Khi xem các tin tức về tai nạn giao thông, mọi người thường nghe tai nạn do xe ô tô mất lái hay xe ô tô bị mất thắng. Vậy bạn có biết được mất lái hay mất thắng là gì không? Tại sao lại bị có các tình trạng đó? Làm thế nào để bảo đảm an toàn khi lái xe? Bài viết hôm nay sẽ cho bạn biết về nguyên nhân xe ô tô mất thắng và cách xử lý tình huống khi gặp phải tình trạng mất phanh hoặc lái.
Nguyên nhân xe ô tô mất lái, xe mất thắng
Xe ô tô mất lái là từ dùng để diễn tả hiện tượng người điều khiển phương tiện mất kiểm soát chiếc xe. Trong hầu hết các trường hợp, sự việc diễn ra rất bất ngờ và nhanh đến mức người điều khiển phương tiện hầu như không kịp phản ứng. Nhiều khi tai nạn xảy ra rồi mà vẫn không biết vì sao lại bị như vậy.
Thực tế, nguyên nhân xe ô tô mất lái có rất nhiều: từ khách quan cho đến chủ quan. Tuy nhiên, không ngoại lệ khả năng điều khiển của người cầm lái cũng có liên quan khá nhiều đến lỗi kỹ thuật của phương tiện dẫn đến ô tô mất lái.
Cũng có thể do một vài nguyên nhân sau:
- Do lỗi kỹ thuật của xe như: Xe bị nổ lốp, hệ thống lái bị hỏng hóc hay do hệ thống bánh xe chưa được cân chỉnh chính xác.
- Lỗi do chủ phương tiện không làm chủ tốc độ, không làm chủ chân thắng và chân ga hoặc vào cua với tốc độ cao, lái xe ở đường trơn trượt.
Cách xử lý khi xe ô tô mất lái
- Giữ chặt vô lăng bằng hai tay để duy trì quyền kiểm soát.
- Giảm tốc từ từ.
- Bật đèn cảnh báo nguy hiểm hoặc đèn xin vượt.
- Trong trường hợp này, tài xế vẫn có thể đánh lái được nhưng nặng hơn. Việc phanh gấp hoặc xe chạy tốc độ quá chậm sẽ khiến việc lái bằng tay trở nên khó hơn.
- Cẩn trọng đưa xe vào khu vực có thể đỗ được an toàn.
Nếu xe mất lái
Trong tình huống khẩn cấp, tài xế xe sẽ không có nhiều sự lựa chọn. Trước hết là phải giữ bình tĩnh, phản ứng dứt khoát để giảm tối đa thương vong và tổn thất. Rồi xử lý theo từng trường hợp sau:
- Nếu mặt đường phía trước khô và vắng xe thì phanh gấp để dừng xe ngay lập tức.
- Nếu mặt đường trơn ướt, tài xế cần rà phanh để duy trì kiểm soát hướng di chuyển. Bởi khi bánh bị khóa cứng, lực bám ngang không còn dẫn đến xe sẽ bị văng. Cần về số thấp và phanh bằng động cơ.
- Nếu đường nhiều xe hoặc đang trên đường cao tốc. Việc đầu tiên tài xế cần làm là bật tín hiệu cảnh báo bằng đèn, bóp còi để những người tham gia giao thông khác biết.
- Khi xe chạy trong đêm cần bật đèn cảnh báo sự cố, nháy đèn pha – cốt liên tục để gây sự chú ý. Giảm tốc chậm lại để các xe khác có đủ thời gian phản ứng.
- Phối hợp việc nhấp nhả phanh chân và phanh tay, về số để kiểm soát xe. Nếu khoảng cách với các xe phía sau đã giãn ra, có thể đạp phanh gấp để dừng xe hẳn. Đây cũng là 1 cách.
Nguyên nhân xe mất thắng và cách xử lý khẩn cấp
Thông thường xe ô tô con đời mới hiện nay, nếu đi trên đường bằng và được bảo dưỡng thường xuyên đúng định kỳ, thì tỉ lệ mất phanh chỉ là 1%. Vì hệ số an toàn của phanh xe con đời mới là rất cao nên chỉ khi đi đường đèo dốc cao và dài mà lái xe không hiểu biết và sử dụng phanh quá nhiều thì mới xảy ra hiện tượng mất phanh mà thôi.
Hầu hết các loại xe nhỏ, phanh đều được dẫn động bằng dầu và trợ lực bằng khí chân không. Nên khi sử dụng phanh quá nhiều dễ sinh nhiệt ở má phanh. Làm má phanh trơ không ăn hoặc nhiệt độ cao của má phanh làm lộn cupen ở xilanh phanh.
Dẫn đến đạp phanh làm dầu thất thoát nhanh ra ngoài và phanh mất hiệu lực. Chính vì vậy khi đi xe xuống đèo hoặc dốc cao và dài nên đi xuống bằng số thấp và hạn chế rà phanh hoặc phanh nhiều. Cho dù máy có gằn 1 chút cũng không nên sốt ruột.
Trường hợp nếu không may xe mất phanh, thì nên cố gắng bình tĩnh và làm theo các bước sau đây:
- Dùng phanh tay, cho dù phanh tay rất ít hiệu lực nhưng cũng giảm tốc độ được phần nào đó.
- Bước quan trọng kế tiếp là bạn cần dồn được số xe về số 1 thì coi như xe bạn dừng lại được. Điều này có thể là rất khó, vì khi xe đang xuống dốc mà bạn đạp côn lại để ra số 0 thì xe sẽ lao đi rất nhanh và rất khó để vào lại được số. Do tốc độ của máy và tốc độ vòng quay của bánh xe không còn đồng tốc nữa nên không thể vào được bất kỳ số nào. Cho nên cách để dồn được về số 1 là:
Ví dụ: Xe bạn đang xuống dốc ở số 3 [bạn cần thao tác thật nhanh và chính xác thì khả năng dồn số mới thành công].
Bước 1: Đạp côn, ra số 0.
Bước 2: Nhả côn, rồi vù mạnh chân ga [cho đồng tốc]
Bước 3: Đạp côn, dồn về số 2.
Lúc đó xe sẽ khựng lại và giật đột ngột, nhưng bạn hãy cứ bình tĩnh và làm lại 1 lần nữa là về được số 1. Khi đã về được số 1 rồi thì tốc độ cực chậm, thế là bạn có thể kết hợp hết cả phanh chân còn lại, phanh tay và kiếm chỗ nào để ghé xe vào dừng lại.
Hy vọng bài viết trên giúp bạn hiểu thêm về “nguyên nhân xe ô tô mất lái” hay “nguyên nhân xe mất thắng” để tránh khỏi các tình trạng nguy hiểm trên.
Từ khóa liên quan:
- nguyên nhân xe ô tô mất lái
- nguyên nhân xe bị mất thắng
- tại sao xe mất thắng
- hiện tượng mất lái là gì
- xử lý khi xe mất thắng
- xử lý khi xe mất lái
Nguyên Nhân Xe Ô Tô Mất Lái, Mất Thắng Xe Và Cách Xử Lý
1. Nguyên nhân xe mất lái
“Mất lái” dùng để diễn tả hiện tượng người điều khiển phương tiện mất kiểm soát chiếc xe. Trong hầu hết các trường hợp, sự việc diễn ra rất bất ngờ và nhanh đến mức người điều khiển phương tiện hầu như không kịp phản ứng. Nhiều khi tai nạn xảy ra rồi vẫn không biết vì sao lại bị như vậy.
Thực tế, nguyên nhân tai nạn có rất nhiều, từ khách quan, chủ quan. Một là lỗi kỹ thuật của xe [nổ lốp; một chi tiết nào đó trong hệ thống lái hoặc các bộ phận liên quan bị hỏng hóc, kẹt cứng; hệ thống bánh xe chưa được cân chỉnh chính xác…].
Hai là lỗi điều khiển xe của người lái [không làm chủ tốc độ, không làm chủ được chân ga, chân phanh; vào cua ở tốc độ cao; đi trên những đoạn đường trơn trượt…].
-
2. Cách xử lý khi xe bị mất lái
-
*Nếu xe mất trợ lực lái:
- Giữ chặt vô-lăng bằng hai tay để duy trì quyền kiểm soát.
- Tài xế vẫn có thể đánh lái nhưng nặng hơn. Phanh gấp hoặc xe chạy tốc độ quá chậm sẽ khiến việc lái bằng tay trở nên khó hơn.
- Giảm tốc từ từ.
- Bật đèn cảnh báo nguy hiểm hoặc đèn xin vượt.
- Cẩn trọng đưa xe vào khu vực có thể đỗ an toàn.
-
* Nếu xe mất lái:
Một tình huống khẩn cấp, tài xế không có nhiều sự lựa chọn. Điều quan trọng lúc này là giữ bình tĩnh, phản ứng dứt khoát để giảm tối đa thương vong và tổn thất.
- Nếu mặt đường phía trước khô, vắng xe, phanh gấp để dừng xe ngay lập tức.
- Nếu mặt đường trơn ướt cần rà phanh để duy trì kiểm soát hướng di chuyển. Bởi khi bánh bị khóa cứng, lực bám ngang không còn xe sẽ bị văng. Cần về số thấp phanh bằng động cơ.
- Nếu đường nhiều xe hoặc là đường cao tốc, việc đầu tiên cần làm là phát tín hiệu cảnh báo bằng đèn, còi để những người tham gia giao thông khác biết. Xe chạy trong đêm cần bật đèn cảnh báo sự cố, nháy đèn pha -cốt liên tục để gây sự chú ý. Giảm tốc chậm để các xe khác có đủ thời gian phản ứng.
Phối hợp việc nhấp nhả phanh chân, phanh tay, về số để kiểm soát xe. Chuẩn bị tâm thế có một cú va chạm. Nếu khoảng cách với các xe phía sau đã giãn ra, phương án đạp phanh gấp cũng nên được tính tới.
-
3. Hạn chế xe mất lái cách nào?
-
Để hạn chế hỏng hóc trên xe có thể dẫn tới mất lái, nên bảo dưỡng định kỳ hệ thống lái và các chi tiết liên quan như: vô lăng, rô-tuyn lái, vòng bi, gioăng cao su, luôn kiểm tra áp suất lốp, căn chỉnh góc đặt bánh xe...
Không phóng nhanh, vượt ẩu, giữ khoảng cách an toàn với các xe lưu thông trên đường; qua những địa hình trơn trượt ,mưa ướt phải giảm tốc độ; ít nhất 10% so với tốc độ ngày nắng trên đường thẳng, giảm 20% nếu ôm cua.
Không nên phanh gấp, kéo phanh tay khi xe bị trượt bánh; tăng khoảng cách an toàn với xe phía trước.
Tại những đoạn vào cua, áp dụng cách chém cua hết mức có thể để giảm góc cua. Khi đi đường đồi núi có nhiều khúc cua tay áo phải lái xe áp vào bên núi, giảm tốc khi vào cua có bề mặt đường nghiêng về phía ta-luy âm [phía bên vực].
Chỉnh góc đặt bánh xe - biện pháp chống mất lái hiệu quả
Trong thực tế sử dụng ô tô, có những xe cho người lái cảm giác nhẹ nhàng, dễ điều khiển, chạy nhanh không bị láng… và có những xe thì cảm giác lái rất “cứng” hoặc nhão”, phải tốn nhiều sức để điều khiển xe đi đúng hướng.
Sở dĩ có sự khác nhau như vậy bởi các xe được thiết kế với các góc đặt bánh xe khác nhau, phù hợp với các tiêu chí do nhà thiết kế đưa ra. [Ví như xe chạy êm, vào cua nhẹ nhàng thì khó vượt được chướng ngại vật và ngược lại. Nên đối với từng loại xe cụ thể, nhà thiết kế phải hy sinh mục đích này để thiết kế góc đặt bánh xe sao cho thích hợp với mục đích kia ].- Việc thiết kế góc đặt bánh xe như vậy nên trong thực tế sửa chữa và sử dụng phải tôn trọng các thiết kế đó bằng cách thường xuyên và định kỳ kiểm tra hiệu chỉnh đưa các góc thiết kế: Camber [góc ngả của mặt phẳng bánh xe so với phương thẳng đứng nhìn từ đằng trước xe; Caster [góc ngả về sau của trục quay bánh lái so với phương thẳng đứng nhìn từ bên cạnh xe]; Toe-in [độ chụm của bánh xe]; SAI [ độ nghiêng của trụ lái]; Thrust Angle [góc lệch giữa trục trung tâm của xe và hướng chuyển động của trục sau]...
- Trong quy trình bảo dưỡng của nhà sản xuất ô tô, cứ sau 10.000 km, xe cần phải căn chỉnh lại góc đặt bánh và cân đảo lốp. Việc căn chỉnh lại độ chụm bánh xe giúp phòng ngừa hư hỏng, kéo dài tuổi thọ của xe.