Tại sao bà bầu không ngủ được

• Sản khoa
• Phụ khoa
• Tránh thai

Mang thai có lẽ là khoảng thời gian hạnh phúc và đáng nhớ nhất của mỗi người phụ nữ. Tuy nhiên đây cũng là thời kỳ rất nhạy cảm, khiến cơ thể mẹ có nhiều thay đổi như nghén, nổi mụn, dễ trầm cảm và nhất là mất ngủ. Cùng tìm hiểu các nguyên nhân mất ngủ khi mang thai và hướng xử trí qua bài viết sau đây. 

1. Nguyên nhân mất ngủ khi mang thai

Trong một cuộc khảo sát của Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia Hoa Kỳ, mất ngủ khi mang thai là bình thường và ảnh hưởng đến 78% phụ nữ mang thai.

Có nhiều nguyên nhân mất ngủ khi mang thai [Ảnh: Internet]

Khá thú vị, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng phụ nữ ngủ nhiều hơn trong tam cá nguyệt đầu tiên [3 tháng đầu khi mới thụ thai]. Điều này được cho là có liên quan đến mức độ tăng hormone progesterone. Nhưng sau, đó chứng mất ngủ dần tiến triển nhất là trong tam cá nguyệt thứ 3 và xấu đi trong 6 tháng đầu sau sinh.

Những nguyên nhân dẫn đến chứng mất ngủ khi mang thai như:

• Đau lưng – một trong những nguyên nhân mất ngủ ở mẹ bầu 

Khi mang thai trọng tâm cơ thể thay đổi dồn về phía trước, các cơ lưng bị quá tải và  trở nên đau. Thêm vào đó, dây chằng sẽ được nới lỏng nhờ các hormone mang thai  khiến mẹ bầu dễ bị đau lưng hơn.

Hormone thai nghén khiến việc tiêu hóa thức ăn trở nên chậm chạp, làm mẹ bầu cảm thấy cồng kềnh và khó chịu. Đây cũng là một trong những nguyên nhân mất ngủ thường gặp ở phụ nữ mang thai.

Những hormone được tăng tiết làm giãn cơ ở đường tiêu hóa, làm axit dạ dày dễ dàng trào ngược, gây khó chịu và mất ngủ ở bà bầu.

Những thay đổi trong lưu thông và áp lực từ em bé trên dây thần kinh và cơ bắp có thể  làm cho chân của mẹ bị co giật. Trong một vài trường hợp còn có thể có cảm giác rợn rợn ở chân hay còn được gọi là hội chứng chân bồn chồn.

Khi mang thai, lượng mau trong cơ thể mẹ tăng lên 50% so với trước. Điều này làm nhiều chất lỏng dư thừa cần  được xử lý qua thận và cuối cùng dẫn đến bàng quang. Cộng thêm các cơ vùng chậu và thành tử cung giãn nở kích thích bàng quang hoạt động nhiều hơn trước. Kết quả là mẹ đi tiểu nhiều hơn, nhất là ban đêm, dễ gây mất ngủ.

Tiểu đêm không chỉ là nguyên nhân mất ngủ ở phụ nữ mang thai mà còn là nguyên nhân mất ngủ ở người cao tuổi.

Tử cung đang phát triển cũng gây áp lực lên cơ hoành, nằm ngay dưới phổi. Do đó có thể khiến mẹ khó thở

Đường mũi của mẹ có thể sưng lên trong khi mang thai, gây ngáy. Áp lực từ cân nặng cũng có thể làm cho chứng ngáy tồi  tệ hơn. Những thay đổi như này có thể ngăn chặn hơi thở liên tục  trong khi ngủ gây ngưng thở khi ngủ

Áp lực công việc, cuộc sống,… có thể khiến mẹ bị mất ngủ

Nếu mẹ mất ngủ thường xuyên bởi những nguyên nhân trên có nguy hiểm không?

2. Những biến chứng do mất ngủ khi mang thai gây ra

Mất ngủ ở phụ nữ mang thai thường khiến thai phụ mệt mỏi và có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm [Ảnh Internet]

Ở người bình thường, mật ngủ luôn đem đến những bất lợi về sức khỏe. Do vậy khi mang thai tuyệt đối không thể xem nhẹ việc mất ngủ và phải hạn chế các nguyên nhân mất ngủ. Cơ thể mẹ cần nghỉ ngơi nhiều hơn để chăm sóc cho bé. Việc thiếu ngủ sẽ đem lại những nguy cơ tiềm tàng cho cả mẹ bầu như:

• Chất lượng cuộc sống: mẹ bầu sẽ buồn ngủ ban ngày, mệt mỏi, thiếu tập trung
• Mất ngủ có thể khiến mẹ bị đái tháo đường thai kỳ, tiền sản giật, sinh non, hạn chế sự tăng trưởng của thai nhi
• Ngưng thở khi ngủ có thể khiến mẹ bầu gặp biến chứng huyết áp cao
• Tăng đau trong khi chuyển dạ, tăng thời gian chuyển dạ, tăng nguy cơ sinh mổ
• Sức khỏe tâm thần bị ảnh hưởng như trầm cảm trước sinh, trầm cảm sau  sinh,..

Trong số các biến chứng kể trên thì trầm cảm được xem là nguy hiểm nhất. Vì đây là tình trạng rất phổ biến, nó khiến mẹ dễ có những suy nghĩ tiêu cực làm hại chính mình và bé.

Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Y tế Đại học Pittsburgh cho thấy:

• Mất ngủ và trầm cảm đều liên quan đến tăng nguy cơ biến chứng sau sinh, dù mẹ bị một trong hai hay bị cả hai đồng thời.
• Những người bị trầm cảm và mất ngủ có nguy cơ cao nhất đối với các biến chứng như sinh non và trẻ sinh ra nhẹ cân.
• Ở 20 tuần mang thai, phụ nữ bị trầm cảm có mức cytokine cao hơn những phụ nữ mang thai không bị trầm cảm. Sự tăng cao quá mức cytokine là dấu hiệu của mức độ viêm cao trong cơ thể. Một tín hiệu cho thấy hệ miễn dijchcura cơ thể hoạt động kém hiệu quả. Nhưng sau 30 tuần, sự khác biệt về mức cytokine giữ phụ nữ trầm cảm và không trầm cảm đã biến mất. Các nhà nghiên cứu đã kết luận điều này có thể là do sự gia tăng tự nhiên trong sản xuất cytokine trong quá trình mang thai.

3. Làm thế nào để mẹ bầu hạn chế các nguyên nhân mất ngủ khi mang thai?

Điều trị mất ngủ ở phụ nữ mang thai thường khó khăn hơn bình thường, nhưng không phải là không thể. Đa số thuốc ngủ đều không có lợi cho sức khỏe người thường nên với mẹ bầu càng nên tránh.

Tốt nhất mẹ bầu nên chọn cách thay đổi lối sống để cải thiện tình trạng mất ngủ khi mang thai như:

• Cà phê và các chất kích thích có thể là nguyên nhân mất ngủ ở bà bầu. Vì vây, nên hạn chế cà phê. Caffeun còn làm cho cơ thể khó hấp thụ sắt mà mẹ cần bổ sung cho bé.
• Uống nhiều nước trong ngày nhưng nên ngừng uống vài giờ trước khi đi ngủ để mẹ không phải thức dậy đi tiểu đêm nhiều.
• Ra ngoài và đi bộ khoảng 30 phút mỗi ngày. Tập thể dục sẽ giúp mẹ bầu ngủ ngon hơn. Nhưng lưu ý không tập thể dục trong vòng 4 giờ trước khi đi ngủ vì nó có thể khiến bạn tỉnh táo.
• Mẹ nên tắm nước ấm hoặc nhờ chồng massage để thư giãn trước khi đi ngủ
• Giữ cho phòng ngủ yên tĩnh, tối và thoáng mát vào ban đêm để giúp mẹ dễ ngủ
• Mẹ bầu cũng nên chọn đệm và gối mềm

Nếu mẹ đã áp dụng hết những cách trên mà vẫn mất ngủ thì hãy đến gặp bác sĩ. Có thể mẹ sẽ phải điều trị một số triệu chứng đi kèm như:

• Nếu mẹ bị hội chứng bồn chồn chân, hãy uống nhiều axid folic, chất sắt từ các loại vitamin trước khi sinh và từ các loại thực phẩm như bánh mì ngũ cốc nguyên hạt và ngũ cốc.
• Nếu mẹ thừa cân hoặc ngáy, bác sĩ có thể theo dõi về chứng ngưng thở khi ngủ. Mẹ có thể cần một mặt nạ đặc biệt cung cấp áp suất không khí ổn định để giữ cho đường hô hấp mở. Điều này giúp bạn dễ thở hơn vào ban đêm.
• Nếu mẹ bị ợ nóng, hãy thử dùng thuốc kháng acid không kê đơn. Nếu có thể, hãy tựa đầu giường lên một vài Điều này sẽ khiến axid giảm xuống, thay vì đi vào thực quản của bạn. Ngoài ra, tránh các thức ăn cay hoặc chua có thể gây ợ nóng và không ăn nhiều ngay trước khi đi ngủ. Nếu mẹ đói , hãy ăn một món ăn nhẹ, chẳng hạn như bánh mì nguyên hạt và phô mai hoặc một quả táo.
• Nếu mẹ lo lắng , hãy nói chuyện với bác sĩ tâm lý để được tư vấn.

xem thêm: Những thực phẩm dành cho người mất ngủ kinh niên

Thời kỳ mang thai rất nhạy cảm, nếu gặp những khó chịu về sức khỏe hay tinh thần, mẹ nên tìm đến bác sĩ để được tư vấn tốt nhất.

 BS Nguyễn Nga

[Visited 5.015 times, 1 visits today]

• Tags:
• chữa chứng mất ngủ ở bà bầu
• Mất ngủ khi mang thai
• mất ngủ ở bà bầu

Mất ngủ khi mang thai do bụng bầu ngày càng lớn và lo lắng. Việc ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày rất quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Ngoài ra, thai phụ cũng cần đi ngủ trước 23 giờ và nên dành khoảng 30 phút ngủ trưa để đảm bảo sự có một thai kỳ luôn khỏe mạnh.

Tại sao giấc ngủ lại quan trọng khi mang thai? 

Để có giấc ngủ chất lượng khi mang thai là điều quan trọng đối với cả mẹ và bé. Đối với mẹ, những đêm mất ngủ kéo dài dẫn đến mệt mỏi và buồn ngủ vào ban ngày. Giấc ngủ cũng đóng một vai trò quan trọng trong trí nhớ, học tập, cảm giác thèm ăn, tâm trạng…

Thiếu ngủ mạn tính sẽ ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Một số nhà nghiên cứu tin rằng đây có thể là một phần lý do tại sao việc thiếu ngủ lại có tác động đáng kể đến sức khỏe của thai phụ và thai nhi. Và vì giấc ngủ giúp điều chỉnh lượng đường trong máu, nên không có gì ngạc nhiên khi ngủ không ngon khi mang thai dường như có liên quan đến bệnh đái tháo đường thai kỳ.

Thiếu ngủ trầm trọng trong giai đoạn đầu của thai kỳ cũng có thể làm tăng nguy cơ bị tiền sản giật, một tình trạng có thể dẫn đến sinh non và các biến chứng lâu dài cho tim, thận và các cơ quan khác của người mẹ.

Giấc ngủ kém dường như là một yếu tố nguy cơ đối với sinh non, sinh con nhẹ cân, đau đẻ, sinh mổ và trầm cảm. Chất lượng giấc ngủ kém trong thai kỳ có thể dự báo các vấn đề về giấc ngủ và quấy khóc ở trẻ sau khi chào đời.

Những bệnh gây mất ngủ khi mang thai cho thai phụ 

Mất ngủ khi mang thai do hormone dao động 

Hormone dao động có thể gây ra xu hướng đau bụng ở các bà mẹ tương lai. Sự gia tăng nồng độ progesterone và giảm lượng đường trong máu và huyết áp có thể dẫn đến mệt mỏi và khiến họ mất ngủ.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản 

Trong thời kỳ mang thai, áp lực lên dạ dày có thể dẫn đến bị  trào ngược dạ dày thực quản còn được gọi là chứng ợ nóng hoặc trào ngược axit. Rối loạn trào ngược dạ dày thực quản gây ra cảm giác nóng rát khó chịu ở thực quản, đặc biệt là khi nằm. Đó là nguyên nhân phổ biến gây ra chứng mất ngủ ở phụ nữ mang thai trong thời kỳ mang thai, ảnh hưởng đến 1/4 phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu và nhiều nhất là 1 nửa trong 3 tháng cuối. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản lâu dài có thể làm hỏng thực quản.

Mất ngủ khi mang thai do bụng bầu ngày càng lớn và lo lắng.

Chứng ngưng thở khi ngủ 

Ngưng thở khi ngủ là một chứng rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng, trong đó hơi thở ngừng lại và bắt đầu lặp đi lặp lại. Tăng cân và nghẹt mũi khiến nhiều phụ nữ bắt đầu ngủ ngáy khi mang thai, đây có thể là một yếu tố nguy cơ dẫn đến huyết áp cao.

Một số phụ nữ phát triển chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, một tình trạng giấc ngủ đặc trưng bởi ngáy, thở hổn hển và thở gấp nhiều lần làm gián đoạn chất lượng giấc ngủ.

Chứng ngưng thở khi ngủ có thể cản trở lưu lượng oxy đến thai nhi và làm tăng nguy cơ tiền sản giật, đái tháo đường thai kỳ và mổ lấy thai. Nó được cho là ảnh hưởng đến 1/5 phụ nữ trong thời kỳ mang thai. Cần phải hỏi ý kiến bác sĩ ngay lập tức vì các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể dẫn đến chứng ngưng thở khi ngủ.

Hội chứng chân không yên 

Nhiều phụ nữ mang thai bị mất ngủ do cảm giác muốn di chuyển chân liên tục. Nguyên nhân là do tăng nồng độ estrogen hoặc thiếu axit folic và sắt. Những người mắc hội chứng chân không yên bị cản trở bởi những cảm giác được mô tả rõ nhất là bò, nhột hoặc ngứa gây ra cảm giác không thể kìm chế được để di chuyển chân. Tình trạng này có thể khiến bạn khó đi vào giấc ngủ, vì các triệu chứng nghiêm trọng hơn khi người bệnh nghỉ ngơi. Hội chứng chân không yên được cho là ảnh hưởng đến một phần ba phụ nữ trong ba tháng cuối của thai kỳ.

Đi tiểu thường xuyên 

Nhiều phụ nữ không thể ngủ yên trong 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ do cảm giác muốn đi tiểu thường xuyên. Điều này xảy ra do bụng ngày càng lớn tạo thêm áp lực lên bàng quang.

Để có giấc ngủ ngon khi mang thai

Siêu âm kiểm tra sức khoẻ bà mẹ và thai nhi. Ảnh: TTYT Thanh Sơn

Giữ phòng ngủ thoáng mát, tối, yên tĩnh, kê cao gối khi ngủ và nằm nghiêng sang một bên để giảm áp lực tử cung lên khung chậu.

Hoạt động thể chất thường xuyên phải được thực hiện trừ khi có lời khuyên khác của bác sĩ. Tập yoga, tập thể dục nhẹ nhàng, đi bộ trong ngày sẽ giúp giảm stress, hạn chế chuột rút và có một giấc ngủ ngon hơn. Hoạt động thể chất đúng liều lượng sẽ giúp bạn mệt mỏi, cải thiện lưu thông máu, giúp tránh các biến chứng như tiểu đường thai kỳ và tăng huyết áp và cũng giúp bạn dễ ngủ.

Tạo thói quen ngủ: Ưu tiên giấc ngủ và tuân thủ một giờ đi ngủ nhất quán và dậy đúng giờ giấc có thể giúp bạn ngủ ngon hơn. Tránh xa các thiết bị điện tử như ti vi, máy tính, điện thoại… ít nhất 30 phút trước khi ngủ. Không nên ngủ trưa quá 1 tiếng để tránh tình trạng mệt mỏi, uể oải và khó ngủ vào ban đêm.

Bổ sung những thực phẩm giàu vitamin B như các loại đậu, hải sản, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh... để kích thích não bộ, giảm căng thẳng, mệt mỏi. Không nên ăn nhiều đồ ngọt vì sẽ khiến lượng đường trong máu cao, dễ gây khó ngủ. Tránh caffein, thức ăn cay và các bữa ăn nặng quá gần giờ đi ngủ để giảm nguy cơ mắc trào ngược dạ dày thực quản.

Uống nhiều nước trong ngày, nhưng giảm lượng chất lỏng uống trước khi ngủ để giảm thời gian nghỉ ngơi vào ban đêm

Mặc dù hầu hết phụ nữ mang thai thường gặp ít nhất một vài trong số các triệu chứng trên, nhưng đôi khi chúng có thể liên quan đến chứng rối loạn giấc ngủ. Rối loạn giấc ngủ có thể liên quan đến các vấn đề khác ở mẹ hoặc con, vì vậy. Điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ nếu bạn đang gặp bất kỳ triệu chứng nào.

Xem thêm video đang được quan tâm

Phụ nữ mang thai sớm tiếp cận vaccine phòng COVID-19

Bảo Châu