình Shark Tank Việt Nam năm 2017, với số vốn đầu tư thực tế lên đến 20 tỷ đồng.

Sau gói đầu tư 20 tỷ vào năm 2018, đến đầu năm 2019, Tập đoàn Egroup của Shark Nguyễn Ngọc Thủy đã nâng mức đầu tư thành 45 tỷ cho Soya Garden. Gần đây vào cuối tháng 4/2019, tập đoàn Egroup tiếp tục công bố đầu tư thêm 55 tỷ, nâng tổng mức đầu tư lên 100 tỷ đồng, biến Soya Garden trở thành thương vụ đầu tư lớn nhất Shark Tank Việt Nam từ trước đến nay.

Ông Hoàng Anh Tuấn - CEO&Founder Công ty Cổ phần Soya Garden từng đặt ra tham vọng, mục tiêu ngắn hạn đạt mốc 100 cửa hàng trong năm 2019. Nối tiếp theo đó sẽ là kế hoạch cho 500 cửa hàng vào năm 2021 đồng thời đặt chân đến những thị trường khác trong khu vực như Hàn Quốc, Thái Lan, Nhật Bản...

Lời cảnh báo khởi nghiệp chuỗi ăn uống

Tuy nhiên, thực tế, thị trường đồ uống luôn khốc liệt, có thương hiệu mới thì cũng có nhiều người phải rời bỏ cuộc chơi. Ra đời muộn so với các loại đồ uống khác nhưng đầy tham vọng, thương hiệu này không ngại chi lớn để có được những vị trí đắc địa nhất. Để có được một quán vị trí “kim cương” đắt giá nhất quận 1, cùng với các ông lớn như Starbucks, The Coffee Bean & Tea Leaf, Trung Nguyên, Soya Garden phải trả một cái giá không hề rẻ.

Nhiều cửa hàng nhượng lại

Mức giá cho thuê mặt bằng tại khu vực này lên tới hàng trăm triệu đồng mỗi tháng vì bất động sản quận 1 được đánh giá là nơi có tốc độ phát triển nhanh nhất TP.HCM, quy tụ nhiều khách nước ngoài và văn phòng hạng sang - không ngừng tăng nhiệt, quỹ đất phục vụ cho mục đích cho thuê kinh doanh tại khu vực này luôn trong tình trạng khan hiếm, hiện không còn đủ để đáp ứng nhu cầu khai thác, mở cửa hàng của các công ty và nhà đầu tư.

Giám đốc kinh doanh một công ty cho thuê BĐS tiết lộ, mức giá thuê mặt bằng ở phố trung tâm quận 1 lên tới hơn 500 triệu đồng/tháng. Điều này tạo áp lực không nhỏ cho các thương hiệu muốn chen chân và tồn tại ở đây.

Tương tự như vậy, giá thuê mặt bằng cũng khiến cho các cửa hàng tại Hà Nội gặp áp lực lớn. Chính vì thế, việc đóng cửa các cửa hàng vì doanh thu thấp và đặc biệt sau Covid-19 là điều hoàn toàn dễ hiểu.

Ngay cả các đại gia ngoại cũng đã phải trả mặt bằng. Hồi giữa tháng 4, 21 doanh nghiệp F&B và bán lẻ lớn gồm Golden Gate, Starbucks, The Coffee House,... đã cùng ký vào một văn bản đề nghị hỗ trợ tháo gỡ khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Bên cạnh đó, nhận được vốn từ một quỹ đầu tư là thành công nhưng đó mới chỉ là bắt đầu một con đường đầy gian nan và thách thức. Một trường hợp điển hình vẫn được nhắc đi nhắc lại trong giới khởi nghiệp đó chính là câu chuyện của Đào Chi Anh.

Năm 2015, thông tin The Kafe kêu gọi được 5,5 triệu USD đã gây xôn xao dư luận. Thế nhưng, sau 2 năm hoạt động chóng vánh, Chi Anh rời The Kafe, sau đó The KAfe cũng phải đóng cửa. Đây là lần thứ hai người sáng lập thương hiệu này khiến giới khởi nghiệp lại xôn xao.

Để tồn tại, các chuỗi sẽ làm mọi cách để tối ưu hóa chi phí, giảm chi phí nhân sự, nâng cao hiệu quả vận hành và kết hợp với các nền tảng số để tăng cường doanh thu. Cái quan trọng là hiệu quả thu lại so với chi phí bỏ ra ở thời điểm tức thời, chứ không phải kết quả suy đoán ở tương lai.

Bảo Anh

Từ loại đồ uống vỉa hè nâng cấp thành các chuỗi nhưng sữa đậu nành vẫn đang chật vật cạnh tranh với các mô hình khác như trà sữa, trà chanh.