Ghép da là phẫu thuật bao gồm việc loại bỏ da ra khỏi một vùng cơ thể và di chuyển hoặc cấy ghép nó đến vùng khác trên cơ thể cần chúng. Phẫu thuật này có thể thực hiện khi một phần cơ thể của bạn bị mất lớp da bảo vệ do bỏng, chấn thương hoặc bệnh tật.
Ghép da là phẫu thuật bao gồm việc loại bỏ da ra khỏi một vùng trên cơ thể và di chuyển hoặc cấy ghép nó đến vùng khác trên cơ thể cần chúng. Phẫu thuật này có thể thực hiện khi một phần cơ thể của bạn bị mất lớp da bảo vệ do bỏng, chấn thương hoặc bệnh tật.
Ghép da được thực hiện trong bệnh viện. Khi ghép da hầu hết được thực hiện bằng cách gây mê toàn thân, có nghĩa là bạn sẽ ngủ trong suốt quá trình và không cảm thấy đau.
Ghép da được cấy ghép trên một vùng da bị mất của cơ thể. Những lý do thường gặp cho việc ghép da bao gồm:
- Nhiễm trùng da.
- Bỏng sâu.
- Vết thương hở lớn.
- Vết loét do nằm lâu trên giường hoặc các vết loét khác trên da chưa lành hẳn.
- Phẫu thuật ung thư da.
- Ghép da trị sẹo.
Ghép da được cấy ghép trên một vùng da bị mất của cơ thể.
Có hai loại ghép da cơ bản, đó là: Ghép da mỏng và ghép toàn bộ độ dày.
3.1. Ghép độ dày tách rời
Đây là phương pháp ghép theo độ dày tầng lớp da riêng lẻ, bao gồm việc loại bỏ lớp trên cùng của da [lớp biểu bì] cũng như một phần của lớp ở sâu hơn của da, được gọi là lớp hạ bì. Các lớp này được lấy từ khu vực hiến tặng, là vùng có da lành. Ghép da có độ dày mỏng thường được lấy từ mặt trước, gọi là ghép da mặt hoặc có thể lấy mặt ngoài của đùi, bụng, mông, lưng.
Các mảnh ghép sẽ được chia nhỏ chiều dày để che phủ khu vực rộng lớn. Những mảnh ghép này có tính chất dễ vỡ và thường có vẻ ngoài sáng bóng hoặc mịn. Chúng cũng có thể nhạt màu hơn vùng da liền kề. Các mảnh ghép có độ dày tách rời khó phát triển dễ dàng như da không ghép, vì vậy trẻ em nhận được chúng có thể cần ghép bổ sung khi chúng lớn lên.
3.2. Ghép toàn bộ độ dày
Ghép toàn bộ độ dày là lấy tất cả các lớp biểu bì và hạ bì khỏi vị trí hiến tặng. Bụng, bẹn, cẳng tay hoặc khu vực phía trên xương đòn [xương đòn] là những nơi thường được lấy. Chúng có xu hướng nhỏ hơn, vì vị trí hiến tặng thường được kéo lại với nhau và đóng thành một đường thẳng bằng chỉ khâu hoặc kim ghim.
Ghép toàn bộ độ dày thường được sử dụng cho các vết thương nhỏ ở những bộ phận dễ nhìn thấy của cơ thể, chẳng hạn như mặt. Khác với các lớp ghép có độ dày nhỏ, các lớp ghép có độ dày đầy đủ hòa hợp tốt với vùng da xung quanh chúng và thường mang lại kết quả thẩm mỹ tốt hơn.
Bác sĩ có thể sẽ lên lịch ghép da cho bạn trước vài tuần, vì vậy bạn sẽ có thời gian chuẩn bị cho cuộc phẫu thuật. Hãy cho bác sĩ biết bạn có đang sử dụng thuốc kê đơn hay không kê đơn nào không. Một số loại thuốc, chẳng hạn như aspirin, có thể làm giảm hình thành cục máu đông của máu. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn thay đổi liều lượng hoặc ngừng dùng những loại thuốc này trước phẫu thuật. Ngoài ra, việc hút thuốc hoặc các chế phẩm thuốc lá sẽ làm giảm khả năng chữa lành vết ghép da của bạn, vì vậy bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn tạm dừng hút thuốc trước khi phẫu thuật.
Bác sĩ cũng bảo bạn không được ăn hoặc uống bất cứ thứ gì sau nửa đêm của ngày làm thủ thuật. Điều này giúp bạn không bị nôn và nghẹt thở trong khi phẫu thuật nếu thuốc mê làm bạn buồn nôn.
Bạn cũng nên có một thành viên gia đình hoặc bạn bè để chở bạn về nhà sau khi phẫu thuật. Gây mê toàn thân có thể khiến bạn buồn ngủ sau khi làm thủ thuật, vì vậy bạn nên nhờ người khác lái xe cho đến khi hết tác dụng của thuốc mê.
Bạn cũng nên có một ai đó ở lại với bạn trong vài ngày đầu sau phẫu thuật. Bạn có thể cần hỗ trợ để thực hiện một số công việc nhất định và đi lại trong nhà.
Bác sĩ phẫu thuật sẽ bắt đầu bằng cách lấy bỏ da khỏi vị trí hiến tặng. Nếu bạn đang ghép da có độ dày mỏng, da sẽ bị loại bỏ khỏi một vùng cơ thể thường bị che khuất bởi quần áo, chẳng hạn như hông hoặc bên ngoài đùi. Nếu bạn đang được ghép toàn bộ độ dày, bụng, bẹn, cẳng tay hoặc khu vực phía trên xương đòn [xương đòn] là vị trí hiến tạng ưu tiên.
Sau khi da được lấy ra khỏi nơi hiến tặng, bác sĩ phẫu thuật sẽ cẩn thận đặt nó lên vùng cấy ghép và cố định bằng băng phẫu thuật, kim bấm hoặc chỉ khâu. Nếu là một mảnh ghép có độ dày tách rời, nó có thể bị “chia lưới”. Mảnh ghép sẽ được bác sĩ đục nhiều lỗ để kéo căng mảnh da ra, từ đó họ sẽ lấy ít da hơn từ vị trí hiến tặng của bạn. Việc này cũng giúp chất lỏng có thể chảy ra từ dưới da ghép. Tụ chất lỏng dưới vết ghép có thể khiến nó bị hỏng. Về lâu dài, việc ghép lưới có thể khiến cho da ghép có dạng “lưới cá”.
Bác sĩ cũng băng lại vùng da của người hiến tặng bằng một loại băng sẽ che vết thương mà không dính vào nó.
Trong vòng 36 giờ, mảnh ghép da sẽ bắt đầu phát triển các tân mạch máu
Nhân viên y tế sẽ theo dõi các dấu hiệu quan trọng sau phẫu thuật cũng như dùng thuốc để kiểm soát cơn đau. Nếu bạn đã ghép da có độ dày mỏng, bác sĩ có thể sẽ giữ bạn ở lại bệnh viện vài ngày để đảm bảo rằng mảnh ghép và vị trí của người hiến tặng đang lành lại.
Trong vòng 36 giờ, mảnh ghép sẽ bắt đầu phát triển các tân mạch máu và kết nối với da xung quanh. Nếu những mạch máu này không bắt đầu hình thành ngay sau phẫu thuật, điều này cho thấy cơ thể bạn đang từ chối mảnh ghép.
Bác sĩ có thể nói với bạn rằng rằng mảnh ghép “chưa được thực hiện”. Điều này có thể vì một số lý do bao gồm nhiễm trùng, tụ máu hoặc chất lỏng dưới mảnh ghép cũng như di chuyển quá nhiều của mảnh ghép trên vết thương. Điều này cũng có thể xảy ra nếu bạn hút thuốc lá hoặc lưu lượng máu kém đến vùng được ghép. Bạn có thể phải phẫu thuật lại với một mảnh ghép mới nếu mảnh ghép đầu tiên không thành công.
Khi xuất viện, bạn sẽ được bác sĩ kê thuốc giảm đau. Họ cũng sẽ hướng dẫn bạn cách chăm sóc vị trí ghép và nơi hiến tặng để chúng không bị nhiễm bệnh.
Vị trí hiến tặng sẽ lành trong vòng một đến hai tuần, nhưng vết ghép thì lâu hơn. Trong vòng ít nhất ba đến bốn tuần sau khi phẫu thuật, bạn cần tránh thực hiện bất kỳ hoạt động nào có thể kéo căng hoặc làm tổn thương vị trí ghép. Bác sĩ sẽ cho bạn biết thời điểm nào là an toàn để tiếp tục các hoạt động bình thường của bạn.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Nguồn tham khảo: healthline.com, nhs.uk
XEM THÊM:
Mục II
II. QUY TRÌNH THỰC HÀNH
1. Ghép đoạn cành
* Bước 1: Chọn và cắt cành ghép
- Chọn cành bánh tẻ, có lá, mầm ngủ to, không sâu bệnh. Đường kính của cành ghép phải tương đương với gốc ghép.
- Cắt vát đầu gốc của cành ghép [có 2 - 3 mầm ngủ] một vết dài từ 1,5 - 2cm.
* Bước 2: Chọn vị trí ghép và cắt gốc ghép
- Chọn vị trí ghép trên thân gốc ghép, cách mặt đất 10-15cm.
+ Cắt các cành phụ, gai ở gốc ghép và ngọn gốc ghép.
+ Cắt vát gốc ghép tương tự như ở cành ghép.
* Bước 3: Ghép đoạn cành
- Đặt cành ghép lên gốc ghép sao cho chồng khít lên nhau.
- Buộc dây ni lông cố định vết ghép.
- Chụp kín vết ghép và đầu cành ghép bằng túi PE trong.
* Bước 4: Kiểm tra sau khi ghép
- Sau khi ghép từ 30 - 35 ngày, mở dây buộc kiểm tra, nếu thấy vết ghép liền nhau và đoạn cành ghép xanh tươi là được.
2. Ghép mắt nhỏ có gỗ
* Bước 1: Chọn vị trí ghép và tạo miệng ghép.
- Chọn chỗ thân thẳng, nhẵn, cách mặt đất khoảng 15 đến 20 cm.
- Dùng dao sắc rạch một đường ngang dài 1cm rồi rạch 1 đường vuông góc với đường đã rạch tạo thành hình chữ T, dùng mũi dao tách vỏ theo chiều dọc chữ T, mở một cửa đủ để đưa mắt ghép vào.
* Bước 2: Cắt mắt ghép.
- Cắt một miếng vỏ hình thoi dài 1,5 đến 2cm có một ít gỗ và mầm ngủ.
* Bước 3: Ghép mắt.
- Gài mắt ghép vào khe dọc chữ T đã mở trên gốc ghép rồi đẩy nhẹ cuống lá trên mắt ghép xuống cho chặt.
- Quấn nilon cố định vết ghép [chú ý khi quấn dây nilon không đè lên mắt ghép và cuống lá].
* Bước 4: Kiểm tra sau khi ghép.
- Sau khi ghép từ 15 đến 20 ngày, mở dây buộc kiêmt tra thấy mắt ghép xanh tươi là được.
- Tháo dây buộc được 7 đến 10 ngày thì cắt phần ngọn của gốc ghép phía trên mát ghép khoảng 1,5 đến 2cm.
3. Ghép chữ T
* Bước 1. Chọn vị tri ghép và tạo miệng ghép [h. 14a]
- Chọn chỗ thân thẳng, nhẵn, cách mặt đất 15 - 20cm.
- Dùng dao sắc rạch một đường ngang dài 1cm, rồi rạch tiếp một đường [vuông góc với đường rạch trên] dài 2cm ở giữa, tạo thành hình chữ T, dùng mũi dao tách vỏ theo chiều dọc chữ T, mở một cửa vừa đủ để đưa mắt ghép vào.
* Bước 2. Cắt mắt ghép [h. 14b]
- Cắt một miếng vỏ hình thoi dài 1,5 - 2cm, có một ít gỗ và mầm ngủ.
* Bước 3. Ghép mắt [h. 14c]
- Gài mắt ghép vào khe dọc chữ T đã mở trên gốc ghép rồi đẩy nhẹ cuống lá trên mắt ghép xuống cho chặt.
- Quấn dây ni lông cố định vết ghép.
Chú ý: Dây quấn không đè lên mắt ghép và cuống lá.
* Bước 4. Kiểm tra sau khi ghép
- Sau khi ghép 15-20 ngày, mở dây buộc kiếm tra, thấy mắt ghép xanh tươi là được.
- Tháo dây buộc được 7-10 ngày thì cắt phần ngọn của gốc ghép ở phía trên mắt ghép khoảng 1,5 - 2 cm.